25. 1)Нац-освоб. Движение. 2)Фарміраванне бел. Нацыі.

1)Это общественное движение за освобождение Бел народа из-под крепостного давления, за нац возрождение беларусов за их свободное развитие на основе своей государственности. Первые проявления нац. движения относят к 1794г.Два этапа(1794-1863, 1863-1912). На первом этапе целью борьбы бел этноса было возрождение РП(1772) и возрождение конституции 1791г. Основными методами были разные формы культурной работы, деятельность тайных товариществ и восстания. На Бел действовали товарищества 2 типов: нац-освоб (филоматы, филореты) и декабр типа(тов военных друзей). Значительное влияние оказало восстание 1830-1831. После подавления восстания царизм организовал ряд мероприятий по русификации бел земель:

1 1831- приказ о разборе шляхты

2 1832 – закрытие Вилен универа

3 1839 – ликвидация униатской церкви

4 1840 – введение русского законодательства(вместо статута 1589)

5 1840 – новое название Северо-Зап край

Восстание 1863г в Польше Литве и Беларуси было шляхетским(75%). Крестьяне(18-20%).

Главная цель – возрождение бел и польской государственности. Во время восстания Калиновский впервые сформировал идею лит-бел гос-ва республики. В восстании участвовало около 80тыс ответственность понесли 20тыс. В процессе подавления восстания был реализован план тотальной русификации северо-зап края

Бел интеллигенция уничтожена или выслана, русские учителя, закрыт Гори-Горицкий землед институт и установлены ограничения на учебу бел в рос универах, бурж реформа 60гг проводилась на бел с опозданием и непоследовательно.

2) Фарміраванне бел. нацыі. Дэмакратычны і нацыянальна-вызваленчы рух на Б. у другой палове 19 = пачатку 20 стст.

Пасля падаўлення паўстання 1863–1864 гг. на Беларусi адбыўся рэзкi спад сялянскiх выступленняў i на працягу наступных 40 год сялянскi рух нiколi не дасягаў таго ўзроўню.Арганiзаваны рэвалюцыйны рух на Беларусi пачаў адраджацца толькi ў сярэдзiне 70-х гг.З самага пачатку ў народнiцтве iснавалi дзве плынi – рэвалюцыйная i рэфарматарская. Прадстаўнiкi першай асноўным сродкам дасягнення сваiх мэт лiчылi сялянскую рэвалюцыю. Памяркоўныя народнiкi хацелi перайсцi да сацыялiзму шляхам паступовага рэфармавання iснуючага ладу Расii.Народнiцкi рух на Беларусi быў iдэйна i арганiзацыйна звязаны з агульнарасiйскiм.Тым не меньш, выступленняў рабочых на Беларусi было ня шмат. Толькi ў 90-я гады назiраецца ўздым барацьбы. Паступова рабочы рух набывае ўсе большую арганiзаванасць i ў канцы ХIХ ст. вылучаецца ў самастойную плынь.У дугой палове 80-х – пачатку 90-х гг. у некаторых гарадах Беларусi былi арганiзаваны гурткi, у якiх вывучалiся працы К. Маркса, Ф. Энгельса iiх паслядоўнiкаў.Аднак ужо з сярэдзіны 90-х гадоў у сацыял-дэмакратычным руху Расіі адбываюцца значныя змены. Пачынаецца пераход ад вузкай гуртковай прапаганды марксізму да масавай эканамічнай і палітычнай агітацыі.

27.1)Реформа Киселева. 2)Отмена крепостного права.

1) Пер пол19в выделялась процессом разложения феод-креп системы. Этот кризис проявился в сокращении прироста сельского населения, снижением прибыльности помещичьей и гос деревни, обезземеливанием и обеднением крестьянства, ростам конфликтов между крестьянами и помещиками. Все это вынудило царское правительство принять меры к выходу из кризиса. Инициатором реформы выступил Киселев – министр гос собственности, он осуществил реформу управления гос крестьянами. Целью являлось повышение гос доходов. В гос деревнях были ликвидированы фольварки и панщина, земельные наделы увеличились, была введена денежная рента. Перевод на чинш содействовал сближению крестьян с рынком, развитию домашних промыслов. Таким образом кризис феод-креп отношений в гос деревнях был временно преодолен, но решить эти проблемы помещичьей деревне не удалось.

Экономический потенциал городов был слабым. Промышленность в пер пол19в находилась на стадии ремесленного производства. Таким образом стране был необходим капитализм – первее всего – отмена креп права.

2) Дзве галоўныя прычыны абумовiлi адмену прыгоннага права ў Расii: iснаванне прыгоннiцтва стрымлiвала эканамiчнае развiцце дзяржавы; узрастанне антыпрыгоннiцкага руху, перш за ўсе сярод сялянства, пагражала моцным сацыяльным выбухам. Стала вiдавочна, што прыгоннiцкая сiстэма гаспадаркi значна праiграе капiталiстычнай. Ва ўрадавых колах у рэшце рэшт зразумелi, што час адмены прыгоннага права наспеў. Рэформу вырашана было пачаць з заходнiх губерняў.19 лютага 1861 г. Аляксандр II зацвердзiў заканадаўчыя акты, якiя тычылiся адмены прыгоннага права i звярнўся да народа з “Манiфестам”. У адпаведнасцi з “Манiфестам” селянiн адразу атрымлiваў асабiстую свабоду i шэраг грамадзянскiх правоў.Для непасрэднага правядзення рэформы на месцах стваралiся спецыяльныя органы – павятовыя мiравыя з’езды i губернскiя па сялянскiх справах установы.Калi да рэформы ў селянiна зямлi было звыш вышэйшай нормы, то памешчык меў права адрэзаць лiшак на сваю карысць. Свой палявы надзел зямлi сяляне павiнны былi выкупiць ва ўласнасць. У вынiку сяляне станавiлiся даўжнiкамi дзяржавы i на працягу 49 гадоў павiнны былi выплочваць выкупныя плацяжы разам з працэнтамi за пазыку. Паўстанняе 1863–1864гг. прымусiла ўрад унеслi iстотныя змены ў ажыццяўленне сялянскай рэформы на Беларусi. Тут уводзiўся абавязковы выкуп сялянскiх надзелаў; спынялася часоваабавязанае становiшча сялян, яны станавiлiся ўласнiкамi; выкупныя плацяжы знiжалiся; былi створаны павятовыя паверачныя камiсii для праверкi i выпраўлення ўстаўных грамат; у адпаведнасцi з законам 1867 г. дзяржаўныя сяляне на Беларусi пераводзiлiся з аброку на выкуп i станавiлiся ўладальнiкамi сваiх надзелаў.