Архитекторлы-жоспарланған шараларға

• шулы ғимараттардығ бір аумағында жинақталу

• шу деңгейін математикалық болжау

• өндңрңстңк ғимараттарды үнемді орналастыру

Техникалық шараларға жатады

• жеке заттармен ағзаны қорғау (антифондар, тұншықтырғыштар)

Медициналы-профилактикалық шараларға

• алдын ала және мезгілді медициналық қарауларды жүргізу

• 1 жыл жұмыс істегендерге диспансерлі бақылау жүргізу

• шулы аурудың профилактикасы, яғни шудың жағымсыз әсеріне ағзаның тұрақтылығын жоғарлату

Бұл мақсатпен жұмыскерлерге күнде арасында 1 апта демалып 2 апта курсымен В1 витаминін 2мг мөлшерінде және С витаминің 50мг мөлшерінде қабылдау профилактикасыг жүргізу.

• ұмыскерлер арасында санитарлы-ағарту жұмыстарын жүргізу (дәрістер, «еңбек қауіпсіздігі мен оны қорғау» тақырыбында әңгімелер жүргізу)

• санаторлы-курортты емдеу

Ұйымдастыру шаралары:

• еңбек пен демалыстардың рациональді режимі

• жұмыс сағаттарын кішірейтіп, демалу уақытын ұзарту

• толық демалыс пен ұйқымен қамтамасыз ету

Дірілден сақтанудың жеке заттары. Бұл заттарды механикалық тербелістерді

өшіруге қабілетті материалдардан жасайды.

Қолды механизирленген құралмен жұмыс істегенде жергілікті діріл әсерін төмендету дірілден қорғайтын қолғаптарды, кеуекті резиңкеден жасалынған төсемі бар тізеліктер мен басқа демпфирлейтін материалдар (тері, замша), серіппелі амортизаторлар және т.б. көмегмен жүргізеді.

Жалпы дірілден қорғануға вибродемпфирлейтін парашютистердің аяқ киімдерін қолданады немесе торлы серіппелі ұлтарақты қолданады. Сонымен бірге киізді және серіппелі киізді мат-кілемдер, алаң-платформа, дірілді оқшаулайтын және амартизирлейтін толқындар және амортизирлейтін орындықтарды қолданады.

Толқынды сілкінуден жеке қорғану дірілге қарсы белдікті, бандаж-белдіктерін қолданады. Олардың қолдануға көрсеткіштері ішкі мүшелер қозғаласының шектелуі олардың іштік қысымының артқы ұабырғасына жабысуы. Бұл заттар ішкі мүшелер тербелісінің толқындар жиілігімен бірдей болғанда пайда болатын жағымсыз резонансты түзілістерінің алдын алуда және ауалы тербелістер кезіндегі үлкен амплитуда дыбыс энергия әсерінен күн өрім аумағын сақтау үшін маңызды болып келеді.

Жеке бас қорғаныс ретінде бұл заттар маңызды екендігіне қарамастан біріншіден олар басқа радикалды шаралармен бірге діріл әсерін гигиеналық нормативтерін қамтамассыз етуге қолданылатын уақытша шаралар ретінде қарастыру керек.

7.Сабақтың мазмұны:

1. Бастапқы білім деңгейі бағалау (қосымша 1).

2. Студенттің өзіндік жұмысы:

-аудиометрия (қосымша 2).

3. Сабақ тақырыбы бойынша оқытушымен бірлескен жұмыс:

-студенттер өзіндік жұмыстар нәтижелерін талқылау

4. Соңғы білім деңгейін тексеру (қосымша 3).

Қосымша 1 Бастапқы білім бағалау.

1. Шудың физикалық параметрлеріне жатады

а) -діріл жылдамдығы м/с²

б) -діріл тездетуі м/с

в) -жиілік пен амплитуда

г) -энергия жұтылуының салыстырмалы тығыздығы

д) -барлығы дұрыс

2. Тербелу периоды дегеніміз:

а) -уақыт бірлігінде толық тербелістер саны

б) -бір секунд аралығында толқындық процесстің таралу арақашықтығы

в) -тыныштық күйінен тербелетін нүктенің ауытқу мөлшері

г) -бір толық тербеліс өтетін уақыт

д) -бір де бір жауаб дұрыс емес

3. Дыбыс қарқындылығының өлшем бірлігі

а) -мг/м³

б) -Вт/м²

в) -Бел

г) -децибел

д) -Н/м²

4. Октава дегеніміз не

а) -½-ге тең дыбыстың бір жиілігінің екіншісіне қатынасы

б) -2/3-ке тең дыбыстың бір жиілігінің екіншісіне қатынасы

в) -¾-ке тең дыбыстың бір жиілігінің екіншісіне қатынасы

г) -естілу табалдырығының ауру сезіну табалдырығына тең қатынас

6 Спектр сипатына қарай шу бөлінеді

а) -кең сызықты

б) -тұрақты

в) -импульсті

г) -тонды

д) -аэродинамикалық

7. Шу патологиясының ерекше көріністеріне жатады

а) -есту мүшесінің перифериялық бөлімдерінде пайда болатын өзгерістер (Кортиев мүшесінде)

б) -ОЖЖ-де пайда болатын өзгерістер

в) -ЖТЖ-де пайда болатын өзгерістер

г) -вегетотамырлы өзгерістер

д) -терморегуляция процесстердің бұзылысы

7. Адамға әсер етуі бойынша дірілді бөледі

а) -жұмыс орнының дірілі

б) -жалпы діріл

в) -локальды діріл

г) -жерглікт діріл

д) -барлығы дұрыс