11Тақырып. 1 с: Бухгалтериядағы тіркелген активтердің есебі

Негізгі қорлар. Негізгі қорлар анықтамасында («ОС и НМА»- недвижимость, здания, и оборудование (ОС)) негізгі қорларды есепке алған кезде өзгермейтін мәліметтер сақталады.

Оларға жататындар:

• обьектінің толық атауы;

• өндіруші (даярлаушы);

• паспорт номері;

• заводтың номері;

• шығарған мерзімі;

• негізгі құралдар тобы;

Бұл анықтамаларды негізгі қорларды есепке алмас бұрын анықтамаға енгізу керек. Негізгі қорлар туралы ақпараттар арнайы регистрлерде сақталады. Анықтамада бұл ақпарат арнайы бөлімшелерде орналасқан:

• мекеме (обьект меншігіне жататын мекеме немесе кәсіпорын);

• обьектіні қолданған мерзімі;

• амортизациялық есептеудің әдістері;

• негізгі қорлардың құрамы;

• негізгі қорлардың жағдайы;

• амортизация бойынша шығындарды көрсету әдісі;

Негізгі қорлардың бір типті обьектілерін анықтамаға қосу үшін арнайы форма белгіленген, ол «Групповое добавление» кнопкасымен шақырылады. Бұл формада мына мәліметтерді көрсету керек:

• жаңа элементтер қосылатын топтар;

• қосылатын жаңа элементтер коды;

• анықтама элементтерінің саны;

• қосылатын элементтердің атаулары, саны, және т.б мәліметтер;

Негізгі қорлардың обьектілерімен болған оқиғалар атауы бойынша «Заполнить» командасымен тіркеледі. Бұл сервисті қолдану үшін құжаттың кестелік бөліміне жол қосып, анықтамадағы негізгі қорлардың ішінен обьектіні таңдап, сол жолды белгілеймізде «Заполнить» командасын таңдағанда «Атауы» бойынша деп таңдаймыз. Нәтижесінде бір атаулы обьектінің барлығы құжаттың кестелік бөліміне қосылады.

Кәсіпорынның мүлкіндегі негізгі қорлардың обьетілері туралы ақпарат талдау үшін келесі есептемелер арналған:

• «инвентарная карточка обьекта ОС»;

• «Инвентаризационная опись ОС»;

• «Ведомость амортизации ОС»;

• «Отчет одвижении стоимости ФА(НУ);

Негізгі қорларды есепке алу. Құрал-жабдықтар кірістелгенде «Поступление ТМЗ и услуг» құжатымен «Покупка» операциясымен тіркеледі (Меню «Покупка»- «Поступление ТМЗ и услуг»). Талдамалық есбі номенклатуралық позициялар бойынша 2932 шотында жүргізіледі және аналитикалық есебі бұл шоттың негізгі құралдардың сақталу орнымен, келіп түскен партия бойынша жүргізіледі.

Негізгі құралдарды жаңарту мен жөндеуге кеткен салымдары 2933 шотында жүргізіледі. Құрылыс обьектілерінен жіберілген салымдар 2931 және 2940 шоттарында жүргізіледі. Құрылыс көлемдерін есепке алу үшін «Обьекты строительства» анықтамасы белгіленген.

Сыртқы кәсіпорындардың қызметінің құндары әр түрлі құжаттармен көрсетіледі, ол «Поступление ТМЗ и услуг» («Услуги» бөлімшесінде), «Поступление доп.расходов», «ГТД по импорту», «Авансовый отчет» («Прочее» бөлімшесінде). Құрал-жабдықтарды монтаждауға, жөндеуге, қоймадан жіберілген негізгі құралдар «Требование- накладная» құжатымен рәсімделеді. Монтаждауда, құрылыста, жөндеуге қатысқан жұмысшылардың еңбекақысы, «Отражение зарплаты в учете» құжатымен есепке алынады.

Құруға кәсіпорын өзі жасаған негізгі құралдарды есепке алу үшін «Принятие к учету ОС» құжатымен тіркеледі. Бұл құжат рәсімделген кезде ең алдымен «Операция» кнопкасы арқылы мынадай операция түрлерін таңдап аласыз:

• оборудование;

• обьекты строительства;

• приобретенные основные средства;

• по результатам инвентаризации.

Негізгі қорлардың тізімі құжаттардың кестелік бөлімінде көрсетіледі және есепке алғанда негізгі есеп параметрлері көрсетілуі керек:

• белгілі бір мекеме немесе кәсіпорынның инвентарлық номері;

• бухгалтерлік есепте құнын есептен шығару әдісі, және корпоративтік табыс салығы бойынша салықтық есептік шығындар құрамына енгізу тәртібі;

• негізгі құралдардың құнын есепке алу шоты;

• мүлік, көлік, жер салықтарарының есептеу тәртібі;

Бұл параметрлер негізгі құралдарды қабылдап алған кезде ғана енгізіліп, эксплуатация барысында өзгерістер жасалмайды.

Конфигурацияда мүлік, көлік, жер салықтары бойынша декларация формалары қарастырылған (Меню «Отчеты»- «Регламентированные отчеты», «Налоговая отчетность» группасы).

Негізгі құралдардың өзгеруі. Негізгі құралдардың есебі олардың өзгерістері, және сол өзгерістердің болған күндері бойынша, мысалы: негізгі қорларды есепке қою үшін эксплуатацияға енгізу, есептен шығару күндерін анықтауға болады. Негізгі қорларда болып жатқан өзгерістер тозуды есептеуге әсер етеді. Негізгі қорлар есебін жүргізетін құжаттар («Поступление ТМЗ и услуг», «Принятие к учету ОС», «Перемещение ОС» т.б) өзгерістерді тіркейді.

12-тақырып. «1С:Бухгалтериядағы 8» бағдарламасындағы еңбекақы төлеу есебі.

Арнайы мамандандырылған жүйе ішіне еңбекақы есептемесімен кадрлар есебі, 1С:Бухгалтериясының құрамына кіре отырып келесі мақсаттарды шешеді:

• кадрлардың қозғалысы бойынша есебі,оған қоса құжаттарды дайындау (жұмысқа қабылдау туралы бұйрықтар, басқа қызметке ауысқандығы туралы немесе еңбекақы мөлшерінің өзгеруіне, жұмыстан шығару туралы) және есептілік (Т-2 формасы бойынша жұмыскерлердің жеке карточкалары,ұйымның қызметкерлері туралы есеп);

• құжаттармен есептіктерді құру (төлем құжатын қоса алғанда);

• жарналармен салықтардың заң бойынша регламенттелген есептемесі, ұйымның қызметкерлерінің еңбекақы төлемдері бойынша салық салу базаларын құру;

• бухгалтерлік және салықтық есептегі салықтармен жарналардың сомалары.

КАДРЛЫҚ ЕСЕП. «Қазақстанға арналған 1С:Бухгалтерия 8» ақпараттық базасындағы кадрлар туралы мәлімдемелер келесі мәндер бойынша анықталады.Олар ,жұмысшы жайындағы жалпы ақпараттық мінездеменің сақталуы, «Физические лица» анықтамалығында сақталады.Ақпараттарды сақтау үшін,міндеттердің орындалуымен (ұйым,бөлімше,лауазым,табельдік номер) және «Работники организаций» (меню «Кадровый учет»- «Работники») мәліметтер регистрі қолданылады. «Плановое начисления работников организаций»(меню «Зарплата»- «Настройки начислений»- «Плановые начисления работников организации»)регистрінде, еңбек төлемдерінің жағдайлары туралы мәліметтер сақталады.Осындай ақпараттарды бөлек сақтау,қолданушылар үшін қолайсыздық туғызбайды,бірақ әртүрлі жағдайларда жұмысты оңайлатады,бірнеше ұйымның ақпараттық базасында, бір жұмысшы есепке алынған кезде:бұндай жұмысшы туралы ақпараттар «Физические лица» анықтамасына бір рет енгізілуі қажет.

Кадрлар жайындағы ақпараттар «Қазақстанға арналған1С:Бухгалтерия 8» құжаттарының көмегімен жүргізіледі. «Прием на работу в организацию» (меню кадровый учет»-«Прием на работу») құжатының көмегімен, бастапқы енгізу ақпараттары жүзеге асырылады.

Жоғарыда айтылып кеткен құжаттардан «Работники организаций» және «Физические лица» (егер қызметкер ақпараттық базаға бірінші рет кіргізілген болса) анықтамасы толтырылады.

Кәсіпорынға жұмысқа қабылдау мынадай шектеулерді сақтай отырып қолданылады: Бір жеке тұлға,бірнеше ұйымның қызметкері болып тіркелген болса,онда оның жұмыс орны осы ұйымдардың біреуі блоып табылады; басқа да ұйымдарда жұмыскер сыртқы сәйкестілікке бейімді болуы керек.Жұмыскер ішкі сәйкестілік ретінде екінші рет жұмысқа алынуы мумкін. Мұнда ішкі сәйкестілік ұйымның саясаты есептеме құрумен байланысты алдын-ала рұқсат етілген болуы керек,тұрақты меню арқылы»Предприятие»- «Учетная политика»-«Учетная политика (по персоналу).

Сонымен қатар, персонал бойынша есептік саясаттың формасына жұмыскердің табельдік нөмірінің опционалды функционалын қосумен байланысты болады.

Егерде «Не вести учет по табельным номерам» белгісі орналастырылған болса,онда жұмысқа қабылдау кезінде,жұмыскердің табельдік нөмірі еөрсетілмейді.(«Табельный номер» калонкасы болмайды).

ЖАЛАҚЫНЫ ЕСЕПТЕУ.«Начисление зарплаты работникам организаций» (меню «Зарплата»- «Начисление зарплаты») құжаттары арқылы, барлық есептеулердің сомаларының есеп-қисаптары және ұстап қалулар (айдың аяғында) жүргізіледі.

Жалақыны есептеу келесідей тәртіп бойынша жүргізіледі:

• Жаңа «Начисление зарплаты» құжаты құрылып, оның басында керекті реквизиттер көрсетіледі («Дата документа», Месяц начисления», «Организация»,мұнда бөлімшелерді көрсетуге болады);

• Жұмыскерлердің тізімі толтырылады (тізімді «Заполнить кнопкасының көмегімен автоматты түрде толтыруға болады, мұнда «Қазақстанға арналған 1С:Бухгалтерия 8» барлық жұмыскерлердің тізімін таблицалық бөлімге автоматты түрде енгізеді,олардың жұмыс күндерін және ай бойындағы сағаттарын).Автоматты түрде бұл құжат 4 түрлі әдіспен толтырылады:

• «Заполнить/ Добавить из документа»-басқа документтердің ертерек толтырылған мәліметтер бойынша, сол сол жұмыскерлер бойынша басқа толтырылған документтер мәліметтерінің есептемелері таңдап алынады.

• «Заполнить/Добавить списком работников»-жұмыскерлердің жобалық есептемелері таңдап алынады,бұл формада ашылған қанағаттанарлық жағдайлар көрсетіледі.

Орындалған есептемелер уақытынсыз,есептеме көлемі автоматты түрде толтырылады.

Егер жұмыскерге больничный лист немесе отпуск төлеу керек болса, «Начисления организаций анықтамасынан осы қызметкерге жеке құжат ашылады.

Құжат жүргізіледі- саналынған есептеме регистріне жазылады.

Егерде ай ішінде жұмысшыға «Кадровое перемещение» құжатының, есептеме көмегінің өзгеруіне әсер етуі дайындалса, онда «Начисления» кестесінің бөлімін толтырған кезде, 1 ай ішінде әр түрлі өлшемдер әсер еткендігі, сонша жол бойынша есептемеге енгізіледі.Атқарылған уақытқа қатысты қайта есептеусіз есептеме мөлшері жүргізіледі, егер атқарылған уақыт есептеме мөлшеріне байланысты болса оны қолмен корректілеу керек.

ҰСТАП ҚАЛУ. «Регистрация разовых удержаний работников организаций», «Ввод сведений о плановых удержаниях работников организаций», «Исполнительный лист» (меню «Зарплата») құжаттары арқылы регистрлік мәлімет бойынша есептік ұстау,жұмыскерлердің жалақы төлемінен ұсталып қалады.

Жұмысшылардың еңбекақысына ұсталымдардың тізімі,есептеме түрлерінің жоспарында «Удержания организаций» (меню «Зарплата»- «Настройка расчета зарплаты»- «Удержания организаций») құжатында сақталады.Әрбір ұсталымның түрне есеп тәсілін көрсету керек:

-тұрақты сома бойынша;

- пайыз бойынша

- пошталық жинақ.

Есептеменің түрінің «Начисление организаций» базалық есептеменің пайызы арқылы есептелетін ұсталым түрлерін анықтау керек, сол арқылы ағымдағы ұсталымдар есептелінеді.Мысалы: кәсіпорында ай сайын қызметкерлерден 1% көлемінде есептемелерінен ұсталымдар ұсталып отырған.Яғни 1% орнатылған есептеме түрі бойынша ұсталынады. Ондай есептеме түрлеріне:оклад, сыйақы, демалыстарды жатқызуға болады.

ЕҢБЕКАҚЫНЫҢ БЕРІЛУІ. ТӨЛЕМ ВЕДОМОСЫН ДАЙЫНДАУ. Жалақының берілуі «Зарплата к выплате организаций» (меню «Зарплата»- «Платежные ведомости») құжаттарымен рәсімделеді.Құжаттың негізгі бөлімінде керекті мәліметтер және төлеу тәсілі көрсетіледі.Олар:Касса немесе Банк арқылы көрсетіледі.Егер төлеу тәсілі Банк арқылы болса, онда банк алаңында еңбекақы төлейтін банк көрсетіледі және «Автозаполнения кнопкасы арқылы сол банкте карточкалар тіркелген жұмысшылар тізімі толтырылады.Егер касса арқылы тәсіл көрсетілсе, «автозаполнения кнопкасы арқылы карточкалар тіркелмеген персонал тізімі көрсетіледі.

Бұл құжаттың кестелік бөлімі «Работник», «Сумма», «Депонированная сумма», «Сумма к выплате» және «Выплаченность зарплаты».

Құжаттың кестелік бөлімін автоматты түрде келесі шарттар бойынша толтырамыз:

- төлеуге әлі тіркелмеген алдын-ала жүргізілген,сәйкес құжат «Начисление зарплаты».

Бұл құжат Т-2 типтік форманы құруға мүмкіндік береді.

Касса арқылы еңбекақыны төлеуді таңдау кезінде «Зарплата к выплате организаций» құжатының кестелік жағында «Выплаченность зарплаты» колонкасы көрсетіледі.Сонымен қатар колонкаға келесі мәліметтерді енгізу қажет: «Выплачено», «не выплачено», «задепонировано». «Заменить отметку на» кнопкасы көмегімен «выплачено» мағынасына барлық таблицалық құжат үшін ауыстыруға болады.

Еңбекақы «Через банк» әдісі арқылы төленетін болса, онда «Расходный кассовый ордер» немесе «Платежное поручение исходящее», «Операция», «Выплата зарплаты», құжаттарының кестелік жағындағы «Зарплата к выплате организаций» құжаттары толтырылады.

Ақшалық құжаттарды «Зарплата к выплате организаций» құжатының негізінде енгізеді.Бұл үшін құжаттың ашық бөліміндегі «Действия» кнопкасын басып,содан кейін «на основании» таңдау керек.

ДЕПОНИРЛЕУ. Уақытында төленбеген еңбекақы төлемі. Бұл құжатты рәсімдеу үшін «Депонирование заработной платы» (меню «Зарплата к выплате организаций», құжаты қолданылады.

Таблицалық бөлімнің закладкасы «Платежные ведомости».Таблица бөлімдері осы құжат бойынша толтырылғаннан кейін, келесі міндеттердің орындалуын талап етеді:

• «Заработная плата за месяц» құжатының толтырылуы көрсетілуі керек;

• «Через кассу» еңбекақының берілу әдістері көрсетілуі керек.

Таблица толтырылған кезде құжаттың сомасы автоматты түрде есептеліп отырады. «Депонирование организаций» құжаты «Зарплата к выплате» құжатының негізінде құрылуы мүмкін.

«Выплата депонированной заработной платы» операция түрімен депоненттің төлемі «Расходный кассовый ордер» құжатымен рәсімделеді.

ЖҰМЫСКЕРДІҢ ШЫҒЫСТАРЫ БОЙЫНША СПРАВКА ДАЙЫНДАУ.

Жұмыскер, ұйымдық бухгалтерияға барып өзінің шығыстары жайлы справканы көруіне болады.Мұндай справканы «Қазақстанға арналған 1С:Бухгалтерия 8» бағдарламасының көмегі бойынша дайындау оңай, ыңғайлы болып келеді.

1. «Справка о заработной плате» (меню «Отчеты»- «Регламентированные»- «Прочие»- «Справка о заработной плате»),құжаттарының көмегімен регламенттелген отчетты ашамыз.

2. Ашылған есеп формасына ұйымға қажетті және қол қойылған күнді-кезеңді, жұмыскерге қажетті справканы орналастырамыз. «Физические лица» анықтамасына сәйкес ұйым жұмыскерін таңдап аламыз.

3. Спавканы шығару үшін «Печать» кнопкасын басамыз.

13-тақырып. Өндірістік есеп.

Бухгалтерлік есептің ең басты мәселесі оның өндіріске кеткен шығыны калькуляция болып табылады, яғни фактылық өзіндік дайын өнім. Бұл мәселеге орай есептің шығыны келесі бөлімдерде көрсетіледі:

• өнімнің өзіндік құны;

• өнімнің түрі;

• шығынның пайда болған жері;

• шығынның түрлері.

Берілген конфигурация шаруашылық өндірістің келесі операцияларында көрсетеді:

• өнімді өндіруге кеткен шығындарын көрсету;

• өнім шығарудың өзіндік құны жоспар бойынша ай ішінде көрсетіледі, корректирофкадан фактыға дейінгі өзіндік құн ай аяғында;

• өзара қызмет бөлімшелерін көрсетеді;

• көрсетілген қызмет өзге де мекемелерде көрсетіледі;

• есеп басқаруы өңдеумен шикізат іздестіруге берілген бір уақыттада өңдеуге өзіне меншікті жиналған шығындардың және шикізат және шикізат қозғалысымен және өңдеуге қабылдаған материалды;

• шығындардың тойтарысы өзіне меншікті шикізат өңдеуде өзгеде ұйымдарда көрсетіледі.

Өндіріс параметрлерін есепке келтіру.

Кескін үйлесімінде өндіріс есеп басқаруының артынан параметрлердің күйге келтіруін қажетті орындау, ішінде қолданылады барлығы өндіріс процестің, және оның қортынды нәтижелеріне әсер етуі.

Кескіе үйлесімінің шегіндегі кіріскен іс шығындарының қабылданған анықтамалары келесі:

Қай түзу шығындар – шығындар өнім айқын түрі шығындарына апарып беруге болады, мысалы, материалдар, жұмысшыларға еңбекақы төлеу, негізгі амортизациялық өндіріс қорлары. Бұ шығындар өнімнің айқын түрлері өзіндік құнына қосылады.

Накладные (жанамалар) қайсы шығындар – шығындар бір уақытта бәріне шығарылған өнім түрімен және өндіріс қызметі жатады. Мына шығындарға жарықтандыруға кеткен шығындарды жатқызуға болады және топление туралы.бұл шығындар жалпы есеп сома беру кезең аяғы бойынша тарату жолымен өнімнің бөлек түрлері өзіндік құнға қосылады.

Номенклатуралық топ. Номенклатуралық топта номенклатуралық позицияларды біріктіруге рұқсат етеді. Мәзір арқасында кіріскен тауарлы-іс номенклатуралық топтардың түрін алуға болады (материалдар, өнім, қызметтің) – Номенклаьуралық топтың.

Өндіріс шығындарының нығайған есебі көбірек номенклатуралық топтарға, номенклатуралық позиция, номенклатуралық позиция біріктіруі жүргізуге рұқсат етеді, сонымен қатар өнім орындауының көмек көрсетулер,тауарлардың және қызметтердің. Мысалы мекеме автокөліктік құралдардың техникалық қызмет етуімен автобөлшектер орындауымен, қызметтер көрсетумен шұғылданады, және автомобильдерді жөндеумен.

Алынған табыс туралы хабарды алу үшін және туындалған шығындардан қызмет түрімен және техникалық қызмет ету, номенклатуралық топ жасалады, қызметтердің мынадай түрлері кіре алады қозғалтқышты жөндеу, каробка автоматын жөндеу және тағы басқа.

Номенклатуралық топқұрамына шектелмеген позиция кіре алады, бірақ бір және тек қане сол номенклатуралық позиция бір номенклатуралық топқа кіре алады.

Негізгі спецификалық номенклатуралар. Тауарлық-материалдар қорлардың есебін специфика мөлшерінде жүргізцге болады.

Спецификация – бұл даярлау бөлек технологиялық процесс сутеттеуі (алу) немесе ТМЗ өңдеулері нормативиердің нұсқауымен заттық қорлардың тұтынуы. ТМЗ егжей-тегжейін ашулардың енгізуі номенклатуралық позиция карточкасында орындалады. Ол үшін қажетті сол номенклатуралық позицияны тышқан бағытымен позициялау керек. Спецификаны анықтау үшін, «Переидти» кнопкасын басып сол орналасқан панельді анықтап және таңдау пункті «Спецификаций номенклатуры».

Номенклатура спецификасын толтыру келесі перне «Переидти» номенклатура анықтамасында.

Әрбір спецификацияға аты қойылып номенклатурасы көрсетілуі, берілген спецификация қайсыған жатады, және шығарылған жинақ анықталып, көрсетіледі, қандай тауарлы-материалдық қорлар және көрсетілген номенклатура саны. Сонымен қатар жинақталған шығынның санын көрсетуге болады, әзірленген бір идиница номенклатурасы ретінде, және де бірнешесіне.

Спецификацияның негізгі тізімін қарауға болады. Спецификаның негізгі тіркелімінің номенклатурасында өнеркәсіптің мәзірітауарлар (материалдар, өнім, қызмет)негізгі спецификация номенклатурасы.

Өндірісте жанама шығындарды орналастыру әдістері.

Барлық шығарылған өнім жанама шығындарға жатады. Бұл шығындарды есепке қосу үшін бөлек өнім шығындары анықталады оның ай соңындағы барлық есеп сомалары есептеледі. өндіріс саласы спецификацияға байланысты барлық өнімнің шоғырлану шығындары әртүрлі шығын базасына қойылады.

Жанама щығындар анықтама базасы мәлімдеулердің орналастыруында жанама шығындар ұйымдарында, бұл регистрді өнеркәсіпЕсеп саясатыжанама шығындарды орналастыру әдісі мәзір арқылы ашылады.

Жанама шығындарды орналастыру әдісінің тіркеу анықтамасы орналастыру базасы ретінде шығару мүмкін:

● шығару көлемі – тарату базасы ретінде ай ішінде шығарылған өнімдердің көрсетілген қызметі.

● өзіндік құнының жоспары – тарату базасы ретінде жоспардың қолданып шығарылуы ай ішінде көрсетіледі.

● еңбекақы – «еңбекақы» төлеп тарату негізінің базасы ретінде еңбек әдісін төлеу категориясымен шығыны туралы баптарда көрсетілген шығындар сумасы қолданылады.

● материалдық шығын – базаны тарату сумасының шығыны қолданылады, олар «материалдық шығындар» туралы баптарында көрсетіледі.

● таратылмайды – суманың жанама шығындары таратылмайды.

Шығындар бабында орналастыру тәсілі ортақ өндірістік шығындарын дәлдікпен белгіленген, бұл орналастырудың тәсілі шығындар түрлерін қажетті қолдану әртүрлі тәсілдермен таратылады. Мысалы: № 1 цехінің жабдығының эксплотациясының шығындарын материалдық шығынмен пропорционалды түрде тарату қажет, ал басқару аппаратының шығындарының еңбекақысын шығындарымен пропорционалды түрде болу керек.

Жанама шығындарды жинақтау үшін «қосымша шығыстар» 8410 арнайы шотының конфигурациясы арналған «бөлімше» және «шығын баптары» аналитикасы бар.

Жанама шығыстарды таратудың төмендегі схемамен көрсетуге болды:

1. жанама шығындар есебіне (8410) қандай шығындар жиналады, шығарылған өнімнің өзіндік құнына лезде апарып беру өндірістің мінез-құлқы көрсетілетін қызметтермен таныстырылады.

Мұндай шығындар ауыл-шаруашылық қызметкерлері, амортизация есептеулерде, жабдықтарға еңбекақысын төлеу кезінде пайда болады.

2. Ай аяғындағы қортындыда, өзіндік құндылық шикізаттың қызметіне есептеме беру алдында (жасанды) сәйкестікті анықталған әдістермен оның жасанды шығыстарын тарату керек.

Жасанды шығыстардың таратылуы закрытия месяца регламенттық операция түрімен «Шығыс және (корректировка) өнімнің өзіндік құнының корректировкасы деген құжаттың көмегімен орындалады.

Өзіне меншікті шикізаттың өндіріс есебі.өндіріс барысы дайын өнімді даярлау келесі есептерден тұрады:

● тауар-материалдық қорлардың шығаруға берілуі;

● дайын өнімдер мен өндіріс қызметтері өзіндік құнының жоспарымен шығарылады;

●фактылық өзіндік құндылығының есеп-қисабы.

Талап жанама. Өдіріске материалды тіркеп өткізу үшін талап пен жанама және жанама нақтылау мәзір көмегімен өндірісталап-жанама құжаттарына арналған.

Сала бастаулар «Материалдар» тізімінде материалдар көрсетіледі, оларды міндетті түрде өнімді дайындауға немесе өндіріс қызметтерін дайындау үшін жазып алу керек.

«Есеп шоттары» сала бастауларында шоттың шығыстары көрсетіледі, оған материалдарды көшіріп жазып алу апарылады.

«Тапсырыс беруші» сала бастауларында міндетті түрде тапсырыс берушінің өнімді дайындау немесе өндіріс қызметтерін дайындау материалы көрсетіледі.

Өдірістің алмастыру есеп нәтижесі. Дайын өнімнің өндірістен шығару фактысы, қоймаға келіп түскен туралы құжаттардың көмегімен көрсетіледі:

Өндірістің есеп нәтиженің ауысымы, өндіріс есеп нәтижесінің ауысымы мәзірдің көмегімен қалыптастыруға болады.

Дайын өнім жоспар бойынша қоймаға өзіндік құнымен келеді. «Қолмен» қолдану жоспардың өзіндік құны мен кіргізіледі. Фактылық шығарған өнімнің өзіндік құны айдың жобасы регламенттық операция есептілік және «түзету өзіндік құнының өнімі» есеп айырысу осы құжаттармен орындалады.

Құжаттың кіріспесіретінде қойма көрсетіледі, онда келген өнімді, бөліміне және номенклатуралық топпен шығарушы шотта көрсетіледі, өндіріс шегінде шығарылатын өнім.

Кестелік бөлікте құжат анықтамасында Номенклатура позициясы таңдап алынады, жоспарлы өзіндікқұнның саны көрсетіледі. Егер, құжатта шығарылған өнімнің жоспарлы құны көрсетілмесе, айдың соңында есеп айырысу кезінде өнімнің фактолық құны сол өнімнің фактолық құнына ауыспайды, сол себептен өнімнің өзіндік құны фактолық есеп айырысу кең жоспарлы пропорционалды түрде жүргізіледі.

Дайын өнімнен басқа белгілі бір құжат жсауда кірістелуі қайтарылған қалдығына және қызмет көрсету бір бөлімінен басқа бөлімінеауысады. Дайын өнім шығаруға кеткен шыңындардың сомасы азаяды қайтарылған қалдық құнына, қалыпты баға есеп шоттарында жүргізіледі.

Шығарылған қызметтер бір бөлімнен келесі құжаттың көмегімен өндірістік есеп беру ауысымға (смена) «Қызметтер» формасында.

Ауысымдық өндіріске есеп беру құжатында белгілі жағдайда, құжаттың «Басында», шығындар есебі 8310 шоты таңдап алынады – «Өндіріске көмектесу», алаңда «Бөлімшелер- өндірістік бөлімнің көмегімен».

Құжаттың кестелік бөлімінде «Қызметтер» алаңда «Номенклатура» номенклатуралық позицияны таңдап аласың («Қызметтер»), егер сізге қызметтер сомасын орналастыру кқрсетілген көмекші бөлімшесі, алаңда «(жоспарлы) Сома» бөлу коэффициентің көрсетеміз. Мысалы, токарлық цех бөлшектерді механикалық қайта жөндеумен және өндіріс бойынша жөндеу жиынтықтармен техникалық қызмет көрсету станцияларына қызмет көрсететін көмекші бөлімшесі б.т Шығындарды бөлу келесідей пропорцияда, қызмет көрсету сомасы 1/3 токарлық цех өндіріс цехына жабылу керек, ал 2/3 техникалық қызмет көрсету. Құжаттың кестелік бөлігінде қызмет таңдалады, 1 саны (жоспарлы) сомада, шығындар шоты 8110, өндіріс цехы бөлімшелері.

Кестенің екінші жолында қызмет таңдап алынады, «(жоспарлы) сома» 2 саны көрсетіледі, шығындар шоты 8011, техникалық қызмет көрсету станциясы.

Құжаттың негізгі Ауысымға қндірістік есеп беру құжат құру Требования –накладная дайын өнімнің әр түріне немесе қызметтердің спецификалық номенклатурасында. Сол үшін пернеге басу қажет және «Талаптар құру наклады» (кестенің командалық панеліне). Осы батырмаға басқанда қайта өңдеу терезесі ашылады, уақытын құру қажет. Кестелік бөлікте өнімнің түріне қарсы құбылыс орнату, сол өндірістік материялды сызып тастау қажет Требование накладная құжатында.

Бағдарлама автоматты түрде құжат құру үшін, «Создать» батырмасына шерту керек. (қайта өңдеу терезесінде жоғарғы командалық панель),автоматты жүргізуде, «Проведение» пернесі қарастырылған. Ауысымдық есеп беру құжатын құру ТМҚ ауыстыру, «Переместить продукцию» пернесіне шерту қажет.

Өндірістік қызмет көрсету бойынша акт. Операциялардың шындалуы өндірілген қызметтер келесі жаққа құжат әзірленген Өндірістік қызмет көрсету бойынша акт, мәзір арқылы құру Продажи - Өндірістік қызмет көрсету бойынша акт.

Құжаттың «шапки» түрінде алаңда «Сатып алумен сатушы» ұйым таңдалады, шығарылған қызметтер шыңдалып, алаңда «Подразделение» қызметке кіріске таңдап алынады.

Құжаттың кестелік закладкасында «Услуги» өндірілген қызметпен, бағасы және саны көрсетіледі.

«Счета учета затрат» өндірістік шот шығындары және номенклатуралық топ, шығарылым көрсетіледі.

Жоспарлық өзіндікқұнынан өндірістік қызмет құрылады. Егер құжатта жоспарлы құны көрсетілмесе, айдың соңында есеп айырысу кезінде фактолық құн құрылмайды.

Осы құжаттың айырмашылығы. Очет производства за смену құрылып өндірістің және қызметтің қоймаға кірістелуі. Осы құжатпен өндіріс шоттағы шығын сызып тасталады да шығындар шотында жазылады.

14-ТАҚЫРЫП. ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕП

Регламенттелген есептеме анықтамасы. «Регламентированная отчетность» анықтамасымен регламенттік есептемені алуға болады. Регламенттелген есептеме «Отчеты — Регламентированные отчеты» менюында орналасқан. «Регламентированная отчеты» анықтамасында әр регламенттелген есеп анықтаманың неке элементі ретінде ұсынылады.

Анықтама элементі есептеме түрлері бойынша топтарға біріктіріледі. Регламенттелген есеп функциясын құратын файлға немесе конфигурация объектілерінің біреуіне анықтаманың әрбір элементтің ссылкасы болады.

«Регламентированные отчеты» анықтамасында регламенттелген есеп анықтамасы толтырылған: мұнда конфигурацияға қосылған барлық есептер көрсетілген. Конфигурацияны жаңартқан кезде есеп тізімі де автоматты түрде жаңарады. Бұл жағдайда анықтамада бар формадан басқа да, жаңа форма құрылуы мүмкін.

«1С:Предприятие 8» анықтама жүйесі арқылы жеке есептемелерді өшіру және көшіру жүргізіледі. Есептемені және есептеме топтарын қолданушы өз тілегі бойынша өзгерте алады. Ол үшін есеп тізімі бөлімінің жоғарғы жағында «Стрелка вниз» кнопкалар арналған. Есептерді бір топтан келесі топқа көшіруге болады. Ал, егер кәсіпорын есептің қандай да бір түрін көрсетпесе, онда оны «Скрыть» кнопкасын басып тізімнен алып тастауға болады. Алдыңғы уақытта тағылған есеп формаларын көрсету үшін «Восстановить» кнопкасы арналған. Осы кнопканы басу арқылы есеп тізімі толық қайта көрсетіледі.

«Обновить» кнопкасын басу арқылы есеп тізімінің алғашқы түрін шығарады. Регламенттелген есеп формасын құру үшін конфигурация объектісін немесе конфигурацияға жаңа есеп формасы қосылған.

Таңдалған есеп тізімінің диалогының төменгі жағына қысқа сипаттама береді. Есеп формасының редакциясы туралы мәлімет, құжат нормативтері, есеп формасының кезеңделуін көрсету және оның қызметінің мерзімін арнайы формада алуға болады. Ол анықтама командалық панеліндегі «Регламентированные отчеты» «Подробнее» кнопкасын басу арқылы немесе «Регламентированная отчетность» есеп формасының тізім түрін алуға болады.

«Регламентированные отчеты» анықтамасына стандартты конфигурациядағы есептермен, ішкі есептермен байланысты жаңа элементтер қосу керек. Анықтамаға жаңа элементтер қосу кезінде:

• «Наименование» реквизитін толтырыңыз – регламенттік есеп тізіміне енгізілетін есеп формасының қысқа түрі.

• «объект» немесе «файл»-ды таңдау

• Егер «объект» таңдаса, «Отчет» конфигурация типінің жолақтың оң жағында объекті атын көрсетіледі.

«Описание» реквизитінде есеп формасының толық сипаттамасын көрсетуге ұсынылады.

«ОК» кнопкасын басу арқылы жаңа элемент анықтамада сақталады.

Регламенттік есепті дайындау. Регламенттік есептің жаңа түрін енгізу үшін есеп тізімін «Регламентированная отчетность» форма да табу және сол жерге тышқанды 2 рет басу керек немесе есеп атын ерекшелік «Новый» кнопкасын басыңыз.

Экранға старттық терезе көрінеді, онда мекемені көрсету қажет, оған есеп құрылады. Есеп көрсету кезенін таңдау кезінде ай сайын немесе квартал сайын немесе есептік құру кезеңін таудау. Ай сайын және жылды көрсеткен есепті «Ежеквартально» кезеңін тандап, есеп кезеңінін екі кварталын немесе төрт квартлын көрсету керек.

Егер регламенттік есеп түрлі формада құрылады, «Вы­брать форму» кнопкасын старттық формада және қолданушыға регламеттік есеп формасынан редакция турін мүмкіндігі болады. Есеп формасындағы ақырғы редакцичсын салық органдарда талап ету бұл форма пайдалы.

«ОК» кнопкасы басу арқылы регламенттік есеп формасы ашылады. Алғашында, есеп бланкасында мекеме туралы мәліметтер және мекемедегі жауапкер тұлғалар туралы мәліметтер туралы толтырылған.

Егер есеп көптеген бөлімдерден тұрса, онда оның формасы закладқаға сәйкес, ал старттық терезенің жоғарғы каманда панеліндегі «Настройка» кнопкасы бар.

Ақпараттық база мәліметтерінің автоматты түрде есеп формаына толтыру үшін командалық панелдің үстінгі жағындағы «Заполнить» (для отчетов, заполняемых без вызова стартовой формы, — кноп­ка «Сформировать») кнопкасын басу керек. Оны басқан кезде ақпараттық базада мәліметтер бойынша есеп толтырылады немесе есеп бланкасын толтыру керек. «Очистить» кнопкасын басу арқылы есепті тазартады. Толтырылған есеп кесте түрінде көрсетіледі. Редактірлеу үшін ұяшықтың қол жетімділігі олардың түрі түсін анықтайды.

Ұяшықтардың жарты бөлігі ақ түспен боялған-мұндай ұяшықтарды редактірлеуге болмайды.

Сарыға боялған ұяшықтар қолмен толтыруға арналған: мұндай ұяшықтарға қолданушы қосымша ақпараттар толтырыла алады.

Жасыл түсті ұяшық берілген мәліметер негізінде автоматты түрде есепке алынады.

Егер есеп көп бөлімдерден тұрса, онда оның формасы закладкалар құрамында болады. Ал камандалық понельдің жоғарғы жағында «Настройка» кнопкасы бар. Бұл кнопканы басу арқылы құрылым диалогы ашылады.

Регламенттік есептер праводкалардың автоматты түрде құрулуын қамтамасыз етеді. Сондықтан салық және бухгалтерлік есепте құрылымдық есептер көрсетілуі керек, сәйкесінше праводкаларды қолмен толтыру қажет.