Сборник лекций и упражнений по карельскому языку (ливвиковское наречие)
.pdfVen’an Federation opastusda tiedoministerstvu korgeviman ammattiopastuksen valdivon budžiettuopastuslaitos
Petroskoin valdivonyliopisto
T. V. PAŠKOVA
KARJALAN KIELEN LIVVIN MURDEHEN LUVENDODA HARJOITUSKOGOMUS (SUBSTANTIIVU)
Petroskoi
2012
ББК 81.2 УДК 81.661.2
П223
Рецензенты:
канд. филол. наук, доцент Н. М. Гилоева; канд. филол. наук, младший научный сотрудник сектора
языкознания ИЯЛИ КарНЦ РАН А. П. Родионова
Печатается по решению редакционно-издательского совета Петрозаводского государственного университета
Пашкова, Т. В.
П223 Сборник лекций и упражнений по карельскому языку (ливвиковское наречие). Имя существительное : учеб. пособие. – Петрозаводск : Изд-во ПетрГУ, 2012. – 139 с.
ISBN 978-5-8021-1403-2
Учебное пособие предназначено для студентов второго курса, обучающихся по специальности «Карельский и финский языки и литература». В него включен лекционный материал, разработанный в соответствии с темами, изучаемыми на данном курсе, и упражнения, способствующие закреплению теоретических знаний и пополнению словарного запаса.
Пособие предназначено для аудиторной и самостоятельной работы и, возможно, будет полезно для всех желающих изучать карельский язык.
Издается в рамках реализации комплекса мероприятий Программы стратегического развития ПетрГУ на 2012-2016 гг.
ББК 81.2 УДК 81.661.2
© Пашкова Т.В., 2012
ISBN 978-5-8021-1403-2 © Петрозаводский государственный университет, 2012
Учебное издание
Пашкова Татьяна Владимировна
Сборник лекций и упражнений по карельскому языку (ливвиковское наречие).
Имя существительное
Учебное пособие
Редактор О. В. Обарчук
Компьютерная верстка М. А. Тарасюк
Подписано в печать 25.08.2012. Формат 60х84 1/16. Бумага офсетная. Печать офсетная.
Уч.-изд. л. 2,4. Тираж 80 экз. Изд. №.171
Федеральное государственное бюджетное образовательное учреждение
высшего профессионального образования ПЕТРОЗАВОДСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ
Отпечатано в типографии Издательства ПетрГУ 185910, г. Петрозаводск, пр. Ленина, 33
T. V. PAŠKOVA
KARJALAN KIELEN LIVVIN MURDEHEN LUVENDODA HARJOITUSKOGOMUS (SUBSTANTIIVU)
SYVÄINDÖ
SANAN RAKENDEH ................................................................. |
4 |
SANALUOKAT. SUBSTANTIIVU ......................................... |
11 |
NOMINOIN VARDALOT ........................................................ |
21 |
SUBSTANTIIVOIN LUGU ...................................................... |
40 |
SUBSTANTIIVOIN SIJAT ....................................................... |
49 |
NOMINATIIVU......................................................................... |
52 |
GENETIIVU .............................................................................. |
56 |
AKKUZATIIVU. PARTITIIVU................................................ |
69 |
ESSIIVU. TRANSLATIIVU ..................................................... |
97 |
SYVÄINPAIKKUSIJAT ......................................................... |
102 |
ULGOPAIKKUSIJAT ............................................................. |
115 |
ABESSIIVU. KOMITATIIVU. PROLATIIVU. |
|
INSTRUKTIIVU...................................................................... |
131 |
3
SANAN RAKENDEH
Jogahizel sanal on oma rakendeh. Sanan rakendeheh kuulutah erilazet sanan ozat. Niidy sanotah morfeemoikse. Morfeemoih kuulutah sanan vardalo, tunnus, taivutuspiäteh.
Vardalo
Vardalo on se morfeemu, kudai jiäy, konzu sanas eroitetah tunnus da piäteh. Vardalo sanas on enzimäzenny. Vardaloh liitytäh toizet morfeemat.
Vardaluo on kahtu luaduu: -) vokalivardalo; -) konsonantuvardalo.
Vokalivardalon lopus on vokali: tyttäre-t, vastavukse-h.
Konsonantuvardalon lopus on konsonantu: tytär-dy; vastavus-tu.
Tunnus
Tunnus on morfeemu, kudai andau sanale ližämerkičyksen, ezimerkikse:
-) monikon merkičyksen nominoile: tyttäri-l, paginoi-le, puuloi-h;
-) aigumerkičyksen verbilöile: pagizimmo, annoin. Tunnus liittyy vokalivardaloh.
4
Taivutuspiäteh
Taivutuspiäteh on morfeemu, kudamua käytetäh sanoin taivuttajes: tyttäre-t, tyttäre-l, pagize-t, pagize-tto.
Taivutuspiäteh on sanan lopus.
Nominoin taivutuspiätehty sanotah sijapiättehekse. Verbilöin taivutuspiätehty sanotah persounupiättehekse.
Harjoitus 1. Lövvä sanoin algumuvvot da vardalot. Ozuta kai tunnukset da sijapiättehet.
Malli: unis → uni (une-; un-) → i – monikon tunnus, s – inessiivan sijapiäteh; pyöräl → pyöry (pyörä-) → l – adessiivan sijapiäteh.
vembelet kindahih kirjuttimen kujoloile ruostiel merispäi perehet nagrehelpäi vuvven
čiučoile puuloil
5
päččilöis lippahih tervehyzii kyndyö lammes köyhil jovespäi
Harjoitus 2. Luve tekstu da kiännä. Merkiče kaikkien verbilöin taba-, aiguda persounumuvvot, lövvä niilöin I infinitiivu.
Malli: kačoin → indikatiivan imperfektu, yksikön 1. persounu → kaččuo;
ečikkäh → imperatiivu, yksikön 3. persounu →
eččie;
emmo ole lykännyh → indikatiivan perfektu, monikon 1. persounu, kieldomuodo → lykätä.
Gostih, ga hos mukilleh
Myö, vahnemban sizärenke, elämmö kahtei. Emmo ole nygöi jo nuoret, ga vahnakse vie ei himoita mennä. Sizärel vuvven-toizen peräs jo rodieu 80 vuottu. A minul jo on seiččemeskymmen kuvves vuozi. Mielel emmo ole vahnat, a mahat kazvettih, jallat kivettih.
Kaikin puolin hözistyimmö.
6