3 Кесте.
Ең аз көлденең жарық (Ет, Лк) қызу шамдардың меншікті салмағы 1 Вт / 1 м2 жалпы біркелкі жарық түсіп тұрған (ГОСТ 2239 – 54).
|
Шамдардың салмағы |
Желідегі кернеу 220 вт (лк) | ||
|
Тік жарық |
Шашыраңқы жарық |
Шағылысқан жарық | |
|
75 |
2,52 |
2,14 |
1,6 |
|
100 |
2,64 |
2,42 |
1,78 |
|
150 |
3,31 |
2,83 |
2,1 |
|
200 |
3,59 |
3,06 |
2,26 |
|
300 |
3,92 |
3,32 |
2,46 |
4 Кесте.
Ең аз көлденең жарық (Ет, Лк) люминисцентті шамдардың меншікті салмағы 1 Вт / 1 м2 жалпы біркелкі жарық түсіп тұрған (ГОСТ 68 – 25 - 54).
|
Желідегі шамдар |
Шамдардың салмағы |
Ақ шамдар |
Шамдар КЖ | ||||
|
Тік жарық |
Шашы раңқы жарық |
Шағы лысқан жарық |
Тік жарық |
Шашы раңқы жарық |
Шағы лысқан жарық | ||
|
220 |
30 |
12,6 |
10,5 |
7,92 |
10,5 |
8,9 |
6,6 |
|
|
40 |
13,0 |
11,05 |
8,15 |
11,5 |
9,8 |
7,25 |
Жарық түсіп тұрған, шағылысқан беттердің жарықтығын жеткілікті дәлшілдікпен формула арқылы есептеуге болады.
Е х Р
В = __________________ НИТ
3,142
мұнда: В – беттің жарқындығы (НИТ)
Е – беттің жарықтығы (лк)
3,142 – шама, тән бұрышқа сай
Р – беттің шағылысу коэффициенті, оның мағынасын 5 кестеден алуға болады, болмаса әділетті люксметр арқылы өлшеуге болады.
Нит – сондай жазық беттің жарқындығы, ол перпендикуляр өтеді, 1 свечаға тең смәулеленген жарыққа 1 м 2 аудан жерже 1 стильб – 19 мың рет Ниттан көп.
5 Кесте. Шағылысу коэффициенті.
|
Бет |
Шағылысу коэффициенті |
|
Бор, избес, гипс |
0,85 |
|
Ақ желімнен жасалған бояу |
0,80 |
|
Ақ қағаз |
0,758 |
|
Жаңа ағартылған қабырға |
0,56 |
|
Баяғыда ағартылған қабырға |
0,33 |
Беттердің шағылысу коэффициентін люксметр арқылы анықтау.
Ол үшін люксметрді былай қолдану керек: сезгіш бетті фотоэлементті зерттейтін беттен 10 – 15 см биіктікте ұстаймыз және гальвонометрдің көрсеткішін қараймыз, сосын фотоэлементті сол биіктікте қарама – қарсы жаққа бұрып, тағы да гальвонометрдің көрсеткішін есептейміз. Мысалы: беттен шағылысқан жарық селі фотоэлементте 75 лк береді, ал түскен жарық – 125 лк.
125 лк – 1 75 лк х 1
75 лк - х х = __________________ = 0,60
125 лк
Шағылысу коэффициенті 0,60.
Қорытынды: салыстырғанда жақсы жасанды жарық барлық көрсеткіш бойынша қанағаттанарлық болу керектігін студент еске алу керек.
Тангенстің таза салмағы.
|
0,017 0,035 0,052 0,070 0,087 0,105 0,123 0,141 0,158 0,176 0,194 0,123 0,231 0,249 0,268 |
16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 |
0,287 0,306 0,326 0,344 0,364 0,364 0,404 0,724 0,445 0,466 0,488 0,510 0,532 0,554 0,557 |
31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 |
0,601 0,625 0,649 0,675 0,700 0,727 0,754 0,781 0,810 0,839 0,869 0,900 0,933 0,966 1,000 |
Қосымша 3.
Қорытынды білім деңгейін бағалау.
1. Бөлменің бағыты қай жаққа қарағанда максимальды инсоляциялық
тәртіп қалыптасады?
А) солтүстік-шығыс
Б) оңтүстік
В) оңтүстік-шығыс
Г) батыс
Д) солтүстік
2. Шамдардың меншікті қуаттылығы қалай анықталады?
А) шамдардың жалпы қуаттылығының еден ауданына қатынасы
Б) шамдардың қуаттылығының олардың санына қатынасы
В) лампалардың жалпы қуаттылығының еден ауданына қатынасы
Г) лампалардың жалпы қуаттылығының олардың санына қатынасы
Д) еден ауданының шамдар санына қатынасы
3. Люксметрдің жұмыс істеу принципі неге негізделген?
А) жарық ағымының жылулық ағымға айналуына
Б) жарық ағымынң электрлік токқа ағымына
В) инфрақызыл радиацияның электрлік токке айналуына
Г) ультракүлгін электрлік токке айналуына
Д) жарық ағымының электромагниттіге айналуына
4. Затты анық көру уақыты қалай аталады?
А) көру өткірлігі
Б) айыру жылдамдығы
В) контрастты сезімталдық
Г) анық көру тұрақтылығы
Д) айыру қабілеттілігі
5. Жарықтану денгейінің нормативтері неге сәйкес белгіленеді?
А) жұмысшылар денсаулығы жағдайына
Б) көру қызметінің физиологиялық ерекшеліктерімен
В) жұмысшылардың көру ерекшеліктерімен
Г) өндірістің технологиялық ерекшеліктерімен
Д) өндірістің техникалық жарықтануымен
6. Терезенің қандай бағыты бөлменің неғұрлым ұзақ және интенсивті
инсоляциясын қамтамасыз етеді?
А) оңтүстік
Б) солтүстік
В) батыс
Г) шығыс
Д) оңтүстік-шығыс
7. Егер терезе шығысқа қараған болса тәуліктің қай уақытында
бөлмеге тура күн сәулесі түседі?
А) кеште
Б) таңертең
В) түсте
8. Бөлменің инсоляция ұзақтығының нормасы неге байланысты?
А) бөлменің қай бағытқа қарағанына
Б) жыл мезгіліне
В) климаттық белдеуге
Г) терезенің көлемі мен конфигурациясына
Д) атмосфера жағдайына
9. Бөлменің инсоляция ұзақтығы қандай факторларға байланысты?
А) жыл мезгіліне
Б) көлеңке түсіретін обьектілердің болуына
В) атмосфера жағдайына
Г) терезе шынысының жағдайына
Д) күннің көкжиектен тұру биіктігіне
10. Бөлменің инсоляция ұзақтығы қандай факторларға байланысты?
А) терезенің көлемі мен конфигурациясына
Б) атмосфера жағдайына
В) терезе шынысының жағдайына
Г) күннің көкжиектен тұру биіктігіне
Д) жыл мезгіліне
8. Ұсынылған әдебиеттер:
Негізгі: 1. Г.И.Румянцев «Общая гигиена» - М.:Медицина, 1990.
Г.И.Румянцев Руководство к лабораторным занятиям по общей гигиене.- М.:Медицина, 1980.
Дәріс материалдар.
Қосымша: 1. К.А. Буштуева. Коммунальная гигиена. – М.:Медицина, 1986.
Е.И. Гончарук. Изучения влияния факторов окружающей среды на состояние здоровья населения. – М.:Медицина,1989.