- •Латын алфавиті
- •Фармацевтикалық терминология
- •1 Сабақ
- •§ 1 Фармацевтикалық терминология туралы жалпы түсінік
- •§ 2 Фармацевтикалық терминологияның құрамы
- •§ 3 Кейбір фармацевтикалық терминдердің түсініктемесі
- •§4. Дәрі-дәрмектердің тривиальды атаулары
- •§5. Тривиальды атаулардың жасалу моделі
- •§6. Сөз құрамында жиі кездесетін сөз бөлшектері
- •II. Дәрі-дәрмектердің аттарын латынша жазып, мағынасын түсіндіру
- •III. Жиі кездесетін түбірлердің астын сызып, мағынасын түсіндіру
- •2 Сабақ
- •§ 7. Етістік туралы жалпы түсінік
- •§ 8. Етістіктің жіктелу түрлері. Сөздіктегі түрі
- •§ 10. Шартты рай
- •§ 11. Бұйрық рай (Imperativus)
- •§12. Рецепте кездесетін етістіктер
- •§13. Рецепте fierі деген етістіктің қолдану мысалдары
- •3 Сабақ
- •§14. Химиялық элементтер
- •§15. Қышқылдар атаулары (қышқыл- Acidum, I n)
- •§16. Оксидтердің атаулары
- •Жасалу моделі
- •§17. Тұздардың атаулары
- •Аниондардың атаулары
- •§18. Эфирлердің атаулары (aether, eris m)
- •Эфирлердің жасалу моделі
- •1. Қышқылдардың жасалуы
- •II. Оксидтердің, пероксидтердің, гидроксидтердің жасалуы.
- •III. Тұздардың жасалуы
- •§19. Рецепт
- •§ 20. Рецепттің құрамы
- •§21. Дәрі- дәрмектердің мөлшерін белгілеу жүйесі
- •Рецепт үлгісі
- •§ 22. Рецептте қосымша қойылатын белгілер
- •§ 23. Рецепттің латын тілінде жазу ережесі
- •Рецепт жолының жазылуы
- •§24. Көп сөзді дәрі-дәрмектердің аттары
- •§25. Рецепте кездесетін предлогы бар сөз тіркестері
- •Латын септіктерінің жалғаулар кестесі
- •§ 26. Таблеткалардың және суппозийторийлердің жазылу ерекшеліктері
- •Таблеткалардың, суппозиторийлердің, драже және аэрозольдердің рецепт жолында жазылуы:
- •Рецепттер бойынша тапсырмалар
- •1 Тапсырма
- •2 Тапсырма
- •3 Тапсырма
- •4 Тапсырма
- •5 Тапсырма
- •6 Тапсырма
- •7 Тапсырма
- •Фармацевтикалық терминологиядан қысқаша сөздік
- •Дәрі-дәрмектердің аттарында жиі кездесетін түбірлер
- •2 Тапсырма химиялық номенклатура Химиялық элементтерінің атаулары
- •Тұздардың және эфирлердің атаулары
- •Химиялық номенклатурадағы қолданылатын сын есімдер
- •3 Тапсырма Дәрі түрлерінің аттары
- •Дәрілік заттардың аттары және басқа сөздср
- •Дәрі-дәрмектердің аттары
- •4 Тапсырма Дәрілік шикізаттар
- •Б) Өсімдіктердің аттары
- •Дәрі-Дәрмектердің аттары
- •Дәрі- дәрмектердің аттарында кездесетін анықтауыштар
- •5 Тапсырма Дәрілік шикізат. Өсімдіктердің аттары
- •Дәрілік заттардың аттары
- •Дәрі дәрмектердің атауларындағы анықтауыштар
- •6 Тапсырма Рецептерде кездесетін предлогы бар сөз тіркестері
- •Дәрілік заттардың аттары
- •Дәрі - Дәрмектердің атауында кездесетін анықтауыштар
- •Рецепттегі қысқартулар
- •Рецептегі қысқартулар
- •Әдебиеттер
§ 20. Рецепттің құрамы
Рецепттің құрамы төмендегідей:
Inscriptio емдеу мекемесінің мөрі мен шифры
Datum- рецептің жазылған күні 3. Nomen aegroti - науқастың аты- жөні
Aestas aegroti - науқастың жасы
Nomen medici - дәрігердің аты-жөні
Praescriptio — латын тілінде жазылатын бөлім:
1) Invocatio - фамацевтке дәстүрлі түрде «Recipe» деген сөзбен үндеу беру.
2) designatio materiarum - дәрілік заттарды мөлшерімен белгілеу.
7. Subscriptio - дәріні қандай түрде, қай мөлшерде беру жөнінде -дәрігердің фармацевтке нүсқауы.
8. Signatura - дәріні қолдану тәсілі жөнінде науқасқа арналған дәрігердің нүсқауы. Орыс және ана тілінде жазылады.
Nomen medici et sigilum medici - дәрігердің қолы мен жеке мөрі.
§21. Дәрі- дәрмектердің мөлшерін белгілеу жүйесі
Рецептте дәрі-дәрмектердің мөлшерлерін белгілеу жүйесі төмендегідей:
а) сусымалы
заттарға 1 грамм - 1,0 (gramma)
2 грамм - 2,0 duogrammata
1 дециграмм -0,1 decigramma
3 дециграмм - 0,3 tria decigrammata 1 сантиграмм-0,01 centigramma
1 миллиграмм- 0,001 milligramma
1 децимиллиграмм - 0,0001 decimilligramma
1 микрограмм - 0,00001 microgramma
б) Сұйық дәрілік заттардың мөлшерлерінің миллилитр арқылы араб цифрмен белгілейді:
1 мл- 1 ml (millilitrum)
3 мл- 3 ml (tria millilitra)
5 мл- 5 ml (guingue millilitra)
0,1 мл- 0,1 ml ( decimillilitrum)
Мысалы : Recipe : Liguoris Ammonii anisati 1 ml
1 миллилитрден кем берілетін сұйық дәрілік заттың мөлшері рим цифры арқылы белгіленеді және оның алдында guttam (Ace. sing) немесе guttas (Acc.pl) тамшы деген сөз жазылады.
Rp: Olei Menthae piperitae guttas III
в) Антибиотиктердің мөлшерлері қысқаша түрде Е. Д. / бірлік әсері/ деп белгіленеді.
Мысалы: Rp: Benzуlpenicillini- natrii 250000 ED
Рецептте екі я бірнеше дәрі-дәрмектің мөлшерлері бірдей болатын болса, олардың дозасы тек бір рет ақырғы дәрілік заттан кейін, сонымен бірге цифрдің алдында гректің ana /бірдей, тепе-тең/ деген сөзі қойылады. Мысалы: Rp: Analgini
Amidopуrini ana 0, 25
Рецепт үлгісі
Приложение №2 к приказу Минздрава РК “____” _________ 1995г.
формат А6 Код формы по ОК УД Код учреждения по ОКПО
МЕКЕМЕНІҢ МӨРІ, ШИФРЫ ШТАМП, ШИФР УЧРЕЖДЕНИЯ
Р Е Ц Е П Т БАЛАҒА АРНАЛҒАН ЕРЕСЕККЕ АРНАЛҒАН ДЛЯ РЕБЕНКА ДЛЯ ВЗРОСЛОГО
(сызып қою керек. подчеркгуть.) 19 __________ жыл (год) Рецептің жазылған күні Дата выписки рецепта
Аурудың аты-жөні, жасы
___________________________________________________________________________ Ф.И.О. больного, возраст _____________________________________________________ Дәрігердің аты-жөні _________________________________________________________ Ф.И.О. врача _______________________________________________________________
Дәрігердің қолы мен жеке мөрі м.о.
|
Дәрігердің есіне
Емдеу – профилактикалық мекемесінің шифры типографиялық әдіспен басылады не болмаса мөр қойылады;
рецепт айқын, анық, сиямен немесе пасталы қаламмен латын тілінде жазылады, жөндеуге болмайды;
бір бланкада мыналар жазуға рұқсат етіледі:
сандық санаққа жататын бір дәрі; тегін немесе жеңілдікпен босатылатын бір дәрі; немесе есепке жатпайтын 1-3 дәрі;
қысқартылған белгілер тек қабылдаған ереже бойынша ғана қолданылады;
қатты және төгілмелі заттар – граммен (0,001; 0,02; 0,5; 1,0) сұйық заттар – миллилитрмен, граммен және тамшылармен көрсетіледі;
қабылдау тәсілі қазақ және орыс тілдерінде жазылады;
“ішуге арналған”, “белгілі” және т.б. осы сияқты жалпы нұсқаулар орын алмайды;
рецепт толтырғанда дәрінің толық құнын төлеу үшін немесе не болмаса жеңілдік жағдайда алу үшін (ОСМ, балаларға, басқа жағдайда, тегін);
қажеттілерінің астын сызу керек және жеңілдік процентін көрсету керек;
дәрігердің қолы оның жеке мөрімен расталуы қажет.
дара дайындалған дәрінің № дәріхананың мөрі
-
Қабылдадым
Әзірледім
Тексердім
Босаттым