- •Сын есімнің шырайлары
- •Сын есімнің сөйлемдегі қызметі
- •Сөздің тура және ауыспалы мағыналары, мақал-мәтел
- •Көп мағыналы сөздер
- •Антоним
- •Диалект және кәсіби сөздер
- •Көнерген сөздер
- •Басқа тілден енген сөздер. Терминдер
- •Еркін тіркес
- •Тұрақты сөз тіркесі, оның еркін сөз тіркесінен айырмашылығы
- •Сөздердің байланысу түрлері.
- •Есімді және етістікті сөз тіркестері
- •Күрделі сөздер
- •Сөз тіркесінің лексика-грамматикалық мағынасы
- •Қос сөз, түрі, емлесі
- •Біріккен сөз емлесі
- •Сөйлемнің айқындауыш мүшелері.
- •Сөйлемнің бірыңғай мүшелері
- •Жалпылауыш мүше
- •Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі
- •Салалас құрмалас сөйлем
- •Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері. Толықтауыш, анықтауыш, пысықтауыш.
- •Аралас құрмалас сөйлем, құрмаластың тыныс белгісі
- •Сабақтас құрмалас сөйлем
- •Көп бағыныңқылы және көп басыңқылы сабақтас
- •Жақты, жақсыз сөйлем
- •Толымды, толымсыз және атаулы сөйлем
- •Подтема: 01- Жалаң және жайылма сөйлем
- •Үтір, нүктелі үтір
- •Көңіл – күй одағайлары
- •Жекіру одағайлары
- •Шақыру одағайлары
- •Одағайлардың жазылу емлесі және тыныс белгісі
- •Қаратпа сөз және оның тыныс белгісі, оқшау сөз
- •Қыстырма сөз, топтау тыныс белгісі
- •Төл сөздің тыныс белгісі
- •Көп құрамды төл сөз
- •Төл сөз, автор сөзі, төлеу сөз
- •Дыбыс, әріп, алфавит
- •Дауысты дыбыстардың жасалу ерекшклігі, түрлері
- •Жуан және жіңішке дауыстылар (Тіл алды және тіл арты дауыстылары)
- •Ашық және қысаң дауыстылар
- •Еріндік және езулік дауыстылар
- •Қосарлы дауыстылар. Дауысты дыбыстардың жазылу емлесі
- •Дауыссыз дыбыстардың жасалу ерекшеліктері, түрлер
- •Үнді дауыссыз дыбыстар
- •Қатаң дауыссыз дыбыстар
- •Ұяң дауыссыз дыбыстар
- •Ауыссыз дыбыстардың емлесі
- •Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалар
- •Біріккен сөз ішіндегі үндестік заңына бағынбайтын
- •Ілгерінді ықпал
- •Қабаттаса келген тыныс белгілері
- •Сызықша
- •Сөздің соңғы буынында жазылмайтын дауыстылар, орфография.
- •Қазақ тіліне орыс тілінен енген сөздерге қосымша жалғанғанда байқалатын құбылыстар.
- •Дыбыстық еліктеуіштер
- •Бейнелеуіш сөздер.
- •Еліктеу сөздердің сөйлемдегі қызметі.
Үтір, нүктелі үтір
1. Үтірдің қойылмайтын жерін анықтаңыз.
Е) Бастауыш пен баяндауыштың арасында.
2. Үтірдің қойылу себебі, белгілеңіз.
Дау жоқ, бүкіләлемдік деңгейде көрінерміз.
В) Сендіру мәнді қыстырма.
3. Үтірдің қойылу себебі, дұрысын белгіліңіз.
Мүмкін, келіп қалар.
В) Қыстырма.
4. Үтірдің қойылу себебі, дұрысын белгілеңіз.
Тыңда, балам, Жамбылды!
С) Қаратпа.
5. Үтірдің қойылу себебін анықтаңыз.
Уай, шіркін, ән деп сыны айт.
А) Одағай.
6. Үтірдің қойылу себебін анықтаңыз.
Ұлжан енесіне бағана, Абай ұйықтап жатқанда, бар жайды айтқан.
Д) Айқындауыш.
7. Үтір не үшін қойылған, дұрысын белгілеңіз.
Құс қалықтайды, ұшады, сайрайды.
Д) бірыңғай баяндауыш.
8. Үтірдің қойылу себебін белгілеңіз.
Бұл үйден ешкіні, лақты, шыбышты, тушаны – бәрін көруге болады.
Е) Бірыңғай толықтауыш.
9. Үтірдің қойылу себебін анықтап, дұрысын белгілеңіз.
Ертеңіне жылқыларын жан – жаққа таратып жіберді де, Есеней кешке қарай Артықбай батырдың үйіне барды.
С) Ыңғайлас салалас.
10. Үтірдің қойылу себебі, дұрысын белгілеңіз.
Балалары, біз тірі тұрғанда апам кедейлікті ойлайтын кісі емес еді.
А) Айқындауыш.
11. Сөйлемдердің арасында қай тыныс белгісі қойылмаған, дұрысын белгілеңіз.
Естіген нәрсені ұмытпасқа төрт түрлі себеп бар: әуелі көкірегі байлаулы, берік болмақ керек екінші – сол нәрсені көргенде я естігенде ғибратлану керек көңілденіп, ойланып, көңілге бекіту керек төртінші – ой кеселді нәрселерден қашық болу керек.
Д) Нүктелі үтір.
12. Қандай тыныс белгісі жетпей тұр, белгілеңіз.
Кімде-кім жеңіл еңбекке үйренсе, ол жалқау болады кімде-кім жалқау болса, ол-өмірінде оңбайды.
Е) нүктелі үтір.
13. Үтір дұрыс қойылмаған сөйлемді анықтаңыз.
В) –Жоқ, әншейін бір обашық, - деді.
14. Қай сөйлемде тыныс белгілері дұрыс қойылғанын көрсетіңіз.
А) Шынымды айтсам, өзің бір қызық жан екенсің.
15. Қай сөйлемде үтір дұрыс қойылған, табыңыз.
Е) Жарайсың, Баймұратов, мен саған отыруға рұқсат етемін.
16. Алғашқы үтірдің сөйлем ішіндегі қойылу себебін табыңыз.
В) Бірыңғ,ай мүшеге.
17. Қай қатардағы тыныс белгілері сөйлемнің ортасына қойылады, белгілеңіз.
А) Үтір, сызықша.
18. Қаратпа сөзге байланысты дұрыс қойылып тұрған үтірді көрсетіңіз.С) -------------
19. Қыстырма сөзге байланысты қойылып тұрған тыныс белгіні табыңыз.
Е) Менің бұлай ашық мойындап отырғаныма, байқаймын, кейбір бала қайран.
20. Тыныс белгісі дұрыс қойылған орынды көрсетіңіз.
--------------? -дау тудыруы мүмкін
21. Тыныс белгісі дұрыс қойылған орынды көрсетіңіз.
В) – Е, Жұмеке, мал – жан, бала – шағаңыз аман ба?
22. Тыныс белгісі дұрыс қойылған орынды көрсетіңіз.
А) «Сөйлемді сауатты құрастырған жөн,» - деді мұғалім.
23. Тыныс белгісі дұрыс қойылған жерді көрсетіңіз.
С) - Әй, Баянды, деймін, осы дүниені Қызылжарға апартын менмін ғой.
24. Үтір дұрыс қойылған жерді көрсетіңіз.
Д) Қына тасқа бітеді, білім басқа бітеді.
25. Үтір дұрыс қойылған жерді көрсетіңіз.
В) Не әскери мектепке, не химия институтына түседі.
26. Нүктелі үтір қойылатын орынды көрсетіңіз.
А) Санамалап айтылған, мағыналары ыңғайлас сөйлемдер арасына.
27. Үтірдің қойылу себебі, дұрысын белгілеңіз.
Тыңдашы, балам, нағашыңды!
Е) Қаратпа.
28. Оқшау сөздерге байланысты қойылатын тыныс белгісін табыңыз.
В) Үтір.
29. Санамалап айтылған, мағыналары ыңғайлас сөйлемдердің арасына қойылатын тыныс белгісін табыңыз.
Е) Нүктелі үтір.
30. Жайылмалы әрі өз ішінде үтірлері бар бірыңғай мүшелердің арасына қойылатын тыныс белгісін табаңыз.
Д) Нүктелі үтір.
31. Менің ойымша, бағытымыз дұрыс.
Үтір қайсысына тән, табыңыз.
Е) Қыстырма.
32. Үлкендер жиналысқа жиналды, балалар ше?
Сұрақ белгісінің қойылу себебін табыңыз.
С) Шылау келгендіктен.