Қазақстан Республикасының білім және ғылым Министрлігі Қазақ гуманитарлық заң университеті экономика, бизнес және әлеуметтік ғылымдар жоғары мектебі

Модуль атауы: Қазақстан тарихы. Қазақстан тарихы. XVIII ғ. ІІ жартысымен –XX ғ. басындағы ұлт-азаттық қозғалыстардың тарихы.

№

тақырып

Дәріс сабақтары

Семинар, практикалық, тәжірбиелік сабақтары (тәжірбиелік жұмыстары)

Пән модулінің тақырыптары мен сұрақтарының мазмұны

Сағат көлемі

Пән модулінің тақырыптары мен сұрақтарының мазмұны

Сағат көлемі

1

1. Қазақстан тарихы пәніне кіріспе

1.1Қазақстан тарихы пәні және міндеттері. Кезеңделуі мен хронологиясы

1.2Қазақстан тарихының дерек көздері. Қазақстан тарихының тарихнамасы

2. Қазақстан тарихының ежелгі кезеңі.

2.1 Тас ғасырына жалпы сипаттама. Антропогенез және социогенез.

2.2 Қола дәуірі. Көшпеліліктің өркениет ретінде қалыптасуы.

2.3 Мәдениеттің пайда болуы. Кейінгі тас және қола дәуірінің өнері.

2 сағат

(1апта)

1 – семинар (2апта)

1. Қазақстан территориясындағы алғашқы қауымдық құрылыс.

1.1. Тас ғасырының археологиялық ескерткіштері.

1.2. Тас ғасыры тұрғындарының шаруашылық түрлері.

1.3. Алғашқы қауымдлық өнер.

2. Ерте темірғасырындағы тайпалық одақтар.

2.1. Ерте темір ғасырындағы археологиялық ескерткіштер.

2.2. Ерте темір ғасырының саяси тарихы. Сақтар. Үйсіндер, Қаңлылар.

2.3. Қазақстан тарихындағы Ғұндар. Ғұндардың Ұлы қоныс аударуы: себептері, кезеңдері, этникалық картадағы өзгерістер

2.3. Қазақстан тарихындағы Ұлы Жібек жолының рөлі. Қазақстан территориясындағы Ұлы Жібек жолы бағыттарын этномәдени құндылықтарды сараптай отырып контурлық картаға түсіру (материалдық және рухани мәдениет).

100 мин

(2 сағат)

2

3. Ерте темір дәуірі кезеңіндегі тайпалық одақтар және мемлекеттіліктің қалыптасуы.

3.1. Сақ тайпалық одағының қоғамдық құрылысы және саяси тарихы.

3.2. Үйсіндермен қаңлылар.

3.3.Қазақстан территориясындағы Ғұн мемлекеті және олардың әлем тарихындағы алатын орны.

3.4. Ерте темір дәуірінде қалыптасқан мемлекеттердің мәдениеті мен шаруашылығы.

2 сағат

(2апта)

3

4. Ерте ортағасырлық мемлекеттер (VI–X ғғ).

4.1. Түркі және Батыс Түркі қағанаттарының тарихы.

4.2. Түркеш қағанаты.

4.3. Қарлұқ қағанаты.

4.4. Қарахан мемлекеті.

5. Қазақстан территориясындағы Түркі мемлекеттері (X-XII ғғ).

5.1. Оғыз мемлекеті.

5.2.Қимақ және Қыпшақ мемлекеттері.

5.3. Түрік кезеңіндегі ислам өркениеті.

2 сағат

(3 апта)

2 семинар (4 апта)

VI –XII ғ.ғ Түрік мемлекеттері.

3.1. Түрік жазба ескерткіштері.

3.2. Түрік кезеңінің материалдық кезеңі.

3.3. Қазақстан территорисында ислам дінінің таралуы. Оңтүстік Қазақстан территориясын араптардың жаулап алуы

Қазақстан монғол шапқыншылығы кезеңінде.

4.1. Шыңғысхан ұлдары Ұлыстарының қалыптасуы.

4.2. Алтын Орда тарихы.

4.3. Монғол шапқыншылығынан кейінгі Қазақстан территорисында қалыптасқан мемлекеттер.

Қазақ халқы мен қазақ хандығының қалыптасуы.

5.1. Тайпалық одақтардың этникалық бірігу үрдісі. Қазақ хандығының негізін қалаған -Жәнібек пен Керей.

5.2. Қазақ басшылары мен шайбанидтер арасындағы өзара қатынас.

5.3. Қасым хан тұсындағы мемлекеттің нығаюы.

100 мин.

(2 сағат)

4

6. Қазақстан монғол империясы кезеңінде (XIII ғ.).

6.1. монғолдардың Қазақстан территориясын жаулап алуы. Ұлыстық жүйенің қалыптасуы.

6.2. Ұлық-Ұлыс және Ақ-Орда тарихы.

6.3. Моғолстан және Ноғай Ордасы.

6.4. Әбілхайыр хандығы.

7. Қазақ халқы мен қазақ хандығының қалыптасуы.

7.1. Тарихи алғышарттар және қазақ халқының қалыптасу кезеңдері. «Қазақ» Этнонимі

7.2. Қазақ жүздері.

7.3. Қазақ хандығының қалыптасуы мен гүлденуі. Қазақ хандығы алғашқы кезеңінің тарихи мәселелері.

2 сағат

(4 апта)

5

XV-XVIII ғғ. Қазақ хандығы.

8.1. XVI ғ. Қазақ хандығының гүлденуі мен нығаюы.

8.2. XVII-ғ. басы мен XVIII ғ. Қазақ хандығының саяси тарихы.

8.3. Жоңғар шапқыншылығына қарсы қазақ халқының азат ету соғыстары.

8.4. Қазақ халқының мәдениеті (XV-XVIII ғғ).

2 сағат

(5апта)

6

9. Қазақстан Ресей империясының құрамында.

9.1. Қазақстан Ресей бодандығына өтуі. Келіссөздердің жүргізілуі мен қорытындылары.

9.2. Қазақстанның Ресейге қосылу тарихын меңгеру барысында ұлт-азаттық қозғалыстардың өзектілігі.

9.3. Отарлау іс шаралары: құқықтық қамтамасыз ету және тәжірибие.

9.4. Абылай ханның ішкі және сыртқы саясаты.

2 сағат

(6апта)

3 семинар (6 апта)

6. Қазақ халқының азаттық қозғалыстарының тарихы және теориясы

6.1.Қазақстандағы ұлт-азаттық қозғалыстарының кезеңделуі.

6.2. Қазақстан ұлт-азаттық қозғалыстарының тарихи мәнді жайттары.

6. 3. Қазақстандағы ұлт-азаттық қозғалыстары жөнінде деректер мен тарихнамалар көздері.

7. Қазақстанның Ресейге қосылу тарихы кезеңіндегі алғашқы ұлт-азаттық қозғалыстар (XVIII ғ.).

7.1. Бекіністердің, қалалардың, әскери желілердің құрылысы.

7.2. Қазақстанның ғылыми зерттелінуі

7.3. Жер қатынастарның шиеленісуі

7.4. Е.И. Пугачев бастаған шаруалар көтерілісіне қазақтардың қатысуы.

7.5. Сырым Датұлы бастаған көтеріліс.

100 мин

(2 сағат)

7

10. XVIII-ші ғ. мен XX ғ. бірінші жартысындағы қазақ халқының ұлт-азаттық қозғалыстары.

10.1. Ұлт-азаттық қозғалыстар тарихының теориясы және периодизациясы. Дерек көздері.

10.2. Ұлт-азаттық қозғалыстар тарихының революцияға дейінгі және кеңес кезеңіндегі тарихнамасы.

10.3. Ұлт-азаттық қозғалыстарының қазіргі заманғы тарихнамасына талдау.

11. Қазақстанның Ресейге қосылу тарихы кезеңіндегі алғашқы ұлт-азаттық қозғалыстар тарихын меңгерудегі өзекті мәселелері.

11.1. Бодандықты қабылдау жөніндегі келіссөздер кезеңіндегі наразылық қозғалыстары (XVIII ғ. 2-ші жартысы).

11.2 И.И. Пугачев бастаған шаруалар көтерілісіне (1773-1775).

11.3. Отарлауға қарсы Сырым Датұлы бастаған көтеріліс (1783-1797).

2 сағат

(7апта)

8

12. XIX ғ. І жартысындағы Қазақстан.

12.1. XIX ғ. І жартысындағы Қазақстанның саяси, экономикалық, әлеуметтік құрылысындағы өзгерістер.

12.2. 1822, 1824 жылдардағы жарлықтар.

13. XIX ғ. І жартысындағы ұлт-азаттық қозғалыстар.

13.1. 1836-1838 жылдары Бөкей хандығында болған И. Тайманов және М. Өтемісұлы бастаған халық наразылығы.

13.2. Кенесары Қасымов бастаған ұлт-азаттық көтеріліс (1837-1847).

2 сағат

(8апта)

4 семинар (8 апта)

8. XIX ғ. І - ІІ жартысындағы ұлт-азаттық қозғалыстар.

8.1. Уәли Абылайханов, Қасым Аблайханов, Саржан Қасымов, Қаратай Нұралыханов, Қайыпғали Ишимов, Жоламан Тленшіұлы бастаған наразылық қозғалыстары.

8.2. И.Тайманов және М.Өтемісұлы бастаған Бөкей Ордасындағы көтеріліс.

8.3. Кенесары Қасымұлы бастаған ұлт-азаттық көтеріліс.

8.4. Жанқожа Нұрмұхамедұлы (1856-1857 жж.) және Есет Көтібарұлы (1858-1869 жж.) бастаған көтерілістер

8.5. Марал Кұлманов, Тайшық, Ахметұлы, Садық Кенесарыұлы бастаған көтерілістер

8.6. Торғай, Орал (1869), Манғыстау (1870) облыстарындағы отарлауға қарсы азаттық көтерілістері.

9. XIX ғ. аяғы мен XX – ғ. басындағы Қазақстан жеріндегі экономикалық, әлеуметтік және мәдени үрдістер.

9.1. XIX ғ. аяғында Қазақстандағы өнеркәсіптің, сауданың, темір жолдардың, қалалардың дамуы.

9.2. Қазақстан халқы: әлеуметтік құрылымындағы өзгерістер.

9.3. Ақындық өнердің дамуы.

9.4.Қазақ ағартушылары: Ш.Уәлиханов, Ы.Алтынсарин, А.Құнанбаев

100 мин.

(2 сағат)

9

14. XIX-шы ғ. ІІ жартысындағы Қазақстанның саяси және әлеуметтік-экономикалық дамуы.

14.1. Қазақстанның Ресейге қосылуының аяқталуы. Қазақстандағы 1867-1868 ж.ж реформалар: олардың мазмұны мен мақсаттары.

14.2. 1886, 1891 ж.ж реформалар.

14.3. Қазақстан территориясына арналған көші қон қозғалыстары.

14.4. XIX ғ. ІІ жартысындағы Қазақстанның экономикасы

15. XIX ғ. ІІ жартысындағы ұлт-азаттық қозғалыстар.

15.1 Жанқожа Нұрмұхамедұлы (1856-1857) және Есет Көтібарұлы (1858-1869) бастаған көтерілістер.

15.2 Торғай, Орал облыстарындағы (1869) азаттық көтерілістері.

15.3 Манғыстаудағы наразылық қозғалыстары (1870)

2 сағат

(9апта)

10

16. ХХ ғ. басындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық және қоғамдық-саяси дамуы.

16.1. ХХ ғ. басындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамуы, столыпин реформалары.

16.2. 1916 жылғы Ұлт-азаттық қозғалыс.

16.3. 1917 жылғы революция қарсаңындағы Қазақстандағы қоғамдық-саяси жағдай.

16.4. «Алаш» қозғалысы және «Алаш-Орда» үкіметінің қызметі.

17. 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыс

17.1. Бірінші дүние жүзілік соғыс жылдарындағы Қазақстан

17.2. Көтеріліс басталуының себеп, салдары

17.3. Көтеріліс басшылары мен басты орталықтарына сипаттама жазу

17.4. Көтерілістің жеңілу себептері және маңызы мен қорытындылары.

2 сағат

(10апта)

5 семинар (10 апта)

10. ХХ ғ. басындағы Қазақстанның саяси тарихы және 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалысы

10.1. Либеральды қазақ интеллигенциясының қалыптасуы мен саяси қызметі

10.2. 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалысқа қазақ интеллигенциясының қатысуы мен қатынасы.

10.3. Қазақстандағы саяси басылымдардың дамуы.

11.4. Бірінші Жалпықазақтық съезд. «Алаш» бағдарламасы.

10.5.Екінші Жалпықазақтық съезд. Автономияның қалыптасу тарихы бойынша – презентация жасау.

11. 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыс

11.1. Көтерілістің басталу себептері және салдары

11.2. 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалысқа қазақ интеллигенцияларының қатысуы және қатынасы

11.3. Көтеріліс орталығы Торғай

11.4. Көтеріліс орталығы Жетісу

100 мин.

(2 сағат)

11

18. Қазақстанда кеңес билігінің орнауы

18.1. Қазақстан азамат соғысы жылдарында.

18.2. Кирревком қалыптасуы мен қызметі.

18.3. Қазақ АССР-нің қалыптасуы.

18.4. ХХ ғ. 20-шы жылдарындағы Қазақстандағы қоғамдық-саяси жағдай.

2 сағат

(11 апта)

6 семинар (12 апта)

12. ХХ ғ. 20-30 жж. Қазақстандағы мәдени қайта құрулар: өзгертулердегі оң және теріс тұстары, жаппай сауатсыздықпен күрес және халыққа білім берудің дамуы, статистикалық көрсеткіштермен жұмыс жасау.

12.1. Қазақстан мәдени өміріндегі Қазақ интеллигенциясының орны. ХХ ғ. 20-30 жж ғылыми және мәдени-ағартушылық мекемелердің тізімін кесте бойынша жазып келтіру. Оқып отырған кезең бойынша болған өзгерістердің оң және теріс жақтарын ашып көрсету.

12.2. 20-40-е жж. Қоғамдық-саяси қызметкерлерге және шаруаларға қарсы қуғындаулар. Әрбір сұрақ бойынша слайдтар дайындау.

12.3. Концлагерлердің құрылуы, репрессия салдары. Слайдтар дайындау.

100 мин.

(2 сағат)

12

19. Қазақстандағы ЖЭС және индустриандыру.

19.1. Қазақстандағы ЖЭС саясаты және оның қорытындылары. Жер-су реформасы.

19.2. Қазақстан және Орталық Азияның ұлттық-аумақтық межеленуі.

19.3. Қазақстандағы индустриаландырудың қалыптасуы.

20ХХ ғ. 20-30-шы жылдарындағы Қазақстандағы ауыл шаруашылығын ұжымдастыру және мәдени құрылыс. Саяси-қуғын сүргіндер.

20.1. Ауыл шаруашылығын ұжымдастыру.

20.2. ХХ ғ. 20-30-шы жылдарындағы Қазақстан мәдениеті.

20.3. ХХ ғ. 20-30-шы жж. жаппай қуғын сүргіндер және оның салдары.

20.4. 1929-1933 жж. Этнодемографиялық күйреу

2 сағат

(12апта)

13

21. Қазақстан Ұлы Отан соғысы жылдарында.

21.1. Қазақстандықтардың Ұлы Отан соғысына және партизан қозғалысына қатысуы.

21.2. Экономиканы қайта ұйымдастыру. Эвакуацияланған халықты, өндірісті қабылдау.

21.3.Қазақстан территориясына еріксіз күштеп қоныс аударылған халықтар.

22. Қазақстан 1946 – 1964 жылдарында.

22.1. 1946-1964 жж. Қазақстанның экономикалық дамуы. Тың және тыңайған жерлерді игеру.

22.2. Тың игеру жылдарындағы этнодемографиялық жағдай.

22.3. 1946-1964 жж. Қазақстанның қоғамдық-саяси дамуы.

22.4. Мәдениеттің, білімнің, ғылымның дамуы.

2 сағат

(13апта)

7 семинар (14 апта)

13. 1940-1991 жылдардағы Қазақстан.

13.1. Соғыс жылдарына қарай экономиканы қайта ұйымдастыру.

13.2. ХХ ғасырдың 50-60-шы жылдарындағы экономикалық және саяси өмірдің реформалануы.

13.3. 70-80-ші жылдардағы экономикалық және саяси дағдарыс.

13.4. 1986 жылғы Желтоқсан қозғалысы – кездейсоқтық па әлде заңдылық па?

100 мин.

(2 сағат)

14

23. Қазақстан 1964-1991 жылдарында

23.1.Экономикалық даму: туралау, дағдарыс құбылыстарының өсуі.

23.2. Әлеуметтік-мәдени даму тенденциясы.

23.3.Қайта құру саясаты және оның Қазақстанда таралуы (1985-1991 жж.).

23.4. 1986 жылғы Желтоқсан қозғалысы.

2 сағат

(14апта)

15

24. Тәуелсіз Қазақстанның тарихы.

24.1. Егеменді Қазақстанның қалыптасу кезеңдері.

24.2. 1991-2012 жж. Саяси және әлеуметтік-экономикалық реформалары.

24.3. Қазақстан Республикасының сыртқы саясаты.

2 сағат

(15 апта)

8 семинар (15 апта)

14. Қазақстан – егеменді мемлекет.

14.1. Қазақстан Республикасының егеменді мемлекет ретінде қалыптасуы.

14.2. Егеменді Қазақстан Республикасының ішкі және сыртқы саясаты.

14.3. Тәуелсіз Қазақстан мемлекеті халқының этникалық құрылымындағы өзгерістер.

Статистикалық мәліметтерді келтіре отырып сараптама жасау.

50 мин.

(1 сағат)

Барлығы:

30

15