Тапсырма 3

Форма арқылы деректерді енгізу және қарау.

1. “Мастер форм ” көмегі арқылы Оқытушылар құрамы формасын құрыңыз (түрі-бір бағаналы форма).

2. Форма режимінде тұрып, доцент Гришеннің жазбасын табыңыз.

3. Ассистент Сергееваның жалақысын 470р.дан 490-ға өзгертіңіз.

4. “Фамилия” өрісінде деректерді кішіреюі бойынша сұрыптаңыз.

5. “Должность” өрісіндегі деректерді сүзіңіз.

6. “Дисциплина” өрісінің атын “Преподаваемая дисциплина” деп өзгертіңіз.

7. Құрылған “Форма” қағазда қалай көрінеді.

Жұмыстың орындалу технологиясы

1 Оқытушылар құрамы формасын құру үшін:

• Деректер қоры терезесінде “Форма” режіміне кіріңіз;

• “Создать” батырмасын басыңыз;

• пайда болған терезеде тышқанмен “Мастер форм” пунктін таңдаңыз;

• терезенің төменінде орналасқан тізім белгісін шертіңіз;

• пайда болған тізімнен “Преподаватели” кестесін таңдаңыз.

• <ОК> батырмасын басыңыз.

• терезеден “Формада ” болатын өрісті таңдаңыз; Берілген мысалда барлық өрістер қатысады, сондықтан;

• “Далее” батырмасын шертіңіз;

• пайда болған терезеде түрі-бір бағаналы форма таңдалған, сондықтан;

• “Далее” батырмасын шертіңіз;

• терезеде безендіру стилін таңдаңыз. Ол үшін стильді анықтайтын сөзді шертіңіз немесе меңзерді жоғары не төмен қозғаңыз. Стильді таңдағаннан кейін “Далее” батырмасын шертіңіз;

• пайда болған терезеде “Состав преподавателей” параметрін клавиатурада теріп, форманың атын беріңіз. Қалған параметрлерді өзгеріссіз қалдырыңыз.

• “Готово” батырмасын басыңыз. Бір бағаналы форма пайда болады.Сол жақ бағана-өрістер аты, оң жақ бағана – алғашқы жазба деректері. Жазба бойымен жүру үшін, батырманы шерту керек . Батырма- бірінші жазбаға өту, Батырма- соңғы жазбаға өту.

2 Оқытушы Мироновты іздеу үшін:

• меңзерді “Фамилия” өрісінің бірінші жолына апарыңыз;

• пайда болған терезенің “Образец” жолына Миронов деген фамилияны енгізіңіз;

• “Просмотр” параметр жолында ВСЕ деген сөз болу керек (барлық жазбалардан ізде дегенді білдіреді);

• “Совпадение” параметр жолындағы тізімнен “С любой частью поля” параметрін таңдаңыз;

• “Только в текущем поле” жолына жалауша қойыңыз;

• “Найти” батырмасын шертіңіз. Меңзер екінші жазбаға өтіп, Миронов деген сөзді ерекшелейді.

• “Найти далее” батырмасын шертіңіз. Меңзер жетінші жазбаға өтіп, тағы да Миронов деген сөзді ерекшелейді.

• Іздеу режімінен шығу үшін “Закрыть” батырмасын шертіңіз.

3 Ассистент Сергееваның жалақысын 470 р.дан 490 р.-ға өзгерту үшін:

• меңзерді “Зарплата” өрісінің бірінші жолына апрыңыз;

• Правка, Заменить командаларын орындаңыз;

• пайда болған терезенің “Образец” параметр жолына 470 р. енгізіңіз;

• “Заменить на” параметр жолына 490 р. енгізіңіз. Басқа опцияларға да көңіл аударыңыз. Берілген өрістің барлық жазбалары бойынша іздеу керек.

• “Найти далее” батырмасын шертіңіз. Меңзер төртінші жазбаға өтеді,бірақ бұл жерде

• мәндерді өзгертудің қажеті жоқ, сондықтан “Найти далее” батырмасын шертіңіз. Меңзер тоғызыншы жазбаға өтеді , ол біздің іздегеніміз.

• “Заменить” батырмасын шертіңіз. Мәндер өзгереді;

• “Закрыть” батырмасын шертіңіз.

• “Год рождения” өрісінде мәндерді кішіреюі бойынша сұрыптау:

• “Год рождения” өрісінің кез келген жазбасын шертіңіз;

• басқару панеліндегі батырманы шертіңізнемесе Записи, Сортировка, Сортировка по убыванию командасын орындаңыз. Кестедегі барлық мәндер кішіреюіне сәйкес “Год рождения” өрісінде сұрыпталады.

• “Должность” өрісіндегі мәндерді сүзу үшін:

• “Должность” өрісінің Доцент жазбасын батырмамен шертіңіз;

• батырманы шертіңіз.немесе Записи, Фильтр, Фильтр по выделению командасын орындаңыз. Формада тек доценттер қалады.

• басқару панеліндегі батырманы шертіңіз немесеЗаписи, Удалить Фильтр командасын орындаңыз.

• Құрылған Форманы көру үшін:

• батырманы шертіңіз.немесе Файл, Предварительных просмотр командасын орындаңыз. Сіз форманы қағаз бетіндегідей көресіз;

• қарау терезесін жабыңыз.

Негізгі әдебиеттер: : [1] – 1-638 б, [2] 1- 432 б.

Қосымша әдебиеттер: [9] .

Бақылау сұрақтары:

1. Қандай деректер құрылымдық деп аталады?

2. Деректер қорының анықтамасын беріңіздер және оның белгілеуін сипатаңыз.

3. Деректер қорын басқару жүйесін анықтамасын беріңіздер және оның белгілеуін сипатаңыз.

4. Клиент-сервер және файл-сервер принципімен ұйымдастырылған деректер қорының архитектурасының айырмашылығы неде? Соны түсіндіріңіздер.

5. Деректер қорының элементтерінің құрылымын атаңыздар және олардың қатынасын тұсіндіріңіздер.

6. Кілт түсінігін беріңіздер. Кілттің қандай түрлерін білесіздер?

7. Деректер қорының құрлымын сипатағанда не көрсетіледі?

8. Деректер қорының өрісінде мәліметтердің қандай түрлері сақталады?

9. Деректердің қандай моделін білесіз?

10. реляциялық деректер орнының кілттік өрістерінің қызметі?

11. Пәндік аймақтың инфологиялық моделі дегеніміз не?

12. Сіздерге объектілер арасындағы байланыстың қандай түрлері белгілі?

13. Нормализация қатынасы принципінің негізі?

14. Бірінші, екінші және үшінші нормальдық формадағы қатынастар қандай болуы керек?

15. СУБД-ның негізгі функцияланды мүмкіншіліктері қандай?

№6 ЛАБОРАТОРИЯЛЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: ACCESS реляциялық деректер қоры.

Сұрату және таңдама. Есеп беру арқылы деректерді өңдеу. (2 сағат).

Мақсаты - ДҚБЖ–ң (СУБД) функцианалды мүмкіншіліктерімен танысу және деректерді өңдеу мен сақтауды ұйымдастыруға байланысты мамандандырылған жұмыста осы программа құралының жалпы қолдану әдісі.

Теория бөлімі.

Таңдаманы сұратуды қалыптастыруы. Сурату – Access кестесінде сақталатын деректреді өңдеу қуатты құралы болып табылады. Сұратудың көмегімен бірнеше кестелерден деректерді көруге, талдауға және өзгертуге болады. Сонымен бірге “сұрату” пішіндеу және есеп беру үшін деректер көзі бола алады. Сұрату қорытынды мәнді есептеуге және оларды электронды кестенің пішіне сәйкес компакты пішінде шығарады және топталған жазбада есептеуді орындайды. Конструктор режимінде сұратуды дербес құруға болады.

Access - те сұратудың төмендегі түрін құруға болады:

Таңдаманы сұрату;

Параметрлермен сұрату;

Қиылысқан сұрату;

Өзгерту енгізуге сұрату. (өшіруге сұрату, кесте құрған кездегі өңдеу және жазба қосу);

SQL сұрату (біріктіру сұрату, серверге сұрату, басқарушы сұрату, бағынышты сұрату);