6.3. Шу ауруы мүкіс құлақтық, орталық жүйке жүесінің

аурулары «шулы» өндірістік орындарда кәсіптік аурулар ретінде

Қарқынды шу күнделікті баяу мен қайтымсыз әсері қорғалмаған есту мүшесінін әсер етіп мүкіс құлақтыққа әкеледі. Кәсіптік мүкім құлақтың Кортиев мүшесінің шектеулі зақымдалуымен сипатталған. Көптеген зеттеулерге қпрпмпстан кәсіптік мүкіс құлақтығының патогенезі туралы еш қандай пікір жоқ. Шудың ұзақ әсеріне жауап ретінде дыбыс анализаторының перифериялықаумағындағы дегенеративті өзгерістер туады да олар кейін орталық бөліміндеріне таралады. Патологиялық процесс негізі «акустикалық зақымдануында» жатады, ол дыбыс қабылдау процессіне қатысатын торшалар әлементтерінің тозуы мен әлсізденуімен сипатталады.

Жедел жарақат пен шудың созылмалы әсері кезіндегі мүкіс құлақтың дамуы бірдей емес. Кохлеалы нерв тарамдалулары мен аяқтамаларындағы гтүзілістердің пайда болуына дейін жүйке ұлпасындағы ұзақ зат алмасуының нәтижесі ретінде ферментативті белсенділігі жүреді. Көпткгкн зеттеушілер ұзақ акустикалық әсерінен ұлының өткізгіштіінің жоғарлауымен байланыстырады, сонымен бірге естудің уақытша төмендеуін тамырлы өзгерістердің нәтижесі ретінде қарастырады тамырлардың жүйелі спазмы Кортиев мүшесіндегі қайтымсыз процесстерінің түзілуіне әсер етеді.

Интенсивті шу әсерімен байланысты әртүрлі мамандық жұмысшылар топтарының көп жылғы клинкалық зерттеулер мен бақылаулар нәтижелер «шу ауруын» қәсіптік патологиялардың жеке формасы ретінде қарастырылады.

«Шу ауруы» - бұл көбінесе есту мүшенің, орталық жүйке жүйесінің және жүрек-тамыр жүйесінің қарқынды шудың ұзақ әсері нәтижесінде дамитын ағзаның қабынуы. Аурудың клиникалық көріністері есту мүшесінің перифериялық аймақтарында түзілетін ерекше және мүшелер мен жүйелерде айда болатын ерекше емес сонымен бірге жүйке жүйесіндегі өзгерістер есту мүшесінің патологиясынан бұрын болу керек.

Шу әсерінен патологиялық процесстің қалыптасуы біртіндеп жүреді де вегетотамырлы дистониянвң ерекше емес көріністерінен басталады. Кейін нақты нейроциркулярлы дистонияның түзілісімен вегетоастеникалық немесе астеновегетативті синдром суретіне жататын невротикалық сипаты өзгерістер дамиді. Жағдайлардың 65%-де вегетотамырлы бұзылыстар кохмарлы неврит дамуынан бұрын болады. Көпжылғы зеттеулер бұл мәліметтерін дәлелдеп, орталық жүйке және жүнек-тамырдағы ерекше өзгерісінің алды болып келетініне көз жеткізді.

Клиникада шумен шақырылған аурулар өзінің нышандарының біркелкі субъективтілігіне назар аударады. Зерттеу барысында жұмысшылар ашуланшыққа бас ауруына, ұйқышылдыққа, жоғары шаршаудығына, нашар ұйқы мен бас айналуына шағымданады. Естудің төмендеуіне шағымдар кейін қосылады. Объективті нышандарына негізінен орталық жүйке жүйесінің қызметтік бұзылыстарын сипаттайтын невротикалық: қан мен аяқтардын сіңірілерінің периостты рефлестрерінің жоғарлануы немесе төмендеуі, созылған қол саусақтарының треморы, Ромберг қалпындағы шайқалулар, жалпы және дистальді гипергидроз, айқын тұрақты демографизм. Сонымен қатар айқын көрінетін вегетативтік нышандар: терморегуляция процесстері бұзылады.