- •Сын есімнің шырайлары
- •Сын есімнің сөйлемдегі қызметі
- •Сөздің тура және ауыспалы мағыналары, мақал-мәтел
- •Көп мағыналы сөздер
- •Антоним
- •Диалект және кәсіби сөздер
- •Көнерген сөздер
- •Басқа тілден енген сөздер. Терминдер
- •Еркін тіркес
- •Тұрақты сөз тіркесі, оның еркін сөз тіркесінен айырмашылығы
- •Сөздердің байланысу түрлері.
- •Есімді және етістікті сөз тіркестері
- •Күрделі сөздер
- •Сөз тіркесінің лексика-грамматикалық мағынасы
- •Қос сөз, түрі, емлесі
- •Біріккен сөз емлесі
- •Сөйлемнің айқындауыш мүшелері.
- •Сөйлемнің бірыңғай мүшелері
- •Жалпылауыш мүше
- •Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі
- •Салалас құрмалас сөйлем
- •Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері. Толықтауыш, анықтауыш, пысықтауыш.
- •Аралас құрмалас сөйлем, құрмаластың тыныс белгісі
- •Сабақтас құрмалас сөйлем
- •Көп бағыныңқылы және көп басыңқылы сабақтас
- •Жақты, жақсыз сөйлем
- •Толымды, толымсыз және атаулы сөйлем
- •Подтема: 01- Жалаң және жайылма сөйлем
- •Үтір, нүктелі үтір
- •Көңіл – күй одағайлары
- •Жекіру одағайлары
- •Шақыру одағайлары
- •Одағайлардың жазылу емлесі және тыныс белгісі
- •Қаратпа сөз және оның тыныс белгісі, оқшау сөз
- •Қыстырма сөз, топтау тыныс белгісі
- •Төл сөздің тыныс белгісі
- •Көп құрамды төл сөз
- •Төл сөз, автор сөзі, төлеу сөз
- •Дыбыс, әріп, алфавит
- •Дауысты дыбыстардың жасалу ерекшклігі, түрлері
- •Жуан және жіңішке дауыстылар (Тіл алды және тіл арты дауыстылары)
- •Ашық және қысаң дауыстылар
- •Еріндік және езулік дауыстылар
- •Қосарлы дауыстылар. Дауысты дыбыстардың жазылу емлесі
- •Дауыссыз дыбыстардың жасалу ерекшеліктері, түрлер
- •Үнді дауыссыз дыбыстар
- •Қатаң дауыссыз дыбыстар
- •Ұяң дауыссыз дыбыстар
- •Ауыссыз дыбыстардың емлесі
- •Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалар
- •Біріккен сөз ішіндегі үндестік заңына бағынбайтын
- •Ілгерінді ықпал
- •Қабаттаса келген тыныс белгілері
- •Сызықша
- •Сөздің соңғы буынында жазылмайтын дауыстылар, орфография.
- •Қазақ тіліне орыс тілінен енген сөздерге қосымша жалғанғанда байқалатын құбылыстар.
- •Дыбыстық еліктеуіштер
- •Бейнелеуіш сөздер.
- •Еліктеу сөздердің сөйлемдегі қызметі.
Қабаттаса келген тыныс белгілері
1. Сұрау белгісі дұрыс қойылатын сөйлемді табыңыз.
В) Ол қайда кетті дейсіз.
2. Қандай тыныс белгісі қойылмағанын көрсетіңіз.
Тұрайын деп еді тұра алмады.
Е) Үтір, сызықша.
3. Қарсылықты салас құрмалас сөйлемде алайда, бірақ деген жалғаулықтар түсіп қалса,
2 сөйлем арсына не қойылатынын белгілеңіз.
С) Үтір, сызықша.
4. Тыныс белгісінің дұрысын ккөрсетіңіз.
В) «Бұл кім болды екен, әлде ...» - деп ойлай бастадыы ұста.
5. Қабаттаса қолданылған тыныс белгілердің қалып қойғаны бар ма, көрсетіңіз.
«Өзім алып шықсам қайтеді» деп ойлады ұста.
Е) Сұрақ белгісі, сызықша.
6. Бір мәселе жайында айтылған ойдың кесек бөлшегін білдіретін белгіні көрсетіңіз.
А) Жаңа жол.
7. Қай жердегі тыныс белгісі дұрыс, табыңыз.
Е) Есіктің киізін ойлай итерем, былай итерем, - ашылмайды.
8. Тыныс белгісі дұрыс қойылған орынды көрсетіңіз.
Е) Елге мойнымды созам, - көрінбейді.
9. Тыныс белгісі дұрыс қойылған орынды көрсетіңіз.
С) Бірақ, шынында, олай емес-ті: Асқар адстырмайтын.
10. Тыныс белгісі дұрыс қойылған жерді көрсетіңіз.
Е) Сенің ана тілің – шексіз бай, тегеуріні мықты тіл, қымбатты балам!
11. тыныс белгісі дұрыс қойылған жерді табыңыз.
А) Жазу – белгілі бір ойды, бүгінгі тарихты ертеңгі ұрпаққа жеткізу құралы.
Тырнақша, жақша
1. Тырнақша дұрыс қойылған сөйлемді табыңыз.
С) Жасауыл басшысы: «Сапқа тұрыңдар!» - деді.
2. Ол бес деген баға алды. Сөйлемдегі тырнақшаға алынатын сөзді көрсетіңіз.
Д) Бес.
3. Қобыз алғашында аһ дегендей ащы үн шығады.
Сөйлемдегі тырнақшаға алынатын сөзді табыңыз.
Д) Аһ.
4. «Мен сенімен емес, мынаумен сөйлесемін, Ахмет қамшысымен көрсетті одан да айт шыныңды» деген сөйлемдегі жақшаға алынатын сөз тіркесін табыңыз.
С) Ахмет қамшысымен көрсетті.
5. Жақша қойылуға тиіс сөйлемді анықтаңыз.
С) Зипа асығыс кіріп Жомарт, а Жомарт! Мұнда кел!
6. Тырнақша дұрыс қойылған сөйлемді табыңыз.
Е) Абыз: «Қарт ананы жалғыз отырғызу ретсіз», -деп ойлады.
7. Сұрақ жойылған!
8. Қойылмаған тыныс белгісін белгілеңіз.
Абай жолы, Ботагөз романдарын оқымаған оқушы жоқ.
С) Тырнақша.
9. Тырнақшаның қойылу себебін белгілеңіз
«Еңбегімнің жемісін көрсем», - деп армандаймын.
Е) Төл сөз.
10. Төл сөздің жетпеген (қойылмаған) тыныс белгісін табыңыз.
Аты Төлеген екен, Жібегін іздеп жүрген көрінеді, - деп, күлісті құрбылары.
А) Сызықша.
11. Қойылуға тиісті тыныс белгісін көрсетіңіз.
Дауысты а дыбысы – жуан дыбыс.
Д) Тырнақша.
12. Қай сөйлемде тыныс белгілері дұрыс белгіленген, көрсетіңіз.
А) «Биік мансап – биік жартас», - дейді Абай.
13. Тыныс белгісі дұрыс қойылған орынды көрсетіңіз.
Е) «Тарақ» деген сөздегі «та» буыны- ашық буын.
14. Тырнақша қойылмайтын жереді көрсетіңіз.
Е) «Мемлекеттік Опера және балет театры».
15. Тырнақша не үшін қойылған, дұрысын белгілеңіз.
А) Объекті етіп алынған мақал.
16. Қандай тыныс белгісі жетпей тұр, белгілеңіз.
Әділ, аман қайттың ба? Амандасады.
В) Тырнақша.
17. Драммалық шығармадағы ремаркаларға «автордың түсіндірмелері) қандай тыныс
белгісі қойылатынын көрсетіңіз.
Амангелді. Миша! Жайнаққа Әкет машиналарыңды!
С) Жақша.
18. Тырнақша жазылатын сөздерге қосымша қалай жазылатынын көрсетіңіз.
А) Дефис арқылы.
19. Тырнақша қойылу себебін анықтап, дұрысын табыңыз.
Сарқырамас сөзі таудың бұлағындай,
Сиқыр сөз көлдің сұлу құрағындай.
Жортады желмаядай шал кеңеске,
«Осылай болған екен, шырағым – ай».
С) Өлең ішіндегі төл сөз.
20. Қыстырма сөз, дәйексөз алынған автордың аты-жөні, драмалық шығармалардағы ремакаларға (автордың түсіндірмелері) қойылатын белгіні табыңыз.
В) Жақша.