- •Оќытушы пєнініњ оќу-єдістемелік кешені
- •050716 - «Приборлар жасау»
- •1 Оќу ж±мыс баѓдарламасы
- •1.3 Пәннің сипаттамасы
- •1.4 Пәннің мақсаты
- •1.5 Пәннің міндеттері
- •1.6 Айрыќша деректемелер
- •1.7 Т±раќты деректемелер
- •1.8 Пәннің мазмұны
- •1.9 Негізгі әдебиеттер тізімі
- •1.10 Қосымша әдебиеттер тізімі
- •1.11 Студенттердіњ білімдерін баѓалау критерилері
- •1.12 Саясаты жєне процедуралары
- •1.13 Пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыздандырылуы
- •2 Пєн бойынша тапсырмаларды орындау жєне тапсыру кестесі
- •3 Дәрістер конспектісі
- •Дәріс жоспары
- •Си бірлік жүйесінде термодинамикалық температура Кельвин болып саналады. Ол судың үш еселенген нүктесінің термодинамикалық температурасының 1/273,16 бөлігі ретінде анықталады.
- •9 Бұрыштық және сызықтық өлшемдерді өлшеу.
- •5 Зертханалық жұмыстарды орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар (30 сағат)
- •Зертханалық жұмыс№3. «Айнымалы токтың қуатын және ток пен кернеу арасындағы фазалар ығысуын өлшеу» (4 сағат)
- •Ұсынылатын әдебиеттер
- •Жұмыстың орындалу тәртібі
- •Бақылау сұрақтары
- •Бақылау сұрақтары
- •6 Студенттің оқытушымен дербес жұмысының тақырыптамалық
- •7 Межелік бақылау және қорытынды аттестация кезеңінде студенттердің білімдерін бақылауға арналған материалдар
- •7.1 Пән бойынша жазба жұмыстарының тақырыптамасы
- •7.2 Өздік бақылауға арналған сұрақтар
- •7.3 Емтихан билеттері (тестілері)
- •8 Курстық жобаны орындауға әдістемелік нұсқаулар
- •8.1 Жалпы жағдайы
- •8.2 Курстық жобаны орындау тәртібі
- •8.3 Курстық жобалаудың нәтижелерін безендіру
- •8.4 Ұсынылатын әдебиеттер
Зертханалық жұмыс№3. «Айнымалы токтың қуатын және ток пен кернеу арасындағы фазалар ығысуын өлшеу» (4 сағат)
Жұмыстың орындалу тәртібі
1. Жұмысты өлшеу үшін стенд схемасын қолдану керек. Ол үшфазалы желіде қуатты өлшеу үшін қажет (2 суретті қара).
2. S1 автоматын іске қосып, S3 тумблерін НОРМ жағдайына ал, S4 қосқышын АКТИВТІ жағдайына ауыстыру керек.
3. Жүктеме комбинацияларын кезекпен S5 қосқышымен өлшеу жасау қажет. Өлшеу нәтижелерін келесі кестеге жазу керек.
4. Бұл жерде көбейтінді мәнімен S, P айырмашылығына және бұл айырмашылықтардың мағнасын түсіндіру керек. L және C мәндерін кейбір кедергі параметрлері 0 тең болғанда анықтауға болады.
6. Келесі бөлімдерден тұратын есеп беруді даярлау:
- зертханалық жұмыстың тақырыбы, мақсаты және тапсырма.
- алынған және есептелген мәліметтері бар кесте
- қорытындылар
Өлшеу |
Есептеу | |||||||||
,
A |
,
B |
P,
Вт |
Вт |
Вар |
Z
Ом |
R
Ом |
L
мГн |
C
мкФ | ||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Бақылау сұрақтары:
1. Толық қуат дегеніміз не?
2. Активті қуат дегеніміз не?
3. Реактивті қуат дегеніміз не?
4. cos дегеніміз не?
5. Тізбеліктің толық кедергісі дегеніміз не?
Ұсынылатын әдебиеттер
1 Измерение электрических и неэлектрических величин. Учебное пособие для ВУЗов. Под ред. Евтихеева Н.Н. –М: Энергоатомиздат 1990 – 352 с
2 Тартаковский Д.Ф., Ястребов А.С. Метрология, стандартизация и технические средства измерений: Учебное пособие для ВУЗов.- М.: Высшая школа , 2002. – 205 с.:ил.
3. Методы и средства измерений. Куликовский К.Л., КуперВ.Я., Энергоатомиздат, 1985-448с
СДЖ арналған бақылау тапсырмалары
1. Желідегі қуат коэффициентін арттыру тәсілі.
2. Зертханалық қондырғының принціптік схемасына түсіндірме жасаңыз
Зертханалық жұмыс№4. «Дифференциалды-трансформаторлық датчиктерді зерттеу» (4 сағат)
Жұмыстың орындалу тәртібі
1 Қалыңдықты анықтау
а) КСД-2 түрлі автоматты өзі жазатын аспапты желіге қосып, 15 минут ішінде қыздыру;
б) КСД-2 қондырғысының арт жағында орналасқан қосқышты “М” жағдайына ауыстыру;
в) микрометр 1 мен КСД-2 аспабының нольдік көрсеткіштерін орнату;
г) КСД-2 аспабының түрлендіргіш өзегінің оң және сол жақтан орын ауыстыруынан тәуелділігін түсіріп, оны орнату (тұрғызу):
N’ = f(l).
Өзектің орын ауыстыруы 0,5 мм адымды микрометр бойынша винтпен беріледі. Өлшеу нәтижелерін 3-4 кестеге енгізу керек. сипаттамасының бейсызықтығын, шкала бөлімінің N' құнын анықтау қажет. келесі формула бойынша анықталады:
.
3-кесте. Көрсетулерді солдан келістіру.
Микрометрдің көрсетулері, N |
L = 0,01N, мм |
КСД-2 көрсетулері, N’, бөл. |
Салыстырмалы ауытқу , % |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4-кесте. Көрсетулерді оңнан келістіру.
Микрометрдің көрсетулері, N |
L = 0,01N, мм |
КСД-2 көрсетулері, N’, бөл. |
Салыстырмалы ауытқу , % |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.
2 Қысымды анықтау
а) Қосқышты «Д» жағдайына қосу.
б) Компрессорды қосу.
в) Дифманометрге шлангадағы кранмен дифманометрдегі төлкесі арқылы берілген кездегі пайда болған қысымының өзгеруін манометр және КСД-2 аспабының оң мен сол көрсетулерінің мәндерін алып, оны 5-6 кестеге енгізу.
5- кесте. Көрсетулерді солдан келістіру.
Напоромердің көрсеткіші, кПа |
L = 0,01N, мм |
КСД-2 көрсетулері, N’, бөл. |
Салыстырмалы қателік , % |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6-кесте. Көрсетулерді оңнан келістіру.
Напоромердің көрсеткіші, кПа |
L = 0,01N, мм |
КСД-2 көрсетулері, N’, бөл. |
Салыстырмалы қателік , % |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 Келесі бөлімдерден тұратын есеп беруді даярлау:
1. Жұмыстың мақсаты.
2. КСД-2 блок-схемасы.
3. Тәжірибе нәтижелері.
4. Ауытқуларды анықтау.
5. Қарастырылып отырған өлшеу жүйесінің жетістіктері мен кемшіліктері жайлы қорытынды тұжырым.
Бақылау сұрақтары
1. КСД-2 жұмыс істеу принципі.
2. Үлгіні өлшеудің ауытқуы немен шартталған?
3.Дифференциалды-трансформаторлық түрлендіргіштің жабдықталуы.
4. Үлгілердің қалыңдығын өлшеу әдістерін атап айтыңыз.