- •1.Психология пәні, мақсаты,міндеті мен әдістерін сипаттаңыз
- •2.Психологияның даму тарихын кесте түрінде бейнелеңіз
- •XVII-XIX ғ. Психология
- •3.Психология ғылымның негізгі салаларының өзара байланысын талдаңыз
- •4.Психология ғылымының дамуындағы негізгі кезеңдеріне сипаттама беріңіз
- •5.Психологиялық зерттеудің негізгі әдістерінің өзарабайланысын көрсетіңіз
- •6.Тұлғаның қалыптасуы мен дамуына әсер етуші факторларды айқындаңыз
- •7.Тұлға дамуының концепцияларының негізгілерін сипаттаңыз
- •8.Түйсік және оның түрлерінің өзарақатынасына анықтама беріңіз
- •3. Вибрациялық туйсікте
- •9.Түйсіктің заңдылықтарының табиғатын көрсетіңіз
- •10.Түйсiктердiң қандай негізге сүйеніп жiктелетінін атаңыз
- •11.Қабылдау түрлері мен заңдылықтарының өзарабайланысын орнатыңыз
- •12.Қабылдаудың негізгі ерекшеліктері табиғатын сипаттаңыз
- •13.Қабылдаудың түрлерi: кеңiстiктi, уақытты және қозғалысты қабылдау өзарақатынасын көрсетіңіз
- •14.Естің негізгі процестерінің ерекшеліктеріне анықтама беріңіз
- •15.Естің түрлері мен процестерінің өзарабайланысын көрсетіңіз
- •16.Естің психологиялық теорияларын анықтаңыз
- •17.Естің индивидуалды ерекшеліктері және дамуын сипаттаңыз
- •18.Есте сақтау мен жаттау ережелерін сипаттаңыз
- •19.Ойлау түрлері мен формаларының табиғатын талдаңыз
- •20.Ойлаудың қасиеттері.
- •21. Сөйлеудің түрлері
- •22.Ауызша және жазбаша сөйлеу ерекшеліктерін салыстырмалы түрде талдаңы
- •23.Сөйлеу және оның қызметтеріне сапалық талдау жасаңыз
- •24. Зейін, оның қызметтері және түрлері
- •25. Зейіннің психологиялық теориялары
- •26. Қиял және оның психикалық іс-әрекеттегі рөлі
- •27. Қиялдың түрлері
- •28.Қиял және шығармашылық
- •29. Эмоция туралы жалпы түсiнiк.
- •30. Эмоцияның негізгі түрлері
- •31.Эмоцияның негiзгi қызметтерiне талдаңыз
- •32Жоғары деңгейдегі сезімдер табиғатын түсіндіріңіз
- •33.Еріктің негізгі қызметтеріне болжам жасаңыз
- •34Адамның еріктік қасиеттері мен дамуы жолдарын көрсетіп, дәлелдеңіз
- •35.Темперамент өзгермейді деген тұжырымды сыни бағалаңыз
- •36.Гиппократтың темперамент туралы теориясы туралы көзқарасыңызды көрсетіңіз
- •40.Темперамент және мінез арақатынасы туралы пікірлерді талдаңыз
- •41. Мінездің қалыптасуына әсер ететін қандай заңдылықтарды білесіз?
- •42. Мінездің тұлғалық ерекшеліктері туралы көзқарасыңызды беріңіз
- •43. Темперамент пен мінездің айырмашылықтарын сызба түрінде көрсетіңіз?
- •44. Мінез адамның дене құрылымына байланысты деп есептейтін Кречмер мен Шелдонның теориясымен келісесіз бе?
- •45. А.Е. Личко бойынша мінез акцентуация түрлерінің қайсына өзіңізді жатқыза аласыз және неге?
- •46.К.Леонгард бойынша мінез типтерінің қайсына өзіңізді жатқыза аласыз және неге?
- •47. Мінездің қалыптасу ерекшеліктері жайлы эссе жазыңыз.
- •48. Кәсіби маманы болуда қажетті қабілеттің түрін талдаңыз.
- •49.Қарым-қатынаста комплимент айтудың қажеттілігін дәлелдеңіз
- •50.Өмір қиындықтарын жеңуде көмектесетін тұлғалық еріктік сапаларды қарастырыңыз
- •51.«Психология мен өз мамандығыңыздың байланысы» тақырыбында эссе құрыңыз
- •52.Сіздің тұлғалық даму деңгейлеріңізді сызба түрінде көрсетіңіз
- •53.Ерік –жігерді шыңдаудың жолдары туралы болжам жасаңыз
- •54.«XXI ғасыр - психология ғасыры» тақырыбын талдаңыз
- •55.Мінездің өзгеруіне себеп болатын факторларды анықтаңыз
- •56.Логикалық ойлауды дамытуға арналған әдіс-тәсілдерді қарастырыңыз
- •57.Болашақта өз кәсібіңізде пайдалана алатын психологиялық білімдерді түсіндіріңіз
- •58.Өзіңіздің студенттік тобыңызға психологиялық мінездеме беріңіз
- •59.Адам қабілеттерін дамыту жолдары туралы баяндаңыз
- •60.Тұлғалық даму деңгейлеріңізге сызба құрыңыз
- •Тұлға дамуының кезеңдері (э.Эриксон бойынша)
34Адамның еріктік қасиеттері мен дамуы жолдарын көрсетіп, дәлелдеңіз
Еріктік әрекеттер табиғатын түсіну үшін бұл жөніндегі ғылыми көзқарастар өрісіне зер салған жөн. Ерік ұғым ретінде де, нақты болмыстық құбылыс ретінде де тарихи сипатқа ие. Ежелгі және орта ғасырлық дүние ерік құбылысын бүгінгі біздің түсінігіміздей танып білмеген. Мысалы, ежелгі қоғамда адам еркі жөнінде тіпті сөз болмаған, оның орнына «даналық мұраты» ұғымын қолданған. Адамның қылық әрекеттері табиғат пен өмірдің ақыл бастауларына және логика қағидаларына бағынады деп түсінген. Осыдан Аристотельдің пайымдауынша, әрқандай әрекет логикалық қортындылардан туындайды. Ал өзінің «Никомахов этикасы» еңбегінде «дәмдінің бәрін жеу керек» және «бұл алма дәмді» деген пікірлер санада «бұл алманы жеу керек» деген қорытынды ой пайда етпейді, адамды бірден сол алманы жеп қою әрекетіне келтіреді деп жазған. Ерік табиғатына болған мұндай көзқарас қазіргі күнде де жоқ емес.Ш.Н Чхарташвили мақсат пен саналы тану интеллектуалды әрекеттер категориясынан туындаған деумен, еріктің өзіндік сипаты барлығына шек қояды, сондықтан ғылымға жаңа бір «ерік» терминін ендірудің қажеті жоқ екенін дәлелдеуге тырысады. Адамды әрекетке бағыттайтын, мақсат қоюға талаптандыратын бір түрткі Адамды әрекетке итермелейтін негізгі мотив- оның түрлі қажеттері. «Қайрат дегеніміз өмір жолында кездесетін екі талай кездердеЕрік қоғамдық еңбек процесінде пайда болып, қалыптасқан. Тек Сөйтіп, ерік қимылдарын өзінен-өзі пайда болмайтын, керісінше, адамның Орыс ғалымдары И.М.Сеченов пен И.П.Павлов ерік қимылдарының белгілі Еріктің физиологиялық механизмі де ми қабығының рефлекстік табиғатына И.П.Павлов «... еріктік қозғалыстың механизмі жоғары нерв қызметінің Ерікті қозғалыстарды орындау дегеніміз – еріктің ең қарапайым Еріктің мағынасы кең. Мұның бірінші жалпы мағынасы адамның
ЕРІКТІК АМАЛДЫ ТАЛДАУ Ерік қимылы адамның даму процесінде біртіндеп жетіліп, қалыптасатын Адам осылай өзінің келешекте белгілі бағытта істейтін ісінің Адамның алдындағы мақсаты осылайша айқындалғаннан кейін, әрекеттің орындалу
Мақсатқа жетудің жолдары белгіленіп, жоспар жасалғаннан кейін адамның
Мотивтер күресін Н.В.Гоголь «Үйлену» комедиясында жақсы
көрсеткен. Некесі Сөйтіп, мақсат қою, тілек, қалау, мотивтер күресі, тоқтамға Еріктік амалдың ең негізгі кезеңі- қандай болмасын тоқтамды
ЕРІК САПАЛАРЫ Адамның ерік-жігер қасиеттері сан қилы. Бұлардың іс-әрекеттің нақтылыБіріншіден, еріктің күшіне (тоқтамға келгіштік, кедергілерді жеңе алу,
Тоқтамға келгіштік Тоқтамға келгіштік дегеніміз адамның небір қиын-қыстау кезеңдерде қажетті Адамның өз әрекетін дұрыс түсінуі, істеген ісін аздыкөпті
Табандылық
Табанды адам алған бетінен қайтпай, көздеген мақсатына қайткен
Мектеп оқушыларын табандылыққа тәрбиелеуде мұғалім мына шараларды жүзеге
Баланы жас кезінен қолына алған ісін ылғи да
Оқушы дербес әрекет жасауға, өз бетімен қиыншылықтармен күресе
Баланы коллективтегі ортақ мүдде үшін күресе білуге баулу,
Ұстамдылық.
Ұстамдылық дегеніміз адамның оқыс қимыл-қозғалыстан,
орынсыз сөйлеуден, басқа
Осындай қасиеттер адамның түрлі қиыншылықтарды жеңе білуге машықтануы,
Жастар шыдамдылық пен ұстамдылықтың, өзін-өзі меңгере алудың тарихта
Күшті ерік адамның осындай ауыртпалықты жеңіп отыруы Тәртіптілік пен жинақылық.
Тәртіптілік дегеніміз адамның өз қимыл-қозғалысын, ойы мен тілегін
Оқушыларды тәртіптілік пен жинақылыққа тәрбиелеу дегеніміз олардың оқу
Ерлік.
Ерлік дегеніміз алға қойған мақсатына шексіз сенген, солОсы айтылған ерік сапаларымен әр адам өз басын
Ерекше сабырлылық, ең болмағанда сырттай сабырлы болу
Сөз бен істе әділ болу.
Қимыл-қозғалыстың ақылға қонымдылығы.
Тоқтамға келе алу.
Өзін жөнінде орынсыз бір сөз де айтпау
Уақытты мақсатсыз өткізбеу, кездейсоқ іске ұрынбай, тек көңілге
Қажетті, не ұнамды нәрсеге ғана бой ұсыну, көрсе
Әр кеш өзің істеген іске мұқият есеп беріп
Еш уақытта да өткендегі, не қазіргі, не алда
10. Осы жоспарды ешкімге көрсетпеу.
Балалардың бойына кез келген ерік сапаларын қалыптастыра беруге Егер бала түрлі кедергілерді, қиыншылықтарды жеңуде барлық күш-жігерін,Әр түрлі ерік сапалары бір-бірімен байланыспайтын оқшау жатқан
ЕРІКТІҢДАМУЖӘНЕОНЫТӘРБИЕЛЕУ
Жаңа туған балада шартсыз рефлекстер түріндегі ырықты қозғалыстар Баланың еркін тәрбиелеуді неғұрлым жас кезінен бастау қажет.Ерік кемістіктері жас балаларда көбірек кездеседі. Соның бірі-қыңылық.Мектеп жасына дейінгі балалардың арасында (әсіресе, бөбектерде) кездесетін
Мектеп жасына дейінгі балаларда қасарыспалық та жиі ұшырайды.
Үлкендердің айтқанына немесе тыйым салғанына қарамастан, өз ойлағанын
Бала туған күнінен бастап мол дүниеге кезігетін болса,
Ерік-жігерді тәрбиелеуде баланың жеке басын жақсы тани білу, Ерікті шыңдау имандылық тәрбиесінің басты мәселелерінің бірі.