Тік ішек рагының клиникалық белгілері

Тік ішек рагының жалпы клиникалық белгілері төрт топқа бөлінеді:

1. Патологиялық шығынды - қан, шырышты сірне және ірің. Бұлар экзофитті ісіктерде басымырақ көрінеді. Ең негізгісі- қанның (85,0%) нәжісте болуы. Қанның көптігі соншалықты ол қан кетуге әкеліп соғады. Алғашқыда, қан үлкен дәреттің алдында тамшылап, оның түсі алқызыл нәжіспен араласпайды. Ал кейде, шырышты сулы сірнеме араласады, өте сирек жағдайда іріңді қан болуы мүмкін, ол кезде жағымсыз сасық иіс пайда болады.

Сонымен нәжістегі бір рет көрінген қан, әр уақытта тік ішек ісігіне күдік туғызады. Ал ісік көзі ішектің жоғары бөлігінде болған сайын, қаннан бөлек шырышты сірнелі жиі кездесіп, 30% ауруларда анықталады.

Рак жарасынын ыдырауынан, тік ішек шығындысы, әр уақытта жағымсыз иісті ірің- болып келеді.

Мүше қызметінің бұзылуы рак ауруында біркелкі келмейді. Ол ішектен шыққан нәжістің ретсіз жүруімен және оның пішінінің өзгеруімен анықталса, 20,0% ауруларда нәжістің тоқтауы байқалады. Сонымен ұзақ уақыт тоқталып, жиналып қалған нәжіс, сыртқа көп мөдшерде шығады және өте жағымсыз иісті болады. Кейбір кезде ішек нәжістен толық босамайды, адам үлкен дәретке отырғысы келіп тұрғанмен, нәжіс толық сыртқа шықпайды.

Ісік ректосигмоидты бөлікте орналасса. іштегі нәжістің қатуы 2-4,0% жағдайда кездеседі. Тік ішек рагында іш өту, іш қатудан гөрі сирек байқалынады, оны тоқтату өте қиын болады. Кейде іш өту, іш қатумен қосарланып жүреді. Науқасты үлкен дәрет тартып тұрғандықтан, көбінесе «жалған іш өту» сезімі болып, шығындыда қан мен шырышты сұйық сірне өте аз кездеседі.

Нәжістің жалпы пішіні тік ішек рагында сирек өзгереді, ол жан-жағынан қысылған, жуан жіп, немесе бөлек-бөлек құмалақ сияқты болуы мүмкін. Сирек болса да осындай нәжістің ұзақ уақыттағы көрінісі, әр уақытта, ракқа күдік туғызуы мүмкіндігін ескерген жөн. Сондықтан себепсіз іш өту, немесе қату және нәжістегі өзгерістер міндетті түрде арнайы тексерулерді қажет етеді.

Тік ішек рагында ауырсыну сезімі, ол ішектің барлық қабаты зақымданғанда білініп, өте кеш байқаладыі,. Бұл кезде ауырсыну нақты, тиянақты сезіледі және ол үлкен дәрет кезінде күшейіп, құймышақ пен «сегіз көзге», немесе іштің төменгі жақтарына беріледі. Аналды рактың алғашқы өсу кезеңдерінде бірінші ауырсыну сезімі білінеді, ол үлкен дәрет кезінде қатты мазалайды. Науқастың хал-ахуалы ісіктің алғашқы кезеңдерінде еш уақытта өзгермейді, тек кейіннен барып, 20% аурулардың дене салмағы төмендеп, қан азайу да білінеді.

Тік ішек рагын басқа аурулардан ажырату онша қиын емес.

Біріншіден нәжістегі қанның көрінуі – көтеуде, ішек жарылғанда, жарақаттанғанда да пайда болады.

Екіншіден қабыну аурулары да (тышқақ, ойық жаралы проктит) осы белгіні береді.

Үшіншіден қатерсіз ісік- тік ішек түймешіктері – тітіркеніп, жараланған кездеде нәжісте қанның көрінуі байқалады.

Көтеу кезінде нәжісте қан үлкен дәреттің соңында көрінеді, бірақ ол рак ауруымен қосарланып жүруі мүмкін. Мұндайда оларды ажырату қиынға соғады.

Тік ішектің жарылуы, зақымдануы үлкен дәрет кезінде қатты, «күйдіргі ауырсыну сезімін» туғызады.

Жедел проктит пен тышқақта – іш өту, шырышты сірне шығу, кейде азырақ қан кетуі, үлкен дәретке жиі-жиі отыру белгілері байқалып, олар науқасты жиі мазалайды. Бірақ осылардың бәрі рак ауруында болатындықтан арнайы онкологиялық бағытта тексеруді: ректороманоскопия, саусақпен тік ішекті көру, ирригоскопияны жасау диагнозды дәл анықтауға негізгі себеп болады.