- •Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі қ.И.Сәтбаев атындағы Қазақ Ұлттық Техникалық Университеті
- •Электр станциясының электр бөлігі
- •Алматы 2012
- •1 Пәннің оқу бағдарламасы – syllabus
- •1.6 Тапсырма түрлері мен олардың орындалу графигі:
- •2 Кесте Тапсырма түрлері және оларды орындау уақыты
- •1.7 Әдебиеттер тізімі. Негізгі әдебиеттер тізімі
- •Қосымша әдебиеттер тізімі
- •1.8 Білімді бақылау және бағалау
- •Рейтинг пайыздарын бақылау түрлеріне бөлу
- •«Электр станцияларының электр бөлігі» пәні бойынша бақылаудың барлық түрлерін тапсырудың күнтізбелік графигі
- •Студенттер білімін бағалау
- •1 Модуль бойынша бақылау өткізуге арналған сұрақтар:
- •2 Модуль бойынша бақылау өткізуге арналған сұрақтар:
- •1.9 Курс саясаты мен процедурасы.
- •2 Актив тарату материалдарының мазмұны
- •2.1 Курстың тақырыптық жоспары
- •2.2 Дәріс сабақтарының конспектісі
- •Электр энергиясын тарату режимі
- •1 Сурет. Электр энергиясын тұтынудың тәуліктік графигі:
- •Электр энергиясы сапасына талаптар
- •2 Сурет. Ұзақтығы бойынша құрылған жүктеменің жылдық графигі Электр мен қамтамасыздандыру сенімділігіне қойылатын талаптар
- •Электр станцияларының типтері мен сипаттамалары
- •9 Сурет. Алюминий құбырлардың белсенді кедергісінің қабырғаның қалыңдығына тәуелділігі.
- •10 Сурет. Шиналардың кең тараған түрлері.
- •11 Сурет. Па-640 маркалы іші қуыс алюминий өткізгіш Өңделген иілгіш өткізгіштер
- •Оқшаулағыштар
- •16 Сурет. 10 кВ, 250-630 а-ны ішке орнатуға арналған өтпелі айырғыш
- •17 Сурет. Іште орналастыру үшін өтпелі оқшаулағыш 20 кВ,
- •8000-12500 А
- •Ажыратқыштарға қойылатын талаптар
- •Майлы ажыратқыштар
- •23 Сурет. У-220-40 түріндегі үш
- •Электромагнитті ажыратқыштар
- •26 Сурет. Электромагнитті ажыратқыштың сөндіру камерасы
- •27 Сурет. Вэм-10э-100/12,5уз түріндегі электромагнитті ажыратқыш
- •Ажыратқыштарды басқару
- •30 Сурет. Электромагниттік жылжыту қозғалтқышы (а) және электромагниттік тұрақты токтың статикалық сипаттамалары (б)
- •Коммутациялық аппараттар 1 кв дейін. Автоматты ажыратқыштар
Оқшаулағыштар
Айырғыштарды мынадай түрлерге бөледі: тірек болатын, өткелдік және аспалы. Айырғыштар олардың орнатылған ауданындағы тағайындалуына және нақтылы көрсетілген кернеуіне, сондай-ақ ауаның ластануына сәйкес, олардың электрлік және механикалық сипаттамаларын анықтайтын бірқатар талаптарға жауап беруге тиісті. Электрлік сипаттамаларға мыналар жатады: нақтылы көрсетілген кернеу, тесіп өтетін кернеу, өнеркәсіптік жиіліктің құрғақ күйдегі және жауын астындағы ажыратылатын және ұзақ уақыт тұратын кернеулер, екі жағының да полюстері бар импульстық 50%-дық ажыратылатын кернеулер. Айырғыштың басына білікке перпендикуляр бағытта қосылған ең төменгі қиратушы әлеует Н, сондай-ақ айырғыш басына білікке перпендикуляр бағытта қосылған күштің бастың тігінен ауытқуына деген қатынасы немесе қаттылығы Н/мм негізгі механикалық сипаттама болып табылады.
Тіреуіш айырғыштардың қаттылығы олардың құрылысы мен нақтылы көрсетілген кернеуіне байланысты. Қоса алғанда 35 кВ-қа дейінгі кернеуге арналған айырғыштардың биіктігі салыстырмалы түрде аз болғандықтан қаттылығы өте жоғары болады. Анағұрлым жоғары кернеулерге арналған айырғыштардың биіктіктері үлкен және қаттылықтары аз болады. Ол оның құрылысына байланысты ПО кВ 150-200 Н/мм және 220 кВ айырғыштары үшін 300-ден 2000 Н/мм-ге дейінгі көрсеткішті құрайды. Бұл КЗ кезінде айырғыштардың бастары электромагниттік күштердің өткізгіштерге тигізген әсерінен өзінің қалыпты тәртібінен айтарлықтай ауытқиды деген сөз. Алайда айырғыштар олардың басына түсірілген әлеуеті төменгі қиратушы әлеуеттен аспайтын болса бұзылмайды.
Тіреуіш оқшаулағыштар жерге жалғанған металл немесе бетон құрылғылардағы шиналарды немесе аппараттардың ток өткізгіш бөліктерін айыру және бекіту үшін, сондай-ақ бағаналардағы әуе сымдарының өткізгіштерін бекіту үшін арналған. Оларды өзекті (стерженьді) және қазықтық деп бөлуге болады.
ИО серияларын ішкі орнату үшін қажетті өзекті тіреуіш айырғыштарын 6-дан 35 кВ-қа дейінгі нақтылы көрсетілген кернеу үшін жасап дайындайды. Олардың бір шағын қабырғасы бар фарфордан жасалған конус түріндегі тұрпаты бар. Төменгі және жоғарғы жағынан айырғышты негізгі тұғырға және өткізгішті айырғышқа бекіту үшін қажет металл бөлшектер (армировка) қарастырылған. Фарфор дененің биіктігі нақтылы көрсетілген кернеумен анықталады. Дененің диаметрі мен металл бөлшектердің түрі ең төменгі қиратушы әлеуетпен анықталады: соңғысы неғұрлым үлкен болса, соғұрлым негізгі тұғырдағы айырғыш мықты етіліп орнатылуға тиісті. Айтарлықтай механикалық әлеуетке есептелген айырғыштардың төменгі жағында болттарға арналған тесіктері бар төртбұрыш фланецтері бар, ал жоғарғы жағында – шинаны ұстап тұрушы мен өткізгішті бекіту үшін қажет ойылған тесіктері бар металл қалпақтары бар. Арматураның бөлшектері айырғыштың денесін қапсыра орап тұрады және фарформен цемент қоспасы арқылы жалғанған.
12 сурет. Төртбұрыш фланеці мен 13 сурет. ИОС 110 кВ
қалпағы бар ИО 10 к В сериялы сериясын сыртқа орнатуға
ішке орнатуға арналған тіреуіш өзекті айырғыштары
14 сурет. 245 кВ көпэлементті 15 сурет. ОНШ 35 кВ сериясын тіреуіш айырғышы (мультикон) сыртқа орнатуға арналған
тіреуіш қазықты айырғыш