VIII, Polityka strukturalna

I rndycyjnie finansowanie polityki strukturalne} z budźetn UE odbywało się poprzez naatępąjące fundusze strukturalne.

ft) Europejski Fundusz Socjalny (działa od 1961) udziela dotacji na szkolenia i ma sprzyjać redukcji bezrobocia. Europejski Fundusz Socjalny - ESF (Eoropean Soctal Fund) jest Funduszem Strukturalnym działa od 1961 r.

2. Sekcja Orientacji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej tzw. Fundusz Rolny (od 1962). Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji 1tołag - EAGGF (European Agrlculture Ouidonce and Guarantee Fund) jest Funduszem Sfanrifcfm iląiiii i działa od 1962

3. Kuropejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - ERDF (Ewspeac Re^onal Drvelopment Fund) - Jest Funduszem Strukturalnym i działa od 1975 r. (W- Brnara^ Irlandia i Dania wwsrty do EWO w 1973 r.). Fundusz wspiera zmniejszanie maić w mrwega między regionami,

12. Finansowy Instrument Wsparcia Rybołówstwa 1993% Fsanscwy instrument Wspierania Rybołówstwa - FIFG (Financial Instremest far F^teraes Guidance) jest fttMii%tilt Strukturalnym, który wspiera zmia&y s6rukmdmz w e) Fundusz Spójności (Cohesion Fund) od 1994 r. (1.1.1986 r. do UE weszły Hiszpania i Portugalia. Budżety UE: 1989-1993, 1994-1999, 2000-2006). Fundusz wspiera rozwój infrastruktury w dziedzinie transportu oraz ochronę środowiska naturalnego. Jego celem jest ułatwienie integracji słabiej rozwiniętych krąjów poprzez budowę wielkich sieci transportowych oraz infrastruktury ochrony środowiska

Fundusz działa odmiennie niż pozostałe fundusze, gdyż pomoc jest udzielana nie regionom a państwom słabiej rozwiniętym. Fundusz Spójności (Kohezji) nie jest Funduszem Strukturalnym, gdyż jest wdrażany na poziomie wybranych państw, a nie regionów.

W Traktacie Rzymskim (1958) przewidziano powstanie dwu funduszu „a" i „b". W Traktacie o UE (1993) przewidziano powstanie „e" (Funduszu Spójności).

2. W Agendzie 2000 zaproponowano, aby wydatki na cele strukturalne w latach 2000-2006 utrzymały się na poziomie z 1999 r., tj. 0,46% PKB Unii (łącznie dla starych i nowych członków). Roczna suma wypłat z funduszy strukturalnych i funduszu spójności osiągnęła max. w 1999 r. (35 mld euro). W 2000 r. osiągnęła 33 mld, a w 2006 r. 30 mld euro.

W wyniku rozszerzenia Unii o 10 krajów, ludność wzrosła o 28%, a PKB o 9%. Uprawnionych do wsparcia jest około 61% mieszkańców Unii, wobec około 50% przed rozszerzeniem.

Według Agendy 2000 dla starych państw członkowskich Unii w latach 2000-2006 (w mld euro, w cenach z 1997 r.) przypadło (łącznie z Funduszem Spójności) około 230 mld - tj. 30,9% budżetu UE - w tym ponad 210 z funduszy strukturalnych i ponad 18 mld z Funduszu Spójności.

Dla nowych członków przypadło 45 mld (6% budżetu UE), z tym że część tej sumy (około 7 mld) przypadło jeszcze przed przystąpieniem do UE. 45 mld nie jest dużo, gdyż przypada na 10 krajów.

Przed przystąpieniem do UE, Polska w okresie przedakcesyjnym mogła liczyć na 1 mld euro pochodzących z : a) SAPARD - wsparcie rolnictwa i obszarów wiejskich, b) ISPA - polityka strukturalna, c) zmienione PHARE (zgodnie z Agendą 2000, PHARE powinien przekształcić się w fundusz strukturalny).

Środki dostępne w ramach Funduszu Spójności w latach 2000-2006:

1. dla Grecji, Hiszpanii, Portugalii i Irlandii wynosiły 18 mld euro (70%); w tym limit dla Hiszpanii wynosił 61-63,5% (11,43 mld euro);

2. dla 10 nowych krajów członkowskich (Czechy, Estonia, Cypr, Łotwa, Litwa, Węgry, Malta, Polska, Słowenia i Słowacja) wynosiły 7,59 mld euro (30% całości). W tym limity na poszczególne lata były następujące: 2004 - 2,6 mld euro, 2005 - 2,15 mld euro, 2006 - 2,8 mld euro; w tym limit dla Polski do 2006 r. wynosił około połowy kwot dla 10 krajów.

Środki dostępne w ramach Funduszy Strukturalnych w latach 2000-2006 dla regionów UE - w których PKB na mieszkańca, mierzony siłą nabywczą, w latach 1997-1999 był poniżej 75% średniej wspólnotowej - były następujace.

a) Dla „starych" krajów członkowskich wynoszą 195 mld euro (93,3%);

b) Dla 10 „nowych" krojów członkowskich WyMIWĄ 14*1 i wM t&§ W tym limity dla „10" na poszczególne lala były MM fflę ffSt^m

4,75 mld euro, 2006 - 5,94 mld euro,

W „10" na Cel 1 (promowanie rozwoju I strukturalnego (UitUilHtWHnfo ftyUiHfw (tytitoimych w rozwoju) przeznaczono 13,23 mld euro, Ml Sil I (Wtji^iĘWŚW&Ę i §iMłtm/mj konwersji obszarów mających problemy §lriiki;i:lfflliii) |n/Mim/irno ffM $wu> 3

(wspieranie adaptacji i modernizacji polityk I tóllSttW klZtaJtWfłft/ I /Mły4ui§nm)

przeznaczono 0,11 mld euro. lila Polski dlii wglonńw tptthfkiwyth kffttffo ('^iM I przeznaczono do 7,32 mld euro, a zero euro dla Ollu lIS

Środki z Gqual (wspieranie zwalczania dyskryminacji I filttówtfłttoi ft§ tynku procy finansowane z Europejskiego Funduszu Społifi/fiittfl VMV) (Hi 1'oMfi m ^ti t, przeznaczono 0,118 mld euro (z całości 0,22 mld euro dla 10 tiffWfMh fc fltybw

Środki z Interreg (wspieranie obszarów przygfflfl!e/«fiy#ft dwMi 0$ff0W ly/tohktwokteh finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju reglffllfllflfgo HHW) (kf WM

r. przeznaczono 0,196 mld euro z ealodcl 0,424 mld Mro dla 10 htt¥/y&h pa/tetw członkowskich.

W perspektywie finansowej 2007*201.1 pr/awld/lano rtfttffpujtyM ftuuiiiW/

1. Europejski Fundusz Społeczny,

2. Europejski Fundusz Gwarancji Rolnej.

3. Europejski Fundusz Rozwoju Obszarów Wiejskich* k\Uy Mmtwl ttWWimti Wft0łmj polityki Rolnej

4. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego,

5. Europejski Fundusz Rybołówstwa,

6. Fundusz Spójności,

7. Europejska Struktura Współpracy Transgranlo/tieJ,

Do trzech zmalała liczba funduszy dotyczących spóJnoM gospodaruj | Ętgtefflffijjft Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (MMU), Huropijskl famUw/, oraz Fundusz Spójności (PS)* Wynika to / pi^sunlpli pim plfl^fef ĘiĘfiffM: Rozwoju Obszarów Wiejskich, Gwarancji Rolnych I Neklom HyhiU*mim< ftttMUtt pm§tś& Europejska Struktura Współpracy Transgranlc/nąli

5). Cele polityki strukturalnej

A). Przed rokiem 2000 polityka strukturalna nIm^In IfclMjf fflMtt p<*M*»»*f*k celów *

1. wspieranie regionów opóźnionych W rozwoju, gdy CKM w \m\»W młwfałm i**

mniejszy niż 75% średnią) dla WB, , , . ^

2. rekonwersja upadąjących regionów pr/einyslowych* gdlM JKMMfll MMNM»J*

o 15% od średniej w WE w ciągu 3 lat, WM

3. i d) zwalczanie długotrwałego bezrobocia ora/ (wronia mMfftW IgM M

kształcenie zawodowe), _t , . . .. M a*. ^ymiaśw

e) wdrażanie wspólnej polityki u-lnej M |®g« ' 'T^ZTI

powstałych w wyniku reform: pmduMI rab*). lift(ldin OM* »* '^m/m>

Unii*

ł) pomoc dla regionów fłg&d zaludnionych,

W ramach Agendy 2000 (/, lipcu 2000), zaproponowano modyfikację powyższych celów i dostosowanych do nowych warunków powstałych w wyniku przyjęcia nowych członków oraz zmniejszenia liczby celów do trzech.

Głównym celem polityki strukturalnej UE na lata 2000-2006 był wzrost spójności społeczno-gospodarczej (głównie dotyczyło to: Hiszpanii, Grecji i Portugalii). Główny cel był realizowany przez trzy cele priorytetowe. Celem 1 (70% środków) było promowanie rozwoju i strukturalnego dostosowania regionów opóźnionych w rozwoju. Celem 2 (11,5% środków) było wspieranie gospodarczej i społecznej konwersji obszarów mających problemy strukturalne. Celem 3 (12,3% środków) było wspieranie adaptacji i modernizacji polityk i systemów kształcenia, szkolenia i zatrudnienia.

Fundusz SpAJitodcl mini llinkcjonować zc zmianami. Z tego Funduszu mogą korzystać równie* krają, w których PKIł per capita jest powyżej 75%, a poniżej 90% średniego dla Unii. /godnie z Traktatem z Maastricht pomoc ma być kierowana do krajów, które ucze»tnic/«| w trzecim etapie budowy linii Gospodarczej i Walutowej.

B), Cele polityki strukturalną) na lata 2000-2006