Қазақстан Республикасы Білім жӘне ғылым министрлігі
Қ.И.Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті
Мұнай және Газ институты
Мұнайгаз кен орындарын игеру және пайдалану кафедрасы
Студенттің пәндік оқу-әдістемелік кешені
Сұйықтық пен газдың физикасы пәні бойынша
050708 –“мұнайгаз ісі” мамандығы үшін
Алматы 2005
Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ студенттеріне арналған 050708 – “мұнайгаз ісі “ мамандығы бойынша “Сұйықтық пен газдың физикасы” пәнінің оқу-әдістемелік кешені
Құрастырған –МГКОИжП кафедрасы, Тәңірбергенов А. Қ., Алматы: ҚазҰТУ, 2005. б.
Құрастырушылар: Тәңірбергенов Аманжол Қизатұлы –м.ф.ғ.к., аға оқытушы.
Аңдатпа. 050708 –“мұнай ісі негіздері” мамандық студентеріне арналған “Сұйықтық пен газдың физикасы” пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мақсаты - студенттерге “Сұйықтық пен газдың физикасы” курсын өздік орындауға, практикалық жұмыстарды орындаумен бірге пәннің теориялық бөлімін оқуға көмектесу болып табылады.
Оқу – әдістемелік кешені ҚР МЖБС-ның мазмұнына, кәсіби біліктілік мінездемесіне, мамандықтардың типтік және оқу жұмысы жоспарлары мен дайындық бағытына сәйкес жасалынған және оқытылатын пәннің негізгі мазмұнын көрсетеді, студенттің пәнді таңдауын және соған сәйкес оқытудың траекториясын жеңілдетуге арналады.
Оқу - әдістемелік кешені пәннін оқу бағдарламасынан (syllabus), негізгі таратылатын материалдардан, глоссарийдан, қажетті әдебиеттер тізімінен тұрады.
Оқу бағдарламасы (syllabus) – негізгі оқу-әдістемелік құжат, оның құрамына “Сұйықтық пен газдың физикасы” пәннің сипаттамасы, пәннің мақсаты мен міндеті, қысқаша мазмұны, тақырыбы мен әр сабақтың ұзақтығы, өздік жұмыс тапсырмалары, кеңес беру уақыты, оқытушы талаптары, баға өлшемдері, және әдебиет тізімі кірген.
Таратылатын материалдарда сабақ түрлерін өткізу және пән бойынша рейтингтік тапсырмаларды орындау туралы мәліметтер келтірілген:
1. Курстың тақырыптары және оқу сабағының әрбір түрінің көлемі.
2. Жұмыстың оқу жоспарында қарастырылған дәріс сабақтарының қысқаша мазмұны.
3. Практикалық сабақтардың жоспары, оларға тиісті тапсырмалар, оларды орындау бойынша.
әдістемелік ұсыныстар және пайдаланатын әдебиеттер тізімі.
4. Студенттердің аудиториялық (СОӨЖ) және аудиториядан тыс (СӨЖ) уақыттағы өздік.
жұмыстарына арналған тақырыптары, оларға тиісті тапсырмалар, оларды орындау бойынша.
әдістемелік ұсыныстар және пайдаланатын әдебиеттер тізімі.
5. Рефераттар түрінде жазбаша жұмыстарының тақырыптары.
Студенттің курс бойынша өз білімін тексеруіне арналған тест сұрақтары.
Тест сұрақтарының жауабы мен білімді бағалау критериі қоса берілген.
7. Студентке қорытынды баға қойылатын емтихан сұрақтарының тізімі.
ОӘК студенттердің аудиториялық және аудиториядан тыс уақыттағы өздік жұмыстарын ұйымдастыруға және студенттердің танымдық және шығармашылық жұмысын белсендіруге көмектеседі.
© Қ.И.Сәтбаев атындағы
Қазақ ұлттық техникалық университеті, 2005ж.
1 Пәннің оқу бағдарламасы – syllabus
Оқытушылар туралы мәліметтер:
Сабақ жүргізетін оқытушы -Тәңірбергенов Аманжол Қизатұлы
Байланыс түрі ж. т. 925794
Кафедрада болатын уақыты 804а МК
1.2 Пән туралы мәліметтер:
Пән атауы “Сұйықтық пен газдың физикасы”
Кредит саны - 2
Өткізу орны – мұнай корпусы
1-Кесте
Оқу жоспарының көшірмесі
|
Курс |
Семестр |
Кредит- тер |
Дәрістер, 1 аптадағы академиялық сағаттар |
Лаб. сабақтар
|
Тәжіри белік/ семин. сабақт. |
СӨЖ |
СОӨЖ |
Барлығы, 1 аптадағы академ. сағаттар |
Бақылау түрі |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
|
2 |
4 |
2 |
1 |
- |
1 |
2 |
2 |
6 |
емтихан |
1.3 Пререквизиттері:
- жоғары математика
- жалпы физика курсы
- теориялық механика
1.4 Постреквизиттері:
- жерасты гидромеханикасы
- мұнай және газды өндірудің техникасы мен технологиясы
мұнай кен орындарын игеру
газ кен орындарын игеру
1.5 Пәннің қысқаша мазмұнында
Пәннің мақсаты студентерді сұйықтық пен газ қозғалысының заңдарын, осы қозғалыста өтетін үрдістерді оқып-үйрету болып табылады.
Пәннің міндеті - студенттерге келесі тақырыптар бойынша білім беру:
сұйықтық пен газдың негізгі қасиеттері
сұйықтық қозғалысының әр түрлі режимдері
сұйықтық пен газдың статикасы, кинематикасы және динамикасы
сұйықтық пен газдың қозғалыс теңдеулері
ұқсастық теориясының негіздері
Алған білімдерін келесі курстарда арнайы пәндерді оқып-үйренерде қолданады.
2 -Кесте
1.6 Тапсырмалардың түрі және оларды орындау мерзімі
|
Бақылау түрі |
Жұмыс түрі |
Жұмыстың тақырыбы (нақты бетін көрсету керек) |
Ұсыныла-тын әдебиетке сілтеме |
Балдар (рейтинг- тік шкалаға сәйкес) |
Тап-сыру уақыты |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
|
А ғ ы м д а ғ ы б а қ ы л а у
Т е к у щ и й к о н т р о л ь
Т е к у щ и й к о н т р о л ь
|
1..Пр
|
Меншікті салмақ, сұйықтық деңгейі, масса, температура, атмосфералық қысым, жылулық ұлғаю коэффициенті деген сұйықтық пен газдың негізгі қасиеттеріне есептер. |
3нег.[19-24], 4.нег [5-9]
|
2 |
2 |
|
2.Пр.
|
Динамикалық және кинематикалық тұтқырлық коэффициенттері, Энглердің вискозиметрі деген сұйықтық пен газдың негізгі түсініктеріне есептер. Гидростатика есептері: тепе-теңдікте жатқан сұйықтықтың қысымы, артық және абсолют қысымдары, манометр, вакууметр, пьезометрлік биіктік. |
1нег.[83-85], 3нег.[19-25], [34-42]; 4нег. [15-17]
|
2 |
3 | |
|
3. Пр.
|
Гидростатика есептері: тепе-теңдікте жатқан сұйықтықтың қысымы, артық және абсолют қысымдары, пьезометрлік биіктік, барометрлік формуласы; газ бұркімбесінің мұнайға қысымын анықтау; тұндырғыштағы сұйықтықтың деңгейін анықтау. |
1нег.[83-85], 4нег. [15-17].
|
2 |
4
| |
|
4. Пр. |
Тірі қима, гидравликалық радиус, сұйықтықтың шығыны, орташа жылдамдық деген сұйықтық кинематика және динамикасының негізгі ұғымдарына есептер. |
1нег. [18-20], 3нег. [50-52], 4нег [52-55]. |
2 |
6 | |
|
1. СОӨЖ
|
Сұйықтықтар мен газдардың қасиеттері. Сұйықтық пен газ қозғалысының ағыстары мен режимдерінің класқа бөлінуі. |
1нег.[19-31], 4нег. [5-9]. |
1 |
1 | |
|
2. СОӨЖ
|
Тепе – теңдіктің дифференциалдық теңдеулері. Эйлер гидростатика теңдеулері. |
1нег.[83-90], 3нег. [34-41], 4нег. [15-17]. |
2 |
2 | |
|
3. СОӨЖ
|
Тұтас орта қозғалысын сипаттау тәсілдері
|
1.нег[16-19], 3нег. [47-50], 5қос. [40-44]. |
1 |
3 | |
|
4. СОӨЖ |
Ток сызығы және траектория. Үзіксіздік теңдеуі. |
1нег.[19-22], 3нег. [50-55], 5қос [40-44]. |
2 |
4 | |
|
5. СОӨЖ |
Сығылмайтын сұйықтықтың екіөлшемді ағысы үшін ток функциясы. Жылдамдық потенциалы және оның ток функциясымен байланысы. |
1нег.[31-40 ], 3нег. [55-70], 5қос. [50-56].
|
1 |
5 | |
|
6. СОӨЖ |
Құйынды және құйынсыз қозғалыстар. |
1нег.[58- 64], 5қос. [74-86] |
2 |
5
| |
|
7. СОӨЖ |
Массалық күштері. Массалық күштердің бас векторы және бас моменті. Беттік күштері. Беттік күштердің бас векторы және бас моменті. |
1нег.[58-64], 5қос. [74-86] |
2 |
6 | |
|
|
|
|
|
| |
|
Аралық бақылау № 1 |
Тестілер |
1. Модуль |
|
10 |
7 |
|
Т
Т е к у щ и й к о н т р
о
л ь
|
5.Пр.
|
Сұйықтық кинематикасы мен динамикасының негізгі ұғымдары. Сұйықтықтың шығыны, орташа жылдамдық. Бернулли интегралы ұғымына есептер. |
1нег. [110-117], 4нег. [52-55] , 6қос. [44-49]. |
2 |
8 |
|
А ғ ы м д а ғ ы б а қ ы л а у
|
6.Пр.
|
Сұйықтық кинематика және динамикасының негізгі ұғымдары. Сұйықтықтың құйынды және құйынсыз қозғалыстар тақырыптарына есептер. Өлшемділік теориясы. Рейнольдс саны. Шамалар өлшемділіктерінің бір бірімен байланысын анықтауға және Рейнольдс сандарына есептер. |
1нег. [33-41], [406-415]; 3нег. [58-60]. 4нег. [65-67]: 6қос. [56-57].
|
2 |
10 |
|
7.Пр. |
Сұйықтық қозғалысының режимдерін анықтауға және гидродинамикалық ұқсастығының негіздеріне есептер. Гидравликалық кедергілерді, арын шығынын анықтауға және Дарси-Вейсбах заңына арналған есептер. |
1нег. [406-415], 4нег. [65-67], [74-76]; 6қос. [56-57], [79-82] |
2 |
12 | |
|
8. СОӨЖ |
Идеал сұйықтықтағы гидродинамикалық қысым. Сұйықтық қозғалысының жалпы теңдеуі. Даламбер принципі. |
1нег.[46-53], 5қос.[74-86]. |
1
|
9 | |
|
9. СОӨЖ |
Идеал сұйықтық қозғалысының жалпы теңдеуі. Эйлер түріндегі идеал сұйықтықтың қозғалыс теңдеулері. |
1нег.[46-53] 5қос.[74-86]. |
1 |
9 | |
|
10.СОӨЖ |
Гидродинамика есептерінің жалпы қойылымы. Сығылмайтын сұйықтық жағдайы. Сығылатын сұйықтық жағдайы. Баротроптық. |
1нег.[58-64], 5қос. [74-86] |
1 |
10 | |
|
11.СОӨЖ |
Гидродинамика есептерінің жалпы қойылымы. Сығылатын сұйықтық жағдайы. Бароклиндік. Идеал сұйықтық үшін энергия құйылу теңдеуі. |
1нег.[58-64], 5қос. [74-86] |
1 |
11 | |
|
12.СОӨЖ |
Идеал сұйықтық қозғалысының қарапайым жағдайлары. Бернулли интегралы. Коши интегралы. |
1.[110-117] 5. [90-96]
|
1 |
11 | |
|
13.СОӨЖ |
Деформациялар жылдамдықтарының тензоры. Кернеулер тензоры.
|
2нег.[369- 377], 3нег. [73 -79], 5қос. [359-364] |
1 |
12 | |
|
№2 аралық бақылау |
Тестілер |
2 Модуль |
|
10 |
13 |
|
А ғ ы м д а ғ ы б а қ ы л а у
Текущий контроль
|
8. Пр
|
Арын шығынына есептер. Блазиус формуласы. Жергілікті кедергілер. Дарси-Вейсбах формуласы.
|
4нег. [74-76], 6қос. [79- 85]. |
2 |
14 |
|
14.СОӨЖ |
Динамикалық және кинематикалық тұтқырлықтары. Тұтқыр сұйықтықтың қозғалыс теңдеулері. |
2нег. [385- 388], 3нег. [82 -86], 5нег. [369-373]. |
2 |
14 | |
|
15.СОӨЖ |
Ұқсастық теориясы. Рейнольдс және Фруд сандары. Навье – Стокс теңдеулері |
2нег.[406- 415], 3нег. [113-118], 5қос. [382-386] |
1 |
15 | |
|
Қоры-тынды бақылау |
Емтихан
|
Сұйықтық пен газдың физикасы |
|
40 |
15 |