Укрупненне тэр-рыі Бел.

У гады грамадзянскай вайны і замежнай інтэрвенцыі Савецкая дзяржава пайшла на шэраг мерапрыемстваў, якія нагадвалі камунізм, але былі ўведзены ў сувязі з ваеннымі абставінамі. Такая эк. палітыка бальшавікоў атрымала назву “ваеннага камунізму”. Быў ліквідава-ны прыватны гандль. Для насельніцтва ўводзілася працоўная павіннасць, адмянялася плата за камуналь-ныя услугі. У вёсцы ўводзілася харчразвёрстка – с-ма падрыхтовак с/г прад-таў, паводле якой сяляне былі абавязаны здаваць дзяржаве лішкі прад-таў па цвёр-дых цэнах. З заканчэннем грамадзянскай вайны сяля-не патрабавалі адмены харчразвёрсткі і дазволу свабо-днага гандлю. У 1921г. было прынята рашэнне аб за-мене харчразвёрсткі натур. харчпрад-тамі, распачаў-шы такім чынам палітыку, якая атрымала назву НЭП. Сутнасць НЭПа – выкарыстанне таварна-грашовых адносін. Як с-ма яна склалася ў 1925г. Харчпадатак быў менш за харчразвёрстку і аб’яўляўся сялянам за-гадзя, напярэдадні сяўбы. У выніку ў селяніна з’явілі-ся лішкі прад-таў, якія заставаліся пасля выплаты хар-чпадатку. Ён мог прадаць іх на рынку, бо ў краіне ўво-дзілася свабода гандлю. У выніку ўвядзення харчпада-тку павысілася мат. зацікаўленнасць сялянства ў выні-ках св. працы. Гэта дазволіла поўнасцю аднавіць да 1927г. с/г. Асаблівасцю ў яе развіцці стала павелічэн-не колькасці хутароў, якія ствараліся на былых землях памешчыкаў. Эл-тамі НЭПа стала таксама развіццё с/г кааперацыі – добраахвотнага аб’яднання людзей для сумеснай арганізацыі працы пры вырошчванні ўра-джаю і арганізацыі яго продажу. Развіццё прыватнага гандлю выклікала неабходнасць ліквідацыі розных грашовых адзінак. Вялікае значэнне надавалася стабі-лізацыі рубля. З гэтай мэтай была праведзена грашо-вая рэформа. Першым крокам яе было ўвядзенне ў СССР новай грашовай адзінкі – савецкага чырвонца (=10 дарэвалюцыйных залатых рублі). У снежні 1920г. быў распрацаваны план дзярж. электрыфікацыі Расіі (ГОЭЛРО). Згодна адпаведнаму плану, на тэр-рыі Бел. к сяр. 20-х гг. ХХст. было пабудавана звыш 20 элект-растанцый. Першай стала БелДРЭС каля Оршы, якая выкарыстоўвала ў якасці паліва торф. Аднаўленне с/г, электрыфікацыя прывялі да ўздыму прамысловасці. Пачалі працаваць мінскія чыгуналіцейныя і машына-будаўнічыя заводы, крышталічны завод “Барысаў”, фабрыка запалак “Бярэзіна”, лесапільныя і гарбарныя заводы. У 1927г. прамысловасць, будучы дробнай, усё ж перавысіла даваенны ўзровень развіцця. Увядзенне НЭПа патрабавала дэмакратызацыі ўсяго грамадска-паліт. жыцця. Бальшавікі звязвалі яе з узмацненнем пазіцыі, каб не дапусціць ператварэння РКП(б) у пар-тыю “чыноўніцтва”. Масавы набор у партыю рабочых і сялян у выніку ленінскіх прызываў 1924-25гг. Хоць і папоўніў яе “сваімі” па сац.-класаваму складу людзь-мі, але і знізіў узровень адукаванасці партыйцаў. У БССР замацавалася аднапартыйная с-ма. Заключанае ў гады грамадзянскай вайны саюзнае пагадненне – Да-гавор аб ваенна-паліт. саюзе савецкіх рэспублік ад 1 чэрвеня 1919г. – ужо не адпавядала існуючаму стан-шчу. Таму з лета 1921г. пачаліся пошук і выпрацоўка ф-м аб’яднання рэспублік у адзіную дзяржаву. Была прынята ленінская прапанова аб’яднання – федэра-цыя, у якой на раўнапраўнай аснове абэядноўваліся дзве саюзныя рэспублікі. 30 снежня 1922г. на І Усеса-юзным з’ездзе Саветаў у Маскве дэлегацыя БССР на чале з Чарвяковым падпісала Дэкларацыю і Дагавор аб стварэнні СССР. У 1924-25гг. адбылося ўзбуйненне тэр-рыі БССР за кошт перадачы ёй раёнаў Віцебскай, Гомельскай, Смаленскай губерняў. Насельніцтва да-лучаных да БССР тэр-рый станоўча аднеслася да вяр-тання ў склад рэспублікі. Між тым НЭП стымуляваў сац. расслаенне грамадства, у чым бальшавікі бачылі пагрозу ажыццяўленню св. праграмных мэт. Пры пад-трымцы бяднейшай часткі грамадства ў пач. 30-х гг. НЭП быў канчаткова ліквідаваны.