XII handel zagraniczny

WYMIANA MIĘDZYNARODOWA – to przepływ dóbr i usług pomiędzy odrębnymi gospodarkami narodowymi. Obejmuje 4 grupy zjawisk i procesów:

1. wymianę towarów i usług;

2. przepływy kapitału (rzeczowego i pieniężnego);

3. migracje siły roboczej;

4. transfer myśli naukowo – technicznej.

Podstawą rozwoju wymiany zagranicznej jest międzynarodowy podział pracy (MPP). Udział w MPP określany przez warunki naturalne kraju (położenia geograficzne, klimat, zasoby, czynniki demograficzne) oraz przez rozwój gospodarczy, postęp techniczny.

HANDEL ZAGRANICZNY obejmuje eksport i import dóbr i usług. Suma eksportu i importu to obrót handlu zagranicznego. Różnica między eksportem i importem to saldo handlu zagranicznego.

SALDO HANDLU ZAGRANICZNEGO:

- nadwyżka między eksportem i importem to dodatnie saldo handlu zagranicznego, nadwyżka importu nad eksportem to ujemne saldo handlu zagranicznego.

STRUKTURA RODZAJOWA eksportu i importu oznacza udział różnych grup towarowych.

STRUKTURA GEOGRAFICZNA obrotów handlu zagranicznego oznacza udział eksportu i importu z poszczególnymi krajami.

Przepływ kapitału może odbywać się w formie pożyczek (kredytów) lub inwestycji zagranicznych (bezpośrednie lub portfelowe).

Inwestycje bezpośrednie – to tworzenie od podstaw przedsiębiorstwa za granica lub nabycie udziałów w przedsiębiorstwie.

Inwestycje portfelowe – to zakup różnych zagranicznych papierów wartościowych (akcji, obligacji) w celu uzyskania zysku.

Bilans płatniczy - - jest to zestawienie dokonanych na rzecz zagranicy i otrzymanych płatności ze wszystkich tytułów w określonym czasie.

Płatności otrzymywane z zagranicy zwiększają podaż dewiz (aktywa), dokonane na rzecz zagranicy zmniejszają wielkość dewiz (pasywa). Jeżeli płatności na rzecz zagranicy przewyższają płatności otrzymywane z zagranicy, to występuje saldo ujemne (i odwrotnie).

BILANS OBROTÓW BIEŻĄCYCH SKŁADA SIĘ Z:

1) płatności (wpływy i wydatki) z tytułu obrotów handlowych, jest to tzw. Bilans handlowy; 2) płatności z tytułu usług transportowych, pocztowych, telekomunikacyjnych, turystycznych, ubezpieczeń, usług finansowych, budowlanych, informatycznych, itp. 3) przepływ dochodów z tytułu własności, obejmujący odsetki, zyski, dywidendy otrzymywane od posiadanych akcji, obligacji, odsetki od udzielanych kredytów i lokat międzybankowych; 4) transfery rządowe i prywatne, darowizny, spadki, renty, emerytury; 5) niesklasyfikowane obroty bieżące, czyli saldo skupu i sprzedaży walut oraz saldo wpłat i wypłat z rachunków walutowych.

BILANS OBROTÓW FINANSOWYCH –

- jest to ruch kapitałów krótko-, średnio- i długoterminowych oraz zmiany w stanie rezerw walutowych państwa. Obejmuje on napływ i odpływ kapitałów z tytułu inwestycji bezpośrednich i portfelowych.

TERMS OF TRADE

Podział korzyści wynikających z wymiany międzynarodowej między poszczególnymi krajami zależy od kształtowania się relacji wymiennych towarów eksportowanych na towary importowane. Relacja ta określana jest jako „terms of trade” (TOT) i oznacza warunki wymiany lub stosunki wymiany. W praktyce analizuje się cenowe TOT, tzn. współczynnik liczony jako relacja względnych zmian cen towarów importowanych.

TOT = P1e/P0e : P1i/P0i

P1e, P0e – ceny płacone za granica za towary eksportowane w okresie badanym i bazowym; P1i, P0i – ceny płacone za granica za towary importowane w okresie badanym i bazowym.

Korzystne TOT występuje wówczas, gdy współczynnik ten jest > 1, czyli ceny towarów eksportowanych rosną szybciej niż importowanych i odwrotnie – korzyści z międzynarodowego podziału pracy przesuwają się do inny krajów.

Kształtowanie cen w handlu zagranicznym zależy od:

• podaży i popytu poszczególnych grup towarów / usług;

• konkurencyjności towarów / usług;

• polityki cenowej;

• sytuacji politycznej na poszczególnych rynkach.

Rozliczenia między krajami mogą być dewizowe lub bezdewizowe.

Dewizowe – pieniądze, weksle, czeki, przekazy bankowe.

Bezdewizowe – transakcje kompensacyjne, wymiana barterowa (towaru za towar), clearingowe (bilateralne i multilateralne), podstawą SA umowy między poszczególnymi krajami dotyczące wzajemnej płatności.