10.Фарміраванне навыкаў чытання. Беглае і правільнае чытанне.

У фарміраванні выдзяляюць 3 этапы:

1) аналітычны –склада-літарным аналізам і чытаннем слоў па складах;

2) сінтэтычны - чытанне цэлымі словамі;

3) аўтаматызацыі –асведамленне тэксту.

Характарыстыка навыкаў чытання:

• правільнасць, плаўнасць, свядомасць, бегласць, выразнасць

1. правільнае чытанне - беспамылковае і плаўнае чытанне успрыманне-вымаўленне-асэнсаванне

выпрацоўка: раскрыццё лексічнага значэння слоў, папярэдняе паскладовае чытанне цяжкіх збегаў, чытанне тэксту сам сабе, складанне і чытанне цяжкіх слоў з разразной азбукі і рознымі іншымі спосабамі, практыкаванні ў артыкуляцыі гукаў, харавое паўторнае чытанне цяжкіх выпадкаў, сістэматычны кантроль настаўніка, своечасовае выпраўленне памылак з улікам іх характару, чытанне і завучванне скора- і чыстагаворак, папярэджанне і шматразовае перачытванне, правільнасць дапамагае свядомасці.

Правільнае чытанне – чытанне без пропуску, перастановак, скажэння слоў, склада, літітар, чытанне з гучным выразным вымаўленнем канца слоў, з захаваннем правільнага націску ў словах і норм літаратурнага вымаўлення, адпаведнасць знакаў прыпыпкаў у канцы сказа.

Практыкаванні апераджальнага характару:

• гука-літаральны аналіз слоў;

• складовы аналіз;

• Чытанне сам сабе;

• чытанне хорам;

• Чытанне і зувуванне скарагаворак…;

• кантроль за чытаннем са стараны настаўніка і аднакласнікаў

• Шматразовае прачытванне тэксту з рознымі заданнямі: прачытаць тэкст і падрыхтавацца да гутаркі;

• падзяліць на часткі;

• скласці вусныя малюнкі;

• план; пераказ; інсцыніроўка.

2. Беглае чытанне - самы высокі тэмп чытання, пры якім вучні свядома ўспрымаюць прачытанае. Пэўная колькасць слоў у хвіліну

Стварыць умовы, пры якіх вучні будуць вымушаны многа чытаць, правільная арганізацыя чытання, шматразовае чытанне з мноствам заданняў, выбарачнае, па ролях, падрабязнае пераказванне, папераджальныя практыкаванні, захаванне гігіены чытання, узорнае чытанне настаўніка ў дасягальным для вучняў тэмпе, штодзённыя практыкаванні пад кантролем класа і настаўніка, падбор цікага для вучняў матэрыялу, чытанне сказаў, аб’яднаных па тэме, па наглядных дапаможніках, спаборніцтвы: але галоўнае - індывідуальна і тэмп не з’яўляецца вырашальным і самамэтай.

Беглае чытанне – чытач хутка ўспрымае літаратурыя знакі і хутка пераводзіць іх на мову гукаў, не дапускае разрыву ва ўспрыманні вымаўлення і асэнсавання.

Умовы – правільнае і плаўнае чытанне.

Для выпрацоўкі неабходна:

• шматразова перачытваць тэкст з рознымі заданнямі;

• завучванне на памяць вершаў, баек…;

• чытанне і аналіз казак.

11. Выразнае і свядомае чытанне. Прыёмы выпрцоўкі гэтых якасцяў

1. Свядомае чытанне - здольнасць чытача поўна і правільна разумець змест твора і ўмець сфармулялваць свае адносіны да герояў, прачытанага.

Прыемы:

• гутарка;

• выбарачнае чыт.;

• слоўнікавая праца;

• нагляднасці і тэхнічныя сродкі навучання;

• план;

• пераказ;

• выразнае чытанне.

  • Свядомасць - разуменне вучнямі зместу твора, ідэйнай скіраванасці, устанаўленне ўласных адносін да твора, герояў, падзей і фактаў.

Падрыхтоўка да ўспрымання, слоўнікавая праца, праца з нагляднасцю, праверка непасрэдных уражанняў, чытанне і аналіз, праца з вобразнымі сродкамі мовы, усведамленне ідэйнага зместу, складанне розных відаў планаў і пераказаў, выразнае чытанне, абагульняльная гутарка, творчыя працы.