- •Латын алфавиті
- •Фармацевтикалық терминология
- •1 Сабақ
- •§ 1 Фармацевтикалық терминология туралы жалпы түсінік
- •§ 2 Фармацевтикалық терминологияның құрамы
- •§ 3 Кейбір фармацевтикалық терминдердің түсініктемесі
- •§4. Дәрі-дәрмектердің тривиальды атаулары
- •§5. Тривиальды атаулардың жасалу моделі
- •§6. Сөз құрамында жиі кездесетін сөз бөлшектері
- •II. Дәрі-дәрмектердің аттарын латынша жазып, мағынасын түсіндіру
- •III. Жиі кездесетін түбірлердің астын сызып, мағынасын түсіндіру
- •2 Сабақ
- •§ 7. Етістік туралы жалпы түсінік
- •§ 8. Етістіктің жіктелу түрлері. Сөздіктегі түрі
- •§ 10. Шартты рай
- •§ 11. Бұйрық рай (Imperativus)
- •§12. Рецепте кездесетін етістіктер
- •§13. Рецепте fierі деген етістіктің қолдану мысалдары
- •3 Сабақ
- •§14. Химиялық элементтер
- •§15. Қышқылдар атаулары (қышқыл- Acidum, I n)
- •§16. Оксидтердің атаулары
- •Жасалу моделі
- •§17. Тұздардың атаулары
- •Аниондардың атаулары
- •§18. Эфирлердің атаулары (aether, eris m)
- •Эфирлердің жасалу моделі
- •1. Қышқылдардың жасалуы
- •II. Оксидтердің, пероксидтердің, гидроксидтердің жасалуы.
- •III. Тұздардың жасалуы
- •§19. Рецепт
- •§ 20. Рецепттің құрамы
- •§21. Дәрі- дәрмектердің мөлшерін белгілеу жүйесі
- •Рецепт үлгісі
- •§ 22. Рецептте қосымша қойылатын белгілер
- •§ 23. Рецепттің латын тілінде жазу ережесі
- •Рецепт жолының жазылуы
- •§24. Көп сөзді дәрі-дәрмектердің аттары
- •§25. Рецепте кездесетін предлогы бар сөз тіркестері
- •Латын септіктерінің жалғаулар кестесі
- •§ 26. Таблеткалардың және суппозийторийлердің жазылу ерекшеліктері
- •Таблеткалардың, суппозиторийлердің, драже және аэрозольдердің рецепт жолында жазылуы:
- •Рецепттер бойынша тапсырмалар
- •1 Тапсырма
- •2 Тапсырма
- •3 Тапсырма
- •4 Тапсырма
- •5 Тапсырма
- •6 Тапсырма
- •7 Тапсырма
- •Фармацевтикалық терминологиядан қысқаша сөздік
- •Дәрі-дәрмектердің аттарында жиі кездесетін түбірлер
- •2 Тапсырма химиялық номенклатура Химиялық элементтерінің атаулары
- •Тұздардың және эфирлердің атаулары
- •Химиялық номенклатурадағы қолданылатын сын есімдер
- •3 Тапсырма Дәрі түрлерінің аттары
- •Дәрілік заттардың аттары және басқа сөздср
- •Дәрі-дәрмектердің аттары
- •4 Тапсырма Дәрілік шикізаттар
- •Б) Өсімдіктердің аттары
- •Дәрі-Дәрмектердің аттары
- •Дәрі- дәрмектердің аттарында кездесетін анықтауыштар
- •5 Тапсырма Дәрілік шикізат. Өсімдіктердің аттары
- •Дәрілік заттардың аттары
- •Дәрі дәрмектердің атауларындағы анықтауыштар
- •6 Тапсырма Рецептерде кездесетін предлогы бар сөз тіркестері
- •Дәрілік заттардың аттары
- •Дәрі - Дәрмектердің атауында кездесетін анықтауыштар
- •Рецепттегі қысқартулар
- •Рецептегі қысқартулар
- •Әдебиеттер
Фармацевтикалық терминологиядан қысқаша сөздік
1 – ТАПСЫРМА
Дәрі-дәрмектердің аттарында жиі кездесетін түбірлер
Түбір |
Терапевтік, анатомиялық, физиологиялық, фармакологиялық, сипаттамасынан хабар
|
Мысалдар
| |||
№ |
Латын тілінде |
Орыс және қазақ тілінде | |||
1 |
-aesthes- |
-естез- |
жансыздандырғыш дәрі-дәрмектер |
Anaesthesolum, i n | |
2 |
-alg-dol- |
-ал (ь)г-дол(ь)- |
жансыздандырғыш дәрі-дәрмектер |
Analginum , i n | |
3 |
-anth- |
-ант- |
өсімдіктен жасалған дәрі-дәрмектер |
Strophanthinum, i n | |
4 |
-asthm- |
-астм- |
демікпеге қарсы дәрі-дәрмектер |
Asthmatinum, i n | |
5 |
-barb- |
-барб- |
ұйықтатқыш дәрі-дәрмектер |
Barbamylum, i n | |
6 |
-ca(in)- |
-ка (ин) |
адам денесінің белгілі бір жеріне ғана салынатын жансыздандырғыш дәрі-дәрмектер |
Trimecainum, i n | |
7 |
-cill(in)- |
-цилл(ин) |
антибиотиктер- пенициллиндер |
Phenoxymethyl- penicillinum, i n | |
8 |
-cycl(in)- |
-цикл (ин) |
антибиотиктер-тетрациклиндер |
Cyclobarbitalum, i n | |
9 |
-ephedr- |
-эфедр- |
қылқанның алкaлоидтері |
Ephedrolum, i n | |
10 |
-erythr- |
-эритр- |
антимикробтық дәрі-дәрмектер |
Erythromycinum, i n | |
11 |
-lax |
-лакс- |
іш өткізетін |
Laxatolum | |
12 |
-glyc- |
-глиц- |
қантқа, глюкозаға жататын дәрі-дәрмектер |
Glycerophosphatum, i n | |
13 |
-menth- |
-мент- |
жалбыздан жасалған препараттар |
Mentholum, i n | |
14 |
-morph- |
-морф- |
наркоз дәрі-дәрмектер |
Morphocyclinum, i n | |
15 |
-myc(in)- -mycet(in)-
-strept- |
-миц (ин)- -мицет (ин)- -стрепт- |
антибиотиктер-стрептомициндер |
Mycoseptinum, i n
Streptomycinum, i n | |
16 |
-oestr- |
-эстр- |
әйел жыныс гормондық препараттары |
Octoestrolum, i n | |
17 |
-phyll- |
-филл- |
жапырақтардан бөлінген алкалоидтар |
Euphyllinum, i n | |
18 |
-poly- |
-поли- |
бір тектес дәрі-дәрмектердің жиынтығы |
Polyminerolum, i n | |
19 |
-pyr- |
-пир- |
қызуды басатын дәрі-дәрмектер |
Amidopyrinum, i n | |
20 |
-sulf- |
-сульф- |
антимикробтық сульфаниламидтер |
Sulfadimezinum, i n | |
21 |
-synth- |
-синт- |
синтез әдісімен алынған препараттар |
Synthophyllinum, i n | |
22 |
-thyr- |
-тир- |
қалқанша безін емдеуге арналған гормондық препараттар |
Methothyrinum, i n | |
23 |
-as- |
-аз- |
ферменттік препарат |
Lydasum, i n | |
24 |
-test, vir, andr- |
-тест, вир, андр- |
еркек жыныс гормондық препарат |
Testosteronum, i n | |
Химиялық сипаттамасынан хабар | |||||
25 |
-aeth- |
-эт- |
этил тобының болуы |
Aethamidum, i n | |
26 |
-benz- |
-бенз- |
бензол тобының болуы |
Benzonaphtholum, i n | |
27 |
-hydr- |
-гидр- |
сутектің немесе судың болуы |
Hydroperitum, i n | |
28 |
-ichthy- |
-ихти- |
аммоний тұзының болуы |
Ichthуolum, i n | |
29 |
-meth- |
-мет- |
метил тобының болуы |
Methylenum, i n | |
30 |
-naphth- (-phth-) |
-нафт- -(фт-) |
нафталан және оның туындыларының болуы |
Naphthizinum, i n | |
31 |
-oxy- |
-окси- |
оттегінің болуы |
Oxytetracyclinum, i n | |
32 |
-phen- |
-фен- |
фенол тобының болуы |
Phenolum, i n | |
33 |
-phthor- |
-фтор- |
фтордың қосылыстары |
Phthophenazinum, i n | |
34 |
-thi- (o) |
-ти- (о) |
құрамына күкірт атомы кіретін қосылыстар |
Thiaminum, i n | |
35 |
-yl- |
-ил- |
көмірсутектік немесе қышқылдық радикал |
Aethylenum, i n | |
36 |
-theo- |
-тэ- (о) |
алкалоидтар және глюкозидтер |
Theophyllinum, i n | |
37 |
-zol- -zin- -zid- -zon- |
-зол- -зин- -зид- -зон- |
азот тобының болуы |
Methylsulfazinum, i n Papazolum, i n |