Семинар сабағының жоспары:

1. Даму ұғымы. Даму концепциясы.

2. Диалектика – даму және жалпы байланыс туралы ілім.

3. Диалектиканың негізгі категориялары. Олардың универсалдық, құрылымдық және себептілік байлансытарды бейнелеуі.

4. Диалектиканың негізгі заңдары.

 

Әдістемелік ұсыныстар:

Диалектика – универсалды (әмбебап) байланыстар, өзгерістер және даму туралы ілім. Идеалистік және материалистік диалектика: Гегель мен Маркс. Обьективті және субьективті диалектика. Дамудың диалектикалық – материалистік теориясы. Диалектиканың заңдары мен категориялары туралы түсінік, олардың қалыптасуы.

Болмыстың әмбебап байланыстары: жалпылық, өзгешелік, жекелік. Мән мен құбылыс. Құрылымдық байланыстар: бүтін мен бөлік, мазмұн мен форма, элементтер мен құрылым категориялары. Жүйе түсінігі, жүйелік принципі.

Детерминистік байланыстар: себеп пен салдар. Кездейсоқтық пен қажеттілік, мүмкіндік пен шындық категориялары.

Қарама-қарсылықтың бірлігі мен күрес заңы. Үйлестік (сәйкестік), айырмашылық, қарама-қарсылық, қайшылық категориялары. Қарама-қарсылықтың бірлігі мен күресі. Қайшылықтардың көптүрлілігі. Болмыс пен танымның қарама-қайшылықты мәні.

Мөлшерлік және сапалық өзгерістердің өзара ауысу заңы. Сапа, мөлшер, қасиет, секіріс категориялары. Сапалық және мөлшерлік өзгерістер диалектикасы.

Терістеуді-терістеу заңы. Диалектикалық терістеу. Даму бағытының спиральдік сипаты.

 

Бақылау сұрақтры:

1. Даму мәселесі. Сандық және сапалық өзгерістер диалектикасы.

2. Болмыс пен танымның қарама-қайшылығы. Диалектикалық қарама-қарсылық.

Қарама-қарсылықтың бірлігі мен күресі.

3. Диалектикалық терістеу. «Терістеуді-терістеу». Циклдік және бірте-бірте өзгеру.

4. Қазіргі замандағы «қоғам-табиғат» жүйесінің қайшылықтары.

5. Даму ұғымы. Даму концепциясы.

6. Диалектика – даму және жалпы байланыс туралы ілім.

7. Диалектиканың негізгі категориялары. Олардың универсалдық, құрылымдық

және себептілік байланыстарды бейнелеуі.

8. Диалектиканың негізгі заңдары, дамудың қайнар көзі.

 

Баяндамалар мен рефераттар тақырыбы:

1. Диалектиканың тарихи дамуы.

2. Метафизика мен диалектика қайшылықтары.

3. Категория ұғымы, оның түрлері.

4. Диалектика заңдарының ерекшеліктері.

5. Диалектика – жалпы байланыс және даму туралы.

6. Обьективтік және субьективтік диалектика.

7. Әртүрлі байланысты қарастыратын категориялар.

8. Диалектика заңдарының өзара байланысы.

 

Философиялық мәтіндермен жұмыс істеу:

1. Ленин В.И., Карл Маркс. полн. сбор. соч. Т. 26.

2. Маркс К. Капитал. Т.1. Гл. ХХІҮ. Маркс К., Энгельс Ф. соч. 2-е изд. Т. 23,25.

3. Маркс К. Теория прибавочной стоимости. Маркс К., Энгельс Ф. 2- изд. Том. 26.

ч. ІІ.

4. Энгельс Ф. Анти – Дюринг. Маркс К., Энгельс Ф. соч. 2-е изд. Т. 20.

5. Энгельс Ф.Диалектика природы. Маркс К., Энгельс Ф. соч. 2-е изд. Т. 20.

6. Энгельс Ф.Людвиг Фейербах и конец классической немецкой философии.

Маркс К., Энгельс Ф. соч. 2-е изд. Т. 21.

 

Әдебиеттер тізімі:

1. Алексеев П.В., Панин А.В. Диалектический материализм. М.: 1987.

2. Алексеев П.В., Панин А.В. Теория познания и диалектика. М.: 1991.

3. Аскин Я.Ф. Философский детерменизм и научное познание. М.. 1977.

4. Бунте М. Причинность. М.: 1962.

5. Диалектика материального мира. Л.: 1985.

6. Диалектика познания Л.: 1988.

7. Идеалистическая диалектика в ХХ столетия. М.: 1987.

8. Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия. Алматы, 2003.

9. Мәдени - философиялық энциклопедиялық сөздік. Құр. Т.Х.Ғабитов,

А.Т.Құлсариева. Алматы: Раритет, 2004.

10. Материалистическая диалектика как общая теория развития 4-х кн. М.: 1982.

11. Материалистическая диалектика. Краткий очерк теории. 2-е изд. М.: 1985.

12. Фролов И.Т. Генетика идиалектика. М.: 1968.

13. Философский энциклопедический словарь. М.: 1994.

14. Философиялық сөздік. Алматы, 1996.