- •Силлабус
- •4. Оқу пәнінің деректемелері (пререквизиты и постреквизиты):
- •5. Оқу пәнінің сипаттамасы.
- •5.2. Пәнді оқытудың мақсаты:
- •5.3. Пәнді оқытудың міндеттері:
- •5.5. Оқу пәнінің жоспары
- •6. Әдебиеттер тізімі
- •6.1. Негізгі әдебиеттер:
- •6.2. Қосымша әдебиеттер:
- •7. Оқу нәтижелерін бағалау және бақылау.
- •8. Пән саясаты.
- •Лексика-грамматикалық тапсырмалар
- •Лексикалық тақырып: Анамның тілі – айбыным менің
- •8. Мына сөздердің қазақша баламасын мәтіннен табыңыз:
- •Оқытушының басшылығымен жүргізілетін студенттердің өздік жұмысына арналған тапсырмалар
- •Түркі тілдер тобына енетін тілдер:
- •Студенттік өмір
- •Лексика-грамматикалық тапсырмалар
- •Мәтінді пысықтауға арналған тапсырмалар
- •Қазақ елінің рәміздері
- •1. Сөздермен жұмыс істеңіз (сөздікті пайдаланыңыз):
- •Мәтіннен омоним болатын сөздерді теріп жазыңыз.
- •5. Түсіндірме сөздікті пайдаланып, “көк” сөзімен тіркесетін сөздер қатарын толықтырыңыз. Топ болып талқылаңыздар. Талқылаймыз
- •6. Сіздің пікіріңіз. Келісіңіз немесе қарсылығыңызды білдіріңіз
- •6. Дисскусияның негізгі сұрақтары мыналар деп айтуға бола ма?
- •7. Мына сұрақтарға жауап беріп көріңіз:
- •13. Ақпараттарды топтап, қорытынды жасаңыз.
- •8. Мына сөйлемдерді талқылау мәтініне сәйкес аяқтаңыз:
- •9. Мына сөйлемдерді жазыңыз, оқыңыз. Біреудің сөзін, ойын айтыңыз.
- •1. Сұрақтарға жауап беріңіз:
- •2. Мәтінді мәнерлеп оқыңыз, мазмұндаңыз:
- •3. Астананың қандай көрнекті жерлерін араладыңыздар? Топпен талқылаңыздар.
- •4.Сөздердің синонимдерін жазыңыз.
- •5.Берілген сөздерді орысша аудармасымен жұптастырыңыз.
- •Ойтүрткі. Мына сұрақтарға жауап берейік:
- •3. Мына сөздерді сөздіктен қараңыз:
- •5. Шын немесе жалған
- •14. Төл сөзді төлеу сөзге айналдырыңыз.
- •Анықтауыштық қатынасты білдіру
- •Мына етістіктер тобын оқыңыз, аударыңыз.
- •Мына сөйлемдерден анықтауыштық сөз тіркестерін табыңыз.
- •10. Топты полемикаға шақыратын сұрақтар дайындаңыз.
- •11. Мына сұрақтарға жауап беріп көріңіз:
- •12. Мына сөйлемдерді мәтінге сәйкес аяқтаңыз:
- •13. Мына сөйлемдерді мәтінге сәйкес аяқтаңыз:
- •14. Шақтармен жұмыс істеу. Мына сөйлемдердегі сызықша орнына нақ осы шақ немесе ауыспалы осы шақ тұлғасын қойыңыз.
- •Притча о справедливости
- •Сұрақтарға жауап беріңіз.
- •7. Төмендегі мақал-мәтелдерді екі топқа бөлініп толықтырыңыздар.
- •8. Айтылым. Жоғарыда айтылған мақал-мәтелдердің біреуіне әңгіме дайындаңыз.
- •9. Жазылым. Жаңадан алған етістіктермен (ұқсайды, тартады, аумайды) мысалдар жазыңыз.
- •10. Сөйлесім. Орысша берілген мәтіндегі (притча) кейіпкерлер арқылы қойылым қойыңыз.
- •«Бәрінен де уақыт қымбат»
- •Уақытыңызды қалай пайдаланасыз
- •Уақытты пайдалана білесіз бе?
- •Уақытты бағалай біл
- •Абай Құнанбайұлы
- •«Ғылым таппай мақтанба»
- •Осөж тапсырмасы
- •Сөж тапсырмасы
- •Ыбырай Алтынсарин
- •2. Сөздік сүйене отырып мәтінді аударыңыз.
- •Себеп-салдарлық қатынастың берілуі.
- •Сөздікпен жұмыс.
- •Әлем тарихынан қандай ұлы тұлғаларды білесіз? (Бір-біріңізбен сұхбаттасыңыз).
- •Оқыңыз. Таныс емес сөздерді сөздіктен қараңыз.
- •11. Дұрыс жауабын таңдаңыз.
- •Кім лидер болғысы келеді?
- •Сөздермен жұмыс. Сөздікті пайдаланыңыздар.
- •Сұрақтарға жауап беріңіздер.
- •Мәтінді оқыңыз. Таныс емес сөздердің сөздіктен қараңыз.
- •«Басшы келбеті қандай?» деген сұраққа жауап табуға тырысыңыз.
- •«Мен өзім қандаймын?» деген сұраққа жауап табуға тырысыңыз.
- •Себеп-салдар қатынасты білдіру
- •1. А.Сөйлемдерді себебі жалғаулығын пайдаланып, құрмалас сөйлем құраңыз.
- •1. Сөздердің мағынасына, қолданысына мән беріңіз. Сөйлемдердегі сөздерге керек жалғауларды жалғаңыз, мысалдар келтіріңіз.
- •2. Сұрақтарға жауап беру арқылы көршіңізбен сұхбаттасыңыз.
- •Қонақтарды қарсы алу, кәдесыйлықтар ұсыну
- •4. Мәтіннің көмегімен жалғаулар қойып, сөз тіркестерін аяқтаңыздар.
- •6. Жақшадағы сөздерді аударыңыз.
- •1. Мәтінді оқып шығып, мазмұндап беріңіз.
- •Жаңа Жібек жолы бағыты
- •2. Мәтінді оқып шығыңыз. Таныс емес сөздерден сөздік түзіңіз.
- •3. Жаңа сөздерді арнайы сөздік арқылы немесе оқытушының көмегімен аударыңыз. Мәдениет, музыка және ұлттық тағамдар
- •4. Мәтінге қарап сөздерге жалғау жалғаңыз.
- •5. Төмендегі сөз тіркестерінің қазақша аудармасын мәтіннен табыңыз.
- •7. Сөйлемдерді толықтырыңыз.
- •9. Мәтінді мазмұндаңыз. Жоғарыдағы тапсырмалар көмегімен сұхбат құрыңыз.
- •10. Мәтінді оқып шығып, сөздіктің көмегімен аударыңыз және оған тақырып қойыңыз.
- •11. Туған жеріңізде жер асты ескерткіштері бар ма? Жалпы, жер асты ескерткіштері жайлы қандай мәлімет білесіз?
- •12. Ұлттық мұражайлардың біріне саяхат жасап, алған әсеріңіз туралы әңгімелеп беріңіз. Мынадай лексиканы қолданыңыз:
- •13. Мәтіндерде айтылған ұлттық қолөнері, зергерлік бұйымдар т.Б. Өнер туындыларының суреттерін экспонат ретінде жинап, топ болып көрме ұйымдастырыңыздар.
6. Сіздің пікіріңіз. Келісіңіз немесе қарсылығыңызды білдіріңіз
Шын немесе жалған
|
|
Ш |
Ж |
|
А) Қазақ елінің туының түсі көк. |
|
|
|
ә) Көк түс – табиғаттағы жеті түстің бірі. |
|
|
|
Б) Көк түс – адалдықтың, тазалықтың белгісі. |
|
|
|
В) Көк түс – аспанның, ауа мен құрлықтың белгісі. |
|
|
|
Г) Тудың бір түстілігі – мемлекеттің тұтастық идеясы. |
|
|
|
Ғ) Күн бейнесі – уақыттың белгісі. |
|
|
|
Д) Ұлттық өрнек – көркем таным, өмір белгісі. |
|
|
|
К) Ер жігіттің елі – ата-анасы, отаны - өз үйі. |
|
|
6. Дисскусияның негізгі сұрақтары мыналар деп айтуға бола ма?
а. Мемлекеттік тулардың болмысы.
ә. Мемлекеттік рәміздер не үшін қажет?
б. Оларды білу керек пе?
7. Мына сұрақтарға жауап беріп көріңіз:
а. Зеңгір көк түс ненің белгісі деп ойлайсыз?
ә. Ол тағы нені білдіреді?
б. Күн бейнесі мемлекеттік туларда жиі кездесетінін (нені?) білесіз бе?
в. Ернұр рәміздер туралы ақпараттарды (нелерді?) қайдан алды?
г. Рәміздер туралы тағы не айта аласыз?
13. Ақпараттарды топтап, қорытынды жасаңыз.
8. Мына сөйлемдерді талқылау мәтініне сәйкес аяқтаңыз:
-
Зеңгір көк түс...
-
Мемлекеттік туымыз тек қана ...
-
Тудағы күн бейнесі...
-
Олардың ішіндегі...
-
Мемлекеттік рәміздер әлемдік каталогке...
-
Бонн қаласындағы...
-
Мамандар, әсіресе Елтаңбамыздың...
-
Ал, тудағы қыран бейнесі...
-
Ұлттық өрнек...
-
Албания туында...
-
Мен Финляндияның, Испанияның...
-
Әлемдегі ең көне туды...
-
Мен айтайын, ...
-
Түркі тілдес елдердің...
-
Мысалы, Азербайжан Республикасының...
-
Назар аударыңыз!!!
Төл сөзді төлеу сөзге айналдыру құрылымы былайша білдіреді:
◊ Егер төл сөзде етістік ауыспалы осы шақта болса, төлеу сөзде – қашан келесің? қашан кел+етін+ім+ді болып өзгереді. Яғни түбір етістік + -атын, -итін, - етін есімше тұлғасы + тәуелдік жалғауы + табыс септігі.
Егер төл сөзде етістік өткен шақта берілсе, төлеу сөзде – қашан келдің? Қашан кел+ген+ім+ді болып өзгереді. Яғни түбір етістік + -ған, -ген,- қан,-кен тұлғалы есімше + тәулелдік жалғауы+табыс септігі.
-
Назар аударыңыз!!!
Егер төл сөзде етістік өткен шақта болса, төлеу сөзде өткен шақ есімшеге тәуелдік жалғауы, табыс септігі жалғанады.
Төлеу сөзде:
Үлгі: Шешем: «Шешем жұмыстан қашан келдің?»- деп сұрады.
|
І жақта берілуі |
ІІ жақта берілуі |
ІІІ жақта берілуі |
|
Шешем менің жұмыстан қашан келгенімді сұрады. |
Шешем сенің жұмыстан қашан келгеніңді сұрады. |
Шешем оның жұмыстан қашан келгенін сұрады. |
Есіңізге түсіріңіз!
Есімшенің тәуелденуі:
|
І жақ |
ІІ жақ |
ІІІ |
|
Менің оқыған+ым |
Сенің оқыған+ың, Сіздің оқыған+ыңыз |
Оның оқыған+ы |
Көпше түрі
|
Біздің оқыған+ымыз |
Сендердің оқыған+дар+ың Сіздердің оқыған+дарыңыз |
Олардың оқыған+ы |
Менің жаз+атын+ым
Сенің жаз+атын+ың
Сіздің жаз+атын+ыңыз
Оның жаз+атын+ы
Біздің жаз+атын+ымыз
Сендердің жаз+атын+дарың
Сіздердің жаз+атын+дарыңыз
Олардың жаз+атын+ы