Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
И Причастия и причастные конструкции в латинском языке.doc
Скачиваний:
334
Добавлен:
03.03.2016
Размер:
909.82 Кб
Скачать

5 . Colle a Gallis circumvento- римляне всё же не отчаялись.

6. Frumento in castra collāto- всё было приготовлено к зиме.

7. Littěris allātis et spe salūtis auctā- Цезарь начал наступление.

8. Subǐto clamōre sublāto- галлы пошли в наступление.

9. Signo dato- воины начали сражение.

10. Popǔlus, qui ad oceănum habǐtant, una aestāte pacātis- Цезарь отправился во внутренние части страны.

11. Cohortǐbus quattuor relictis- Цезарь перешёл реку.

12. Legiōne una praemissā- Цезарь последовал с остальными войсками.

13. Tempŏre consilium capiendi non dato- все действовали правильно.

14. Magno numěro navigiōrum delēto- персы ушли из Греции .

15. Totā regiōne pacātā- Цезарь возвратился в Италию.

16. Centurionǐbus aut vulnerātis aut interfectis, signifěro necāto, signis in unum locum collātis, multis militǐbus iam vulnerǐbus confectis- положение было очень опасным.

17. In labyrinto a Daedălo aedifiсāto- Минотавр был заключён.

18. A mercatorǐbus e pericǔlo servātis- богам были принесены жертвы.

19 . Cum militǐbus in proelio vulnerātis- мы возвращаемся.

20 . De pericǔlo a militǐbus suscepto- полководцы поскакали верхом.

21 . Per ianuam ab uxōre apertam- он может убежать.

6 . Переведите оборот Ablatīvus absolūtus всеми возможными способами

1. imperatōre vulnerāto 2 . littěris a patre missis 3 . militǐbus terrǐtis 4 . portis oppǐdis paene clausis 5 . custodǐbus oppressis 6 . muris exstructis 7 . victoriā incŏlis nunciātā 8 . arbŏre a servis caesā 9 . acie instructā 10 . consiliō pugnandi captō 11 . clamōre a militǐbus sublāto 12 . clamōre ab incŏlis audīto 13 . in oppǐdo capto 14 . oppiǐdo capto 15 . itiněre uno die confecto 16 . spe auctā 17 . limǐte lapidǐbus exstructo 18 . occasiōne datā 19 . concordiā et unitāte confectā.

7 а) определите форму и функцию причастия или причастного оборота в следующих предложениях, б) переведите их на русский язык

p.p.a attrib.9

p p. a. conjunctum

p. p. a.

abl.abs.

p. p. p.

attrib.

p. p. p. conjunctum

p. p. p.

abl. abs. =деепр. 10

p. p. p.

abl. abs. ≠деепр. 11

1. Socrătes saepe ridens verum dicēbat (rideo 2 – смеяться, улыбаться).

2. Alexander statuas, a Xerxe captas , Atheniesĭbus remīsit.

3. Bello confecto, Caesar in hiberna exercĭtum deducit (hiberna, ōrum n – зимние квартиры).

4. Dionysius tyrannus, Syracūsis expulsus2, Corinthum vēnit.

5. Bello Helvetiōrum confecto, legāti omnium civitātum ad Caesărem venerunt.

6. Tarquinio Superbo regnante, Pythagǒras in Italiam vēnit.

7. Malus miles est, qui imperatōrem gemens sequĭtur (gemo 3 – охать, стонать).

8. Alpĭbus superātis, Hannĭbal in Italiā cum Romānis bellum gessit.

9. Alpĭbus ab Hannĭbale superātis, Romāni magno timōre perterrĭti sunt.

10. Regĭbus expulsis, duo consules Romae4 creāti sunt (creo l – выбирать).

11. Regĭbus Romā expulsis, Romāni duos consŭles creavērunt.

12. Homĭni agenti nullus dies longus est.

13. Signo ab imperatōre dato, milĭtes in hostes impětus fecērunt (impětus, us – натиск, атака).

14. Hac oratiōne habĭtā, omnes, qui aděrant, auxilium a Caesăre petivērunt (oratiōnem habēre – произносить речь).

15. Castris relictis, milĭtes in silvam fugērunt.

16. Homo, mortem metuens, beātus non est (metuo 3 – бояться, beātus, a, um – счастливый).

17. Graeci, Trojā captā , domos revertērunt.

18. Trojā captā, Aeneas in Italiam vēnit (Aeneas, ae. m – Эней, троянский герой).

19. Caesăr, explorātis regionĭbus, omnes copias castris eduxit (explōro1 – разведывать).

20. Sequăni jam (даже) absentis Ariovisti crudelitātem timēbant (crudelĭ tas, ātis f – жестокость, timeo 2– бояться).

8

а) Определить неличные формы глаголов fio, fero, facio, eo,sum, volo, nolo; б) укажите, от какого глагола образована каждая форма.

а)

part. praes. act.

part.perf.pas.

part. fut. act.

gerundium

gerundivum

supinum

infinitivus

б)

fio

fero

facio

eo

sum

volo

nolo

1.ferendus,a,um; 2. factus, a, um ; 3. ire; 4. eundi; 5. futurus, a, um; 6. volens; 7. itum; 8. ferri; 9. nolens; 10. iturus, a,um; 11. isse; 2. volendi; 10. iens; 12. iturus, a, um; 13. isse

14. latus,a,um; 15. ferendi; 16. fore; 17. faciendus, a, um; 18. Fiěri; 19. velle

8

Определите неличные формы глаголов.

part. praes. act.

part.perf.pas.

part. fut. act.

gerundium

gerundivum

supinum

infinitivus

1. occupatūrus,a um; 2. inventum; 3. sedens; 4. pingendi; 5. liberāri; 6. falsus, a,um; 7. tegendus, a, um; 8. creāti esse; 9. oriens; 10. notandi; 11. expressus, a, um; 12. cursum; 13. tactūrus, a, um; 14. conferendus, a, um; 15. portātus, a, um; 16. volens; 17. ferendi; 18. monǐtum; 19. territūrus,a um; 20. vocatūrus esse.

10 а) Определите неличные глагольные формы; б) переведите на русский язык

1. aggressus, a um; 2. cantans; 3. cognitūrus, a, um; 4. numerāri; 5. superandus, a, um; 6. tradǐtum; 7. vetǐtus, a, um; 8. regěre; 9. putandi; 10. iubens; 11. vidēri; 12. iutūrus, a, um; 13. conficiendus, a, um; 14. utens; 15. locūtus, a, um; 16. sperāre; 17. absens; 18. patiendi; 19. progressus; a, um.

11 Переведите с русского языка на латинский и определите полученные неличные глагольные формы.

1. намеревающийся следовать; 2. оставляющий (покидающий); 3. кричать; 4. приготовления; 5. построенный, (ая, ое); 6. быть оканчиваемым; 7. (чтобы) помогать; 8. похищенный (ая, ое); 9. постановления; 10. намеревающийся совершить; 11. двигающий (волнующий); 12. молчания; 13. (чтобы) обрабатывать; 14. названный (ая, ое); 15. чувствующий; 16. тот, который должен быть захвачен, захватываемый; 17. намеревающийся трудиться; 18. учения; 19. сделанный (ая, ое); 20. быть любимым.

12 а) Определите падежные формы сочетаний и предложных конструкций; б) переведите их на русский язык

Eārum amantium virgǐnum; loquens pictūra; hanc injuriam factam; injuriā factā; copias eductas; eōrum amantium virōrum; hostium clamantium; liběri dormientes

13 Сравните и опишите различные виды включения предикативного причастия в главное предложение:

Hercǔles a rege vocātus statim věnit.

Called by the king, Hercules comes immediately.

Позванный царём, Геракл сразу же приходит.

14 Подчеркните предикативное причастие и его определяемое слово. Почему эта конструкция называется также “participium соniunctum”?

1. Legāti Romanōrum de pace ad Gallos missi Gallos superbis verbis offendēbant. 2. Copiae Romanōrum a Gallis pulsae in Capitolium fugērunt. 3. Collis diu frustra obsessus noctu a Gallis ascendebātur. 4. Capitolium a Gallis раеnе captum аb anserǐbus servātum est. 5. Custōdes е somnō ехcitāti Gallos deiecērunt. 6. Posteā Саlli morbō malō vexāti сum Romanis de расе egērunt. 7. Tandem copiae а Camillō coactae Romam liberavērunt. 8. Romāni a Camillō servāti valde gaudēbant; Galli superāti recessērunt.

anser, -еris m.: гусь.

15 Переведите на русский язык, используя придаточные предложения.

1. Helena аb Alexandrō raptā - она долго и счастливо жила в Трое.

2. Oppǐdum muris firmis munītum - он десять лет сопротивлялся врагам.

3. Тroiāni decem annos obsessi - они не утратили мужества.

4. Equus аb hostǐbus in litŏre relictus - он не вызвал подозрений.

5. Equus in forō collocātus - он почитался как божество.

6. Portae Тrōiae apertae - они сделали возможным вторжение врагов.

7. Тrōiā a Graecis delētā - она не была вновь восстановлена.

16 Какие предикативные причастия и abl. abs. выражают причинный, а какие уступительный смысл.

1. Agricŏla concordiam inter filios cottidie iurgantes reficěre conabātur. 2. Etiam cetěri filii omnǐbus virǐbus frangěre contendentes frustra laborābant. 3. Alexandro bellum cum rege Persārum gerenti solī Lacedaemonii non auxiliabantur. 4. Alexandro cum parvā manū in Asiam procedenti exercǐtus ingens a rege Persārum praemissus se obiēcit. 5. Rex Persārum illō proelio acrī victus e pugnā effūgit. 6. Rege fugiente etiam milǐtes Persārum fugae sese mandavērunt.

17 Образуйте part.praes. асt. в nоm. и abl. sing. m. от: portāre, monērе, dicěre, fасěrе, proeliāri, pollicēri, potīrī, ferre, īre, nollе.

18 Сравните. Укажите сходство и различие:

Multi homǐnes viros volantes сonsрiсabаntur.

Маnу реорlе saw the mеn flying (оr: flу).

Много людей видело летящих мужей (или: как мужи летели).

19 Определите формы и переведите

1. urbs delēta 2. urbе delētā 3. in urbе delētā 4. urbem delētam esse 5. incŏlis laetantǐbus 6. eōsdem inсŏlаs laetantes 7. vetěra castra ехрugnātа esse 8. in vallum vetěrum castrōrum 9. numěrus pugnantium 10. turris exstructas esse 11. cive divǐte аb inimīcis nесātо 12. se divǐtem fore sperans 13. deō auxiliante 14. deus аuхiliаns 15. auxilium аmīco раuрěri latum 16. auxilium аb amīco paupěre latum 17. victoria a nuntiō summis virǐbus currеntе relāta 18. Atheniensǐbus victis 19. virǐbus frustrā соnsumрtis 20. ad laborantem 21. оссasiоnе datā 22. loсō idonеō captō

20 Перевести, определив форму и значение причастия.

Troiā capǐtur

1. Classe Grаесōrum rесеdеntе Тrоiāni diu аb hostǐbus obsessi lаеtаntеs ante moenia urbis vаgаbаntur. 2. Hostǐbus in реrреtuum, ut putābant, repulsis quasi univеrsа civǐtas in castra аb hostǐbus relicta dеsсеndit. 3. Nocte inеuntе cives nihil сurаntеs suā sроntе еquum lignеum аb Ulīxe аеdifiсātum in urbem trахērunt. 4. Laосооnti infelīci cives mоnеnti nоn оbоеdivērunt, sed Sinōni fidеm hаbuērunt. 5. Portā clausā nemo рericǔlum imminērе аrbitrаbātur. 6. At nocte fere finītā omnibusque Troiānis dormientǐbus Sino Graecos in equum abdǐtos liberāvit. 7. Portā urbis fractā cetěri Graeci, qui signum exspectantes iam ante urbem vеrsаbаntur, progressi sunt. 8. Omnes hostes gladiis strictis per аdǐtum раtеntеm invаsērunt et in mеdiаm urbem рrосеdеntеs domos incendērunt. 9. Urbe ardente ingеns tumultus ortus est; frustra Troiāni аlii telis se defenděre соnāti sunt, alii clementiam hostium imploravērunt. 10. Troiā ferrō ignīque deletā Graeci muliěres et liběros sоrtеm suam miserantes vinxērunt et in servitūtem deduxērunt; deinde naves solvērunt et laeti per undas mаris domum profecti sunt. 11. Itа Troia periit.

implorāre (+ acc.) - со слезами выпрашивать, miserāri - оплакивать

21 Внести в таблицу встречающиеся в каждом предложении текста Troiā capǐtur

причастия вместе с определяемыми словами:

Причастие и определяемое слово

Употреблено в значении: причинном, временном, уступительном, определительном

Временное отношение: одновременность, предшествование

Пример: Classe recedente

причинное

одновременность

22 Перевести на латинский язык при помощи конструкции abl. abs.:

Перейдя Гелеспонт, Александр победил персов около речки Граник. После захода солнца вдруг наступили сумерки. Победив врага, воины вернулись в лагерь. Римляне поздравляли Камилла, когда он возвратился в город. Поскольку римляне испугались врагов, они покинули город и ушли в крепость. После того как персы были побеждены, афиняне снискали большую славу. Поскольку стало известно о военной опасности, Фемистокл призвал жителей Афин строить корабли. Когда персы были разбиты, корабли греков поплыли в Азию. Там они освободили от персов много греческих городов. Хотя троянцы в течение десяти лет осаждались греками, они не утратили надежды на спасение. Поскольку греки укрылись в деревянном коне, они остались незамеченными.

Практикум II

Перевод предложений с причастиями и причастными конструкциями

Participium attributīvum

1. Роёmа - loquens pictūra, pictūra tacǐtum роёmа debet esse (Auct. ad Herenn. 4, 28, 39).

2. Agrippīna turdum habuit, imitantem sermōnes homǐnum (Рlin. N. Н. 10, 120).

3. (Ferus Cupīdo) semper ardentes acuit sagittas cote cruentā (Ноr. Od. 2, 8, 14).

4. Illе homo tuam hereditātem inhiat, quasi esuriens lupus (Pl. Stich. 605).

5. Non potest invenīri vită, homǐnis, carens molestia (Prisciani Praeexerc. р. 433 К.).

6. Assiduă eminentis fortunae est comes invidiă (Vell. 1, 9, 6).

7. Anǐmo cupienti nihil satis festinātur (Sall. Jug. 64, 6).

8. Crescentem sequǐtur сură pecuniam (Hor. Od. 3, 16, 17).

9. “Trojă, vale, rapămur», clamant dantque oscula tеrrае

Troădes еt patriae fumantia tecta relinquunt (Оv. Met. 13, 420).

10. Non est consuetūdo рорǔli Romāni ullam accipěre аb hoste armātō condiciōnem (Caes. В. G. 5, 41, 7).

11. Desponděrat filiam viro acri et рго causā plebis expertae virtūtis (Liv. 3, 44, 3).

Причастие субстантивированное

1. Paupertas nulli mаlum est, nisi repugnanti (Sen. Ер. 123, 16).

2. Judex damnātur, quum nocens absolvǐtur (Syr. 288).

3. Mores dicentis persuadent, nоn oratio (В. 1887).

4. Jacet corpus dormientis, ut mortui (Cic. Div. 1, 30, 63) .

5. Omnisque nimium longă properanti moră est (Sen. Ag. 421).

6. Nihil difficǐle amanti puto (Cic. Оr, 10, 33).

7. Homǐnes magis defendenti, quam accusanti, favent (Sen. Contr. 7, 5, 7 = р. 337, 28),

8. Praecepta dare scienti supervacuum, nescienti раrum (Sen. Ер. 94. 11).

9. Roganti melius, quam imperanti pareas (Syr. 627).

10. Ignoranti, quem portum petat, nullus suus ventus est (Sen. Ер. 71, 3).

11. Sеmреr in his studiis laboribusque viventi nоn intellegǐtur, quando obrēpat senectus (Cic. Sen. 11, 38).

12. Nullus agenti dies longus est (Sen. Ер. 122, 3).

13. Pessǐmum inimicōrum genus - laudantes (Таc. Agr. 41).

14. Sero venientǐbus - ossa (Bind. 3092).

15. Ver apěrit navigantǐbus maria (Plin. N. Н. 2, 47, 122).

16. Adu1atōrum et pravă 1audantium sermo diutius haeret, quam audǐtur (Sen. Ер. 123, 9).

17. Amantes - amentes (K. 98).

18. Beāti possidentes (К. 209).

19. Omnes aliud agentes, a1iud simulantes – perfǐdi, imprŏbi, malitiōsi (sunt) (Cic. Оff. 3, 14, 60).

20. Auditōrum benevolentiā crescit dicentium facultas (Prisc. 7, 34).

21. Finis justi imperii, ut sapientes docent, utilǐtas obedientium aestimātur et salus (Аmm. Marc. 30, 8, 14).

22. Amantium irae amōris integratio est (Ter. Andr. 555).

23. Рudōrеm tollit multitūdо рессаntium (Sen. Benef. 3, 16).

24. Маgnа pars homǐnum nоn peccatis irascǐtur, sed peccantǐbus (Sen. Ira 2, 28, 8).

25. Gloriă fugientes magis sequǐtur (Sen. Benef. 5, 1, 4).

26. Non magis crudēles sunt, qui volentes vivěre occīdunt, quam qui volentes mori nоn sinunt (Sen. Contr. 8, 4 =р. 385, 1).

27. Infinīta est velocǐtas tempŏris, quae magis appāret respicientǐbus (Sen. Ер. 49, 2).

28. Desperātis Hippocrătes vetat adhibēre medicīnam (Cic. Att. lб, 15, 5).

29. Si mortuōrum alǐquis miserētur, et nоn natōrum misereātur (Sen. Marc. 19, 5).

30. Nemo potest persōnam diu ferre: fictă cito in nаtūrаm suam recǐdunt (Sеn. Clem.1,1, ).

Participium coniunctum

1. Malus miles est, qui imреrаtōrеm gemеns sеquǐtur (Sеn. Ер. 107, 9).

2. Nulli, ad alienă respicienti, suă placent (Sen. Irа 3, 31, 1).

3. Aliud stans, aliud sedens de patria sentis (Sall. in Cic. 4, 7).

4. Тimео Danaos еt dona ferentes (V. Аеn. 2, 49).

5. Nemo a!těri imperium volens concēdit (Sall. Ер. ad Caes. 1, 1 =129 р. Gerlach).

6. Petentǐbus Carthaginiensǐbus рах data est (Periocha Liv. 1, 19).

7. Livius Drusus consuli, legǐbus agrariis resistenti, ita соllum in comitio obtorsit, ut sanguis efflueret е narǐbus (Аur. Vict. Vir.Ill.66). .

8. Segestă est oppǐdum pervětus in Siciliа, quod аb Аеnēа, fugiente а Troja atque in haec loса veniente, condǐtum esse demonstrant (Cic. Vеrr. 4, 33, 72).

9. Quis potest, mortem aut dolōrem metuens, quorum altěrum saepe adest, altěrum semper impendet, esse nоn miser? (Cic. Tusc. 5, 6, 15).

10. Despěrans victoriam, coepi suadēre расеm, cujus fuěram semper auctor (Cic. Fam. 7, 3, 2).

11. Nostri duces, mаrе ingredientes, immolāre hostiam fluctǐbus consuērunt (Cic. N. D. 3, 20, 51).

12. Dictātor triumphans Urbem invehǐtur (Liv. 2,31, З).

13. Tarquinium dixisse ferunt, exsulantem se intellexisse, quos fidos amīcos habuisset, quos i nfīdos (Cic. Lael. 15, 53).

14. Atheniensǐbus consulentǐbus Pythiă praecepit, ut Мiltiădеm imреratōrem sibi sumerent (Nep. 1. 1, 3).

15. Solon Pisistrăto tyranno, quaerenti, quā tandem spe fretus sibi , tam audacǐter obsisteret, respondisse dicǐtur: «Senectūte» (Cic. Sen. 20, 72).

16. Мultōrum te ocǔli et aures nоn sentientem speculabuntur atque custodient (Cic. Cat. 1, 2, 6). .

17. Infantes balbutientes “рара” dicunt nоn patrem solum, sed cibum quoque (О. Jahn ad Persii Sat. 3, р. 14б).

18. Apes ех variis florǐbus sucos collǐgunt et in mellis dulcedinem transmutātos reddunt (Schoemann. i n ed. Plutarchi Agidis et Cleomenis р. VI).

19. Omnes, qui maxǐmo ingenio praedǐti sunt, stimǔlis gloriae concitāti, res praeclāras aggrediuntur (Osorius. Dе gloria 1, 4).

20. Urbs antīquă ruit, multos domināta реr annos (V. Aen. 2, 363).

21. Hostes, hanc adepti victoriam, in perpetuum se fore victōres, соnfidēbant (Caes. В. G. 5, 39, 4).

22. Наес vivus еripuit, reddit mortuus (Cic. Phil. 2, 37, 94).

23. Qui věnit, ut nосеat, semper meditātus věnit (Syr. 601).

Participium praedicatīvum

1. Video ego te Amōris valde tасtum toxǐco, adulescens (Pl. Cist. 298).

2. Dic, hospes Spartae, nos tе his vidisse jacentes,

Dum sanctis patriae legǐbus obsequǐmur (Cic. Tusc. 1, 42, 101).

3. M. Catōnem vidi in bibliothēca sеdеntеm, multis circumfūsum Stoicōrum libris (Cic. Fin. З, 2, 7).

4. Horrentem, trementem, adulantem omnes vidēre te, vоlui: vidi (Cic. Pis. 41, 99).

5. Crates, ut ajunt, quum vidisset adulescentǔlum secreto ambulantem, interrogāvit, quid illic facěret. “Месum”, inquit, “loquor”. Cui Crates: “Саvе”, inquit, «rogo, et diligenter attende: cum homǐne malo loquěris». (Sen. Ер. 10, 1).

6. Рuеrōrum in turba quidam ludentem Attǐcus

Aesōpum nucǐbus quum vidisset, restǐtit

Еt quasi delīrum risit (Phaedr. 3, 14, 1).

Participium futūri actīvi conjunctum

1. Multos in summă pericǔlă misit

Ventūri timor ipse mali (Lucan. 7, 104).

2. Аvе, imperātor, moritūri te salūtant (Suet. Claud. 21).

3. Milǐtes utǐque moritūros in aciem misistis (Liv. 25, 6, 9).

4. Alexander, Macedŏnum rех, discěre geometriam coepěrat, infēlix, scitūrus, quаm pusilla terra esset, ех qua minǐmum occupavěrat. Ita dico: infelix оb hoc, quod intellegěre debēbat, falsum se gerěre cognōmen. Quis enim esse magnus in pusillo potest? (Sen.).

5. Agrum paratūros ante omnia intueri, oportet, aquam, viam, vicīnum (Cato in Plin. ).

6. Omnia mortalium opěra mortalitāte damnāta sunt; inter peritūră vivǐmus ( Sen. Ep.).

7. Jugurtha, postquam Romā egressus est, fertur, saepe ео tacǐtus respiciens, postremo dixisse: “Urbem venālem et mаtūrе peritūram, si emptōrem inveněrit” (Sall. Jug. 35, 10).

Participium coniunctum

1. Occīsus dictator Caesar aliis pessǐmum, aliis pulcherrǐmum facǐnus videbātur (Таc. Аnn. 1, 8, 27).

2. Tertio аnnо post reges exactos Tarquinius Tuscǔlum se соntǔlit (Eutrop. 1, 11).

3. Regnātum Romae аb condǐta Urbe ad liberātam annos ducentos quadraginta quattuor (Liv. i. 60, 3).

4. Tres et sexaginta аnni sunt а primo Punǐco ad secundum bеllum finītum (Liv. 31, 1, 3).

5. Major ех civǐbus аmissis dolor, quаm laetitiă fusis hostǐbus fuit (Liv. 4, 17, 8).

6. А Сарuа capta sunt anni ducenti quadraginta (Vell. 1, 7, 4).

7. Decemvǐri libros (Sibyllinos) adire atque inspicěre jussi (sunt) propter terrǐtos homǐnes novis prodigiis (Liv. 22, 36, 6).

8. Caesar statim аb oppǐdo castra movit et Metropŏlim vēnit, sic ut nuntios expugnāti oppǐdi famamque anteceděret (Caes. В. G. 3, 80, 7).

9. His Poenōrum malis etiam delētus in Sicilia сum imperatōre exercǐtus, vеlut quidam aerumnārum сumǔlus, accessit (Justin. 22, 7, 1).

ABLAТIVUS ABSOLUTUS

A

1. Reluctante naturā, irrǐtus labor est (Sen. Tranq. 7, 2).

2. Latrante unо, latrat statim et alter canis (Proverbium=Riley 200)

3: Aliēnos agros irrǐgas, tuis sitientǐbus? (Proverbium=Riley 16).

4. Maxǐmas virtūtes jacēre omnes, necesse est, voluptāte dominante (Cic. Fin. 2, 35, 117).

5. Scelerāti, conscientiā obstrepente, dormīre nоn possunt: agǐtant eos furiae (Curt. 6. 10, 14).

6. Athenienses naves conscendunt et, nihil sentientǐbus Lacedaemoniis, totam Spartam depraedantur (Justin. 3, 7, 5).

7. Graeci, advenientǐbus Persis, Thermopylas occupavēre (Justin. 8, 2, 8).

8. Nihil potest evenīre, nisi causa antecedente (Cic. Fat. 15, 34).

9. Omnia mortāli mutаntur lege creată,

Nec se cognoscunt terrae, vеrtеntǐbus annis (Маnil. 1, 513).

10. Теmрŏrа lаbuntur, tасitisquе sеnеsсǐmus annis,

Еt fugiunt, freno nоn remorante, dies (Ov. F. 6, 771).

11. Lesbiă mi, praesente viro, mala рlurǐmа dicit; Нос illi fаtuо maxǐma lаеtitiă est (Catull. 83, 1).

12. Sis mеmоr occāsus, sole cadente, tui! (Owen in Broederi Lect. lat. р. 96).

13. Etiam sanāto vulněre, cicatrix manet (Syrus in Nisardi editione р. 776).

14. Illа vera sunt remedia, quae, fugātis morbis causisque languōris, postea nоn sentiuntur (Quint. Decl. 14, 9=р. 324 Lеmаirе).

15. Реrtеrrǐtis omnǐbus, sibi quisque consulēbat (Caes. В. G. 2, 43, 2).

16. Aliquis vir bonus nobis eligendus est ас semper ante ocǔlos habendus, ut sic, tаnquаm illo spectante, vivāmus et оmniа, tanquam illо vidente, faciāmus. Нос, mi Lucili, Epicūrus praecepit (Sen. Ер. 11, 8).

17. Clausae erant аurеs, obstrepente irā (Curt. 8, 1,48).

18. Omnes virum dixērunt, patre nolente illаm duxisse (Sen. Contr. 10, 3 (32), 12=р. 488, 18).

19. In exercǐtu Romāno quum duo consǔles essent potestāte pari, quod saluberrǐmum in administratiōne mаgnārum rerum est, summă imреrii, concedente Agrippā, penes соllёgаm erat (Liv. 3, 70. 1).

20. Fabricius, medǐco Pyrrhi promittente, venēnum se regi datūrum, monuit Руrrhum, cavēret insidias (Sen. Ер. 120.6).

B

1. Lenior et mеliоr fis, accedente senectā (Ноr. Ер. 2, 2, 211).

2. Allāto ad se capǐte Gn. Pompei, Caesar avertisse ocǔlos dicǐtur (Sen. Contr. 10, 3 (32), 5 =р. 486, 5).

3. Р. Valerius, exactis regǐbus, primo anno consul fuit (Cic. Acad. 2, 5. 13).

4. Hannăbal, dux Роеnōrum, victā classe, cui praefuěrat, а militǐbus suis in сruсеm sublātus est (Liv. Periocha 1, 17).

5. Atilius Regǔlus соnsul, victis nаvāli proelio Poenis, in Afrǐсаm trajēcit (Liv. Periocha 1. 17).

6. Sol dictus est, quia, quum est exortus, obscurātis оmnǐbus siderǐbus, solus appāret (Cic. N. D. 2, 27. 68).

7. Audisse te credo, Platōnem, Socrăte mortuo primum in Aеgyрtum discendi causā, post in ltаliаm et in Siciliam contendisse (Cic. Rep. 1. ,10, 16).

8. Odor гоsārum manet in mаnu, еtiаm rosā submōtā (Еrаsm. 1, 150).

9. Cyrus, subactā Asiā et universo Oriente in роtеstātеm rеdасtо, Scythis bellum infert (Justin. 1, 8, 1).

10. Antonius, qui Asiam Orientemque tenēbat, repudiātā sorōre Caesăris Augusti Octaviāni, Сlеорătrаm, regīnam Aеgурti, duxit uxōrеm (Eutrop. 7, 4).

11. Re intellectā, in vеrbōrum usu facǐles esse debēmus (Cic. Fin. 3, 16, 52).

12. Quid est tam furiōsum, quam verbōrum vеl optimōrum atque оrnаtissimōrum sonǐtus inānis, nullā subjectā sеntеntiā nес sciеntiā? (Cic. Dе оr. 1, 12, 51). .

13. Senatōres, omissā dignitātis libertatisque memoriā, plebem adulāri: salutāre, benigne invitāre, apparātis accipěre epǔlis (Liv. 2З, 4, 2).

14. Popǔlus, audītis in theatro Vergilii versǐbus, surrexit universus et forte praesentem spectantemque Vergilium venerātus est sic, quasi Augustum (Таc. Dial. 13).

15. Rеgǔlum Carthaginienses, resectis palpěbris, illigātum in machǐna vigilando necavērunt (Cic. Pis. 19, 43).

16. Ingrātus est, qui, remotis arbǐtris, agit gratias (Sen. Benef. 2, 23, 2).

17. Quae potest esse vitae jucundǐtas, sublātis amicitiis? (Cic, Planc. 33, 80).

18. Gravǐdae muliěres, neglectis bonis ас salubrǐbus cibis, ciněre se nonnunquam et carbonǐbus pascunt (Muretus, Epist. I =р. 4).

19. Verres praedōnum duces, acceptā pecuniā, dimisit (Cic. Verr. 1, 4, 9),

20. Сn. Cornelius Scipio in Hispania contra Poenos prospěre pugnāvit, duce hostium Magōne capto (Periocha Liv. 1, 21).

C

1. Роmреjus, victus, turрissǐmе, amissis etiam castris, solus fugit (Cic. Fam. 7, 3, 2).

2. Нас oratiōne habǐtā, mirum in modum conversae sunt omnium mentes summăquе alacrǐtas еt cupidǐtas bеlli gerendi injecta est (Caes. В. G. 1,41,1).

3. Quivis beātus, versā rotā Fortunae, ante vespěrum potest esse miserrǐmus (Аmm. Marc. 26, 8, 13).

4. Muliěres Germānos, in proelium proficiscentes, passis manǐbus, flentes implorābant, nе se in servitūtem Romānis traděrent (Caes. В. G. 1, 51, 3).

5. Illi, gladiis eductis, caeděre incipiunt ejus servos (Cic. Mil. 10, 29).

6. Quae est in hominǐbus tantă perversǐtas, ut, inventis frugǐbus, glande vescantur? (Cic. Оr. 9, 31).

7. Caritāte benevolentiāque sublatā, оmnis est е vita sublātă jucundǐtas (Cic. Lael. 27, 102).

8. Nec реrmаnendum in unа sententia, conversis rebus, sed temporǐbus assentiendum (Cic. Fam. 1, 9, 21).

9. Miltiădes, causā cognǐtā, pecuniā multātus est (Nep. 1, 7, 6).

10. Sed tаmеn amōto quaerāmus seria ludo (Hor. Sat. 1, 1, 27).

11. Reperto, quod est optǐmum, qui quaerit aliud, pejus vеlit (Quint. 2, 15, 38).

ABLAТIVUS ABSOLUTUS SINE PARTICIPIO

1. Athenienses, prudentissǐmă civǐtas, bello dоmi relicto auctōre aeque impǐgro ас nobǐli juvene (=Alcibiăde), magnā classe in Siсiliаm transmissā, unā pugnā nаvāli florentem геmрublǐcаm suam in perpetuum aff1ixērunt (Liv. 28, 41, 17).

2. Vergilius Maro in pago, qui Andes dicǐtur, haud procul а Mantua nascǐtur, Роmреjо et Crasso consulǐbus, Idǐbus Octobrǐbus anni sеsсеntеsǐmi осtоgеsǐmi quarti (Suet. Libr. deperd. р. 296).

3. Quam bеnе Saturno vivēbant rege! (Tib. 1, 3, 35).

4. Caninio consǔle, scito, nеmǐnem prandisse; nihil, ео consǔle, mаli factum est; fuit еnim mirifǐcā vigilantiā, qui suo toto соnsulātu somnum non viděrit (Cic. Fam. 7. 30. 1).

5. Omnia summă consecūtus es, virtūte duce, соmǐtе fortūna (Cic. Fam. 10, 3, 2). .

6. Urbem Rоmаm condiděre atque habuere initio Trojāni, qui Аеnёā duce, profǔgi sedǐbus incertis vagabantur (Sall. Cat. 6, 1).

7. Plebs Romāna, Sicinio quоdаm auctōre, injussu consǔlum, in Sacrum montem secessit (Liv. 2, 32, 2).

8. Ad Corinthum unā pugnā decem mi1ia hostium, Agesilao duce, cecǐdērunt (Nep. 17, 5).

9. Осtаviānus hoc spectat, ut, se duce, bellum gerātur cum Antonio (Cic. Att. 16, 8, 1).

10. “Pater meus”, inquit Hannǐbal, “Hamilcar, pluerǔlo mе, utpŏte nоn amplius novem аnnos nato, in Hispaniam imperātor proficisscens Carthagǐne, Jovi optǐmo maxǐmo hostias immolāvit” (Nep. 23, 2, 3).

11. Тu nihil invītā dices faciesve Minervā (Ноr. А. Р. 385).

12. Nihil decet, invītā, ut ajunt, Minervā, id est, adversante et repugnante natūrā (Cic. Off. 1, 31, 110).

13. Metellus, infecto negotio, in castra cum exercǐtu revertǐtur (Sall. Jug. 58, 7).

14. Nihil opiniōnis causa, omnia conscientiae faciam. Рорǔlo spectante fiěri credam, quicquid, mе conscio, faciam (Sen. Vita 20, 4).

15. С. Flaminius legem аgrаriаm alǐquot annis ante secundum Punǐcum bellum tribūnus plebis tulit, invīto senātu (Cic. Acad. 2, 5, 13).

16. Adjūras, id te, invīto mе, nоn esse factūrum (Cic. Phil. 2,4, 9).

17. Relinquebātur ună реr Sequănos viă, quā, Sequănis invītis, propter angustias (Helvetii) ire nоn potěrant (Caes. В. G. 1, 9. 1).

18. Sapientiā praeceptrīce, in tranquillitāte vivi potest (Cic. Leg. 1, 20).

19. Galbă orātor magno in honōre, puěris nobis, erat (Cic.Brut. 127)

20. Omnǐbus insciis, eo, ubi erat rex, venit (Nep.14,3,1).

Тесты по теме: Причастия и причастные конструкции

1. Сколько причастий в латинском языке? Назовите их, приведите примеры.

а) 3;

б) 4;

в) 2.

2. От каких глагольных основ образованы латинские причастия?

а) от основы перфекта и супина;

б) от основы инфекта, перфекта и супина;

в) от основы супина и основы инфекта;

3. Какое временное значение имеют причастия настоящего и прошедшего времени?

а) абсолютное;

б) относительное;

в) абсолютное и относительное.

4. Как склоняются латинские причастия?

а) по 1 и 2 склонению;

б) по 1-2 и 3 склонению;

в) по 1- му и 3-му склонению.

5. Participium coniunctum - это:

а) согласованный причастный оборот;

б) независимый причастный оборот;

в) единичное причастие.

6. Participium attributīvum - это:

а) развёрнутое обстоятельство;

б) развёрнутое дополнение;

в) развёрнутое определение.

7. Participium praedicatīvum выполняет функцию:

а) дополнения;

б) обстоятельства;

в) определения;

8. Способы перевода participium praedicatīvum:

а) придаточным обстоятельственным предложением;

б) причастным оборотом;

в) деепричастным оборотом

9. Participium attributīvum переводится:

а) придаточным определительным предложением;

б) причастным оборотом;

в) деепричастным оборотом.

10. Ablatīvus absolutus выполняет в предложении функцию:

а) сложного определения;

б) сложного дополнения;

в) сложного обстоятельства.

11. Ablatīvus absolutus называется независимым (absolutus) потому что…

а) не связаны ни по смыслу, ни формально ни с каким словом в предложении;

б) не связаны грамматически с другими словами.

в) не зависят друг от друга;

12. Какие значения могут быть у конструкции Ablatīvus absolutus?

а) времени, причины и уступки;

б) причины и образа действия;

в) времени, причины, уступки и образа действия.

13. Какими способами переводится Ablatīvus absolutus?

а) Придаточным обстоятельственным предложением и деепричастным оборотом;

б) деепричастным оборотом и предложно-именным словосочетанием ;

в) придаточным предложением, деепричастным оборотом и предложно-именной конструкцией.

14. Бывают ли Ablatīvus absolutus без причастия?

а) конечно, не бывает;

б) бываeт всегда;

в) бывает иногда.

15. В каком случае Ablatīvus absolutus может переводиться деепричастным оборотом?

а) при причастях PPA и PPP;

б) при причастии PPA и совпадении действующих лиц в предложении и обороте;

в) при причастии PPP и совпадении действующих лиц в предложении и обороте .

СПИСОК РЕКОМЕНДУЕМОЙ ЛИТЕРАТУРЫ

1.Бабичев Н.Т. Словарь латинских крылатых слов: 2500 единиц/Н.Т.Бабичев, Я.М. Боровский. – М.: ТЕРРА, 1997. – 960 с.

2. Белов А.М. Ars grammatica. – М.: Греко-латинский кабинет Ю.А. Шичалина, 2004. – 392 с.

3. Гордиенко Т.В. Упражнения по латинскому языку. Метод. указания для студентов 1 курса направления 0305 “ Филология” / Т.В. Гордиенко. - Севастополь: Изд-во СевНТУ, 2003. – 61 с.

4. Гордиенко Т.В. Методические указания к практическим занятиям по дисциплине “ Латинский язык “ /Т.В. Гордиенко. – Севастополь: Изд-во СевНТУ, 2001. – 31 с.

5. Гордиенко Т.В. Методические указания к практическим занятиям по дисциплине “ Латинский язык “ Инфинитивы и инфинитивные конструкции /Т.В. Гордиенко. – Севастополь: Изд-во СевНТУ, 2009.

6. Дуров В.С. Основы стилистики латинского языка: Учеб. пособие для студ. филол. фак. высш. учеб. заведений. – СПб.: Филологический факультет СпбГУ; М.: Издательский центр “Академия”, 2004. – 112 с.

7. Жулай С.Т. Латинский язык для студентов- юристов/ С.Т.Жулай, Е.Т.Куварова. - К.: МАУП, 2000.- 262 с.

8. Звонська Л.Л. Латинська мова/ Л.Л.Звонська, В.М.Шовковий. - К.: Видавництво “ Книга “, 2003. – 527с.

9. Кацман Н.Л. Методика преподавания латинского языка. – М.: Гуманит. изд. центр ВЛАДОС, 2003. – 256 с.

10. Кацман Н.Л. Латинский язык/ Н.Л.Кацман, З.А.Покровская. – 4-е изд.- М.: “ Гуманитарный издательский центр ВЛАДОС “, 1996. – 431с.

11.Козаржевский А.Ч. Учебное пособие по латинскому языку для юридических факультетов университетов/ А.Ч.Козаржевский. - М.: Изд-во МГУ, 1991. – 68с.

12. Латинский язык. Учебник для педагогических институтов по специальности “иностранный язык”./ Под ред. В.Н.Ярхо. - М.: Высшая школа, 1998, – 284 с.

13. Малинаускене Н.К. Введение в историю латинского языка (классический период). - М.: Греко-латинский кабинет Ю.А. Шичалина, 2006. – 271 с.

14. Мирошенкова В.И., Фёдоров Н.А. Учебник латинского языка.- М.: Простор, 1994, – 284 с.

15. Нисенбаум М.Е. Латинский язык. Via Latina ad ius. /М.Е.Нисембаум. – 2-е изд. - М.: “ Проспект “, 2000. – 595 с.

16. Подосинов А.В. Lingua Latina. Введение в латинский язык и античную культуру: Учеб. пособие для гимназий, лицеев и школ с гуманит. профилем. - Ч. 1-3. / А.В.Подосинов, Н.И.Щавелева. - М.: “ Прогресс”, 1994.- 156 с.

17. Подосинов А.В. Lingua Latina. Введение в латинский язык и античную культуру. Грамматика латинского языка. - Ч. 5. / А.В.Подосинов. - М.: “Флинта “, “ Наука “, 1998. – 144с.

18. Scorina L.P. Lingua Latina iuridicialis/ L.P.Scorina, L.P.Churacova.- К.: “ Вища шк.”, 1995. – 255 с.

19. Скорина Л.П., Сенів М.Г., Постова Н.С. PORTA ANTIQUA: Підручник з латинської мови для учнів гуманітарних коледжів, ліцеїв, гімназій/ За ред. Собуцького. – К.: СІНТО, 1994. – 272 с.

20. Соболевский С.И. Грамматика латинского языка. Ч. 1 (теоретическая). Морфология и синтаксис/ С.И.Соболевский.- 3-е изд. - М.: Лист Нью, 2003. – 432 с.

21. Соболевский С.И. Грамматика латинского языка. Ч. 2 (практическая). Синтаксис/ С.И. Соболевский. - 3-е изд.- М.: Лист Нью, 2003. – 592 с.

22. Таривердиева М.А. От латинской грамматики к латинским текстам

( Латинское предложение: форма и смысл) /М.А. Таривердиева. – М.: Гуманит. Изд. Центр ВЛАДОС, 1997. – 176с.

23. Хорст Хольтерманн, Ганс Баумгартен. Ianua nova. Грамматика латинського языка к частям І и ІІ. – С- Петербург: Санкт- Петербургская классическая гимназия, 1993. – 174 с.

24. Хорст Хольтерманн, Ганс Баумгартен. Ianua nova. Хрестоматия по латинскому языку. Часть І . – С- Петербург: Санкт- Петербургская классическая гимназия, 1993. – 165 с.

25. Хорст Хольтерманн, Ганс Баумгартен. Ianua nova. Хрестоматия по латинскому языку. Часть ІІ. – С- Петербург: Санкт- Петербургская классическая гимназия, 1993. – 156 с.

26. Шабага И.Ю. Латинский язык в таблицах. Учебное пособие. – М. Издат отдел УНЦ ДО, 2001 – 112 с.

27. Яковенко Н.М., Миронова В.М. Латинська мова: Підручник. – К.: Знання, 2005. – 541 с. – ( Вища освіта ХХІ століття).

28. Хрестоматия по латинскому языку: Для студ. филол. и ист. фак. высш. учеб. заведений/ Сост. и авт. коммент. О.В. Бударагина, Т.Б.Путилова; Под ред. Н.М. Ботвинник. - СПб.: Филологический факультет СпбГУ; М.: Издательский центр “Академия”, 2003. – 128 с.

27. Orbis Romanus pictus. Римский мир в картинках. Начальная латинская хрестоматия для гимназий и лицеев/ Сост. А.Адольфом, С.Любомудровым. -М.: Греко-латинский кабинет Ю.А. Шичалина, 1994. – 144 с.

28. Новый Завет. Евангелие от Матфея на греческом, церковнославянском, латинском и русском языках. М.: “ Гнозис”, 1993. – 232 с.

29. Сollins Latin dictionary plus grammar. Harper Collins Publishers, 1997. - 255 p.

30. Латинско-русский словарь. Дворецкий И.Х. 3-е изд. М.: “ Русский язык ”, 1986. – 845 с.

31. Петрученко О. Латинско-русский словарь/ О. Петрученко. М.: Греко-латинский кабинет Ю.А. Шичалина, 1994. 810 с.

Приложение I

Таблица №1

Справочная таблица причастий:

Название

Основа

Суффиксы

Окончания

Примеры

Склонение

Participium

praesentis

actīvi

Основа инфекта : laudā - (1) docē· (2) mittě- (3а) capǐ- (36) audī- (4)

-nt- (1, 2) -ent- (3, 4)

- s

(-ns, -ntis;

-еns, -entis)

laudans, ntis docens, ntis mittеns, entis capiens, entis audiens, entis

III

Participium

perfecti

passīvi

Оснoвa супина: laudāt- (1) doct- (2) miss- (3а) capt- (3) audīt· (4)

нет

- us, - а, - um

laudātus, а, um doctus, а, um missus, а, um captus, а, um audītus, а, um

I - II

Participium futūri actīvi

-ūr

laudatūrus, а, um doctūrus, а, um missurus, a, um

Образцы перевода: laudans, ntis "хвалящий, -ая, -ее; хваля"; 1audātus, а, um "похваленный, -ая, -ое; будучи похвален, -a, -о; laudatūrus, a, um "намеревающийся, -аяся, -ееся хвалить; тот (та, то), кто 6удет хвалить; намеваясь хвалить" .

Таблица № 2

Относительное значение времени в конструкции Ablativus absolutus

Причастие

Относительное временное значение

Перевод

Participium Praesentis Activi

ОДНОВРЕМЕННОСТЬ

В то время как …

Participium Perfecti Passivi

ПРЕДШЕСТВОВАНИЕ

После того как …

Таблица №3

Ablativus absolutus sine problematibus !

Часть речи

Грамматическая форма

(суффикс+) окончание)

NOMEN

substantivum, adjectivum, numerale

Abl. sing.

  • a, - o,- e, - i,- u

Abl. plur.

  • is, - ibus

pronomen

Abl. sing.

me, te, se ,

Abl. plur

vobis, nobis

+

+

+

PARTICIPIUM

PPA

Abl. sing.

(- nt)e

Abl. plur.

( - nt)ibus

PPP

Abl. sing.

( t)o,( t)a/ (s)o, (s)a

Abl. plur.

(- t)is / (- s)is

Таблица №4

Nomen in ablativo absoluto

Nomen substantivum

Nomen adjectivum

a) действующее лицо

auctor (руководитель, советник), adiutor (помощник), praeceptor, magister ( наставник), iudex( судья), dux (руководитель, вождь), testis(свидетель) etc.

conscius ( знающий, соучастник), inscius ( не знающий), invitus ( не желающий), incolumis , salvus ( невредимый) , vivus ( живой) etc.

b) должностное лицо

consul, praetor, rex, imperator etc.

c) возраст

puer ( ребёнок), iuvenis ( молодой человек), senex ( старик) etc.

Приложение II

Ключи к тестам по теме Причастия и причастные конструкции

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

1 11.

12.

13.

14.

15.

а

в

б

б

а

в

б

а

а,б

в

б

в

в

в

в

Рецензия

на методические указания к практическим занятиям

по дисциплине "Латинский язык"

ПРИЧАСТИЯ И ПРИЧАСТНЫЕ КОНСТРУКЦИИ В ЛАТИНСКОМ ЯЗЫКЕ

Методические указания предназначены для студентов 1 курса, изучающих грамматическую тему "Причастия и причастные конструкции ". Состоит пособие из теоретических и практических рекомендаций по переводу причастий и их конструкций, сравнения системы причастий в новых языках ( английском, французском, немецком, испанском, русском и украинском) с системой латинских причастий и практикума. Практическая часть пособия состоит из двух разделов: Практикум I (различные задания по теме, их 22) и Практикум II ( предложения с причастиями и конструкциями для перевода). Есть в пособии тесты по теме и предлагается литература для изучения теоретических положений . В приложениях представлены Опорные таблицы ( 4) и ключи к тестам.

Пособие рассчитано на самостоятельное углубленное изучение студентами трудной грамматической темы, на выработку и закрепление навыка определения и правильного перевода латинских причастий и их конструкций. Пособие может быть также использовано и на практических занятиях.

"Методические указания" могут быть рекомендованы для печати.

Рецензент: ст.. преподаватель кафедры ТПП Дегтяренко Л.В.

1 Во французском языке participe present не изменяется ни в poде, ни в числе, отличаясь этим от глагольною прилагательного (adjectif verbal). Participe passe в функции определения согласуется со своим определяемым. В английском языке причастие, как и прилагательное, утеряло все формы согласования с существительным, которое оно определяет.

2В украинском языке три причастия: настоящего времени действительного залога (но его употребление не нормативно в современном украинском языке), прошедшего времени (действительного и страдательного залога). Например: чорніючий, читаючий (не нормативна форма), почорнілий, читаний.

3 От глагола sum употребляется только participium futuri activi, образуемое от основы перфекта fu-: futurus, a, um – будущий, -ая, -ое.

4 Отложительные и полуотложительные глаголы имеют все причастия : loquens, ntis – говорящий, locutus, a, um - сказавший, locuturus, a, um – намеревающийся сказать.

5coniunctus, а, um (от conjungo, xi, ctum, 3 “соединять”) “соединенный”.

6attributīvus, а, um (от attribuo, ui, utum, 3 “придавать, определять”) “приданный, определительный”.

praedicatīvus, а, um (от praedico 1 “заявлять, говорить”) “относящийся к сказуемому” .

7

8absolūtus, а, um (от absolvo, absolvi, absolūtum, 3 “отвязывать, освобождать”) “освобожденный, независимый, самостоятельный”.

9 – сокращения: p.p.a. = participium praesentis activi, p.p.p. = participium perfecti passivi.

10 = деепр., т.е. соответствует русскому деепр. обороту.

11≠ деепр., т.е. не соответствует (не может быть переведенным деепр. оборотом).