Нннннннннн

Нақты АЖ жасау жолдары.

АЖ- ның жасалуы мен құрылуынын негізгі түсініктері. Элемент деп көбінесе жүйенің бөлінбейтін жәй бөлігін түсінеміз. Мұндай бөлік не деген сұрақ жауабына, бір мағналысыз және мақсатқа байланысты обьекті жүйе тәрізді қарастыру. Яғни, элемент – бұл алға қойған мақсат және нақты есепті шешу көз қарасынан қарағандағы жүйені бөлшектеудің шегі болып табылады. Жүйені элементтерге бөлшектеудің бірнеше тәсілдері қалыптастыру мақсаты және оның зерттеу барысына тәуелді. Ішкі жүйе. Жүйе элементтерге бірден бөліне алмауы мүмкін, яғни бірінші элементтерге қарағанда әлдеқайда ірі, сонымен қатар тұтас жүйеге қарағанда толық әр түрлі ішкі жүйеге бөлінеді. Жүйені ішкі жүйелерге бөліну мүміндігі өзара байланысқан, тәуелсіз функцияларды орындауға мүмкіндігі бар элементтердің шешуіне байланысты. Бұл мағына латынның structurе құру, орналастыру, ретке, келтіру сөзінен шыққан. Құрылым жүйе өзгеруінде аз өзгеретін және жүйенің өміріне жауапты элементтер мен оның топтары арасындағы байланыстарды қамтамасыз етеді Құрылым – бұл элементтердің жиыны мен олардың арасындағы байланыс. Құрылым графикалық,, теоретикалық-жинақтылық сипаттама түрінде, матрица, графа және құрылымды модельдеу тілдерінде көрсетіледі. Құрылымды көбіне иерархия түрінде көрсетеді.

Иерархия – бұл компонентердің қажеттілік сатысы (көпсатылылық, қызметтік саты) бойынша реттеу. Иерархиялық құрылмның төменгі сатылы компоненттері мен жоғары сатыдағы компоненттері арасында қатаң бағыныштық болуы мүмкін, яғни ағаш тәріздес реті бойынша. Мұндай иерархины әлді немесе ағаш тәріздес иерархия деп атайды. Бұлар басқару жүйесі құралдарын ыңғайлы етіп жасап, ерекше қатарда иеленеді. Бірақ байланыс иерархияның бір сатысымен ғана шектеледі. Төменгі сатыдағы бір түйін бір уақытта жоғарғы сатыдағы бірнеше түйінге бағынышты болуы мүмкін. Мұндай құрылымдарды «әлсіз байланысы бар» иерархиялық құрылым деп атайды. Иерархиялық құрылымның сатылры арасында әлде қайда қиынырақ байланыс болуы мүмкін, мысалы, «страттар», «қабаттар», «эшелондар» деген сияқты. Иерархиялық құрылымдардың мысалдары: энергетикалық жүйелер, АЖБ, мемлекеттік аппарат. «Байланыс» түсінігі «элемент» түсінігімен қатар жүйенің кез-келген анықтамасына ене алады және де құрылымның пайда болуы мен сақталуына және жүйенің қасиетінің тұтастығын қамтамасыз етеді. Бұл түсінік жүйенің құрылуын (статикасын), жұмыс жасауын бір уақытта сипаттайды. Жүйеде басты рөлде «кері байланыс» түсінігі ойнайды. Бұл түсінік техникалық құрылғылар мысалдарынды оңай көрсетілген, ал ұйымдық жүйелерде әр қашан қолданылмайды. Кері байланыс жүйенің өзін басқару және даму негізі болып табылады, бұлардың бар болу шарттарының өзгеруіне үйренуі. Күй-жағдай. «Жағдай» түсінігі деп әдетте шапшаң фотосуреті, жүйені «кесу», оның дамуын тоқтатуын сипаттайды. Оны кіріс әсерлері және шығатын сигналдар ( шешімдер) немесе жүйенің макропараметрлері, макроқұрамы арқылы анықтайды (мысалы, қысым, жылдамдық, физикалық жүйе үшін – жылдамдату; өнімділік, өнімнің өзіндік құны, экономиаклық жүйе үшін – пайда).