Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

2009-3-kartuli-ena-da-literatura

.pdf
Скачиваний:
17
Добавлен:
30.05.2015
Размер:
1.13 Mб
Скачать

I.qarTuli ena

(4)1. SearCieT, CamoTvlilTagan romeli frazeologizmebi Seesabameba teqstSi xazgasmul sityvebs.

a)gulis damZimeba; b) gulis mogeba; g) gulSi Cavardna; d) Tavis gamodeba;

e) Tavis daZvrena; v) sityvis micema; z) sityvis Sebruneba; T) xelis gamarTva; i) xelis dadeba; k) xelSi Cagdeba.

mefe aietma iasons SesTavaza: davalebas mogcem da Tu mis Sesrulebas SeZleb, oqros sawmiss dagibrunebo. iasonma (1)SekamaTeba ver gabeda da mefis winadadeba miiRo, magram (2)dadardianda. mixvda, Tu aietis garemocvidan vinme ar (3)daexmareboda, mizans ver miaRwevda. RmerTebma Seismines misi Txovna da mefis asuli berZeni Wabukis siyvaruliT daabrmaves. iasonma medeas jadoqrobis wyalobiT oqros sawmisis (4)mopoveba SeZlo.

Tqven mier SerCeuli pasuxebi xazgasmuli sityvebis Sesabamisi nomrebis gaswvriv mocemul ujredebSi aRniSneT X-iT.

a b g d e v z T i k

1.

2.

3.

4.

(4)2. konteqstis gaTvaliswinebiT SearCieT, CamoTvlilTagan romelia teqstSi xazgasmuli sityvebis Sesaferisi antonimebi.

a) basri; b) mZafri; g) mZime; d) rbili; e) sveli; v) susti; z) teniani; T) umweo; i) Ronieri; k) Zneli.

(1)mSrali havis gamo mravali tropikuli mcenare imdenad (2)gamZlea, rom maTi sxva niadagze gadatana Zalian (3)advilia. swored aseTia mango, romlis nayofs atmisa da forToxlis (4)msubuqi aromati dahkravs.

Tqven mier SerCeuli pasuxebi xazgasmuli sityvebis Sesabamisi nomrebis gaswvriv mocemul ujredebSi aRniSneT X-iT.

a b g d e v z T i k

1.

2.

3.

4.

2

(10) 3. teqstSi daSvebulia morfologiur-orTografiuli da sintaqsuri Secdomebi. xuT winadadebaSi TiTo-TiTo Secdomaa, xuTi winadadeba uSecdomoa.

Tu winadadebaSi Secdomaa daSvebuli, aRniSvna X gaakeTeT pirveli rigis Sesabamis ujredSi, xolo Tu winadadebaSi Secdoma araa, aRniSvna X gaakeTeT meore rigis Sesabamis ujredSi.

I II

Secd. uSecd.

1. cnobili qarTveli fermweri gigo gabaSvili daibada aWaris sofel cixisZirSi 1862 wels.

2. igi jer TbilisSi swavlobda kerZo samxatvro skolaSi, xolo Semdeg iyo peterburgisa da miunxenis samxatvro akademiebis studenti.

3.germaniaSi swavlis periodSi man SeZlo wveoda italias, saberZneTs,

Sua azias, saidanac mravali Canaxati Camoitana.

4.am periodis erT-erTi ferweruli tilo 2006 wels niu-iorkis auqci-

onze milion dolarad gaiyida.

5. rogorc cnobilia, XIX saukunis II naxevarSi qarTveli axalgazrdoba samocianelTa mowinave ideebze izrdebodnen.

6. momavali mxatvris msoflmxedveloba swored am ideebisa da dasavluri xelovnebis zegavleniT Camoyalibda.

7.formiT evropuli mxatvroba erT-erTma pirvelma daamkvidra CvenSi

gigo gabaSvilma, romelic erovnuli TematikiT gaamdidra.

8. mis saxels ukavSirdeba portretis, peizaJis, naturmortisa da sxva ZiriTadi ferweruli Janrebis ganviTareba saqarTveloSi.

9. igi iyo Tbilisis samxatvro akademiis erT-erTi fuZemdebeli da daarsebis Tanave gaxda am saswavleblis pirveli profesori.

10. gigo gabaSvilma Tavisi pedagogiuri moRvaweobiT mniSvnelovnaT Seuwyo xeli qarTvel mxatvarTa profesiuli donis amaRlebas.

(14)4. teqstSi daSvebulia sul 11 morfologiur-orTografiuli, sintaqsuri, punqtuaciuri Secdoma da stilisturi xarvezi. gaasworeT es Secdomebi da xarvezebi da ise gadawereT teqsti, rom arc erTi winadadebis Sinaarsi ar SecvaloT. Tu Tqven mier gadaweril teqstSi ar iqneba arc erTi Secdoma, damatebiT mogecemaT 3 qula.

(gaiTvaliswineT, erT winadadebaSi SeiZleba SegxvdeT erTze meti Secdoma an xarvezi.)

firuzi Zvirfasi qvaa romelic advilad muSavdeba. Zvel egvipteSi mas wminda qvad sTvlidnen. firuzis beWedis tareba mxolod faraonebs SeeZloT. indielTa uZveles samarxebs dRemde Semounaxia am qviT Semkuli mravali sagnebi. rogorc Cans, firuzi maTTvis Zalze umniSvnelovanesi simbolo iyo. dRes adgili aqvs xelovnuri firuzis damzadebas romelsac bunebrivisagan Znelad ansxvaveben.

CvenSi am qvas mxolod dekoratiuli funqcia aqvs raTa evropuli kulturis damkvidrebam firuzis simboluri mniSvneloba TandaTan daCrdila.

3

(8) 5. warmoidgineT, rom TanatolebTan erTad gadawyviteT RonisZiebis Catareba, romelic mozardebSi jansaRi cxovrebis wesis damkvidrebis problemebs eZRvneba. daxmarebisaTvis weriliT mimarTeT bavSvTa dacvis fonds.

CamoayalibeT, konkretulad ris gakeTebas apirebT;

imsjeleT, ramdenad mniSvnelovania es RonisZieba Tqveni skolisaTvis.

SearCieT saqmiani werilis forma da stili. upasuxeT miTiTebebs. CamoayalibeT Tqveni azri naTlad, mkafiod da dasabuTebulad. msjeloba unda iyos logikurad gamarTuli da abzacebiT danawevrebuli; unda daicvaT saliteraturo enis normebi.

testSi gamoyofilia adgili Savi samuSaosaTvis, romelic ar swordeba (survilis mixedviT, SegiZliaT gamoiyenoT an ar gamoiyenoT igi).

gaiTvaliswineT: arsad miuTiToT Tqveni saxeli da gvari da arc pirovnebis identificirebis sxva saSualeba, winaaRmdeg SemTxvevaSi naSromi ar gaswordeba!

Savi samuSaosaTvis

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4

II.qarTuli literatura

(4)6. iakob xucesi mogviTxrobs:

maSin warmoiyvanes, da mohyvanda wmidai SuSanik uxamuri da Tmagardatevebuli, viTarca erTi vinme SeuracxTagani, da vervin ikadra Tavsa missa daburvad, rameTu pitiaxSi igi mxedr Seudga ukuana kualsa missa da aginebda mas mravliTa ginebiTa. da mividoda wmidisa mis Tana amboxi mravali dedebisa da mamebisai, simravlei uricxvi, rameTu ukuana Seudges, xmai aRemaRla da tirodes da ixaxdes RawuTa maTTa da sawyalobelad dasTxevdes cremlTa maTTa wmidisa SuSanikisTvis.

1.ganmarteT, ris gamo adarebs avtori dedofals `vinme SeuracxTagans~. (citireba dauSvebelia!)

2.gadmoeciT Tqveni sityvebiT, ram ganapiroba is, rom `veravin ikadra Tavsa missa daburvad~.

3.ganmarteT, ris Tqma surs avtors xalxis mwuxarebis CvenebiT.

4.ganmarteT am monakveTis mixedviT, ra mizans isaxavs varsqeni.

(4) 7. tarieli ixsenebs mefis sasaxleSi gamarTul TaTbirs: daviwyeT rCeva saqmisa, guli mic, Tuca melia; vTqvi: `Cemgan daSla amisa ar iTqmis, ar-saqmnelia!~ mefeman brZana: `xvarazmSa, xelmwife xvarazmelia, Tu mogvcems Svilsa sasiZod, misebri ar romelia~.

rome pirvelve daeskvna, maT ese Seetyveboda; erTmanerTsaca uWvretdes, sityvaca agre swbeboda. Cemgan daSlisa kadreba marT ambad ar egeboda, oden davmiwdi, davnacrdi, guli mi da mo krTeboda.

1.Tqveni sityvebiT gadmoeciT, ra gaifiqra tarielma, sanam mefis gadawyvetilebas Seityobda.

2.ganmarteT, mefe-dedoflis ra saqcielma miaxvedra tariels, rom maT `pirvelve daeskvna~. (citireba dauSvebelia!)

3.ganmarteT, tarielis ra sulieri mdgomareoba Cans am monakveTSi.

4.gaixseneT, riT daemuqra nestani tariels TaTbiris Semdeg.

(3)8. daviT guramiSvili gviambobs:

Cems ukan mdevarT gardurCi im woliT dRiTa samiTa, xuTi dRe-Rame vicxovre Svidis tyemalis WamiTa; dRisiT jagnarSi vsZvrebodi, mindvrad vidodi RamiTa, dRe TerTmetamdis viare yofa-qceviTa amiTa.

1.ganmarteT, ratom ver Seipyro daviTi mdevarma. (citireba dauSvebelia!)

2.ganmarteT, ris gamoxatva surs avtors meore striqonSi dasaxelebuli konkretuli detalebiT.

3.gansazRvreT daviTis qcevis motivi.

(4) 9. nikoloz baraTaSvilis leqsSi `xma idumali~ vkiTxulobT: ra vhscan pirvelad wuTisofeli,

davSTe adgili, sadaca wrfeli rbioda naTlad dro ymawvilobis

sworTa, TanzrdilTa, megobarT Soris, _ mas aqeT xma ram Tan sdevs yovelTa CemTa zraxvaTa da sawadelTa!

cxadad Tu sizmrad, me igi marad sul erTsa miwvrTnis gulisa Wirad: `eZie, yrmao, Sen mxvedri Seni, vinZlo ipovno Seni saSveni!

1.daasaxeleT, konkretulad ras miemarTeba epiTeti `wrfeli~.

2.amoiwereT striqoni, romelSic vlindeba avtoris emociuri damokidebuleba idumali xmis mimarT.

3.Tqveni sityvebiT gadmoeciT, ra mizans usaxavs idumali xma avtors.

5

4.daasaxeleT literaturuli mimdinareoba, romelsac miekuTvneba es teqsti.

(4)10. ilia WavWavaZis moTxrobaSi `oTaraanT qvrivi~ arCili mimarTavs kesos:

_ sCans CvenTvis wigni sxva yofila da saqme sxva. ar giyvarda imav mizeziT, ra mizeziTac ar SeirTavdi: glexkaci iyo. sad aris aq `Tayvaniscema Rirsebisa~, romelic Cven ase mogvwonda? wignSia da ara saqmeSi, enazea da ara gulSi. aba giorgis ambavi wignSi amogvekiTxna, ra ptyel-ptyel laparaks movyvebodiT me da Sen da jvarT vacvamdiT, visac kacis sawyaod gvariSviloba mouxmaria. `Rirsebis Tayvaniscemas~ viRa sCivis, Sen verc ki miuxvdi siyvaruls, kaci Turme Tavs gevleboda. ai, ra didi kedelia Cvensa da imaT Sua! Cvenis sisxl-xorcis qviTkiria, qviTkiri... Cven rom gvkiTxon, viTom didi xania gadagviqcevia es magari kedeli. magram riT? marto wignisagan gaalmasebuli eniTa...

1.Tqveni sityvebiT gadmoeciT, ras gulisxmobs arCili sityvebSi: `wignSia da ara saqmeSi, enazea da ara gulSi~.

2.ganmarteT, arCilis sityviT, ris gamo ver Seiyvarebda keso giorgis.

3.ganmarteT, kesos garda, kidev vis miemarTeba arCilis sayveduri.

4.ganmarteT, ra sazogadoebrivi problemis Sesaxeb msjelobs arCili (citireba dauSvebelia!).

(4)11. vaJa-fSavelas poemaSi `aluda qeTelauri~ gadmocemulia, rogor gabrazda aluda, rodesac mindiam mucalis moWrili marjvena miutana:

waiRe, Tu gwam ufali, nuRar maCveneb TvaliTa. kais ymis marjvena ari, guli mewveba braliTa. raad swyrebian xevsurni, rada tyvrebian javriTa?!

mters movklav, kidev ar movsWri marjvenas magaT jabriTa!

`wesi ar aris mtris mokvla, Tu xel ar masWer daniTa~, _ vai egeTas samarTals, monaTluls codva-braliTa!

1.amoiwereT striqoni, romelSic mucalis Sefasebaa mocemuli.

2.ganmarteT, ra mtkice gadawyvetilebis miRebisaken ubiZga aludas xevsurTa wyromam. (citireba dauSvebelia!)

3.ganmarteT, ras eyrdnoba xevsurTa kategoriuli moTxovna.

4.ganmarteT, ras gulisxmobs aluda, rodesac samarTals uwodebs `monaTluls codva-braliTa~.

(4) 12. yuradRebiT waikiTxeT monakveTi jemal qarCxaZis moTxrobidan `igi~:

_ roca ca dRis Tvals gaaxels da qveynierebas sibneles gadaaclis, igi ava maRal qarafze da didi daZinebis xaxaSi CaeSveba.

beladis sityvebs cxeli xifaTis suni auvida, rogorc SiSvel mTas auva xolme, roca Signidan cecxlis ena amoimarTeba da ca ferflis RrubliT daifareba. SeSfoTebam igis TaviT fexebamde dauara. aseTi ram jer arc erT belads ar eTqva. igi mixvda, rom qveynad raRac axali gaCnda. oRond ise ki ara, cis Zaxili cecxlad rom gaiklakneba da myisve gaqreba. ara. miwa rom gaibzareba da naprali aRarasodes amoivseba, ise.

1.amoiwereT sityvebi, romlebSic gadataniTi mniSvnelobiT mzis amosvla igulisxmeba. (ara umetes oTxi sityvisa)

2.ganmarteT, ra igulisxmeba sityvebSi: `didi daZinebis xaxa~.

3.daasaxeleT, igis ra gancda gamoixateba fraziT: `beladis sityvebs cxeli xifaTis suni auvida~.

4.ganmarteT, beladis ra gadawyvetilebam gamoiwvia is, `rom qveynad raRac axali gaCnda~.

6

III. wakiTxulis gaazreba da weriTi davaleba

airCieT ori davalebidan erT-erTi da mxolod is SeasruleT!

davaleba # 1

guram doCanaSvilis romanSi `samoseli pirveli~ aleqsandro uambobs domenikos: sanam balaxisferi kaci karavelebTan mividoda, ori dRiT adre yvelaze kargi mo-

qalaqe gaaZeves. aRar ikiTxav, ratom aiTvalwunes? karavelebma erTxel did TavSeyraze _ nadirobis dasawyisSi aRniSnes, rom imaTi qalaqi yvelasa sjobs... im kacma ki Tqva, rom alublis qalaqi ufro kargia. Cven Soris darCes, domeniko, da es marTlac ase iyo da miT ufro aewvaT kuWi, mis sawinaaRmdegod amxedrdnen, cili daswames, rom mas ar uyvarda Tavisi qalaqi da amitomac ar iyo maTTan yofnis Rirsi, da gaZeveba miusajes. didma karavelma Tofi SeaTamaSa da Tqva: `Tu Sen axlave ar datoveb Cvens sayvarel qalaqs, maSin me gesvri...~ kaci Seacqerda, ramdenjerme nela, sayveduriT daiqnia Tavi da wavida. es, ra Tqma unda, sababi iyo, mizezi ki suuul sxva ram gaxldaT: karavelebs ar moswondaT patiosani kaci. bevrs ki arafers aSavebda _ vinme rame cud saqmes rom Caidenda, paaatara, mcire sayveduriT Seacqerdeboda xolme. es iyo da es...

raRa darCenoda, _ aiRo da wavida. mesame dRes ki, zustad TerTmetis naxevarze, qalaqs meore mxridan balaxisferi kaci miadga. qalaqSi rogor Semovida, aravis daunaxavs, radgan kacebi sanadirod iyvnen wasulni, qalebi ki morevTan Sekrebiliyvnen da kamaTobdnen, didi karavelis cols maRla aweuli varcxniloba ufro uxdeboda Tu mxrebze dayrili Tma. balaxisferi kaci ki auzTan mivida da ramdenime peSvi wyali dalia. etyoboda, rom ar swyuroda, magram mainc siamovnebda is wyali... TaviT-fexamde balaxisferi iyo, mwvane Sarvlis garda, araferi ecva da, fexSiSveli, frTxilad miabijebda. morevs rom miuaxlovda, SvebiT amoisunTqa da balaxze gawva _ ase veravin SeamCnevda. mxolod Tvalis gugebi uelavda. qalebis saubars naRvlianad usmenda da Tan suul cotaTi iRimeboda, TeTri kbilebi rom ar gamosCenoda. da uceb iseTi ram moxda, yvela qalma gakvirvebiT mimoixeda _ raRacnairad ise daemTxva, rom oriod wuTiT srolis xma Sewyda. karavelebis qalaqSi es diiidi ucnauri SemTxveva iyo _ iq yovelTvis gaismoda srola _ Tu ar nadirobdnen, erTmaneTs ejibrebodnen srolaSi, anda ise, umizezod isrodnen. RamiTac ar hkargavdnen dros... gakvirvebulma qalebma Tavi aswies da SvelebiviT ynosavdnen haers, `ratom ar isvrian? _ ikiTxa didi karavelis colma, _ netavi raime ubedureba xom ar moxda, ha...~ SeSfoTebuli iyureboda irgvliv da uceb, zeed cxvirwin, balaxisferi kaci ar wamoxta?.. qalma igi jer mwoliare dainaxa, TvalebSi Seacqerda da mere, bundovnad rom gaarCia cxviri, Subli, SiSisagan uceb TvalT daubnelda da zustad iseve swrafad Caikeca, rogorc is kaci wamoxta. amasac karga magra SeeSinda _ klaknilad garboda, radgan qalebsac dahqondaT msubuqi iaraRi, magram aravis azradac ar mosvlia srola, iseTi gakvirvebulebi iyvnen _ imgvari cxoveli arsad enaxaT. amasobaSi srolac ganaxlda, didi karavelis colma Tavi wamoswia, mimoixeda da gaiRima, _ `gesmiT, isvrian, _ da uceb gaaxsenda, _ vai! is ra iyo, ra?~

nadirobidan rom dabrundnen da axali ambavi Seityves, kacebma agdebuli RimiliT SeaTvalieres aforiaqebuli colebi, cali yuriT mousmines da mere almacerad gadaxedes erTmaneTs, rac niSnavda: `yoveli qali sulelia...~

marTlac, mTeli erTi kvira aravis unaxavs balaxisferi kaci... erT mSvenier dRes ki, did dResaswaulze, roca karavelebma nairfrad SeiRebes sxeuli da, SuaRamis koconis piras cekva da yvirili atexes, maTi yuradReba miiqcia erTma mwvaned SeRebilma kacma, romelic ucnauri aRgznebiT cekvavda da Tavdauzogavad igrixeboda. yvela SeCerda da gakvirvebulni Sescqerodnen _ arc erTs ar ecnaura. yvela gaxevda, mxolod is kaci cekvavda TvaldaxuWuli da, uzomod gatacebulma medolemac raRac igrZno imis danaxvaze da dakvra Sewyvita. doli miCumda Tu ara, im kacma erTi ki moavlo yvelas Tvali da uceb gaiqca. yvela mamakaci iq iyo, koconTan... brazisagan veraferi amoRerRes, didma karavelma ki simwriT mxarze ikbina. im RamiT srola ar Sewyvetila, ise iyvnen ganrisxebulni, rom erTma WaSi Cacala Svidi tyvia da, acaxcaxebuli, yovel gasrolaze iZaxda _ `orSabaTi, samSabaTi, oTxSabaTi...~

meore dRes ki didi kreba moiwvies. rac ki doli iyo, yvela erTad agugunda... didi

7

karaveli xalxis win, kasrze idga, ganrisxebuls, Canacrisfrebuli ZarRvi mouCanda yelsa da Sublze da mZimed sunTqavda. yvelani gacofebulni iyvnen, Tofs magrad uWerdnen TiTebs, meore xels ki mkerdze ibagunebdnen. mere orma Sikrikma moiyvana brZeni karaveli, romelic xalxis win warsdga da iseTi ram Tqva, TiTqos yoveli maTganisaTvis sila gaewnas: `erTma balaxisferma kacma aseT dReSi CagagdoT, netav, ra geSvelebodaT, rom mosuliyo ori balaxisferi kaci?~ didma karavelma kbilebi gaaxrWiala...

is balaxisferi kaci ki am dros nayofs agrovebda tyeSi. kakali dabertya da saimedo adgilas gadamala. kargad icoda, rac moeloda, Tuki SeniSnavdnen. isic icoda, adre Tu gvian naRdad rom moklavdnen da mainc ar midioda. yvelaze metad wvimisa eSinoda _ did fuRuroSi SeZvreboda xolme da gaxevdeboda, wyvilad uelavda Tvali. dari Tu iyo, mTaze adioda da iqidan dascqeroda qalaqs. igi uyurebda karavelTa fusfuss dResaswaulebis dros, ainteresebda, pirveli vin gamovidoda saxlidan gamTeniisas, saRamoobiT fanjrebSi mkrTalad mociage sinaTleebs Sescqeroda da ase iwva, gaxevebuli. mere mTazec veRar adioda: erTma monadirem SeniSna da myisve did karavelTan gaiqca _ imas Zalian ewyineboda, sxvas rom moekla balaxisferi kaci... meore dRes, naSuadRevs, didi karavelis meTaurobiT yvela monadire avida mTaze da im adgils, sadac winadRiT balaxisferi kaci iwva, brazianad daaxales uamravi tyvia. is ucnauri kaci ki iqve, maRali xis totze idga, mwvane foTlebSi SeyuJuli. karavelebi dRedaRam tyeSi dadiodnen da eZebdnen. did karavels brZeni dahyveboda da ganzrax iZaxda: `ai, xedav, sada yofila?~ `sad!~ _ Tofiani xeli maRla auxteboda xolme did karavels. `ara, ise viZaxi... Tu axlomaxlos imaleba, maSinve wamoxteba~. `aa~. da ramdenime dRis Semdeg, roca mowyenilma brZenma gulgrilad Tqva: `ahaa, xedav, sada yofila?~ _ uceb xidan balaxisferi kaci Camoxta. muxlamde dafenil yviTel foTlebSi garboda da mizanSi mSvenieri amosaRebi iyo. rogor ggonia, domeniko, moartyamdnen?

_ ra vici... moartyes?

_ ki, didma karavelma kargad icoda Tavisi saqme... wvimam rom wamouSina, im kacs sul Camoecala mwvane saRebavi da yvelam icno... patiosani kaci iyo... rom gaagdes, is...

alublis qalaqs isev Tavisi oxeri qalaqi erCia...

im adgilas, sadac mwvane kaci mokvda, fiWvi amovida. a) wakiTxulis gaazreba:

davalebis Sesasruleblad yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema maSin daiwyeT, rodesac teqstis Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli sam-sami pasuxidan airCieT mxolod erTi da SemoxazeT. moniSnuli pasuxi gadaitaneT pasuxebis furcelSi amgvarad: pasuxis Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X.

upasuxeT Semdeg kiTxvebs:

(1)13. ratom gaaZeves karavelebma patiosani kaci qalaqidan?

a)imitom, rom karavelebs ar moswondaT patiosani kaci.

b)imitom, rom mas alublis qalaqSi cxovreba surda.

g)imitom, rom mas ar uyvarda Tavisi qalaqi.

(1)14. ra funqcia akisria didi karavelis colis sityvebs: `ratom ar isvrian?.. netavi raime ubedureba xom ar moxda, ha~?

a)avtors surs aCvenos personaJis xasiaTi misive metyvelebis saSualebiT.

b)avtors surs gamoxatos ironia karavelTa cxovrebis wesis mimarT.

g)avtors surs Seuqmnas mkiTxvels mosalodneli ubedurebis gancda.

(1)15. ratom wamoxta moulodnelad da ratom gaiqca `klaknilad~ balaxisferi kaci?

a)eSinoda, rom gamJRavndeboda misi namdvili vinaoba.

b)eSinoda, rom pirveli danaxvisTanave gaaZevebdnen qalaqidan.

g)eSinoda, rom pirveli danaxvisTanave dauyovnebliv esrodnen.

(1)16. karavel mamakacTa ra Tviseba vlindeba maTsave sityvebSi _ `yoveli qali sulelia~?

a)Tavdajerebuloba. b) TavSeukavebloba. g) Tavxedoba.

8

(1)17. ris Cvenebas isaxavs miznad avtori, rodesac gveubneba: `didma karavelma ki simwriT mxarze ikbina~?

a)didma karavelma amoicno balaxisferi kaci.

b)didma karavelma marTebulad Seafasa situacia.

g)didma karavelma Seuracxyofilad igrZno Tavi.

(1)18. ra mxatvrul saSualebas iyenebs avtori am monakveTSi: `erTma WaSi Cacala Svidi

tyvia da, acaxcaxebuli, yovel gasrolaze iZaxda _ `orSabaTi, samSabaTi, oTxSabaTi...~?

a) alegorias. b) ironias. g) hiperbolas.

(1) 19. ris Tqma surs avtors brZeni karavelis sityvebiT: `erTma balaxisferma kacma aseT dReSi CagagdoT, netav, ra geSvelebodaT, rom mosuliyo ori balaxisferi kaci?~

a) karavelebi agresiulebi arian.

b)karavelebi briyvebi arian.

g)karavelebi mSiSrebi arian.

(1)20. ras gveubneba avtori balaxisferi kacis Sesaxeb am fraziT: `igi uyurebda karavelTa fusfuss dResaswaulebis dros, ainteresebda, pirveli vin gamovidoda saxlidan gamTeniisas~?

a)balaxisferi kaci mSobliuri qalaqis gareSe ver Zlebda.

b)balaxisferi kaci qalaqis mosaxleobas ar uyvarda.

g)balaxisferi kaci SiSis gamo safridan ver gamodioda.

(1)21. ra aris am teqstis mTavari saTqmeli?

a)sazogadoeba ver urigdeba adamians, romelic mas gaurbis.

b)sazogadoeba ver urigdeba adamians, romelic mas Seuracxyofs.

g)sazogadoeba ver urigdeba adamians, romelic misgan gansxvavdeba.

b)weriTi davaleba:

weriTi davalebis instruqcia: yuradRebiT gaecaniT davalebis pirobas.

Tu naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis perifrazia, ar aris Sesrulebuli arc erTi miTiTeba an mocemuli teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli, anda enobrivad imdenad gaumarTavia, rom azris gageba Wirs, daiwereba 0 qula da naweri aRar gaswordeba.

naSromi Sesrulebuli unda iyos gasagebi (garkveuli) xelweriT. is monakveTebi, romelTa amokiTxvac gaZneldeba, ar gaswordeba da Txzulebis Sefasebisas mxedvelobaSi ar iqneba miRebuli.

orive weriT davalebas Tan axlavs sam-sami miTiTeba. am miTiTebebs unda upasuxoT ise, rom Txzuleba azrobrivad erTiani, mTliani gamovides da ar iyos kiTxvebze calcalke gacemuli pasuxebis meqanikuri jami an mocemuli teqstis perifrazi (Tundac mTeli Txzulebis Sinaarsis gadmocema). gaiTvaliswineT, rom davalebis miTiTeba Ses- rulebulad ar CaiTvleba, Tu masze mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba pasuxi gace- muli.

CamoayalibeT Tqveni azri naTlad, mkafiod, detalurad da dasabuTebulad. naSromi Sefasdeba imis mixedviT, Tu ramdenad Cans masSi argumentirebisa (magaliTebiT sakuTari mosazrebebis dasabuTebis) da damoukidebeli azrovnebis unari da ara imis mixedviT, emTxveva Tu ara Tqveni pozicia sayovelTaod aRiarebul Tvalsazriss. msjeloba unda iyos logikurad gamarTuli da abzacebiT danawevrebuli; unda daicvaT saliteraturo enis normebi.

testSi datovebulia furclebi Savi samuSaosaTvis, romelic ar swordeba (survilis mixedviT, SegiZliaT gamoiyenoT an ar gamoiyenoT isini).

pasuxebis furcelSi daSvebuli Secdoma gadaxazeT da nu dajRabniT. weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 24.

9

gaaanalizeT mocemuli monakveTi Semdegi miTiTebebis mixedviT:

imsjeleT balaxisferi kacis xasiaTis Sesaxeb, gamokveTeT misi individualuri Tvisebebi;

imsjeleT karavelTa cxovrebis wesis Sesaxeb (yuradReba miaqcieT didi karavelis mxatvrul saxes);

imsjeleT, ra aris am teqstis mTavari saTqmeli da ra saSualebebiTaa miRweuli mxatvruli efeqti.

Tqveni Tvalsazrisi daasabuTeT!

davaleba # 2

yuradRebiT waikiTxeT tician tabiZis leqsi `sergei esenins~: gauxednavi kvici iyavi

da sisxliani, rogorc CaRatar. darCebi leqsSi gauriyavi, codvaa, am leqss saflavSi gatan.

mogdevda sevda did tramalebis da moatane darialamde.

suli suls rogor daemaleba?! Cveni Tvalebic cremliT dalamden.

gana Sen darCi marto cocxali, rom gadarCena ar gxarebia?..

vin daiTvalos cremlis kurcxali, sircxvili, rac guls gahkarebia?..

gdioda leqsi Sen, rogorc sisxli, _ mourCeneli gulis iara.

Tavis sikvdiliT Tavs ver daixsni da sisxli mxolod sisxls eziara.

gamTeniisas xaSis did qvabSi xarSavda kepkas mTvrali paolo. yinvas gahqonda gareT kaSkaSi, sikvdilma xeli magrad Cagavlo.

ar gamocvlila xom poezia _ muzebi ciskris karebs aReben, mxolod Cven sxva dro wamogvewia, Cvenc albaT sadme CagvaZaRleben.

da gulSi stiris Seni anderZi: sadRegrZeloSi gvaxsovde marad. wiTel RvinoSi _ Sen puris kerZi wamoizrdebi sisxlis tomarad.

RmerTi da sjuli... ara varT Sori, monRolis sisxli gviduRs orTaves, suli daapes da mere mZori...

mZoric Zerebma gamoaTaves. ase uWirda albaT amirans,

rom daulewes CvensaviT mkerdi...

SevsvamT sawamlavs... Cven rogorc mirons _ pirvelad Sen sTqvi es alaverdi.

CofuraSvilTan viyaviT wuxel, Senze RrialiT gaskda arRani. sakuTar Zmasac veRar gavumxel, rac Cakirula gulSi balRami...

samwuxaroa yvela eseni

da ufro mware kidev is ari,

10

lamazo biWo! sergei esenin! cocxals ar gesmis es saficari!..

amxanagebo, Tu Rrma ReleSi Cveni Tavebic sadme dagordes, yvelam icodes _ sxva poetebSi

esenin hyavda Zmad cisfer ordens!..

a) wakiTxulis gaazreba:

davalebis Sesasruleblad yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema maSin daiwyeT, rodesac teqstis Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli sam-sami pasuxidan airCieT mxolod erTi da SemoxazeT. moniSnuli pasuxi gadaitaneT pasuxebis furcelSi amgvarad: pasuxis Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X.

upasuxeT Semdeg kiTxvebs:

(1) 13. tropuli metyvelebis romel saxes iyenebs avtori pirveli strofis meore striqonSi?

a) Sedarebas. b) gapirovnebas. g) hiperbolas.

(1)14. romeli striqoni gamoxatavs eseninis sulier mdgomareobas saqarTveloSi misi Camosvlis momentSi?

a)`suli suls rogor daemaleba?!~

b)`mogdevda sevda did tramalebis~.

g)`codvaa, am leqss saflavSi gatan~.

(1)15. ra aris mesame strofis mTavari saTqmeli?

a)ticianic iseve cdilobda Tavis mokvlas, rogorc esenini.

b)ticianic iseve cdilobda samSoblodan gaqcevas, rogorc esenini.

g)ticianic iseTive tragikuli pirovneba iyo, rogoric _ esenini.

(1) 16. rogor iqmneboda, ticianis azriT, eseninis poezia?

a)didi tanjvis Sedegad. b) didi kompromisebis Sedegad.

g)didi gansjis Sedegad.

(1)17. romeli striqoni gamoxatavs avtoris Tvalsazriss, rom eseninis daRupva TviTmkvlelobaze metad mkvlelobas hgavs?

a)`Tavis sikvdiliT Tavs ver daixsni~.

b)`sikvdilma xeli magrad Cagavlo~.

g)`Cvenc albaT sadme CagvaZaRleben~.

(1)18. ra funqcia akisria leqsis mTlian konteqstSi sityvebs: `suli daapes da mere mZori... mZoric Zerebma gamoaTaves~?

a)daanaxvos mkiTxvels, rom diqtatura anadgurebs tradiciul Rirebulebebs.

b)daanaxvos mkiTxvels, rom diqtatura anadgurebs Tavisuflebismoyvare poetebs.

g)daanaxvos mkiTxvels, rom diqtatura anadgurebs yvela xelovans.

(1) 19. avtoris ra gancdaa gamoxatuli strofSi, romelic iwyeba sityvebiT: `CofuraSvilTan viyaviT wuxel...~?

a) imedgacrueba. b) sasowarkveTa. g) sinanuli.

(1)20. ra aris ukanaskneli strofis mTavari saTqmeli?

a)cisferyanwelebs eamayebaT eseninTan megobroba.

b)cisferyanwelebs gardauvali daRupva eliT.

g)cisferyanwelebi arasdros Seurigdebian beds.

(1)21. ra aaxloebs erTmaneTTan sergei eseninsa da tician tabiZes?

a)isini erTnair poetur saxeebs iyeneben.

b)isini erTnairad ebrZvian xelisuflebas.

g) isini erTnairad ganwirulebi arian.

11

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]