20.Лексiка абмежавальнага ужытку.Дыялектызмы ,жарганiзмы,аргатызмы,архаiзмы,гiстарызмы.Паняцце тэрмiна(тэрмiны I паутэрмiны).Тэрмiналогiя.

Лексiка абмежеванага ужывання-словы,якi мi карыстаюцца асобныя групы насельнiцтва. Да лексiкi абм. ужыв.адно­сяцца словы дыялектныя, спецыяльныя(навуковыя тэмiны i прафесiяналiз­мы), жаргонныя.

Дыялекты́зм — слова зь якой-небудзь мясцовай гаворкі (Віцебшчыны, Палесься, Маладэчаншчыны і г. д.). У паэзіі дыялектызмы ўжываюцца для стварэньня мясцовага калярыту, моўнай характарыстыкі пэрсанажаў. Падчас дыялектызмы абазначаюць рэаліі, назвы якіх адсутнічаюць у літаратурнай мове. У такім выпадку яны — праз творы паэзіі і мастацкай літаратуры ўвогуле — трапляюць у літаратурную мову, узбагачаючы яе, садзейнічаючы яе разьвіцьцю.

Жарганiзмы. разрад «пасіўнай» лексікі, да якога адносяцца словы, якія выкарыстоўваюцца адасобленай групай людзей, аб'яднаных па сацыяльнай прыкмеце. Які аб'ядноўвае прыкметай можа служыць ўзроставая катэгорыя, прафесія, грамадскі клас. Словы гэтага разраду, звычайна нешматлікія, складаюць адмысловы «мова» сацыяльнай групы, па выкарыстанні якой яе члены апазнаюць роўных сабе (напр., Такую ролю выконвае моладзевы слэнг). Часам гэтыя словы могуць суіснаваць у спецыфічнай «мове» групы разам з тэрмінамі (так, пэўны суадносіны жарганізмы і тэрмінаў характэрна для прафесіяналізмам) або складаць «таемны мову», які выкарыстоўваецца для зносін ва ўмовах канспірацыі (такія арготизмы, разнавіднасцю якіх з'яўляецца «феня» - мова зладзейскага супольнасці і дэкласаваных элементаў). У літаратуры жарганізмы абмежавана прымяняюцца пры малюнку прамовы прадстаўнікоў падобных сацыяльных груп.

АРГАТЫЗМЫ(франц. - Адз. Л. Argotisme), словы і звароты мовы, запазычаныя з таго ці іншага арго і выкарыстоўваюцца як стылістычнае сродак (часцей для характарыстыкі прамовы персанажа ў мастацкім творы).

Архаізмы(ад грэцкага archaios - старажытны), 1) словы і выразы, а таксама сінтаксічныя канструкцыі і граматычныя формы, якія выйшлі з актыўнага ўжывання (напрыклад, у рускай мове "втуне", "наущать", "шалом"). Выкарыстоўваюцца як стылістычнае сродак. 2) Перажыткі даўніны.

Гістарызмы- словы, якія выйшлі з паўсядзённага ўжытку з прычыны таго, што абазначаюцца імі прадметы і паняцці ўжо невядомыя размаўлялым як рэальная частка іх штодзённага вопыту, напр., Назвы старадаўняй адзення - світы, бравэркі і т. П.

Тэрмін (ад лац. terminus ‘канец, мяжа’) – слова, што дакладна абазначае пэўнае паняцце якой-небудзь галіны навукі, тэхнікі або мастацтва.  Тэрміналогія – сукупнасць тэрмінаў пэўнай галіны навукі, тэхнікі або мастацтва, што адлюстроўвае адпаведную сукупнасць паняццяў.  Разам з прафесіяналізмамі і наменклатурай (назвы, да прыкладу, гор, рэк і г. д.) утварае спецыяльную лексіку, што з’яўляецца лексікай абмежаванага ўжытку. Тэрміналогія кожнай галіны дзейнасці абумоўлена гісторыяй фармавання сістэмы паняццяў гэтай галіны. Так, лексічная асаблівасць эканамічнай тэрміналогіі – значная колькасць запазычанняў з англійскай мовы. У тэрміналогіі не павінна быць шматзначнасці, аманіміі, сінаніміі. Тэрміналогія ў шырокім сэнсе можа ўзаемадзейнічаць з агульнаўжывальнай лексікай.