Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

2009-3-kartuli-ena-da-literatura

.pdf
Скачиваний:
17
Добавлен:
30.05.2015
Размер:
1.13 Mб
Скачать

b) weriTi davaleba:

weriTi davalebis instruqcia:

yuradRebiT gaecaniT davalebis pirobas.

Tu naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis perifrazia, ar aris Sesrulebuli arc erTi miTiTeba an mocemuli teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli, anda enobrivad imdenad gaumarTavia, rom azris gageba Wirs, daiwereba 0 qula da naweri aRar gaswordeba.

naSromi Sesrulebuli unda iyos gasagebi (garkveuli) xelweriT. is monakveTebi, romelTa amokiTxvac gaZneldeba, ar gaswordeba da Txzulebis Sefasebisas mxedvelobaSi ar iqneba miRebuli.

orive weriT davalebas Tan axlavs sam-sami miTiTeba. am miTiTebebs unda upasuxoT ise, rom Txzuleba azrobrivad erTiani, mTliani gamovides da ar iyos kiTxvebze calcalke gacemuli pasuxebis meqanikuri jami an mocemuli teqstis perifrazi (Tundac mTeli Txzulebis Sinaarsis gadmocema). gaiTvaliswineT, rom davalebis miTiTeba Ses- rulebulad ar CaiTvleba, Tu masze mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba pasuxi gace- muli.

CamoayalibeT Tqveni azri naTlad, mkafiod, detalurad da dasabuTebulad. naSromi Sefasdeba imis mixedviT, Tu ramdenad Cans masSi argumentirebisa (magaliTebiT sakuTari mosazrebebis dasabuTebis) da damoukidebeli azrovnebis unari da ara imis mixedviT, emTxveva Tu ara Tqveni pozicia sayovelTaod aRiarebul Tvalsazriss. msjeloba unda iyos logikurad gamarTuli da abzacebiT danawevrebuli; unda daicvaT saliteraturo enis normebi.

testSi datovebulia furclebi Savi samuSaosaTvis, romelic ar swordeba (survilis mixedviT, SegiZliaT gamoiyenoT an ar gamoiyenoT isini).

pasuxebis furcelSi daSvebuli Secdoma gadaxazeT da nu dajRabniT. weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 24.

gaaanalizeT leqsi Semdegi miTiTebebis mixedviT:

imsjeleT, rogor ixateba rusi poetis saxe am leqsSi;

imsjeleT, rogor ixateba eseninisa da qarTveli poetebis urTierToba am leqsSi (yuradReba miaqcieT konkretuli mogonebis gamomxatvel strofsac da striqonsac _ `suli suls rogor daemaleba?!~);

imsjeleT, ra aris am teqstis mTavari saTqmeli da ra saSualebebiTaa miRweuli mxatvruli efeqti.

Tqveni Tvalsazrisi daasabuTeT!

12

Sefasebis sqema

I. qarTuli ena

(4) 1.

a b g d e v z T i k

1.

2.

3.

4.

(4) 2.

a b g d e v z T i k

1.

2.

3.

4.

(10) 3. I

II

Secd.

uSecd.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

(14) 4. firuzi Zvirfasi qvaa, (1) romelic advilad muSavdeba. Zvel egvipteSi mas wminda qvad Tvlidnen(2). firuzis beWdis(3) tareba mxolod faraonebs SeeZloT. indielTa uZveles samarxebs dRemde Semounaxavs(4) am qviT Semkuli mravali sagani(5). rogorc Cans, firuzi maTTvis umniSvnelovanesi (Zalze mniSvnelovani)(6) simbolo iyo. dRes amzadeben(7) xelovnuri firuzs, (8) romelsac bunebrivisagan Znelad asxvaveben (ganasxvaveben).(9)

CvenSi am qvas mxolod dekoratiuli funqcia aqvs, (10) radgan(11) evropuli kulturis damkvidrebam firuzis simboluri mniSvneloba TandaTan daCrdila.

5.maqsimaluri qulaa _ 8.

Sefasebis kriteriumebi

I. kriteriumi

 

#

 

teqstis organizeba

 

qulebi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.

 

teqsti adekvaturadaa organizebuli da pasuxi gacemulia orive

 

2

 

 

 

 

miTiTebaze.

 

 

 

 

 

2.

 

teqsti adekvaturadaa organizebuli, magram pasuxi gacemulia mxo-

 

1

 

 

 

 

lod 1 miTiTebaze an teqsti nawilobriv adekvaturadaa organizebu-

 

 

 

 

 

 

 

li da pasuxi gacemulia orive miTiTebaze.

 

 

 

 

 

3.

 

teqsti nawilobriv adekvaturadaa organizebuli da pasuxi

 

0

 

 

 

 

gacemulia mxolod erT miTiTebaze an davaleba araadekvaturadaa

 

naweri ar

 

 

 

gagebuli.

 

swordeba

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

II. kriteriumi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

#

 

dasabuTeba

 

qulebi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.

 

kargad aris dasabuTebuli orive miTiTeba.

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.

 

kargad aris dasabuTebuli erTi miTiTeba da meore _ nawilobriv.

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3.

 

nawilobriv aris dasabuTebuli orive miTiTeba.

 

0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

III. kriteriumi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

#

 

leqsika da stili

 

 

qulebi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.

 

naSromSi azri enobrivad (leqsikurad) zustad da mkafiodaa gamoxa-

 

1

 

 

 

 

tuli, SerCeulia dasmuli amocanis Sesaferisi stili, gvxvdeba sti-

 

 

 

 

 

 

listuri xarvezebi.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.

 

naSromSi azri gasagebia, magram leqsika mwiria da teqsti stilistu-

 

0

 

 

 

 

rad gaumarTavia.

 

 

 

 

 

 

 

IV. kriteriumi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

#

 

morfologia, orTografia, sintaqsi

 

qulebi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.

 

ar aris daSvebuli orze meti Secdoma.

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.

 

ar aris daSvebuli xuTze meti Secdoma.

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3.

 

daSvebulia xuTze meti Secdoma.

 

0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

V. kriteriumi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

#

 

punqtuacia

 

qulebi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.

 

ar aris daSvebuli orze meti Secdoma.

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.

 

daSvebulia orze meti Secdoma.

 

 

0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

II.qarTuli literatura

6.avtori imis gamo adarebs dedofals `vinme SeuracxTagans~, rom SuSaniki fexSiSveli da TavSiSveli mohyavdaT. is, rom `veravin ikadra Tavsa missa daburvad~ ganapiroba varsqen pitiaxSis SiSma (iman, rom amxedrebuli varsqeni ukan mohyveboda dedofals). xalxis mwuxarebis CvenebiT avtors imis Tqma surs, rom xalxi TanaugrZnobda dedofals. am monakveTis mixedviT, varsqeni miznad isaxavs dedoflis damcirebas (tanjvas, gvemas; xalxis daSinebas...).

1. fexSiSveli da TavSiSveli iyo -------------------------------------------------------------------------------------------

1

2. SiSma ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1

3. xalxi TanaugrZnobda dedofals ----------------------------------------------------------------------------------------

1

4. meuRlis damcirebis (Seuracxyofis...

) ---------------------------------------------------------------------------------1

7. sanam mefis gadawyvetilebas Seityobda, tarielma gaifiqra, me ver davuSli (am saqmis daSla SeuZlebelia...). mefe-dedofals rom `pirvelve daeskvna~, tariels iman miaxvedra, rom isini saubrisas erTmaneTs gadaxedavdnen xolme (winaswarve SeTanxmebulni rom iyvnen mefe da dedofali imaze etyobodaT, rom laparakisas erTmaneTs uyurebdnen). am monakveTSi Cans, rom tarieli Tavzardacemulia (ganadgurebulia, sasowarkveTilia...). nestani tariels TaTbiris Semdeg indoeTidan gaZevebiT (mokvliT, sikvdiliT dasjiT...) daemuqra.

1. daSla ar gamova --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1

2. erTmaneTs gadaxedavdnen xolme ------------------------------------------------------------------------------------------

1

3. sasowarkveTa --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1

4. mokvliT (indoeTidan gaZevebiT) -----------------------------------------------------------------------------------------

1

8. daviTi mdevarma imitom ver Seipyro, rom igi sami dRe Cawolili imaleboda (buCqebSi imaleboda, mxolod RamRamobiT dadioda). meore striqonSi dasaxelebuli konkretuli detalebiT avtors surs gamoxatos azri, rom mas Zalze Sioda (Zalian uWirda...). daviTi mdevars gaurboda (tyveobidan Tavis daRwevas cdilobda...).

1. sami dRe iwva -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1

2. uWirda (Sioda) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1

3. tyveobidan Tavis daxsna ------------------------------------------------------------------------------------------------------

1

9. epiTeti `wrfeli~ miemarTeba ymawvilkacobis dros (axalgazrdobas, siymawviles...). avtoris emociuri damokidebuleba idumali xmis mimarT vlindeba striqonSi: `sul erTsa miwvrTnis gulisa Wirad~. idumali xma avtors miznad usaxavs cxovrebaSi sakuTari adgilis (bedis, xvedris) povnas (moZebnas...). es teqsti miekuTvneba romantizms.

1. dros (axalgazrdobas) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------

1

2.

`sul erTsa miwvrTnis gulisa Wirad~ -------------------------------------------------------------------------------

1

3. ipovos sakuTari bedi (adgili cxovrebaSi...) ---------------------------------------------------------------------1

4.

romantizmi -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1

10. sityvebSi _ `wignSia da ara saqmeSi, enazea da ara gulSi~ _ arCili gulisxmobs, rom sityva da saqme daSorebulia (maTi principebi carieli sityvebia da realobaSi ar xorcieldeba; sityviT gacxadebuli principebi ar emTxveva realur qmedebebs...). arCilis sityviT, keso imis gamo ver Seiyvarebda giorgis, rom igi `glexkaci iyo~ (Tavadi ar iyo...). kesos garda, arCilis sayveduri mTel sazogadoebas (Tavad arCils; Tavadaznaurobas...) miemarTeba. arCili msjelobs xidCatexilobis (gaucxoebis, wodebaTa Soris warmoSobili gaugebrobis Sesaxeb...).

1. erTs amboben da meores akeTeben

-----------------------------------------------------------------------------------------1

2.

glexi iyo -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1

3. mTel sazogadoebas ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1

4.

xidCatexilobis (gaucxoebis...) ---------------------------------------------------------------------------------------------1

weriTi davalebis Sefasebis kriteriumebi

weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 24. upirveles yovlisa, gamsworebelma unda gansazRvros, upasuxebs Tu ara naweri mocemul davalebas.

Tu abiturientis naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis perifrazia, ar aris Sesrulebuli arc erTi miTiTeba, an teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli, anda enobrivad imdenad gaumarTavia, rom azris gageba Wirs, daiwereba 0 qula da naweri aRar gaswordeba.

I kriteriumi

#

davalebis adekvaturad gageba da gaazreba

qulebi

 

 

 

 

davalebis piroba adekvaturadaa gagebuli, teqsti Rrmadaa gaazrebu-

 

1.

li, naSromSi igrZnoba avtoris umTavresi saTqmelisa da emociuri

4

 

mizandasaxulobis wvdoma.

 

 

 

 

2.

davalebis piroba da teqsti adekvaturadaa gagebuli.

3

 

 

 

 

davalebis piroba da teqsti mTlianobaSi adekvaturadaa gagebuli

 

3.

da gaazrebuli, Tumca erT SemTxvevaSi SeiniSneba davalebis pirobis

2

 

an/da teqstis araadekvaturi gageba.

 

 

 

 

 

erTze met SemTxvevebSi davalebis piroba an/da teqsti araadekvatu-

 

4.

radaa gagebuli.

1

 

 

 

 

 

0

5.

teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli.

naweri

 

 

aRar

 

 

swordeba

 

II kriteriumi

 

 

 

 

#

naSromis ageba

qulebi

 

 

 

 

naSromi upasuxebs samive miTiTebas da kargadaa organizebuli, mona-

 

1.

kveTebi Tanamimdevrulad da logikurad enacvleba erTmaneTs, abza-

3

 

cebi sworadaa gamoyofili. davalebis miTiTeba Sesrulebulad ar

 

 

CaiTvleba, Tu pasuxi mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba gacemuli.

 

 

 

 

 

naSromi upasuxebs or miTiTebas da kargadaa organizebuli, monakve-

 

 

Tebi Tanamimdevrulad da logikurad enacvleba erTmaneTs, abzacebi

 

2.

sworadaa gamoyofili; an naSromi upasuxebs sam miTiTebas, Tumca na-

2

 

wilobriv darRveulia teqstis logika an/da zogan abzacebi araswo-

 

 

radaa gamoyofili.

 

 

 

 

 

naSromi upasuxebs or miTiTebas, Tumca nawilobriv darRveulia

 

 

teqstis logika an/da zogan abzacebi arasworadaa gamoyofili; an

 

3.

naSromi upasuxebs erT miTiTebas da kargadaa organizebuli, monakve-

1

 

Tebi Tanamimdevrulad da logikurad enacvleba erTmaneTs, abzacebi

 

 

sworadaa gamoyofili.

 

 

 

 

 

naSromi upasuxebs erT miTiTebas, Tumca nawilobriv darRveulia

 

4.

teqstis logika an/da zogan abzacebi arasworadaa gamoyofili.

0

 

 

 

III kriteriumi

#

mosazrebebis argumentireba da adekvaturi citireba

qulebi

 

 

 

 

msjeloba samive miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi

 

1.

gamyarebulia teqsturi masaliT.

6

 

 

 

 

msjeloba ori miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi ga-

 

 

myarebulia teqsturi masaliT, xolo mesame miTiTebaze msjelobisas

 

2.

argumentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyarebuli teqsturi

5

 

masaliT.

 

 

 

 

 

msjeloba ori miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi

 

 

gamyarebulia teqsturi masaliT, xolo mesame miTiTeba saerTod ar

 

3.

aris Sesrulebuli (perifrazia an msjeloba oriode winadadebiTaa

4

 

gadmocemuli).

 

 

 

 

 

msjeloba erTi miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi

 

 

gamyarebulia teqsturi masaliT, xolo or miTiTebaze msjelobisas

 

4.

argumentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyarebuli teqsturi

3

 

masaliT.

 

 

 

 

 

msjeloba erTi miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi

 

 

gamyarebulia teqsturi masaliT, meore miTiTebis mixedviT msjelo-

 

5.

bisas argumentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyarebuli teqs-

2

 

turi masaliT, xolo mesame miTiTeba saerTod ar aris Sesrulebuli

 

 

(perifrazia an msjeloba oriode winadadebiTaa gadmocemuli).

 

 

 

 

 

samive miTiTebis mixedviT msjelobisas argumentebi aradamajerebe-

 

6.

lia da/an ar aris gamyarebuli teqsturi masaliT.

1

 

 

 

 

ori miTiTebis mixedviT msjelobisas argumentebi aradamajerebelia

 

 

da/an ar aris gamyarebuli teqsturi masaliT, xolo mesame miTiTeba

 

 

saerTod ar aris Sesrulebuli; an msjeloba erTi miTiTebis mixed-

 

 

viT dasabuTebulia da argumentebi gamyarebulia teqsturi masaliT,

 

7.

xolo danarCeni miTiTebebi saerTod ar aris Sesrulebuli; anda er-

0

 

Ti miTiTebis mixedviT msjelobisas argumentebi aradamajerebelia

 

 

da/an ar aris gamyarebuli teqsturi masaliT, xolo danarCeni miTi-

 

 

Tebebi saerTod ar aris Sesrulebuli.

 

 

 

 

 

IV kriteriumi

 

 

 

 

#

teqstis mxatvruli Taviseburebebi

qulebi

 

 

 

 

naSromSi gamoyofilia teqstis mxatvruli Taviseburebebi da msje-

 

1.

loba dasabuTebulia konkretuli magaliTebiT.

2

 

 

 

 

naSromSi gamoyofilia teqstis mxatvruli Taviseburebebi, magram

 

2.

msjeloba ar aris dasabuTebuli konkretul magaliTebiT.

1

 

 

 

3.

naSromSi ar aris gamoyofili teqstis mxatvruli Taviseburebebi.

0

 

 

 

V kriteriumi

#

damoukidebeli azrovneba da zogadi ganaTleba

qulebi

 

 

 

 

naSromSi mkafiod gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovne-

 

1.

bis unari, SexedulebaTa da SefasebaTa araSablonuroba da zogadi

3

 

ganaTleba.

 

 

 

 

 

naSromSi nawilobriv gamovlinda abiturientis damoukidebeli az-

 

 

rovnebis unari, Tumca mkafiod gamovlinda abiturientis zogadi ga-

 

 

naTleba; anda naSromSi mkafiod gamovlinda abiturientis damouki-

 

2.

debeli azrovnebis unari, SexedulebaTa da SefasebaTa araSablonu-

2

 

roba, Tumca nawilobriv gamovlinda abiturientis zogadi ganaTle-

 

 

ba.

 

 

 

 

 

naSromSi nawilobriv gamovlinda abiturientis zogadi ganaTlebac

 

 

da damoukidebeli azrovnebis unaric; an ar gamovlinda abiturien-

 

 

tis damoukidebeli azrovnebis unari, Tumca nawilobriv gamovlinda

 

3.

abiturientis zogadi ganaTleba; anda naSromSi nawilobriv gamov-

1

 

linda abiturientis damoukidebeli azrovnebis unari, magram ar ga-

 

 

movlinda abiturientis zogadi ganaTleba.

 

 

 

 

 

naSromSi ar gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovnebis

 

4.

unari, agreTve ar gamovlinda abiturientis zogadi ganaTleba.

0

 

 

 

 

VI kriteriumi

 

 

 

 

#

leqsika da stili

qulebi

 

 

 

 

naSromSi azri enobrivad (leqsikurad) zustad da mkafiodaa gamoxa-

 

 

tuli, SerCeulia dasmuli amocanis Sesaferisi stili, agreTve dacu-

 

1.

lia naSromis stilisturi erTgvarovneba, gvxvdeba oriode stilis-

2

 

turi xarvezi.

 

 

 

 

 

naSromSi azri gasagebia, magram leqsika mwiria, gvxvdeba ramdenime

 

2.

stilisturi xarvezi.

1

 

 

 

3.

Txzuleba stilisturad gaumarTavia.

0

 

 

 

 

VII kriteriumi

 

 

 

 

#

sintaqsuri konstruqciebi

qulebi

 

 

 

1.

naSromSi daSvebulia erTi sintaqsuri Secdoma.

2

 

 

 

2.

naSromSi daSvebulia ori sintaqsuri Secdoma.

1

 

 

 

3.

naSromSi daSvebulia orze meti sintaqsuri Secdoma.

0

 

 

 

VIII kriteriumi

#

morfologia, orTografia da punqtuacia

qulebi

 

 

 

1.

ar aris oTxze meti am tipis Secdoma.

2

 

 

 

2.

ar aris cxraze meti am tipis Secdoma.

1

 

 

 

3.

daSvebulia cxraze meti am tipis Secdoma.

0

 

 

 

11. mucalis Sefaseba mocemulia striqonSi: `kais ymis marjvena ari~. aludas xevsurTa wyromam ubiZga mieRo gadawyvetileba: rodesac movklav, mters marjvenas aRar movaWri. xevsurTa kategoriuli moTxovna eyrdnoba uZveles adaTs (tradicias, mklavis mokveTis wess...). rodesac aluda uwodebs xevsurTa samarTals `monaTluls codva-braliTa~, igulisxmeba, rom xevsurTa adaTi (tradicia, wesi...) uzneoa (usamarTloa, amoraluria...).

1. `kais ymis marjvena ari~ -------------------------------------------------------------------------------------------------------

1

2. mters marjvenas aRar movaWrio ------------------------------------------------------------------------------------------

1

3. adaTs --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1

4. es tradicia miuRebelia -------------------------------------------------------------------------------------------------------

1

12. gadataniTi mniSvnelobiT mzis amosvla igulisxmeba sityvebSi: `ca dRis Tvals gaaxels~. sityvebSi _ `didi daZinebis xaxa~ _ igulisxmeba sikvdili (ufskruli). fraziT _ `beladis sityvebs cxeli xifaTis suni auvida~ _ gamoixateba igis SeSfoTeba (SiSi, Tavzardacema...). is, `rom qveynad raRac axali gaCnda~ gamoiwvia beladis gadawyvetilebam igis dasjis Sesaxeb.

1. `ca dRis Tvals gaaxels~ ----------------------------------------------------------------------------------------------------

1

2. sikvdili --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1

3. SeSfoTeba (SiSi...) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------1

4. igi unda dasjiliyo -------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1

III. wakiTxulis gaazreba (#1 da #2 davalebebi)

13.

a)

---------------1q.

14.

b)

--------------1q.

15.

g) --------------

1q.

16.

a) --------------

1q. 17. g) --------------

1q.

18.

b) --------------

1q.

19.

b) --------------

1q.

20.

a) --------------

1q.

21.

g) --------------

1q.

 

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]