XIV ғасырдың іі жартысы

Ақ Орданың күш- қуатын нығайтқан хан

Ұрыс хан.

1379 жылы Тоқтамыстың Темір-Мәлікті жеңіп билікті қолына алған қаласы- Сығанақ.

(Тоқтамыс күшейе бастайды).

Тоқтамыс Мамй Ордасын басып алған жыл - 1380.

Ақ Орда мемлекетін әлсіреткен Темір шапқыншылығы

Сыр бойындағы қалаларды қайтаруға әрекет жасаған Ақ Орда ханы –

Барақ (Ақ Орданың соңғы ханы).

Орда өмір сүруін тоқтатты - XV ғасырдың басында.

Ақ орданың орнына келген хандық

Әбілқайыр хандығы

Моғолстанның өмір сүрген уақыты -

XiVғасырдың ортасы –XVI ғ. Басы.

Моғолстан мемлекетін құруда белді рөл атқарған Дулат ақсүйегі -

Әмір Полатша.

Моғолстанның негізін қалаған хан –

Тоғылық Темір(1348).

Моғолстанның орталығы - Алмалық.

Мұхамед Қайдардың айтуынша Моғолстанда бір күнде ислам дінін қабылдаған адам -

160 мың.

Әмір Темір мен шияс-қожа арасындағы «батпақ шайқасы» болған жыл -

1365жыл.

Моғолсьанда Есен-Бұға хан билік құрған жылдар

1433-1462.

Моғолстан мемлекеті ыдырай бастады

Абдар-Рашидтің кезінде.

1336-1405 жылдары өмір сүрген тұлға

Әмір Темір.

Әмір Темір 1370 ж. Басып алды

Мәуренахырды.

Әмір Темірдің әскері Терек өзенінің жағасында Тоқтамыстың әскерін жеңді - 1395ж.

Әмір Темір 1405ж. Қайтыс болған қала

Отырар.

Әмір-Темір шапқыншылығының зардабы – Қазақ жерінің экономикасы мен мәдениетінің

дамуына зардабын тигізді.

Әмір Темір 1371-1372жж. қай аймаққа әскер аттандырды – Моғолстанға

1371-1390жж. дейін Моғолстанға Ақсақ Темірдің жорығы –

10 рет.

Ноғай Ордасының алып жатқан жері –

Еділ мен Жайық аралығы.

Сарайшық қаласының ірге тасы қаланды –

Х ғасырда.

Дон, Еділ казактарының Жайық бойына шапқыншылық жасау салдарынан Сарайшық қаласы біржолата қирады – 1580ж.

Ноғай Ордасының екінші атауы –

Маңғыт елі.

Едігенің Ноғай Ордасында билік құрған жылдары – 1396-1411жж.

Ноғай Ордасының ыдырай бастаған уақыты –

XVIғ. басы.

Батыс Сібір хандығының астанасы –

Қызыл-Тура қаласы.

Ноғайлар мен қазақтарды «екі туысқан орда» деп атаған ғалым –

Ш. Уәлиханов.

Шайбан Әбілқайырдың хан болып сайланған уақыты – 1428ж.

«Өзбек ұлысы», «Өзбек хандығы», «Шайбани ұлысы» деген терминдер – Әбілқайыр хандығына тән.

Әбілқайыр хандығы негізгі үш халықтан – шайбанилерден, қарақалпақтардан, қазақтардан тұрған.

Олардың ішіндегі ең көбі және ержүрегі қазақтар деп айтты –

тарихшы Рузбихан.

Орда-Базарға дейінгі Әбілқайыр хандығының астанасы –

Тура қаласы.

Әбілқайыр ханның Сығанақ түбінде ойраттардан жеңілген уақыты –

1456-1457жж.

Шайбан Әбілқайыр қайтыс болған жері –

Аққыстау.

Ноғай Ордасының орталығы Сарайшық.

Ноғай Ордасының негізін қалаған тұлға –

Едіге.

Ноғай Ордасының құрылуына себеп болған –

Алтын Орданың әлсіреуі.

XV ғасырда Әбілқайыр хандығы орналасқан аймақ – Шығыс Дешті Қыпшақ.

Әбілқайыр хандық құрған жылы –

1428 жыл.

92 ру-тайпадан құралған хандық –

Әбілқайыр.

1456-1457 жж. Әілқайырдың ойраттардан жеңілген қаласы Сығанақ.

Шыңғысханның балаларына бөліп берген жерлерінің атауы –

«Інжу».

Мал өсірушілерден жиналатын салық –

Құшыр.

XIV-XV ғ-да Қазақстанда шаруашылықтың басты саласы –

мал шаруашылығы.

Сақ, сармат, үйсін тайпаларының келбеттері андроновтықтарға ұқсас болғандығын айтқан антрополог – О. Смағұлов.

Белгілі бір тарихи аймақта құрылған хандықтың тұрғындары

этносаяси қауымдастық

Қазақ халқының этникалық жағынан қалыптасуында басты рөл атқарған

Ақ Орда тайпалары

Монғол хандығында үйсіндер атауы уақытша қолданылмай, оның орнына аталды

Дулаттар

Үйсіндер өрбіген ежелгі қазақ халқының этносаяси қауымдастық аймағының бірі – Жетісу

«Қазақ» деген этносаяси қауымдастықтан болғандығы көрсетіледі