Файлдар арасындағы байланыс

Екі файл арасындағы байланыс, бірінші файлға екінші файлдағы кесте ұяшықтарына сілтемесі бар формуланы енгізу арқылы жүзеге асады. Яғни бірінші файл қажетті мәліметтенр сақтау көзі де, екінші сол мәліметтерді қолдану, қабылдаушы файл болып табылады. Байланыс кезіндегі мәліметтерді қабылдап алатын файл – Бекіту файлы (Файл назначения), мәлімет жазып сақталған файл – түбіртек (источник) файлы деп аталады.

Екі файл арасында байланыс құрылған мезетте, Excel программасы түбіртек файлда өзгерістер болса, оған тәуелді бекіту файлы ұяшығындағы шамалар автоматты түрде жаңарады.

10-шы тапсырма.

jurnal.xls файлындағы мәліметтерді қолдана отырып, бағананы Ақпараттану пәнінің бағаларымен толтыру арқылы, әр түрлі жұмыс кітаптары парақтарының арасында байланыс құрыңыз.

10.1. 1-ші тоқсан парағындағы Ақпараттану бағанасындағы мәліметтерді С3:С7 аймағын белгілеп алып, Түзету, Тазалау, Бәрін (Правка, Очистить, Все) командасын орындау арқылы өшіріңіз.

10.2. С3 ұяшығында jurnal.xls файлының сақталған орнын мынадай формула түрінде көрсетіңіз: = “С:\Мои документы\[ jurnal.xls]Ақпараттану”!L3.

Мұндағы “С:\Мои документы\[ jurnal.xls]Ақпараттану”! – jurnal.xls файлының Ақпараттану парағына сілтеме.

”” таңбасы міндетті түрде болуы қажет. Файлдың аты квадрат жақшаның ішіне жазылуы тиіс. Сілтемеде қажетті ұяшықорналасқан парақ, файл, каталог, диск жолы дұрыс көрсету керек. Егер қате болған жағдайда программа хабарлама береді.

10.3. Осы жазылған формуланы бағананың қалған ұяшықтарына көшіріңіз. Бағанаға Ақпараттану пәнінің 1-тоқсандағы бағалары қойылады.

11-шы тапсырма.

Өз бетіңізше физика және алгебра пәндерінің бағаларын, файлдарды байланыстыру арқылы орындаңыз.

12-ші тапсырма.

Терезе - Жаңа терезе (окно - Новое окно) командасын орындап, тағы да екі жаңа терезе ашыңыз. Осы терезелерге Физика және Алгебра парақтарын Терезе – Қатарынан Орналастыру (Окно – Расположить - Рядом) командаларын орындау арқылы қатар орналастырыңыз.

13-ші тапсырма.

Ақпараттану терезесінен басқа терезелердің бәрін жабыңыз. Осы терезені бүкіл экран бетін алып тұратындай етіп үлкейтіңіз.

14-ші тапсырма.

<Ақпараттану> парағында 1-ші тоқсанды 5,4,3 бағаларымен бітірген оқушылардың тізімін шығарыңыз. Ол үшін:

14.1 <Ақпараттану> парағының А10 ұяшығына ”5-тік баға алғандар” деген мәтінді теріп жазыңыз.

14.2 Осы мәтінді А17 және А24 ұяшыққа көшіріңіз.

14.3 А17 ұяшығындағы 5-ті 4-ке, А24 ұяшығындағы 5-ті 3-ке түзетіңіз.

14.4 Мәліметтер – Фильтр – Автосүзгі (Данные-Фильтр-Автофильтр) командасын орындап, 1-ші тоқсанда 5-тік бағаға қорытылған оқушының фамилиясын таңдап алыңыз (бұл үшін, тышқан көрсеткішін Ақпараттану кестесі ішіне орналастырған соң, Мәліметтер – Фильтр – Автосүзгі командасын орындап, 1-ші тоқсан жазбасының оң жағындағы үшбұрышты қара бағыттауышты шертіп, 5 деген шартты таңдау жеткілікті 4-ші сурет.

№	Фамилия , аты-жөні	2.09	9.09	16.09	23.09	…	I-четверть
1	Асқар Әди	3		4		4	4
2	Дулат Арнұр	5		5		5	5
3	Мерген Ұлықбек		4		4		4
4	Уаис Айдос	5		3		4	4
5	Имангали Тимур		3		3		3
Получили оценку 5:
№		2.09	9.09	16.09	23.09	…	I-четверть
	Дулат Арнұр
Получили оценку 4:
	Асқар Әди
	Мерген Ұлықбек
	Уаис Айдос
Получили оценку 3:
	Имангали Тимур

4-ші сурет. Автосүзгіден өткізілгеннен кейінгі нәтиже.

14.5 1-ші тоқсанда 5-тік баға алған оқушылардың фамилияларын белгілеп, алмастыру буфері арқылы В бағанасының 11-ші қатарына көшіңіз (CTRL пернесін басып тұрып,тышқан арқылы тасымалдауға да болады).

14.6 Көшірілген фамилиялардың айналасында жиектеме, фон бар болса, оларды алып тастаңыз.

14.7 Дәл жоғарыдағы әрекеттерді 4-тік және 3-тік бағаға шыққан оқушылар үшін де қайталаңыз.

14.8 Автосүзгі командасының орындалуын Мәліметтер – Сүзгі – Автосүзгі (Данные-Фильтр-Автофильтр) командасын орындау арқылы тоқтатыңыз.

15-ші тапсырма.

Осы лабораториялық жұмыста орындалған тапсырманы MSI.xls деген атпен файл етіп сақтаңыз.

16-шы тапсырма.

Ақпараттану және Физика парақтарын қағазға басып шығарыңыз.

17-ші тапсырма.

Оқытушыға MSI.xls кітабын файлда және қағазда көрсетіңіз.

Негізгі әдебиеттер: : [1] – 1-638 б, [2] 1- 432 б.

Қосымша әдебиеттер: [8] .

Бақылау сұрақтары:

1. Кітаптағы бір жұмыс парағынан екіншісіне көшу әрекеті қалай орындалады.?

2. Кестедегі мәліметтерді кітаптың басқа парағына қалай көшіруге болады?

3. Парақтың атауларын өзгертуге бола ма? Қалай?

4. Кітаптың екі парағын бір-бірімен қалай байланыстыруға болады?

5. Жұмыс кітабында қолданылмайтын парақтарды жоюға болам ма?

6. Бірнеше терезелермен жұмыс қалай жасалады?

7. Кестелер арасындағы байланыс қалай жүзеге асады?

№ 5 ЛАБОРОТОРИЯЛЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: “Access реляциялық деректер қоры.

Деректер ұйымдастыру принципі. Кесте құру және деректер енгізу”(2 сағат)

Мақсаты - СУБД–ң функционалды мүмкіндіктерімен танысу және деректерді өңдеу мен сақтауды ұйымдастыруға байланысты мамандандырылған жұмыста осы программа құралының жалпы қолдану әдісі.

Теория бөлімі. Access-бұл деректер қорын басқаратын жүйе (ДҚБЖ-СУБД). Басқару жүйесі деген ұғым белгілі бір пішінде және пайдаланушыға ыңғайлы тьүрде беретін комплексті программа. Сонымен бірге Access жиі орындалатын операцияларды автоматтандыруға мүмкіндік береді.(мысалы, жалақыны есептеу, құнды бұйымдарды есепке алғанда және т.б.) Access-ң көмегімен енгізудің ыңғайлы түрі мен деректі көруді жасауды, ғана емес, сонымен бірге, күрделі есеп беруді құрастыруға болады.

Яғни, оның көмегімен бір мезгілде деректер қоймасының бірнешекестесімен жұмыс істеуге болады. Реттегіш ДҚБЖ-ны қолдану деректер құрылымын сұрауға көмектеседі де, осылайша жұмыстың орындалуын жеңілдетеді.

Access-тің кестесін басқа компьютерде немесе серверде сақталған деректермен байланыстыруға болады, сонымен бірге, (СУБД-да) ДҚБЖ-да Paradox немесе Dbase құрылған кестені пайдалануға болады. Access деректерін Exsel деректерімен құрамдастыру өте оңай.

Барлық деректер қоймасын құратындарды, яғни, кесте, есеп беру, сұрату, түрлерін және объектіні Access 97-де бәрін біріктіріп бір дискілі файлда сақтайды.

Деректер қоймасының негізгі құрылымдық компоненті кесте. Біздің енгізген мәліметтеріміз осы кестеде сақталады. Кестенің әрбір жазылымы деректер қоймасының жеке-жеке элементтері туралы қажетті ақпараттарынан тұрады. Мысалы, оқытушы туралы жазылым-фамилиясынан, атынан, әкесәнің атынан, туылған күнінен, атқаратын қызметінен тұрады және т.б.

Кесте құрылымын жасау кезінде, алаңның өрісінің атынанықтау қажет яғни, оның түрін оның өлшемін анықтау қажет. Кестенің әр өрісі белгілі бір атқа ие болады және 64 символдан артық симайды. Атон қойғанда өрістің функциясы тауып алатындайғып қою қажет. Содан кейін деректің қандай түрі әрбір өрісте болатынын шешу керек. Осы деректің кез-келген бір түрі әрбір өріске беріледі.

Төменде Access дерктерінің түрі және олардың сипаттамасы көрсетілген.

Деректер түрін сипаттау.

Мәтінді Мәтін немесе сан, талап қойматын өткізуі.

Сандық Есеп өткізу үшін қолданылатын әр түрлі пішінді санақ деректері.

Куні Күні және уақытына арналған ақпараттарды сақтау 100 ден 9999

уақыты жылға дейін.

Ақшалы Математикалық (расчет) есеспте қолданылатын сандық деректер

және ақшалы мәні 15-ке дейін бүтін белгі, ал 4-ке дейін бөлшке

бөлігі ораналасы.

МЕМО Түсінік талқылама сақтау үшін: 65535 символға дейін

алаңы

Санауыш Access автоматты түрде қабылдайтын әр жазылымның

реттік нөмері, яғни арнайы сандық алаңы.

Логикалық Екі мүмкіншіліктің бір мәніне ие болады (ия/жоқ TrueFalse,)

OLE Access кестесімен байланысты объекті (мысалы, екілік пішіндегі

өрісі электронды кесте Excel, документ Word, сурет, дыбысты немесе

әртүрлі деректер).

Гипер Әріптен және саннан туратын және гиперсілтеме мекне жайы

сілтеме ең көп дегенде үш бөлімнен тұрады; мәтін, файлға жол

(пішінде UNC жолы) немесе бетке (URL мекне жайы. Алаңда

немесе басқарушы элементте гиперсілтеменің мекне жайын

қою үшін мына команданы орындаңыз: Қою, Гиперсілтеме.

Тіреуіш Алаң құру, алаңды сақтау әдісі. Мунда тізімнен немесе

мастері алаңнан мәнін тізіммен таңдау.