- •Метадычная распрацоўка для студэнтаў №5
- •Па дысцыпліне “Беларуская мова. Прафесійная лексіка”
- •III. Пытанні для самападрыхтоўкі па змесце заняткаў:
- •IV. Пытанні для аўдыторнага кантролю ведаў:
- •МАтэрыял для самападрыхтоўкі:
- •1. Паняцце тэрміна. Тэрміналогія
- •2. Адрозненні тэрмінаў ад прафесіяналізмаў і звычайных слоў
- •3. Спосабы ўтварэння тэрмінаў
- •Размежаванне тэрміналагічнай лексікі па разрадах і сферы выкарыстання
- •Асаблівасці медыцынскай тэрміналогіі
- •6. З гісторыі фарміравання беларускай навуковай тэрміналогіі
- •V. Літаратура Асноўная:
- •Дадатковая:
- •Метадычная распрацоўка для выкладчыкаў №5
- •Паглыбіць веды аб тэрміналагічнай сістэме беларускай мовы.
- •IV. Агульныя метадычныя ўказанні:
- •V. Ход заняткаў.
- •1. Уводная частка:
- •2. Кантроль зыходнага ўзроўню ведаў.
- •2. Выпішыце тэрміны (5-6) з прапанаваных тэкстаў.
- •3. Апытванне па тэарэтычным матэрыяле:
- •4. Складзіце сказы з прыведзеных ніжэй слоў.
- •5. Зрабіце марфемны разбор медыцынскіх тэрмінаў.
- •5. Выстаўленне выніковых адзнак.
- •6. Заключная частка.
- •VI. Літаратура Асноўная:
- •Дадатковая:
V. Ход заняткаў.
1. Уводная частка:
Арганізацыйны момант.
Вызначэнне мэтавай накіраванасці заняткаў.
2. Кантроль зыходнага ўзроўню ведаў.
1. Размяжуйце прапанаваныя словы па разрадах (А - грамадска-палітычная тэрміналог; Б - грамадска-культурная тэрміналогія; В - навуковая тэрміналогія; Г - тэхнічная тэрміналогія). Адказ запішыце ў выглядзе суадносін літар і лічбаў (напрыклад, А1; А2 … Б10 і інш.)
дэпутат
дагавор
рэалізм
аазіс
сінус
генератар
хрыбетныя
вегетацыя
ген
сюжэт
канстытуцыя
дадатковая вартасць
галактыка
завязь
крэдыт
вытворчыя адносіны
прававыя адносіны
кінематограф
біясфера
тычынка
нацюрморт
аорта
шахта
залоза
Адказ студэнта
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Правільны адказ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. Выпішыце тэрміны (5-6) з прапанаваных тэкстаў.
Мікраэлементы – хімічныя элементы, якія знаходзяцца ў тканках жывелы і раслінных арганізмах, таксама хімічныя элементы, што ў нізкіх канцэнтрацыях знаходзяцца ў водах, глебах і горных пародах. Некаторыя мікраэлементы з’яўляюцца абсалютна неабходнымі для важнейшых працэсаў жыццядзейнасці чалавека, а таксама для нармальнага працякання многіх метабалічных рэакцый і фізіялагічных функцый.
Да біягенных хімічных элементаў адносяць кісларод, вуглявод, вадарод, азот, фосфар, кальцый, калій, серу і інш. Кісларод, вуглявод, вадарод, азот, фосфар і кальцый складаюць асноўную масу жывога рэчыва.
Па значэнні для жыццяздольнасці арганізма мікраэлементы раздзяляюць на абсалютна неабходныя (кобальт, жалеза, медзь, цынк, марганец, ёд, фтор,бром) і відавочна неабходныя (селен, нікель, крэмній, ванадзій, хром, малібдэн і інш.)
Мікраарганізмы (сін. мікробы) – разнастайныя мікраскапічныя жывыя істоты, якія адрозніваюцца індывідуальнай клетачнай арганізацыяй (прасцейшыя, грыбкі, фотабактэрыі, скотабактэрыі) ці не маюць клетачнай будовы (вірусы).
Вірусы нярэдка разглядаюцца не як арганізмы, а як аўтаномныя генетычныя структуры.
Сярод мікраарганізмаў адрозніваюць наступныя: прасцейшыя і грыбкі, што з’яўляюцца эукарыётамі (маюць аформленае ядро з абалонкай і выражаныя клетачныя арганізмы); фотабактэрыі – фататропныя пракарыёты (ядро без абалонкі, няма высокаарганізаваных арганэл), якія выкарыстоўваюць энергію за кошт фотасінтэза (напрыклад, сіне-зялёныя водараслі); скотабактэрыі – пракарыёты, нейтральныя да святла, і вірусы.