Негізгі білім деңгейін бағалау.
1. Альфа – бөлшек құрамын көрсет:
-екі нейтрон және бір протон
-екі протон және бір нейтрон
-бір нейтрон және бір протон
-үш протон және бір нейтрон
+екі протон және екі нейтрон
2. Рентген дегеніміз:
+қалыпты жағдайда, 1 куб/ см ауада әр белгіден 1 электростатикалық бірліктегі заряды бар жұп иондар мөлшерін құрайтын сәулелену дозасы
-1 гр. биологиялық тінде әр белгіден 1 электростатикалық бірліктегі заряд құрайтын сәулелену дозасы
-кез – келген заттың салмақ бірлігінде 1 электростатикалық бірліктегі жинақталған заряды бар жұп иондар мөлшерін құрайтын сәулелену дозасы
-ауаның элементарлықкөлемінде әр белгіден 1 электростатикалық бірліктегі, жалпы зарядты жұп иондар мөлшерін құрайтын кез келген корпускулярлық сәулелену дозасы
-1 гр. затқа 100 эрг. энергия беретін рентгендік сәулелену мөлшері
3. «Бэр» дегеніміз:
-сәулеленетін затқа 1 дж/кг энергия беретін рентгеннің биологиялық эквиваленті
+1 рентген тәрізді биологиялық эффект туындататын кез келген сәулелену түрінің дозасы
-100 рад. сәулелену дозасы тәрізді биологиялық эффект туындататын рентгендік сәулелену дозасы
-1 гр. затқа берілетін сәулелену энергиясының мөлшері
-сәулеленетін тінге 100 эрг/г энергия беретін кез келген сәулелену дозасы
4. «Радиобелсенділік» түсінігі нені білдіреді:
- сыртқы факторлар әсерінен химиялық элемент атомдарының бей – берекет айналуы
-Жердің электромагниттік өрісінің әсерінен химиялық элемент атомдарының энергия бөлінуі
-химиялық элемент атомдарының ыдырауы кезінде пайда болған электрлік зарядталған және нейтралды бөлшектердің ағыны
-атом ядроларының бөлінуі кезінде түзілген электромагниттік сәулелену фотондарының ағыны
+ химиялық элемент атомдарының энергия шығару арқылы өздігінен айналуы
5. Радиобелсенділік құбылысын немен түсіндіруге болады:
+ядродағы нейтрондар мен протондар саны арасындағы қатынастың бұзылуы
-атом ядросының жылулық күйінің бұзылуымен
-атом ядросына сыртқы физикалық факторлар әсерімен
-химиялық құбылыстар кезінде атомдардың сыртқы электрондарын жоғалтуымен
-атомдағы нейтрондар мен протондар саны арасындағы қатынастың бұзылуымен
6. Дозиметрдің мақсаты:
-радиобелсенді препараттардың белсенділігін өлшеу
-зарядталған бөлшектер ағынының тығыздығын өлшеу
-нейрондар ағынының тығыздығын өлшеу
-радиобелсенді заттардың мөлшерін өлшеу
+сәулеленудің дозасы мен дозасының қуатын өлшеу
7. Альфа – сәулеленудің биологиялық ортадағы енгіш қабілеті:
+микрондар
-миллиметрлер
-сантиметрлер
-ондаған метрлер
-метрлер
8. Жанамалық ионды сәулелерге жатады:
+электромагниттік сәулелер
-протондық сәулелену
-позитрондық сәулелену
-берілетін ауыр ядролар
-бетта – ыдырау
Өткір сәуле көзін көрсет:
- позитрондық сәулелену
-электрондар ағыны
- альфа - ыдырау
- бетта - ыдырау
+рентген сәулесі
Қосымша 2.
Гигиеналық колейдоскоп: «Радиациялық гигиенадағы негізгі түсініктер».
Тапсырма: Берілген сұраққа дұрыс жауапты тауып санымен қатынаста көрсету:
-
Гелий ядроларымен оң зарядталған ағынды тудыратын сәуле.
Бойында оң зарядты позитрон және теріс зарядталған электрондар ағынын тудыратын сәуле.
Радиактивті заттарға ыдырау кезінде электромагниттік энергия кванттарының ағынын тудыратын сәуле.
Ядролық реакторлардың уран, плутоний ядроларының бөліну реакцияларына байланысты пайда болатын нейтрондар ағыны.
Радиактивті ыдыраулардың түрлері (0, 11).
Бетта – ыдырау типтері (14, 15, 16).
позитрондық бетта – ыдырау кезінде позитрон ядролары ыдырайды.
Иондық сәулелену көздері.
Иондық сәулелену шығаратын немесе белгілі бір температура аралығында иондық сәулелену бөлетін қондырғы.
Электрондық ұстау
Альфа – ыдырау
Альфа – сәуле
Позитивті бетта – ыдырау
Бетта – ыдырау
Рентгендік сәулелену.
радионуклидтер
электрондық бетта – ыдырау
Нейтрондар
Радиациялық материалы бар объект
Бетта – ыдырау
Гамма – ыдырау
Позитрон
Нейтрино
1 – 4
2 – 6
3 – 13
4 – 7
5 – 3,12
6 – 5,2,9
7 – 10,14,15
8 – 1,11
Қосымша 3.