- •Cтуденттің оқу-әдістемелік кешені
- •050724 – “Мұнай газ ісі ” мамандығы үшін «Мұнай кәсіпшілік жабдықтары» пәні бойынша
- •1. Syllbus – тәртібінің оқу бағдарламасы
- •1.1. Мұғалімдер туралы мағлұматтар:
- •1.2. Пән туралы мағлұматтар:
- •1.5. Пәннің мақсаты мен міндеттері
- •1.6. Сабақтардың тізімі мен түрлері және олардың орындалу кестесі
- •1.7. Әдебиеттер тізімі
- •1.7.1. Негізгі әдебиет
- •1.8. Қосымша әдебиеттер
- •3. Модуль. Ұңғыларды жөндеуге арналған машиналар, жабдықтар мен құралдар
- •4. Модуль. Мұнай өндіруді қалпына келтіру мен қарқындандыруға арналған машиналар мен жабдықтар.
- •5. Модуль. Ішкі кәсіп көлігін құрастыруға арналған жабдық пен ұңғы өнімдерін дайындау
- •1.9 Политикалық процедура
- •2. Белсенді тарату материалының құрамы
- •2.1. Курстың тақырыптық жоспары
- •2.2. Лекциялық сабақтардың конспектісі
- •Дәріс 6. Ұңғыны газбен көтеруге арналған әдіспен қолдануға арналған жабдықтар.
- •Дәріс 7. Ұңғыны штангасыз сораптармен қолдану үшін арналған жабдықтар.
- •Мұнайды өндіру үшін сораптардың ортадан тепкіш газосепараторлары.
- •Дәріс 8. Гидропоршеньді сорапты қондырғыларды қолдану үшін ұңғы жабдықтары.
- •Балансирсіз тербемелі - станок
- •Штангалы ұңғылы сорапты қоңдырғылардың гидравликалық және пневматикалық жетектері.
- •Штангалар ілгегінің нүктесінде іске асатын күштер.
- •2Ф типiндегi пилотты фрезерлер
- •1.Шоғырлама сорапты станциялары.
- •2.Ппд жүйесінің сағалық және ұңғылық жабдықтар.
- •2.3 Практикалық сабақтың жоспары
- •2.4 Студенттердің оқутышымен өзіндік жұмысының (соөж) шеңберіндегі сабақ жобалары.
- •2.4.1 Аудиториядағы студенттерді оқутышымен өзіндік жұмысының (соөж) шеңберіндегі сабақ жобалары.
- •2.6 Өзіндік жұмыстардың тестілік сұрақтары
- •Глоссарий
- •050708 –Мұнай - газ ісі мамандығына арналған
Глоссарий
Ұңғы – тереңдігі 100-950-ден 5000-6000 м-ға дейін және одан да көп болатын, көлденең немесе көлбеген-көлденең дөңгелек қималы аз диаметрлі тау қазбасы. Ұңғыла көденең немесе көлбеген-көлденең болады.
Өндіруші (қолданылатын) ұңғы – мұнайды, газды немесе конденсатты өндіру үшін арналған ұңғы.
Айдаушы ұңғы – қабатқа суды (сығылған газды, ауаны) немесе басқа сұйықтарды айдау үшін арналған ұңғы, және де көтергіш құбырларда газды сақтау үшін арналған.
Барлаушы ұңғы – мұнайгаз беруші немесе басқа кен орынды (қабат, горизонт) аңықтау үшін арналған ұңғы.
Бақылау ұңғысы – бақылау жүргізу үшін және қабат және қабат сұйықтарын зерттеу үшін арналған ұңғы.
Пьезометриялық ұңғы – қабат қысымын ұстап тұру процесін және әсерлердің басқа әдістерінің жүргізілуін бақылау үшін арналған ұңғы.
Бағалау ұңғы – мұнай-қандырғыш қабаттарды бағалау үшін және мұнайлылық контурларының орналасуын дәлдеу үшін арналған ұңғы.
Су алғыш ұңғы – бұрғылау қондырғыларды және суды өнімділік қабаттарға айдау жүйесін сумен қамтамасыз ету үшін арналған ұңғы.
Жұтушы ұңғы – терең жатқан қабаттарға ағын суларды түсіру ұңғысы.
Тұтандыру (жандандырушы) ұңғы – игерудің жылулық әдістерін қолданғанда мұнайдың жер асты жану ошақтарының пайда болу ұңғылары.
Атылып шыққан тау жыныстары – жер қабатында магманың және вулкан лаваларының жер бетінде ұйып қалуынан пайда болған жыныстар.
Тұндырма жыныстар – минералды және органикалық заттардың тұндырылуы және келешекте тығыздалуы нәтижесіде пайда болған жыныстар.
Кен – бір немесе бірнеше гидродинамикалық байланысқан қабаттардың (коллекторлардың) ловушкасында (мұнайдың бір жерінде жиналуы) мұнай мен газдың жиналуы.
Кен орны – бір территорияда орналасқан бір кен немесе кендер тобы.
Қабат қысымы – қабаттағы сұйық және газға әсер ететін қысым.
Кендерді игеру жүйесі – кендердің игеру процесіне әсер етуге болатын және онымен басқаруға болатын шаралар жиынтығы.
Игеру жүйесін реттеу – бұл жүйені жақсартатын оперативті шаралардың комплексі.
Торпедттеу - пробойлы соннаны (пробойная сонна) бөтен заттардан босату және ұңғы түбінде мұнай мен газдың ағындарын көбейту үшін жарылу заттардың зарядын жару.
Дросселдеу – ағындағы қысымды төмендету процесі кезінде жергілікті гидравликалық кедергіні өткен кездегі сыртқы жұмыстың жасалуынсыз және жылуды жеткізіп алу және бұрып жіберу.
Абсолютті ылғалдылық – қалыпты жағдайдағы газдың м3-дағы су булардың құрамы.
Абсорбация – газдың сұйық жұтушының массасы (абсорбент) арқылы өткенде
Адгезия – жабысу, беттік созылудың күштерін пайдалану және оларды газдан тамшылы сұйықты және механикалық бөлшектерді шығарып жіберуге қолдану.
Шлам – кішкентай қатты бөлшектер түріндегі тұнба, ол сұйықтың фильтрациясы немесе тұрып қалу кезінде бөлінеді.
Сепарация – фазалардың бөлінуі, мұнайлы ұңғылардың өнімінің газдық және сұйық фазаларына бөліну процессі.
Ұңғылық өнім – ұңғыдан шығатын көпқұрамды зат, ол мұнайдан, қабат судан, әр түрлі қоспалардан және ерітілген газдан тұрады.
Тұрақтану (стабилизация) – тұрақты мұнайды алу процессі, олар атмосфераға буланбайды.
Шикі мұнай – ұңғыдан дайындау қондырғысына түсетін мұнай.
Тауарлы мұнай – нормаларға сәйкес сапасына дейін жеткізілген, дайындалған мұнай.
Окклюдталған газ – мұнайда бөлек көпіршек түрінде шашылған газ.
Мұнайлы эмульсия – бір-бірінде ерімейтін және кішкентай дисперлі жағдайда болатын мұнай және қабат судың механикалық қоспасы.
Ньютондық емес сұйықтар – тұтқырлығы жылдамдық градиентіне және қозғаудың кедергісіне байланысты өзгеретін сұйық. Оларға парафинді мұнай және эмульсиялар жатады.
Кондиция – тауар сәйкес келетін норма, стандарт, сапа (мұнай, газ).
Коррозия – сыртқы және ішкі ортамен әсерлескенінен жабдықтар және құбырлар металдарының бірте-бірте өздігінен бұзылуы.
Конденсат – будың сұйыққа айналуы кезінде пайда болатын өнім.
Конденсация – заттың газ күйінен сұйыққа айналуы.
Конвекция – жылудың сұйық немесе газ күйіндегі бөлшектерімен кеңістіктің бір нүктесінен екінші нүктесіне тасымалдануы.
Коагуляция – дисперстелген бөлшектердің үлкеюі, бұл молекулярлы жабысу күштер әсерінен болатын жабысуымен қамтамасыз етіледі.
Коагулянттар – бұл дисперсты жүйелерге қосылғанда дисперсты фазаның диффузиялы қабатын разрядтайтын, және олардың қақтығысуы кезінде бөлшектердің жабысуын қамтамасыз ететін заттар.
Инверсия – фазалардың айналуы (эмульсияның бір түрінің екінші түрге айналуы).
Дроссель – тарылғыш құрылғы.
Диффузор – құбырдың кеңейткіш бөлігі, бұл жерде сұйық ағынының немесе газдың жылдамдығы азаяды және кинетикалық энергия потенциалдық энергияға айналады, және бұл кезде қысым артуы болады.
Дисперсті орта – құрамында сұйықтың кішкентай тамшылары орналасатын сұйық.
Дисперсті фаза – дисперсті ортада кішкентай тамшылар түрінде болатын сұйық.
Шығарушы мәліметер
ОӘҚ “Мұнай және газ кәсіпшілігінің
машиналары және жабдықтары”
кафедрасының отырысында талқыланған
Хаттама №_____ «_____»_____2008ж
ОӘҚ мұнай және газ институтының
оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында
бекітілген
“Мұнай кәсіпшілік жабдықтары” пәні бойынша
СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚҰРАЛ