Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
latyn_metodichka_1novaya.doc
Скачиваний:
417
Добавлен:
16.02.2016
Размер:
1.61 Mб
Скачать

Занятие № 20. Наречие (Adverbium).

1. Крылатые выражения и пословицы.

Experientia docet. Qui quaerit, reperit. Non scholae, sed vitae discimus (Seneca). Mala herba cito crescit. Experientia est optima magistra. Charta non erubescit. In aqua scribis. Pecunia non olet. Quantum scimus gutta est. Ne noceas, si juvare non potes. Aurea mediocritas. Rem verba sequuntur. Sapientia ars vivendi putanda est. Scientia nihil est quam veritatis imago.

2. Терминоэлементы. Образуйте термины самостоятельно и проверьте себя по словарю или медицинской энциклопедии.

lapar-, abdomen, inis n

osm-, -osmia olfactus, us m

cephal-, caput, it is n

stoma(t)-, os, oris n

sphygm-, pulsus, us m

rhachi-, spina dorsi

3. Наречие.

1.Виды. Способы образования.

Непроизводные наречия: ubi - где, interdum - иногда, jam - уже, sic и ita – так таким образом, statim - тотчас, unde - оттуда, ibidem – там же, diu - долго, post - после, quam – как в какой степени, ibi - там, semper - всегда, nunc - теперь, ana - поровну, quasi – как будто, hodie - сегодня, undique – со всех сторон, inde - оттуда, ut - так, tam – так в такой степени.

Производные наречия, которые образуются от прилагательных или других частей речи.

1) От прилагательных 1-й группы наречия образуются путем (добавления к основе суффикса) замены окончания Gen. суффиксом -e (редко -o): latus, a, um – lat-e; citus, a, um – cit-o.

2) От прилагательных 2-й группы наречия образуются путем добавления к основе суффикса -iter: brevis, e – brev-iter; simplex, icis – simplic-iter.

3) От прилагательных 2-й группы (подгруппы одного окончания), которые в Nom. заканчиваются на -ns (имеются в виду прилагательные и причастия настоящего времени действительного залога), наречия образуются путем добавления к основе суффикса -er: sapiens, ntis – sapient-er; recens, ntis – recent-er.

4) Иногда прилагательные среднего рода и существительные в форме Acc. или Abl. sing. выступают как наречия: facilis, e – facile – легко; multus, a, um – multum – много; multo – многим, намного, гораздо; partim – частью, отчасти; primum – сперва, сначала, во-первых; casu - случайно; merito – заслуженно.

2.Степени сравнения наречий.

Сравнительная степень наречия совпадает с формой Acc. sing. сравнительной степенью соответствующего прилагательного среднего рода:

brev-iter – brev-ius; lat-e – lat-ius.

Превосходная степень наречия образуется от превосходной степени прилагательного, заменой окончания суффиксом -e:

brev-issim-us, a, um – brev-issim-e; lat-issim-us, a, um – lat-issim-e.

Некоторые наречия образуют степени сравнения от других основ:

ben-e – mel-ius – optim-e.

Анатомический минимум.

Мышцы плечевого пояса и плеча. 1-мышца, поднимающая лопатку; 2-надостная фасция; 3-надостная мышца; 4-ость лопатки; 5-подостная мышца; 6-трехстороннее отверстие; 7-четырехстороннее отверстие; 8-большой бугорок плечевой кости; 9-дельтовидная мышца; 10-латеральная головка трехглавой мышцы плеча; 11-сухожилие трехглавой мышцы плеча; 12-плече-лучевая мышца; 13-мышца-длинный лучевой разгибатель запястья; 14-латеральный надмыщелок плечевой кости; 15-локтевая мышца; 16-локтевой отросток локтевой кости; 17-медиальный надмыщелок плечевой кости; 18-медиальная головка трехглавой мышцы плеча; 19-длинная головка трехглавой мышцы плеча; 20-большая круглая мышца; 21-малая круглая мышца; 22-нижний угол лопатки; 23-подостная фасция; 24-большая ромбовидная мышца; 25-малая ромбовидная мышца.

Мышцы предплечья. 1-плечевая мышца; 2-медиальный надмышелок плечевой кости; 3-апоневроз двуглавой мышцы плеча; 4-круглый пронатор; 5-мышца-локтевой сгибатель запястья; 6-длинная ладонная мышца; 7-мышца-поверхностный сгибатель пальцев; 8-фасция предплечья; 9-короткая ладонная мышца; 10-возвышение пятого пальца кисти; 11-ладонный апоневроз; 12-возвышение большого пальца кисти; 13-сухожилие длинной мышцы, отводящей большой палец кисти; 14-мышца-длинный сгибатель большого пальца кисти; 15-лучевая головка мышцы-поверхностного сгибателя пальцев; 16-мышца-лучевой сгибатель запястья; 17-плечелучевая мышца; 18-сухожилие двуглавой мышцы плеча; 19-двуглавая мышца плеча.

Уровень І

Упражнение 1. Образуйте наречия и степени сравнения наречий, переведите.

Levis, e; malus, a, um; iucundus, a, um; difficilis, e; maximus, а, um; brevis, e; celer, eris, ere; tutus, a, um; sapiens, entis; simplex, icis; citus, a, um; bonus, a, um; acer, acris, acre; longus, a, um; liber, era, erum; mollis, e; patiens, ntis; aeger, aegra, aegrum.

Упражнение 2. Выделите приставки и укажите их значение:

Abrasio, abruptio, remedia absorbentia, remedia adjuvantia, anteflexio, circumanalis, circumvolutio, congenitus, compositus, demonstratio, denervatio, dissectio, dissimilatio, expressio, incomepletus, inclinatio, indifferens, interscapularis, interosseus, intracellularis, obductio, accisio, oppresio, perturbatio, permanens, postfrontalis, praescriptio, praecipitatus, precardium, prommens, pronator, reclinatio, reconvalescens, separatio, subflavus, suprahyoideus, infrahyoideus, supernaturalis, transformatio.

Уровень ІІ.

Упражнение 3. Переведите.

I. 1. Officium medici est, ut tuto, ut celeriter, ut iucunde sanet (Celsus). 2. Facilius est morbos evitare, quam eos curare. 3. Renum et vesicae morbi in senibus aegre curantur (Hippocrates). 4. Interdum difficile est sine consilio dignoscere et prognosin morbi gravis dare. 5. Mali etiam morbi testimonium est vehementer et crebro spirare. Mali etiam morbi signum est nimis celeriter emacrescere (Celsus). 6. Nunc medicina carcinoma in statu nascendi curat. 7. Homines, qui male se habent et carcinoma suspiciunt, statim ad medicos venire debent. 8. Morbus inveteratus semper difficile curatur, carcinoma autem inveteratum insanabile est. 9. Multi morbi externi facilius, quam morbi interni curantur, difficillime sanantur nonnulli morbi animi. 10. Ren dexter profundior rene sinistro locatus est.

II. 1. Medici, ut Celsus sentit, aegrotos cito, tuto et iucunde curare debent. 2. Bene et recte curare non potest medicus, si origo morbi ignota est. 3. Bene dignoscitur, bene curatur. 4. Ubi pus, ibi evacuo (evacuatio). 5. Facilius est morbos devitare, quam curare. 6. Magis necessarium est animum sanare, quam corpus.

III. De spanchnologia (Heister)

In spanchnologia considerantur: 1) ventriculus, intestina, hepar, lien et pancreas; 2) uropaea, sive urinae secretioni inservientia, ut renes, ureteres, vesica urinaria, urethra; 3) partes, generationi dictae; 4) organa respirationis et circulationis sangumis, in thorace et collo sita, ut pulmones, cor, diaphragma, partesque ad has pertinentes.

Уровень ІІІ

Упражнение 4. Переведите.

1. Немедленно дай больному лекарство. 2. Всегда готовь лекарство по всем правилам науки. 3. Пусть лекарство будет приготовлено быстро. 4. Настои готовят холодным способом. 5. Наиболее полезно принимать свежеприготовленные лекарства.

Упражнение 5. Сгруппируйте попарно латинские и греческие приставки со сходным смысловым значением, укажите это значение, приве­дите примеры:

a-, ab-, ante-, anti-, apo-, circum-, con-, dia-, e-, ecto-, en-, epi-, ex­tra-, hyper-, hypo-, in-, inter-, intra-, meta-, per-, peri-, post-, pre-, sub-, supra-, syn-, trans-

Упражнение 6. Переведите термины, обращая внимание на значение приставок:

plexus submucosus; spatium retropharyngeum; lamella circumferentialis externa; processus intrajugularis; dentes decidui; glandula parotidea accessoria; synchondrosis intraoccipitalis anterior; substantia perforata interpeduncularis; impressio suprarenalis; symphysis intervertebralis; sectiones mesencephalici; adhesio interthalamica; tractus paraventriculohypophysialis; apparatus respiratorius seu systema respiratorium; eminentia collateralis; mesocolon transversum; fibraeperiventriculares; ligamenta metacarpalia interossea; ossa metatarsi; vena retromandibularis; circumferentia articularis; musculus bipennatus; trigonum cervicale anterius; tragus et antitragus auriculae.

Упражнение 7. Поставьте вместо точек недостающие латинские или греческие приставки:

nervus ...ducens - отводящий нерв; musculus ...pressor anguli oris - мышца, опускающая угол рта; organa oculi ...cessoria-добавочные органы глаза; recessus ...hepatici - подпеченочные углубления; arteria ...currens - возвратная артерия; vas sanguineum ...forans - прободающий кровеносный сосуд; ...cessus opticus - зрительное углубление; ligamenta ...capsularia - внекапсульные связки; ...pressiones digitatae - пальцевые вдавления; arteria ...flexa scapulae - артерия, огибающая лопатку; canalis ...circularis - полукружный канал; musculus ...pennatus - одноперистая мышца; zona ...certa - неопределенная зона;

vena ...zygos - непарная вена; spatium ...pharyngeum - окологлоточное пространство; ...encephalon et ...encephalon - промежуточный мозг и перед­ний мозг; ...colon descendens - брыжейка нисходящей ободочной кишки; regio ...chondriaca - подреберная область; glandula ...statica - предстательная железа; fossa ...hellcis - ямка противозавитка; ...condylus lateralis – латеральный надмыщелок; recessus ...tympanlcus - надбарабанное углубление; plexus ...gastricus superior - верхнее подчревное сплетение; tractus ...encephalicus nervi trigemini - среднемозговой путь тройничного нерва; musculus ...gastrlcus - двубрюшная мышца; ...spherium cerebelli - полушарие мозжечка; glandulae ...crinae - железы внутренней секреции.

Упражнения для самостоятельной работы (повторения пройденных тем, отработки тем для самостоятельного изучения, подготовки к модулям)

Упражнение 8. Переведите на латынь.

1. Одно ребро. Двадцать четыре ребра, тринадцатая пара ребер, перелом пяти ребер. 2. Позвоночный столб состоит из тридцати трех позвонков. Скелет человека состоит из 260 костей. Сердце делится на четыре части: два желудочка и два предсердия. Во рту человека распологаются два ряда зубов: верхний ряд их 16 зубов и нижний ряд из 16 зубов. У человека 32 зуба. Первая пара нервов, вторая пара нервов, двенадцатая пара нервов. У человека 7 пар истинных ребер и 5 пар ложных.

Упражнение 9. Запишите, используя латинские числительные.

0,1; 0,2; 0,3; 0,4; 0,5; 0,6; 0,7; 0,8; 0,9; 1,0; 1,6; 4,7; 15,0; 29,0; 0,0003; 0,009; 715; 1337; 1789; 1871; 1914; 2205.

1. Utraque manus quinos digitos habet: pollicem, indicem, medium, anularem et minimum. 2. Pollex et hallex binas phalanges habet. 3. Digitus secundus seu index, digitus tertius seu medius, digitus quartus seu anularis, digitus quintus seu minimus ternas phalanges habent. 4. Duae arteriae, aorta et arteria pulmonalis habent ternas valvulas semilunares. 5. Nervus hypoglossus est duodecim par nervorum. 6. Primo die abstinere aegrum oportet, secundo ducere alvum. 7. Auris ex tribus partibus constant: auri media, externa et interna. 8. Dies tertius morbi.

Упражнение 10. Прочтите и переведите текст.

Unus rex Romam administrabat, sed regibus exactis duo consules rei publicae praeerant. Trium celebrium poetarum Romanorum elegias legere possumus: Sexti Propertii, Albii Tibulli et Publii Ovidii Nasonis. Quattuor sunt tempora anni: ver, aestas, autumnus, hiems. Quinque declinationes tibi iam notae sunt. Sex Virglnes Vestales ignem in Vestae tempio custodiebant. Septem reges Romani erant: primus Romulus, septimus Tarquinius Superbus erat. Roma in septem montibus sita erat. Mensis October a numero octo, mensis November a numero novem appellatur. Novem Musae erant. In manu quinque, in duabus manibus decem digitos habes.

Упражнение 11. Прочтите и переведите предложения:

1. Tu ex amicis certis mihi es certissimus. 2. Sibi imperaro maximum imperium est, sibi servire — gravissima servitus. 3. Senatus haec intelligit, consul videt, hie tamen vivit. 4. Caesari ipsi, cui omnia licent, propter hoc ipsum multa non licent. 5. Minime sibi quisque notus est et difficillime de se quisque sentit. 6. Liberalis est, cuius opes omnibus patent. 7. Felix, cui, quod habet, satis est. 9. Fratris carmen valde mihi placet, lege id! 9. Haec sententia mihi placet, ilia displicet. 10. Quis me vocat? 11. Qui scribit, bis legit. 12. Quidquid vides, curret cum tempore. 13. Qui pro quo. 14. Feci, quod potui. 15. Oppida vestra bene munita erunt, si ipsi viri validi eritis. 16. Quis nostrum haec dixit? 17. Saepe ii homines, qui sibi ipsis maxime placenta, aliis maxime displicent. 18. Sorores meae sua ipsarum voluntate domi manent.

Упражнение 12. Определите, от каких латинских слов произошли в рус­ском языке следующие слова:

аудитория, нонет, квинтет, квартет, навигация, аквариум, маринист, локальный.

Упражнение 13. Переведите на русский язык:

1.Primo die abstinere aegrum oportet, secundo ducere alvum (Celsus). 2.Pollex et hallex binas phalanges habet. 3.Nervus hypoglossus est duodecimum par nervorum. 4.Duae arteriae, aorta et arteriae pulmonalis habent ternas valvulas semilunares. 5.Digitus secundus s. index, digitus tertius s. medius, digitus quartis s. anularis, digitus quintus s. minimus ternas phalanges habent. 6.Utraque manus quinos digitos habet: pollicem, indicem, medium, anularem et minimum. 7.Auris ex tribus partibus constat: auri media, externa et interna. 8.Dies tertius morbi.

Упражнение 14. Переведите:

1.Musculus gluteus maximus et minimus. 2.Sulcus sinus petrosi superioris. 3.Membra corporis humani in membra inferiora et superiora dividuntur. 4.Ossium metacarpi longissimum est os indicis. 5.Pulmones, in cavo dextro et sinistro thoracis locati, majorem partem cavi sinistri occupant. 6.Status aegroti hodie melior est. 7.Habi­tus aegroti post curationem optimus est. 8.Dum aegrotus praescripta medici diligenter persequitur curatio jucundior et effectus medicamentorum melior est, prognosis morbi optima. 9.Medicamentum ex radice Ipecacuanhae melius aliis medicamentis vomitum creat.

Упражнение 15. Переведите.

1.Бедренная кость длинная и толстая. Бедренная кость имеет тело и два конца. На верхнем конце бедренной кости имеются головка (голова), шейка и два костных бугра. Костные бугры называются вертелами. На нижнем конце бедренной кости различают медиаль­ный и латеральный мыщелки. 2.Воспаление почек называется нефритом. Различают нефрит острый и хронический. При остром нефрите на­блюдают гипертонию и отек. 3.Часть легкого на диафрагме называется основанием легкого.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]