4.Есептеуіш кешенінің сәулеті, құрамы және топологиясы

Жергілікті желінің топологиясы – бұл бір принцип бойынша орындалған копьютерлер арасындағы кабельдік байланысу конфигурациясы. Нақты топологиясы қолданылатын құрылғылардың пайданылуына, екіншіден, жалпы барлық жүйеде есептеу қуаттылығына, масштабтылығы мен мобильдігіне қойылатын талаптар негізінде ұйымдастырылады.

Желілік топология термині компьютерлердің физикалық орналасуын, коммутация түйінін және желідегі байланыстар каналдарын мінездейді. Мәліметтерді қадылдау және беру құрылғылары мен байланыс линияларын байланыс каналдары деп аталады, ал желідегі мәліметтер тобының қосылу құрылғысын- коммутациялар түйіні деп атайды.

«Қазақстан Республикасының Халық Банкінде желіні ұйымдастыруда жұлдызша топологиясын пайдаланады. Ол бөлім станцияларының концентраторға қосылуын қамтамасыз етеді. Концнетраторларды каскадты түрде жалғауға болады, бір желіде сегменттердің максималды саны 1024 құрауы мүмкін.

Орталықтандырылған локалдық желіні басқаруда ең маңызды рольді сервер ойнайды. Ол әр түрлі функцияларды орындай алады: файл- сервері, баспа- сервері, мәліметтер қоры- сервері т.б. Локальді есептеу желісінің ең негізгі ресурсы болып Файлдық-сервер болып табылады. «Қазақстан Республикасының Халық Банкінде» бір файдық сервер бар. Онда желілік операциялық жүйе, мәліметтер қоры және қолданушылардың қолданбалы бағдарламалары орналасады. Файлдық сервер желідегі ең мықты компьютер болуы керек, себебі одан бүткіл желінің функцияналды өңделу мүмкіндіктері тәуелді.

Жұлдызшалы топологиялық желіде бас компьютер мәліметтерді өңдеудің негізгі түйіні болып табылады, себебі басқа құрылғылардан келіп түскен мәліметтерді қабылдап, өңдейді. Екі құрылғылардың арасындағы ақпарат есептеуіш желісінің орталық түйіні арқылы өтеді. Желінің ақпаратты жіберу мүмкіндігі есептеу қуаттлығының түйіні арқылы анықталады.

Кабель арқылы жалғау өте қарапайым, себебі әр жұмыс орнының компьютерлері түйінмен байланысты. Жаңа кабельдерді алу шығыны көп, әсіресе орталық түйін географиялық жағынан топологияның орталығында орналаспаса. Мысалы: есептеу желісі кеңейтілген жағдайда бұрынғы орнатылған кабельдерді қолдана алмайсыз, себебі жаңа жұмыс орнына желінің орталығынан жеке кабель тартамыз.

Есептеу желісінің топологиясында жұлдызшалы түрдегі топология ең жыдамы болып табылады, себебі тек осы жұмыс станцияларының өзара мәлімет алмасуы жеке линиялар арқылы орталық түйіннен өтеді.

Есептеуіш желінің жұмысы орталық файлдық-сервердің қуаттылығына байланысты жұмыс істейді және тәуелді болады. Файл-сервер істен шықса, онда бүткіл желінің жұмысы бұзылуы мүмкін.Файлдық-сервер ақпараттарға рұқсат етілмеген қолжетімділіктерді қорғаудың оптимальді механизмін жасайды. Бүткіл есептеуіш желіні осы орталықтан басқаруға болады.

Сурет-4. «Қазақстан Республикасының Халық Банкінде желінің тиімді ұйымдастырылуы.

«Қазақстан Республикасының Халық Банкінде басты жұмыс жасайтын бағдарлама Серверде орнатылған (1С: Бухгалтерия). Уақытты үнемдеу мақсатында қолданушылардың барлығы терминалға еңгізілген. Олар серверде орнатылған бағдарламаға озінің жеке паролі арқылы кіріп, жұмыстарын жүргізе алады. Бұл әдіс қолданушының компьютерінің процессорының жүктемейді. Және де жұмыс аяқталған уақыттыағы әдетте желіде болатын ақпарат трафигі болмайды. Сол себепті уақыт үнемделеді.

Сервер болағнысын, онда операциялық жүйе болады. «Қазақстан Республикасының Халық Банкінде Windows Server 2003, Enterprise Edition қолданылады.

Windows Server 2003, Enterprise Edition – бұл нұсқа үлкен көлемдегі желі үшін арналған. Ол кластеризация технологиясын қолдайды және үлестірілген есептеу жүйелерінде және ресурстық көлемде қосымшалармен жұмыс істеуге мүмкіндік береді.

Microsoft операциондық жүйесінің орнатылуының әр түрлі типтері бар: классикалықтан, өте жақсы таныс компакт-дискіден автоматты орнатуға дейінгі немесе дискіні клондау құралымен орнату.