22 Сурет. Өнеркәсіптің салалары бойынша негізгі капиталға инвестициялар айларға бөліп қарағанда

Қазіргі уақытта отандық нарық шетелдік өнімдерге толы, яғни Қазақстан құрылыс материалдарын экспорттаушы елдер үшін өткізу нарығына айналған.

Статистика мәліметтері бойынша портландцементтің, топырақты цементтің, шлакты, суперсульфатты және т.б. боялған не боялмаған, дайын немесе клинкер түріндегі цементтің 2011 жылдың қаңтар-сәуір айларындағы экспорты 10 962,7 мың АҚШ долл. сомасына 145 309,5 тоннаны құрады, бұл өткен жылдың сәйкесінше кезеңіндегі экспорт көлемінен 502,7% жоғары. Ал импорт азайып, 2010 ж. қаңтар-сәуір айларындағы көлемнің 28,0% құрады.

7 Кесте. Қазақстан Республикасының сэқ тн 4 белгісі бойынша құрылыс материалдарының кейбір тауарларын бөліп қарағандағы экспорты және импорты

Көрсеткіштің атауы	2011 ж. қаңтар-сәуір айлары
	Экспорт			Экспорт
	саны (тонна)	саны (тонна)	саны (тонна)		саны (тонна)
Гипс, андигрит, сылақ, шпательдеу, грунттау	3 180,9	606,1	6 763,2		1 341,5
Әк	2 567,1	258,8	21 262,7		1 717,2
Портландцемент, топырақты цемент, шлакты, суперсульфатты және т.б. боялған немесе боялмаған, дайын немесе клинкер түріндегі цемент	145 309,5	10 962,7	109 103,9		7 111,9
Асбест	62 278,8	16 373,9	-		-
Құбырлар, кішкене құбырлар және шлангтар және олардың пластмастан жасалған фитингтері	2,0	41,0	3 869,7		12 383,6
Пластмастар және олардан жасалған бұйымдар	7 319,6	12 157,3	-		-

6. Ағаш өңдеу және жиһаз өнеркәсібі

Қазақстанда ағаш өңдеу өнеркәсібі үшін шикізат базасы шынында жоқ, дәстүрлі түрде қажетті ағаштың 70% сырттан әкелінеді. Дегенмен, Қазақстанның ағаш өңдеуші және жиһаз жасаушы кәсіпорындарындағы өндірістің өсуі өткізу нарығының кеңеюі, жаңа технологияларды игеру нәтижесінде өнімнің өзіндік құнының төмендеуі есебінен мүмкін болды.

2011 ж. қаңтар-мамыр айларында жиһаздан басқа ағаш және тоздан жасалған бұйымдар өндірісінің; сабан мен өруге арналған материалдардан жасалған бұйымдар өндірісінің көлемі 4 272 млн.теңгеге тең болды, бұл өткен жылдың сәйкесінше кезеңіндегі көрсеткіштен 17,8% артық болып табылады. Жиһаз өндірісі бойынша – көлемі 9 229 млн.теңгені және сәйкесінше 37,1% құрады. Алдыңғы айға қарағанда төмендеуді байқауға болады - ағаш және тоз бұйымдары өндірісі бойынша ФКИ – 63,0% және жиһаз өндірісі – сәйкесінше 81,8%.

23 Сурет. Өнеркәсіптің және ағаш өңдеуші және жиһаз өнеркәсібінің нки (өткен жылдың сәйкесінше айына қатысты % өлшеммен)

2011 жылдың қантар-мамыр айларының қорытындысы бойынша резеңке және пластмасса бұйымдарының өндіріс көлемі – 17 329 млн. теңге, өзге металл емес минералдық өнімдер өндірісі – 36 309 млн. теңге.

Нақты көлем индексі 2011 жылғы қантар-мамыр айларында 2010 жылдың тиісті кезеңіне:

- өзге металл емес минералдық өнімдерді өндірісі 117,6%;

- ағаштан және тығын бұйымдарының өндірісі жиһаздан басқасы, сабаннан және өруге арналған материалдан жасалған бұйымдар өндірісі 117,8 %,

- резеңке және пластмасса бұйымдарының өндірісі 117,8 %,

- қағаз және қағаз өнімі өндірісі 73,3%,

- жиhаз өндіру 137,1%.

2011 жылғы қаңтар-мамыр айларында республика аймағында салада:

- ағаштан және тығын бұйымдарының өндірісі жиһаздан басқасы; сабаннан және өруге арналған материалдан жасалған бұйымдар өндірісінде 12 кәсіпорындар мен өндірістер;

- қағаз және қағаз өнімі өндірісінде – 13 кәсіпорын;

- резеңке және пластмасса бұйымдарының өндірісінде – 45 кәсіпорындар мен өндірістер;

- өзге металл емес минералдық өнімдер өндірісінде – 142 кәсіпорын мен өндірістер;

- жиhаз өндірісінде - 15 кәсіпорындар мен өндірістер.

Өзге металл емес минералдық өнімдер өндірісі бойынша заттай көріністе:

• отқа төзімді бұйымдар 47 330 тонна,

• қыш тақтайшалар және тақталар 40 763 мың шаршы м,

• отқа төзімсіз құрылыс қыш кірпіштері, кремнеземдік тас ұнынан немесе диатомитті топырақтан жасалған бұйымдардан басқасы 207,2 мың текше метр,

• цемент 2 606,1 мың тонна, оның ішінде:

цемент клинкері 774 мың тонна,

портландцемент (ақтан басқасы) 1 860 мың. тонна,

• гипс 59,2 мың тонна,

• бетоннан жасалған құрылыстық мақсаттағы конструкциялар 444 мың тонна шығарылған.

• цементтен, бетоннан немесе жасанды тастан жасалған тақтайшалар, тақталар, кірпіштер және ұқсас бұйымдар 594 635 тонна және т.б.

Ағаштан және тығын бұйымдарнының өндірісі бойынша жиһаздан басқасы заттай көріністе шығарылған:

- бойлай тілінген немесе жарылған, бөліктерге бөлінген немесе кесілген, қалыңдығы 6 мм-ден асатын ағаш материалдары; сіңдірілмеген, темір жол немесе трамвай ағаш шпалдары 104,4 мың текше метр;

- ағаш терезелер мен олардың жақтаулары, шыныланған есіктер мен олардың жақтаулары, есіктер және олардың жақтаулары мен босағалары 411 мың шаршы метр,

- басқа топтамаларға енгізілмеген ағаш құрылыс конструкциялары мен ұсталық бұйымдары 5 395 тонна,

- ағаш құрама құрылыс конструкциялары 563 тонна,

- ағаштан жасалған бұйымдар өзге де 313 025 мың теңге.

Қағаз және қағаз өнімдер өндірінің өндірісі бойынша заттай көріністе:

- гофрленген перфорацияланған қағаз және картон, орамдарда немесе табақтарда 12 793 тонна,

- гофрленген қағаздан немесе қартоннан қораптар, жәшіктер және сөмкелер 26 млн.кг,

- әжетхана қағазы 3,8 млн. кг,

- бет орамалдары, косметикалық майлықтар қағаз массасынан, қағаздан, целлюлоза мақтасынан немесе целлюлозды талшықтан жаймалар 1,1 млн. кг,

- қағаз массасынан, қағаздан, целлюлоза мақтасынан немесе целлюлоза талшықты жаймасынансүлгілер 427 мың кг,

- қалың дәптерлер 630 тонна,

- мектеп дәптерлері 228 тонна.

Резеңке және пластмасса бұйымдарының өндірісі бойынша заттай көріністе шығарылған:

- резеңкеден (эбониттен басқасы) құбырлар, түтіктер, жеңдер мен шлангілер 123 тыс. кг;

- пластмасса құбырлар, түтіктер, жеңдер мен шлангілер және олардың фитингтері 32 млн. кг;

- өзге де материалдармен арматураланбаған немесе құрастырылмаған, пластмассалардан тақталар, табақтар, пленка, фольга және жолақтар 6,6 млн. кг;

- жасалған есіктер, терезелер, есік қораптары және терезе жақтаулары, есік босағалары, жалюзилер және ұқсас бұйымдар мен пластмассалардан олардың бөліктері 8,5 млн. кг;

- линолеум және винил, линолеум және т.б. түріндегі иілімді еден жабындары 0,4 мың шаршы метр.

Жиһаз нарығының құрылымында отыруға арналған қаңқасы металдан жасалған жиһаздар айтарлықтай үлес алып отыр. 2011 жылдың қаңтар­мамыр айларында оның өндірісі 240 824 дананы құрады, бұл өткен жылдың сәйкесінше кезеңімен салыстырғанда 5,0 есе көп. Нарықтың екінші ең ірі сегменті кеңсеге арналған және ағаш жиһаз болып табылады. 2011 жылдың қаңтар-мамыр айларында 158 222 дана өндірілген, бұл өткен жылдың сәйкесінше кезеңіндегі өндіріс көлемінен 142,4% көп.