Экономикалық теория

1. Қазіргі нарықтық экономиканың қоғамдагы пайдалылық рөлі:

A) Шағын орта бизнестің ұлғаюы.

B) Жеке меншік сауда саясатының дамуы.

C) Экономикалық өсуді қатамасыз ету.

D) Өндірушілердің өндірген өнімінің жетістігі.

E) Адамдардың тәуекелге бармауы.

F) Өндірушілер мен тұтынушылар арасындағы байланыс.

G) Тұтынушы егемендік құқыгын бұзуы.

H) Өндіруші егемендік құқығын бұзуы.

2. Индукция ұғымы:

A) Заңдар мен категорияларды талдау.

B) Бір адамның қоғамға ұсынуы.

C) Жалпы әдістер бойынша жекеден жалпыга.

D) Эксперимент, гипотеза.

E) Фактілерден теорияны талдап құрастыру.

F) Жалпыдан жекеге, бүтіннен бөлшекке көшу.

G) Экономикалық теорияны абстракциялық қарастыру.

H) Жеке фактілерден жалпы қорытынды шығару.

3. Нарықтың мэні бұл:

A) Өндірушілердің сатуға ұсынатын тауарларын ақша көмегімен айырбастау процесінде туындайтын экономикалық қарым-қатынастардың жиынтығы.

B) Өндіріс, бөлу, айырбас, тұтыну және сатумен сатып алу арқылы жүзеге асьфлатын ұйымдық-экономикалық қатыстардың жүйесі.

C) Өнімнің нақты бағасы.

D) Айырбас айналыс категорияларға өзара тығыз байлансты және тұрмыстық деңгейде жай теңестіріледі.

E) Шаруашылықтың құрылымдық бөлімдерінің мемлекет иелігінен алыну жэне жекелендіру дэрежесі.

F) Сұраныс пен ұсыныс бағаны қалай анықтайтыны туралы түсінік.

G) Белгілі бір тауарлар мен қызметтерді сатушылар мен сатып алушыларды бірге қосатын орын.

H) Табыс пен шығындарды салыстыру негізінде қалыптастыру.

4. Мемлекеттік меншікке, орталықтан жоспарлауға негізделген экономикалық жүйе:

A) Индустриялды.

B) Басқарушылық-әкімшілік.

C) Аралас.

D) Барлық ресурстар мен өндіріс факторлар мемлекеттің қолында.

E) Тауарлы.

F) Нарықтық.

G) Әкімшілік-әміршілік.

H) Дәстүрлі.

5. Нарықтық экономикадағы меншіктің түрлері:

A) Жеке, ұжымдық, қоғамдық.

B) Экономикалық және құқықтық.

C) Мұрагерлікке қалдыру құқыгы.

D) Қалдық сипатты құқық.

E) Жеке, мемлекеттік, нарықтық.

F) Социалистік, капиталистік.

G) Кэсіпорындық, муниципалдық.

H) Акционерлік, шетелдік, біріккен.

6. Меншік:

A) Табиғи құбылыс.

B) Тауар өндірушілердің экономикалық оқшаулығы.

C) Өнім өндіруге жалдамалы еңбеккерлерді пайдалану.

D) Заттың өзі.

E) Әлеуметтік құбылыс.

F) Адамдардың затты иелікке алуына байланысты бір-бірімен қатынасы.

G) Өндірушілердің тұйықтылыгы.

H) Адамның затқа қатынасы.

7. Тауар категориясына дұрыс анықтама:

A) Өндірушінің өзі тұтынатын еңбек өнімі.

B) Қоғамның қажетгілігін қанағаттандыру қасиеті бар зат.

C) Тұтыну құнына ие зат.

D) Айырбас құнына ие тауар.

E) ¥лттық қаржы, қоғамдық табыс.

F) Үлттық өнім, табыс, сауда.

G) Табыс көзі.

H) Еңбек құралы.

8. Айырбас құны:

A) Тауардың басқа тауарларға айырбасталу қабілеттілігі.

B) Өндіруге жұмсалған еңбектің өнімі.

C) Төлем құралы.

D) Еңбек кздэалы.

E) Табыс көзі.

F) ¥лттық өнім, табыс, сауда.

G) Тауардың пайдалылығы, адамның белгілі бір қажеттілігін қанағаттандыру қасиеті.

H) Үлттық қаржы, қоғамдық табыс.

9. Егерде баға деңгейі жоғарыласа, ал өндіріс төмендесе:

A) Жылжымайды.

B) Жиынтық сұраныс қисығы солға жылжиды.

C) Үсыныс қисығы жылжиды.

D) Жиынтық ұсыныс қисыгы солға жылжиды.

E) Сұраныс қисығы жылжиды.

F) Сұраныс пен ұсыныстың қисығы бірге жылжиды.

G) Жиынтық ұсыныс қисығы оңға жылжиды.

H) Жиынтық сұраныс қисыгы оңға жылжиды.

10. Сұраныс:

A) Құндық тұрғыдан сұраныс осы қажетті тауарлардың санасын құрайды.

B) Белгілі уақыт аралығында бағасы анықталған тауарларды нарыққа сатуға ұсыну.

C) Сатып алушылардың белгілі уақыт аралығында бағасы анықталған тауарларды сатып алу қабілеттілігі.

D) Сату мен сатып алу арасындағы тепе-теңдікті қалыптастыратын бағалар.

E) Өнімнің нақты бағасының тепе-теңдігі.

F) Барлық шарттар өзгеріссіз болған уақыттағы тауар бағасының өсуі.

G) Сұраныс ақшалай камтамасыз етілген тұтынушының қажеттілігі мен сұраныс төлем қабілеттілігі.

Н) Тауарға баға төмендегенде тұтынушы оны көп мөлшерде сатып алу.

11. Сұранысқа багадан басқа қандай багасыз факторлар әсерін тигізеді:

A) Сату мен сатып алу арасындағы тепе-теқдікті қалыптастыратын бағалар.

B) Белгілі уақыт аралығында бағасы анықталған тауарларды нарыққа сатуға ұсынуы.

C) Тұтынушылардың саны. Тұтынушылар саны молайған сайын сұраныс та өседі.

D) Барлық шарттар өзгеріссіз болған уақыттағы тауар бағасының өсуі.

E) Тұтынушылардың талғамы: ұнатуы, ұнатпауы, жаңа үлгідегі тауарлар.

F) Тұтынушылардың табысы. Табыс өскен сайын тұтынушылардың сұранысы да өседі.

G) Өнімнің нақты бағасының тепе-теңдігі.

H) Құндық тұрғыдан сұраныс осы қажетті тауарлардың санасын құрайды.

12. Үдайы өндіріс типтері:

A) Өндіріс процесінің көлемі мен масштабының еселене үзіліссіз қайталануын.

B) Кооперативтік жэне ұжымдық.

C) Өндіріс процесінің көлемі мен ауқымы үзіліссіз өзгермеген жайын.

D) Материалдық өндіріс саласы өмір сүру, жұмыс істеу үшін қажетті игіліктер.

E) Акционерлік меншік.

F) Жай және ұлғаймалы өндіріс.

G) Коллективтік меншік.

H) Қоғамдық өндіріс.

13. Капиталдың түріне негізгі жэне айнымалы болып бөлінуіне тэн.

A) Тауарлы ақша.

B) Тауарлы.

C) Акционерлік меншік.

D) Ақшалай.

E) Өндірістік.

Ғ) Саудалық.

G) Қарыз.

Н) Коллективтік меншік.

14. Негізгі капитал:

A) Бірнеше өндіріс процесіне қатысатын жэне өз құнын жаңа өнімге бөлшектеп ауыстыру.

B) Натуралдық түрі толығымен тұратын капитал.

C) Өндіріс тауары.

D) Өндіріс процесінде құнын өзгертпейтін капитал.

E) Өндіріс процесінде өз құнын толық жоятын және оны жаңа өнімге толық аударатын капитал.

F) Айырбас құнды өндіру.

G) Құнды қағаз түріндегі капитал.

H) Қосымша құн өндіру.

15. Жер бағасы жүзеге асады:

A) Жерге ұсыныс арқылы.

B) Жерге сұраныс арқылы.

C) Осы еңбекпен өндірілген өнім ұсынысы мен сұранысы арқылы.

D) Жұмыс ақы деңгейі арқылы.

E) Осы еңбекпен өндірілген өнім ұсынысьі арқылы.

F) Еңбек факторы арқылы.

G) Ссудалық пайыз ставкасы арқылы.

H) Бөлу жэне рента өлшемі арқылы.

16. Әлеуметтік жадай деңгейінің экономикалық көрсеткіші:

A) Үлттық табыс.

B) ЖҮӨ.

C) Макроэкономикаға.

D) Жалпы ішкі өнім.

E) Қоғамдық жиынтық өнім.

Ғ) Микроэкономикаға.

G) Қоғамның өндірген ұлттық өнімі.

H) Жан басына шаққандағы ұлттық табыс.

17. Нарықтық экономикада мына мәселелерді жартылай нарық, жартылай үкімет шешкен кездегі экономика:

A) Аралас.

B) Өтпелі.

C) Дэстүрлік.

D) Жұмыссыздық пен инфляция.

E) Нарықтық.

Ғ) Әділетті қоғамдық құрылыс орнату.

G) Командалық.

H) Өндірістің ұлғаюы мен экономикалық өсуді қамтамасыз ету.

18. Макроэкономикалық жағдайында Вальростық жалпы экономикалық теңдігінің есебі бойынша:

A) Нарықтық барлық түрінде жетілген бәсеке күрес болады.

B) Нарықтың барлығында да жетілмеген бәсеке күрес болады.

C) Салалық нарықтрда артықшылық ұсыныс және сұраныс болмайды.

D) Потенциалдық ЖҮӨ-нің көлемі өссе.

E) Нақты және потенциялды Ж¥Ө көмегі тең болса.

F) Экономикалық толық жұмыс бастылық жағдайда дамыса.

G) Өндіріс факторларының запастары өзгермейді.

H) Тауарларға және ресурстарға баға тұрақты.

19. Жиынтық ұсыныс қисығындағы кейнсиандық бөлік:

A) Үсыныс қисығының өз бойымен жылжуынан көрінеді.

B) Г оризонталды сызықпен берілген.

C) Вертикалды сызықпен берілген.

D) Бағаның өзгеруінен ұсыныстың көлемінің өзгеруі.

E) Аралық сызықпен.

F) Теріс сызықпен берілген.

G) Қисық сызықпен берілген

H) Оңды сызықты көрсетеді.

20. Нарықтық экономика кемшілігі:

A) Әлеуметтік теңсіздік.

B) Тұтынушының құқы мен мүмкіншілігінің артуы.

C) Тиімді емес өндірілістін ығыстырылуы.

D) Кәсіпкерлік еркіндік.

E) Іскерліктің адам мен табиғатқа экелетін шығынын ескермеуі.

F) Жоғары жұмыссыздық.

G) Жоғары тиімділікті ынталандыру.

H) Табысты еңбекке қарай шынайы бөлуі.

21. Экономикалық циклдардың типтері Дж.Китчиннің «қысқа мерзімді» толқындарының ұзақтылығы (Китчин циклы):

А) 3-4 жылға дейін.

B) 15-12 жылға дейін.

C) 2- 4 жылға дейін.

D) 17-19-ға дейін.

E) Төрт- бес жыл.

F) 40- 60-қа дейін.

G) Екі-төрт жыл.

H) 25- 40-қа дейін.

22. Экономикалық цикл фазаларына:

A) Өрлеу.

B) Көтерілу.

C) Дағдарыс.

D) Күйзеліс.

E) Тоқырау.

F) Инфляция.

G) Стагфлияция.

H) Жандану.

23. Инфляция келесі себептермен байланысты, ең маңыздысы:

A) Толық жұмысбастылық жағдайында ЖҮӨ-ң өсуіне.

B) Ж¥Ө-ң төмендеуіне немесе жоғарлауына.

C) Тауарлар мен қызмет өндіру көлемінің қысқаруы, тауар тапшылығы.

D) Кейбір өндірушілердің монополиялық жағдайда болуы, яғни олардың өзінің өніміне жоғары баға қою.

E) ЖҮӨ-нің тұрақты жағдайда болуына.

F) Өндіріс шығындарының өсуі, яғни шикізат, материалдар, жалақы шығындарының өсуі.

G) ЖҮӨ-ң төмендеуіне мемлекеттік бюджетінің тапшылыгын.

H) ЖҮӨ-ң өсу мерзіміне.

24. Экономикалық өсуді төмендегідей түрде көрсетуге болады:

A) Өндіріс мүмкіндік қисығының бойындағы нүктелердің жылжуымен.

B) Еңбек ресурстарының саны мен сапасының өсуі.

C) Өндірісті ұйымдастырумен қатар технологияның жетілдірілуі.

D) Өндіріс мүмкіндік қисыгынан тыс нүктелердің жылжуымен.

E) Өндіріс мүмкіндік қисығының солға жылжуымен.

F) Негізгі капитал көлемінің өсуі жэне сапалық құрамының жақсаруы.

G) Өндіріс мүмкіндік қисығының оңға жылжуымен.

H) Өндіріс мүмкіндік қисығының бойындағы бір нүктеден екінші нүктеге жылжуымен.

25. Экономикалық өсудің қайнар көзі:

A) Экономикалық прогрестің қозғаушы күші.

B) Рухани игіліктерді қамтамасыз ету.

C) Өндіріс факторлары.

D) Сапалық белгісі.

E) Біркелкілік белгісі.

F) Шикізат пен материалдар.

G) Экономикалық белгісі.

H) Экономикалық ресурстар.