- •Зертханалық жұмыс № 1
- •1.2 Ewb компонеттерінің кітапханасы
- •1.3 Электрлік шаманы өлшеу әдістемесі
- •Зертханалық жұмыс № 2 Электр тізбектерін есептеу барысында Кирхгоф заңдарын тікелей қолдану
- •Жалпы мәліметтер
- •Жұмыстың мазмұны
- •Жұмысты орындауға нұсқау
- •Бақылау сұрақтары
- •Зертханалық жұмыс № 3 Тұрақты кернеу кезінде сызықты пассивті элементтері бар тізбектердің электрлік күйін зерттеу
- •Жалпы мәліметтер
- •Сурет3.3Эквивалентті кедергіні есептеу схемасы
- •Жұмыстың мазмұны
- •Жұмысты орындауға нұсқау
- •Бақылау сұрақтары
- •Зертханалық жұмыс № 4 Кезекпе-кезек есептеу әдісін тәжірибелік тексеру
- •Жұмыстың мазмұны
- •Жұмысты орындауға нұсқау
- •Бақылау сұрақтары
- •Зертханалық жұмыс № 5 Айнымалы тоқ тізбегінің элементтері
- •Жұмыстың мазмұны
- •Жұмысты орындауға нұсқау
- •Бақылау сұрақтары
- •Зертханалық жұмыс № 6 r, l, c элементтерін тізбектеп қосу
- •Жұмыстың мазмұны
- •Жұысты орындауға нұсқау
- •Бақылау сұрақтары
- •Зертханалық жұмыс № 7 r, l, c элементтерін параллель қосу
- •Жұмыстың мазмұны
- •Жұмысты орындауға нұсқау
- •Бақылау сұрақтары
- •Зертханалық жұмыс № 8 Үш фазалы тізбектің жүктемесін жұлдызша түрінде қосу
- •Жұмыстың мазмұны
- •Жұмысты орындауға нұсқау
- •Бақылау сұрақтары
- •Зертханалық жұмыс № 9 Үш фазалы тізбектің жүктемесін үшбұрыш түрінде қосу
- •Жұмыстың мазмұны
- •Жұмысты орындауға нұсқау
- •Бақылау сұрақтары
Жұмыстың мазмұны
1. Үш фазалы тізбекте тоқ пен кернеулерді өлшеу:
а) активті симметриялы жүктеме кезінде:
- нөлдік өткізгішпен;
- нөлдік өткізгішсіз;
б) активті симметриялық емес жүктеме кезінде:
- нөлдік өткізгішпен;
- нөлдік өткізгішсіз;
в) симметриялы емес жүктеме кезінде (А фазасында – резистор, В фазасында – индуктивтілік катушкасы, С фазасында – конденсатор):
- нөлдік өткізгішпен;
- нөлдік өткізгішсіз.
2. Өлшеу нәтижелері бойынша фаза кедергілерін, фазалық ығысуларды, сызықтық және фазалық кернеу арасындағы қатынастарды есептеу.
3. Тоқ пен кернеулер үшін векторлық диаграммалар құру.
4. Нейтральды өткізгіштің жұмыс режиміне әсері туралы қорытынды жасау.
Жұмысты орындауға нұсқау
8.6 суретте келтірілген схема бойынша жұлдызша түрінде қосылған үшфазалы жүктемеге тәжірибелік зерттеу жүргізеді, сөндіргіштің көмегімен нейтральды өткізгішті төрт сымды жүйеден сөндіруге болады.
Сурет 8.6 Жүктемені жұлдызша түрінде қосу арқылы үшфазалы тізбекті зерттеу схемасы
Кедергі мәндерін 50…500 Ом шегінде өз бетінше таңдайды.
Өлшеу нәтижесін 8.1 кестесіне енгізеді.
EWB программасында жұмыс барысы:
1) Пиктограмма қатарынан керек элементтерді таңдап, номиналдарын қойып, бір-бірімен жалғаймыз (зерт.жұм. № 1, 2 қара).
2) Тышқанның сол жағын екі рет басу арқылы үш айнымалы кернеу көздеріне кіріп өзгерістер енгіземіз: кернеу (Voltage) 220В және жиілік (Frequency) 50 Гц және бұрыш (Phase) 00, 1200 және 2400 сәйкесінше (сур. 8.7).
Сурет 8.7 Еlectronics Workbench программасында электр тізбегінің виртуальды схемасы
Бақылау сұрақтары
1. Жүктеменің фазаларын жұлдызшалап қалай қосады?
2. Қандай мақсатпен жүктеменің нейтраль нүктесін үш фазалы желінің нейтраль өткізгішіне қосады? Нейтраль сымның маңызы?
3. Қандай жүктеме симметриялы, симметриялы емес және бір қалыпты деп аталады?
4. Желінің фазалық және сызықтық кернеуінің арасындағы қатынас қандай? Оларды қалай өлшейді?
5. Жүктеменің фазалық және сызықтық кернеуінің арасындағы қатынас қандай? Оған не әсер етеді?
6. Фазалық және сызықтық тоқтардың арасындағы қатынас қандай?
7. Нейтраль өткізгіштегі тоқты қалай анықтайды? Қандай жағдайда ол тоқ нөлге тең болады?
8. Нейтраль ығысуының кернеуі деп нені атайды? Оны қандай мақсатпен енгізеді?
9. Үш сымды және төрт сымды жүйелердегі фазалық тоқтарды қалай есептейді?
10. Неліктен үшфазалы желілерде нейтральды өткізгішке сақтандырғыш орнатпайды?
Жүктеме |
Жүйе |
Өлшенген |
Есептелген | ||||||||||||||||||
Кернеу, В |
Тоқ, А |
Фаза кедергісі, Ом |
Фазалық ығысу, град |
Uл/Uф қатынасы | |||||||||||||||||
сызықты |
фазалық |
Нейтр. өтк |
Ia |
Ib |
Ic |
In |
zA |
zB |
zC |
φA |
φB |
φC | |||||||||
Uab |
Ubc |
Uca |
Ua |
Ub |
Uc |
UnN |
А1 |
А2 |
А3 |
А4 | |||||||||||
V |
V |
V |
V |
V |
V |
V |
|
|
|
| |||||||||||
R1=R2=R3
|
4сымды
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3сымды
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
R1≠R2≠R3 |
4сымды
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3сымды
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
R1≠xL≠xC |
4сымды
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3сымды
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Кесте 8.1 – Фазаларды жұлдызша түрінде қосқанда үшфазалы жүктемелерді өлшеу нәтижесі