- •1. Прадмет, мэта і задачы тэхналогіі рэдакцыйна-выдавецкай справы як вучэбнай дысцыпліны, яе сувязь з іншымі вучэбнымі дысцыплінамі.
- •2. Асноўныя віды існаваных інтэрнэт-праектаў: мэта, задачы, структура.
- •1. Класіфікацыя псіхалагічных тыпаў рэдактараў і аўтараў. Асноўныя правілы работы рэдактара з аўтарам.
- •2. Выдавецкая дзейнасць у Рэспубліцы Беларусь на сучасным этапе і формы дзяржаўнай падтрымкі кнігавыдання.
- •1. Спецыфіка працы беларускіх выдавецтваў з замежнымі партнёрамі.
- •2. Канцэпцыя выдання і яе асноўныя складнікі.
- •1.Рэдагаванне як творчы працэс. Віды рэдагавання. Даведнікі, неабходныя для якаснай працы рэдактара на сучасным этапе.
- •Сутнасць арганізацыйнага этапу ў выдавецкай справе. Месца і роля маркетынгу.
- •2. Агульныя правілы пабудовы апісанняў і метадычныя прыёмы рэдагавання такіх тэкстаў.
- •1. Формы і метады выяўлення чытацкіх запатрабаванняў для фарміравання выдавецкай праграмы. Фактары, якія ўплываюць на чытацкія запатрабаванні і попыт.
- •2.Агульныя правілы пабудовы разважанняў і метадычныя прыёмы рэдагавання такіх тэкстаў. Тыповыя недахопы ў пабудове разважанняў.
- •1. Работа рэдактара па фарміраванні попыту на кнігу і кніжны рэпертуар.
- •2. Традыцыйныя методыкі аналізу тэксту. Віды рэдактарскага чытання.
- •1.Прыкніжная анатацыя. Яе роля, змест, аб’ём, спецыфіка рэдагавання. Тыповыя недахопы прыкніжных анатацый.
- •2. Заканадаўчая база выдавецкай справы Беларусі.
- •1. Змест і патрабаванні сучасных стандартаў у выдавецкай справе.
- •1. Для оформления выходных сведений:
- •2. Для оформления обложек и переплётов:
- •2. Прыёмы выяўлення лагічных сувязей у тэксце.
- •1. Тэматычнае планаванне ў сучасных умовах. Варыянты планаў.
- •2. Выданні на электронных носьбітах: тыпалогія, структура, прызначэнне.
- •1. Аўтарскі арыгінал: тэрмін, паняцце, віды, склад. Работа рэдактара падчас прыёму аўтарскага арыгінала.
- •2. Асноўныя гігіенічныя патрабаванні да кніжных выданняў.
- •1. Змест (аглаўленне) выдання. Асноўныя патрабаванні да яго.
- •2. Тыпалогія выданняў.
- •1. Методыка працы рэдактара над апаратам выдання.
- •2. Складнікі актуальнасці выдання. Узаемасувязь актуальнасці і попыту.
- •1. Рэдактарскі аналіз: мэта, задачы, структура, агульная схема, умовы эфектыўнасці і якасці.
- •2. Знешняя і ўнутраная структура кнігі.
- •Рэдактарскае заключэнне: мэта, заданне, структура тэксту
- •Тэкст і яго прыкметы. Класіфікація тэкстаў
- •Рэцэнзаванне аўтарскага арыгінала: задачы, сутнасць, патрабаванні. Методыка рэцэнзавання і афармлення рэцэнзіі
- •Рэкламна-прапагандысцкая дзейнасць рэдактара
- •Віды каментарыяў і заўваг. Асноўныя патрабаванні да іх афармлення
- •Ацэнка і рэдагаванне ілюстрацыйнага матэрыялу
- •1. Спецыфіка работы рэдактара над падрыхтоўкай перавыдання.
- •2. Важнейшыя міжнародныя кніжныя выставы-кірмашы.
- •1. Асноўныя ўнутрырэдакцыйныя працэсы.
- •2. Заканадаўства аб рэкламе.
- •Арыгінал-макет выдання.
- •2. Стандартызацыя ў выдавецкай справе.
- •1. Фармат выдання.
- •2. Дакументацыя, якая суправаджае выдавецкія тэкставыя арыгіналы.
- •1. Вызначэнне тыражу выдання.
- •2. Мастацкае канструяванне кнігі.
- •1. Міжнародная стандартная кніжная нумарацыя.
- •2. Апарат кнігі. Віды (элементы) апарата, іх функцыі.
- •1. Дзяржаўныя органы і арганізацыі ў сферы кнігадрукавання.
- •2. Прадмова і ўводзіны. Падабенства і адрозненне.
- •1. Асноўныя віды выданняў. Аб’ём выдання.
- •2. Указальнікі і калантытулы: прызначэнне, асаблівасці рэдагавання
- •1. Заканадаўства аб абавязковым бясплатным экзэмпляры. Дзяржаўныя арганізацыі і органы, якім рассылаецца абэ.
- •2. Выдавецкая прадукцыя рэлігійнага прызначэння.
- •1. Выдавецкая прадукцыя, якая змяшчае экстрэмісцкія матэрыялы.
- •2. Задачы рэдактара на стадыі тэхнічнага рэдагавання тэксту.
- •1. Выдавецкая прадукцыя, якая змяшчае элементы эротыкі, гвалтавання, жорсткасці.
- •2. Духоўна-асветніцкія выданні і спецыфіка іх рэдактарскай падрыхтоўкі.
- •1. Выкарыстанне інфармацыйных і камунікатыўных тэхналогій у выдавецкай справе.
- •2. Выдавецкая дамова.
- •2.Тэхналогія як элемент развіцця грамадства.
- •1.Рэдактарскі аналіз рэкламных тэкстаў.
- •2.Аналіз і ацэнка рэнтабельнасці і эфектыўнасці выдавецкага праекта.
2. Задачы рэдактара на стадыі тэхнічнага рэдагавання тэксту.
Тэхнічнае рэдагаванне — кіраўніцтва дэталёвым увасабленнем у матэрыяле мастацкай задумы выдання (праекта яго афармлення) і кантроль за выкананнем друкарняй усіх мастацка-афарміцельскіх указанняў выдавецтва, а таксама за выкананнем тэхнічных правілаў набору і вёрсткі.
На дадзеным этапе тэхнічны рэдактар: 1. Ажыццяўляе тэхнічнае рэдагаванне выданняў з мэтай забяспячэння іх высакаякаснага паліграфічнага выканання. 2. Удзельнічае ў распрацоўцы праектаў мастацкага і тэхнічнага афармлення выданняў. 3. У адпаведнасці з характарам выданняў удакладняе пабудову рукапісу, правярае правільнасць яго структуры (разбіўку на раздзелы, часткі, падпарадкаванне загалоўкаў у змесце). 4. Вызначае тэхнічную прыдатнасць арыгінала да набору. 5. Падрыхтоўвае макеты мастацкага і тэхнічнага афармлення складаных выданняў, складаных па пабудове палос (табліц, малюнкаў, арнаментаў). 6. Правярае аўтарскія арыгіналы ілюстрацый з мэтай устанаўлення магчымасці іх выкарыстання для стварэння арыгіналаў, прыдатных да паліграфічнага рэпрадрукавання, вызначае тэхналагічныя асаблівасці іх вырабу. 7. Складае тэхнічныя выдавецкія спецыфікацыі і кантралюе выкананне ўказанняў па паліграфічным вырабе друкаванага выдання. 8. Правярае і апрацоўвае карэктурныя памылкі, ацэньвае якасць набору, кампазіцыю кожнай паласы і развароту. 9. Апрацоўвае карэктуру пробных адбіткаў ілюстрацый, расклейвае іх у парадку нумарацыі. 10. Ухіляе парушэнні, выкліканыя зменамі тэксту рэдактарам, звярае з тэкстам змест, правярае правільнасць пабудовы загалоўкаў і іх шрыфтавога афармлення, пазначае ўклейкі. 11. Сумесна з мастацкім рэдактарам падрыхтоўвае да друку вок- ладку (пераплёт). 12. Правярае і запаўняе выходныя дадзеныя выдання. 13. Праглядае сігнальныя экзэмпляры, правярае якасць друку, брашуровачна-пераплётных і аздобных работ. 14. Прымае меры па паляпшэнні паліграфічнага выканання вы- данняў. 15. Праводзіць разметку арыгінала выдання, паказвае тэхніку набору, парадак размяшчэння ілюстрацый і элементаў афармлення. Існуюць тры ўзроўні рэдагавання: 1) поўнае рэдагаванне: прагляд і праўка як кантэнту (на паўнату, дакладнасць і стыль мовы), так і формы (на структуру, візуальны дызайн і зручнасць успрымання) тэксту; 2) карэктура: праверка, што дакумент «механічна» (арфаграфія, пунктуацыя і граматыка) і стылістычна правільны; 86 3) вычытка: параўнанне фінальнай версіі дакумента з выпраўле- най версіяй, каб пераканацца, што ўсе выпраўленні былі ўнесены. Рэдактару не абавязкова выконваць усе гэтыя ўзроўні ў кожным праекце. Комплекснасць рэдагавання залежыць ад шматлікіх факта- раў, уключаючы графік, бюджэт і важнасць дакумента. У дадатак да рэдагавання тэхнічны рэдактар дзейнічае як пася- рэднік паміж распрацоўшчыкам дакумента і вытворчасцю. Абавязкі рэдактара на этапе вытворчасці могуць уключаць вычытку фінальнай версіі праекта дакумента і яго праверку на адпаведнасць з шаблонам. У друкаваных праектах рэдактар часта з’яўляецца адказным за разметку дакумента ў адпаведнасці з інструкцыямі, якія тычацца шрыфтоў і размяшчэння тэксту. Маштаб дзеянняў тэхнічнага рэдактара змяняецца ад праекта да праекта ў залежнасці ад патрэбаў кліента. Тэхнічныя рэдактары адказныя за якасць інфармацыі. Іншы важны для тэхнічных рэдактараў пункт — аналіз аўдыторыі, які ўключае ў сябе: фонавыя веды і вопыт; характарыстыкі (узрост, здольнасці да чытання, занятасць); асяроддзе (выкарыстоўваецца абсталяванне і праграмнае забеспячэнне, прамое альбо выдаленае падлучэнне); культурныя чаканні і каштоўнасці (нацыянальныя, прафесійныя і карпаратыўныя). Тэхнічнаму рэдактару таксама неабходна прымаць да ўвагі дадзеныя аб аўдыторыі пры ацэнцы дакумента. Апроч залежнасці ад мэтавай аўдыторыі тэхнічныя рэдактары заўсёды павінны браць у разлік некаторыя важныя пункты. Галоўны з іх — карысць выкарыстання інфармацыі з дакументаў. Даступнасць таксама з’яўляецца адным з ключавых напрамкаў. Пры ацэнцы формы і зместу дакумента рэдактар павінен пераканацца, што ён адпавядае патрэбам розных катэгорый людзей, у тым ліку і з абмежаванымі фізічнымі магчымасцямі і здольнасцямі да чытання. З улікам сусветнага рынку рэдактар павінен таксама разглядаць лакалізацыю. Рэдактары павінны ўмець прадбачыць праблемы, якія могуць паўстаць пры перакладзе, напрыклад, двухсэнсоўныя фармулёўкі або неабходнасць дадатковых палёў, і пры працы з дакументацыяй па меры неабходнасці змяняць стыль і афармленне, спрашчаючы іх. Нарэшце, у той час як тэхнічныя рэдактары рэдка праходзяць падрыхтоўку ў галіне графічнага афармлення, яны, тым не менш, павінны мець пра яго ўяўленне. Кожны з іх павінен быць упэўнены, што візуальнае афармленне адпавядае дакументам і не канфліктуе з іх мэтамі. Элементы афармлення ўключаюць графіку, вёрстку, шрыфты, палі, якія выкарыстоўваюцца, спецыфіку колеру, фізічныя асаблівасці аддрукаваных дакументаў (такія, як папера і пераплёт) і аўдыявізуальныя сродкі.
Білет 28