III. Władze Wspólnot Europejskich
Zgodnie z postanowieniami traktatów założycielskich Wspólnot, głównymi statutowymi organami UE są: a) Rada Unii, b) Komisja Europejska, c) Parlament Europejski, d) Trybunał Sprawiedliwości.
Faktycznym organem naczelnym Unii jest organ poza statutowy jakim jest Konferencja Szefów Państw i Rządów Państw Członkowskich. W 1975 r. Konferencje zyskały nazwę „Rada Europejska” która jest instytucją poza statutową nie przewidzianą w traktatach założycielskich Wspólnot. Dopiero Jednolity Akt Europejski (lipiec 1987 r.) legalizuje istnienie tej instytucji, lecz nadal działa ona bez statutu i stałej siedziby. Poza statutowa Rada Europejska zmniejsza znaczenie statutowej Rady Unii, która obecnie w wielu sprawach tylko zatwierdza polityczne uchwały Rady Europejskiej. Ponadto Rada Europejska zredukowała kompetencje Komisji Europejskiej w zakresie inicjowania projektów uchwał dla Rady Unii. Nie należy mylić Rady Europejskiej z Radą Europy, która powstała w wyniku Kongresu 1 łaskiego w dniu 5 maja 1949 r. i obecnie zrzesza ponad 40 państw łącznie z Rosja i byłymi republikami ZSRR.
a) Rada jest międzyrządowym organem UE (często jest nazywana Radą Ministrów). Poczynając od 8 listopada 1993 r. - a więc po wejściu w życie traktatów z Maastricht - Rada nosi nazwę Rady Unii. Rada jest najważniejszym organem decyzyjnym UE reprezentującym interesy narodowe państw członkowskich. Członkami Rady są przedstawiciele krąjów członkowskich na szczeblu ministerialnym odpowiedzialni za zakres działań zgodny z ich obowiązkami jako ministrów w rządach narodowych. W skład Rady wchodzi z każdego kraju po jednym przedstawicielu w randze ministra. W zależności od tematyki obrad są to różni ministrowie. Rada jest organem ustawodawczym i obraduje raz w tygodniu. W celu odciążenia ministrów z poszczególnych krajów uczestniczących w częstych spotkaniach Rady, w 1958 roku powołano Komitet Stałych Przedstawicieli jako organ pomocniczy Unii, który w praktyce często podejmuje ostateczne decyzje.
O narodowych preferencjach ministrów zasiadających w Radzie świadczy fakt| ze 26 listopada 2003 r. ministrowie finansów (ECOFIN strefy euro) glosowali wnioski KE zobowiązujący Francją i Niemcy do obniżenia deficytu budżetowego w 2004 r. w takim stopniui aby osiągnął on poziom poniżej 3% PKB w 2005 r. W roku 2003 w krajach tych deficyt budżetowy już po raz trzeci przekroczył poziom 3% naruszając zasady zawarte w Pakcie Stabilizacji i Wzrostu. Gdyby wnioski KE uzyskały większość, to ministrowie członkowie Rady Unii musieliby w następnym głosowaniu ustalić wymiar kary (sięgającej do 0,5% PKB kraju przekraczającego dozwolony poziom 3% deficytu budżetowego w relacji do PKB) nakładany na Francję i Niemcy za kolejne przekroczenie poziomu 3% deficytu. W formalnym głosowaniu Rady ministrowie z 12 krą/ów strefy euro oraz pozostałych trzech krajów członkowskich UE (tj. W. Brytanii, Szwecji i Danii) odrzucili wnioski KE. Za ukaraniem Francji i Niemiec głosowało osiem następujących krajów (o łącznej liczbie 37 głosów): Belgia (5 głosów), Dania (3), Grecja (5)t Hiszpania (8), Holandia (5), Austria (4), Finlandia (3) oraz Szwecja (4). Przeciw ukaraniu głosowało sześć (o łącznej liczbie głosów 40) następujących krajów: Niemcy lub Francja (10 głosów% Irlandia (3), Włochy (10), Luksemburg (2), Portugalia (5) oraz Wielka Brytania (10). Warto podkreślić że mimo takiego głosowania wbrew przyjętym ustaleniom w Pakcie Stabilności i Wzrostu„ nie widać zaniepokojenia ze strony międzynarodowych rynków finansowych które nie domagają się dodatkowej premii za ryzyko wynikające z obawy o osłabienie pozycji euro,
Komisja Europejska (KE) jest organem UE reprezentującym interesy wspólnotowe. KE posiada inicjatywę legislacyjną i pełni funkcje wykonawcze. Komisja nie może podejmować uchwał prawnie wiążących, tworzy więc zalecenia i opinie (czasami jest nazywana „psem łańcuchowym" UE).
W skład Komisji Europejskiej wchodzi ponad 20 osób. Kadencja członków trwa 5 lat. Uchwały są podejmowane bezwzględną liczbą głosów. Personel Komisji liczy około 20 000 osób i jest zgrupowany w 23 Dyrekcjach Generalnych i w 8 Służbach Specjalnych (np. Służba Tłumaczy, Służba Prawnicza, Urząd Statystyczny). W Komisji jest ponad 4 000 tłumaczy, obsługujących 11 języków oficjalnych, gdyż trzy języki są stosowane w więcej niż jednym kraju (w Austrii, Irlandii, Belgii i Luksemburgu). Od 1976 r. tłumaczy wspiera program SYSTRAN dokonujący wstępne tłumaczenia komputerowe.
Parlament Europejski (PE) jest organem UE reprezentującym interesy wspólnotowe. Posłowie zasiadają nie według krajów, lecz według przynależności do frakcji politycznych. PE nie posiada kompetencji ustawodawczych i jedynie wspomaga Radę Unii będącą głównym organem ustawodawczym oraz Komisję posiadającą prawo inicjatywy legislacyjnej. PE pełni głownie funkcje kontrolne.
Parlament powstał w 1957 r. w wyniku scalenia Zgromadzeń Parlamentarnych EWWiS oraz Euroatomu, lecz nazwę Parlament Europejski uzyskał dopiero w 1962 r. Od czerwca 1979 r. członkowie są wybierani w drodze bezpośrednich wyborów na 5 lat.
Trybunał Sprawiedliwości utworzono w 1951 r. Od 1.1.1995 w skład Trybunału wchodzi 15 Sędziów wyznaczanych przez Radę Unii oraz 8 Rzeczników Generalnych. Każde państwo ma jednego sędziego w składzie Trybunału. Sędziowie zajmują się interpretowaniem Traktatów przy ocenie legalności uchwal Rady, Parlamentu, Komisji itp. Uchwały mogą być zaskarżane do Trybunału przez państwa członkowskie* organa Unii oraz osoby fizyczne i prawne.