- •Для студэнтаў 1 курса дзеннай формы навучання
- •Блок 1 Мова і соцыум. Беларуская мова сярод славянскіх моў
- •7. Сістэма мовазнаўства
- •Слоўнікавы мінімум (“менеджмент”):
- •Отрасль и сфера деятельности – галіна і сфера дзейнасці
- •Развитие экономики и общества – развіцце эканомікі і грамадства
- •Сократить производство – скараціць вытворчасць Слоўнікавы мінімум (“Правазнаўства)
- •Блок 2 Гістарычныя этапы фарміравання і развіцця беларускай мовы
- •2. Перыядызацыя беларускай мовы
- •I перыяд – агульнаўсходнеславянская мова (старажытнаруская)
- •II перыяд – мова беларускай народнасці
- •III перыяд - развіцце мовы беларускай нацыі. Слоўнікавы мінімум(“менеджмент”):
- •Запросы стимулируют производство – запросы стымулююць вытворчасць
- •Налоговая ставка – падатковая стаўка
- •Потребность – патрэбнасць
- •Слоўнікавы мінімум (“Правазнаўства)
- •Блок 3 Лексіка і лексікаграфія
- •Энцыклапедычныя слоўнікі – даведачныя навуковыя выданні, якія ў сціслай форме змяшчаюць звесткі па ўсіх ці асобных галінах навукі Слоўнікавы мінімум (“менеджмент”):
- •Маркетинг - маркетынг
- •Менеджмент – менеджмент
- •Факторинг – фактарынг
- •Хозяйствование – гаспадаранне
- •Слоўнікавы мінімум “Правазнаўства”
- •Блок 4 Праблемы беларуска-рускай інтэрферэнцыі. Асаблівасці фанетычнай сістэмы беларуская мовы. Асноўныя патрабаванні беларускага вымаўлення і правапісу.
- •Галосныя - пры ўтварэнні галосных гукаў паветра праходзіць праз артыкуляцыйны апарат свабодна, не сустракаючы перашкод; ва ўтварэнні галосных удзельнічае толькі голас.
- •Частные предприниматели – прыватныя прадпрыймальнікі
- •Экономичеческая система – эканамічная сістэма Слоўнікавы мінімум “Правазнаўства”
- •Блок 5 Праблемы беларуска-рускай інтэрферэнцыі. Асаблівасці марфалагічнай сістэмы беларускай мовы
- •Назоўнік – знамянальная часціна мовы, якая абазначае прадмет і мае самастойныя граматычныя катэгорыі роду, ліку і склону.
- •Слоўнікавы мінімум “Правазнаўства”
- •Блок 6 Праблемы беларуска-рускай інтэрферэнцыі. Асаблівасці беларускага сінтаксісу.
- •Слоўнікавы мінімум “Правазнаўства”
- •Блок 7 Стылістыка як лінгвістычная дысцыпліна. Навуковы стыль мовы.
- •Блок 9 Асаблівасці афіцыйна-справавога стылю
- •Слоўнікавы мінімум “Правазнаўства”
- •Блок 10 Справавыя лісты: моўнае афармленне і рэдагаванне
-
Производство товаров и услуг – вытворчасць тавараў і паслуг
-
Прямые и косвенные услуги – прамыя і ўскосныя паслугі.
-
Совокупность производственных отношений – сукупнасць вытворчых адносін
-
Создание вещественных продуктов – стварэнне матэрыяльных прадуктаў
-
Создание духовных, нравственных ценностей, произведений духовной культуры, искусства, науки – стварэнне духоўных, маральных каштоўнасцей, твораў духоўнай культуры, мастацтва, навукі.
-
Стимулирование развития рынка – стымуляванне развіцця рынку
-
Субъекты хозяйствования – суб’екты гаспадарання
-
Сфера обращения и торговли – сфера абарачэння і гандлю
-
Сфера услуг – сфера паслуг
-
Товарно-денежные отношения – таварна-грашовыя адносіны
-
Трудовая теория стоимости – працоўная тэорыя вартасці
-
Трудовые усилия – працоўныя намаганні
-
Удовлетворение потребностей – задавальненне патрэбнасцей
-
Частная экономическая теория – прыватная эканамічная тэорыя
-
Частное предпринимательство – прыватнае прадпрыймальніцтва
-
Частные предприниматели – прыватныя прадпрыймальнікі
-
Экономический механизм хозяйствования – эканамічны механизм гаспадарання
-
Экономическое управление – эканамічнае кіраванне
-
Экономическое управление – эканамічнае кіраванне
-
Экономичеческая система – эканамічная сістэма Слоўнікавы мінімум “Правазнаўства”
-
Исполнительная власть - выканаўчая ўлада
-
Правительство – урад
-
Центральный орган государственного управления - цэнтральны орган дзяржаўнага кіравання
-
Премьер-министр - Прэм’ер-міністр
-
Подотчетно - справаздачна
-
Исполняющий обязанности - выконваючы абавязкі
-
Широкие полномочия - шырокія паўнамоцтвы
-
Государственная безопастность - дзяржаўная бяспека
-
Денежная политика - грашовая палітыка
-
Здравоохранение - ахова здароўя
-
Борьба с преступностью - барацьба са злачыннасцю
Блок 5 Праблемы беларуска-рускай інтэрферэнцыі. Асаблівасці марфалагічнай сістэмы беларускай мовы
-
Назоўнік – знамянальная часціна мовы, якая абазначае прадмет і мае самастойныя граматычныя катэгорыі роду, ліку і склону.
-
Агульныя назоўнікі абазначаюць назвы цэлых класаў аднародных прадметаў, жывых істот, з’яў прыроды, абстрактныя паняцці.
-
Уласныя назоўнікі - індывідуальныя назвы людзей, жывел, прадметаў нежывой прыроды.
-
Канкрэтныя назоўнікі абазначаюць прадметы рэчаіснасці, некаторыя дзеянні, стан, час, грамадскія падзеі, калі яны ўспрымаюцца як канкрэтныя.
-
Абстрактныя назоўнікі абазначаюць разнастайныя адцягненыя паняцці, пачуцці, псіхічныя працэсы, стан, уласцівасці.
-
Асабовыя назоўнікі – адушаўленыя назоўнікі, якія абазначаюць асоб па сацыяльнай, нацыянальнай, палітычнай прыналежнасці, па роду дзейнасці,па сваяцкіх адносінах, па месцы жыхарства, розных якасцях.
-
Зборныя назоўнікі абазначаюць сукупнасць асоб, жывых істот, аднародных прадметаў, як адно цэлае..
-
Рэчыўныя назоўнікі абазначаюць назвы рэчываў аднароднага саставу (хімічных элементаў, прадуктаў харчавання, тканін, сельскагаспадарчых культур.
-
Адзіночналікавыя назоўнікі – ужываюцца толькі ў форме азіночнага ліку.
-
Множналікавыя назоўнікі – ужываюцца толькі ў форме множнага ліку.
-
Лічэбнік – самастойная часціна мовы, якая абазначае лік, колькасць, сукупнасць прадметаў або парадак прадметаў пры лічэнні
-
Займеннік – самастойная часціна мовы, якая ўказвае на прадмет, прымету, колькасць, але не называе іх.
-
Прыметнік – самастойная часціна мовы, якая абазначае прымету прадмета і дапасуецца да назоўніка ў родзе, ліку, склоне.
-
Якасныя прыметнікі – прыметнікі, якія абазначаюць якасці і ўласцівасці прадметаў (колер, форму, памер, пачуцці, успрыманні, знешнія і ўнутраныя якасці чалавека).
-
Адносныя прыметнікі – прыметнікі, якія абазначаюць прымету прадмета не непасрэдна, а праз адносіны да іншага порадмета..
-
Прыналежныя прыметнікі – прыметнікі, якія абазначаюць прыналежнасць чаго-небудзь асобе ці жывой істоце..
-
Дзеяслоў – часціна мовы, якая абазначае дзеянне ці стан як працэс і выражае яго ў граматычных катэгорыях асобы, трывання, стану, ладу, часу. Дзеяслоў мае граматычныя катэгорыі стану, трывання, ладу, часу, асобы, ліку, а таксама складаную сістэму форм.
-
Дзеепрыметнік – форма дзеяслова, якая абазначае прымету прадмета паводле дзеяння.
-
Дзеепрыслоўе – нязменная форма дзеяслова, якая абазначае дадатковае дзеянне і паясняе асноўнае дзеянне, выражанае дзеясловам-выказнікам. дадатковае дзеянне, якое адбылося раней за асноўнае дзеянне, выражанае дзеясловам-выказнікам.
Слоўнікавы мінімум (“менеджмент”):
-
Благо – даброты (выгоды)
-
Валовая продукция – валавая прадукцыя
-
Взаимозаменяемые (субституты или заменители) и взаимодополняемые (комплементарные) блага – узаемазамяняльныя (субстытуты або замяняльнікі) і ўзаемадапаўняльныя (камплементарныя) даброты
-
Воспроизводственный цикла - цыкл узнаўлення
-
Долговременные и недолговременные блага – доўгатэрміновыя і нядоўгатэрміновыя даброты
-
Духовныя ценности – духоўныя каштоўнасці
-
Жизненный цикл - жыццевы цыкл
-
Излишек над необходимым продуктом –лішак над неабходным прадуктам
-
Кругооборот продукции – кругазварот прадукцыі
-
Личные запросы – асабістыя запатрабаванні
-
Натурально-вещественная и общественная сторона продукта – натуральна-матэрыяльны і грамадскі бок прадукта
-
Неэкономические и экономические блага – неэканамічныя і эканамічныя даброты
-
Обращение продукции, товаров, услуг, валют, ценных бумаг – абарачэнне прадукцыі, тавараў, паслуг, валют, каштоўных папер
-
Паи государственных и частных компаний – паі дзяржаўных і прыватных кампаній
-
Полезная вещь – карысная рэч
-
Полезный эффект деятельности – карысны эффект дзейнасці.
-
Потребительские свойства – спажывецкія ўласцівасці
-
Потребление средств производства – спажыванне сродкаў вытворчасці
-
Предметы потребления – прадметы спажывання
-
Прибавочный продукт – прыбавачны прадукт