10.5 Қажетті материалдарды есептеу

Бұл мақалаға негізгі және қосымша материалдар шығыны, сонымен қатар электр энергиясының, судың шығыны кіреді.

Негізгі материал (болат 45 МЕСТ 4543-71) қажеттілігі келесі формуламен анықталады:

, (10.12)

мұндағы - тетікті әзірлеуге кететін материалдар шығынының нормасы, кг;

N_в – тетікті жылдық шығару бағдарламасы, дана; (25000 дана).

Білік:

М = 5 · 25000 = 125 000

Негізгі материалдың жылдық шығыны жүзеге асатын қалдықтар құнын ала отырып келесі формуламен анықталады:

, (10.13)

мұндағы - жүзеге асатын қалдықтар саны, кг;

q_отх = q_дай – q_тет = 5 – 4,1 = 0,9 кг.

– қарастырылып отырған материалды (болат 45) әзірлеу кезіндегі көлік-дайындама шығынын ескеретін коэффицент, 1,02…1,1 деп қабылдаймыз.

Ц_м – материалдың көптік бағасы (болат 45), 120,25тенге/кг;

Ц_отх – сәйкесінші материалдар (болат 45) бойынша қалдықтардың көптік бағасы, 22,2 тенге/кг;

Q = (5 · 120,25 · 1,1 – 0,9 · 22,2) · 25000 = 16 034 875тг

Жылдық материалдар шығынын келесі формуламен есептеуге болады:

, (10.14)

мұндағы - тетіктің таза салмағы, кг;

– материалды игеру коэффициенті 0,5…0,8 деп қабылдаймыз.

Q_г = 4,1 · 25000 / 0,8 = 128 125 кг

Қосымша материалдар құны негізгі материалдар шығынының 2…3% құрайды.

Қосымша материалдар қолданылмайды.

Күшті электрэнергиясын келесі формуламен анықтайды:

, (10.15)

мұндағы Ц_э –1 кВт·сағ электрэнергия бағасы, тенге; (Ц_э = 17 тенге)

Двигатель энергиясының жылдық шығыны келесі формуламен есептеледі:

, (10.16)

мұндағы – барлық білдектердің қабылданған қосынды қуаты:

- TRENS SN 50С жону білдегі – 5,5 кВт;

- СББ-мен жабдықталған тіс фрезерлеу білдегі 5Б352ПФ2 – 27 кВт;

- Бұрғылау білдегі TRIOD DMF-25/400 – 750 Вт;

- дөңгелек ажарлау білдегі 3М151 - 10 кВт;

N_уст = 5,5 + 10 + 5,5 + 10 = 43,25 кВт

– құрылғының бір мезгілдегі жұмыс істеу коэффициенті, (=0,8);

– құрылғыны қуаты бойынша жүктеуді ескеретін коэффициент,

(=0,6…0,8);

– желідегі жоғалатын электрэнергиясын ескеретін коэффициент, (=0,95);

– құрылғының пайдалы әсер коэффициенті, (=0,8).

W_дв = 43,25 · 2040 · 0,8 · 0,8 / 0,95 · 0,8 = 74 299 кВт/с

С_э = 253 251 · 6,54 = 1 263 082 тенге

Өндірістік қажеттілікке керек су шығынын келесі формуламен есептейді:

; (10.17)

мұндағы – салқындату қорытпасы үшін судың жылдық шығыны (м³);

– 1 м³ су бағасы (25 тенге)

Салқындату қорытпасы үшін қолданылатын судың жылдық шығыны келесі формуламен анықталады:

, (10.18)

мұндағы – бір білдекті салқындатуға қажетті су шығынының нормасы, л/сағ (=0,6 л/сағ – металл кесу білдектері үшін);

– құрылғының жұмыс істеу уақытының нақты қоры, сағ; (2040 сағ.)

– салқындату арқылы жұмыс істейтін білдектер саны (= 4);

К_з – құрылғыны жүктеу коэффициенті (К_з=1,0407).

Q_в = 0,6 · 2040 · 4 · 1,0407 / 1000 = 5,1 м³

С_в = 5,1 · 25= 127,5 тенге

Құрылғыны, көлік құралдарын және қымбат құралдарды ағынды жөндеу шығынын шамамен құрылғы және көлік құрылғы құнының 3% алады – 4 990 700 · 0,03 = 748 605 тг.

Аз бағаланатын және тез тозатын құрал және жабдықтың тозуы, сонымен қатар оларды қайта қалыпқа келтірумен байланысты шығындарын шамамен білдектер құнының 4–5% көлемінде қабылдайды: 4 990 700·0,05=249 535 тг.