УМК 5В072900 ИГ каз
.pdf21мм болғаны дұрыс. Өзара параллель өлшем сызықтар аралығы кемінде 7мм болуы тиіс, ал өлшем сызығы мен координаттық шеңберге дейін – 4мм.
Деңгейліктер. Пландар, тіліктер мен қасбеттерде шартты деңгейліктер нольдік деңгейден алатын арақашықтықтарды көрсетеді(биіктігі, тереңдігі). Нольдік деңгей ретінде ғимараттыңнемесе басқа нысанның жердің
жоспарланған |
бетіне |
жақын |
құрылымының |
беті |
. |
алынадыТұрғын |
|
|||
ғимараттарында əдетте бірінші қабат еденінің деңгейі алынады. Құрылыс |
|
|||||||||
сызбаларында деңгей белгілері метрмен жəне үтірден кейін |
үш |
ондық |
||||||||
таңбасымен беріледі. Нольдік деңгей (0,000) таңбасымен беріледі. Нольден |
|
|||||||||
жоғары |
белгі |
плюс |
таңбасымен(+1,200), |
нольден |
төмен |
белгі |
минус |
|||
таңбасымен ( - 1,700) беріледі. Деңгейлік белгісінің таңбасы сөре-нұсқама |
|
|||||||||
болып келеді. Нұсқаманы негізгі сызықпен ұзындығы2-4мм шығару немесе |
|
|||||||||
нұсқа |
сызығына 45° бұрышпен |
жүргізіледі. Шығару |
сызықтарды |
тұтас |
|
|||||
жіңішке сызықпен бастырады. |
|
|
|
|
|
|
|
|||
Егер бір кескінге |
тиісті бірнеше деңгейлік белгілер қойылатын болса, |
|||||||||
онда олардың |
вертикал сызықтарын бір |
вертикал |
бойына |
түсірген |
жөн |
|||||
болады, ал горизонталь сөрелерінің ұзындықтарының тең болғаны дұрыс болады. Деңгей белгісі анықтау жазулармен біргеболуы мүмкін. Мысалы, «т.е.д.» - таза еден деңгейі, «ж.д.» - жер деңгейі.
Қасбеттер мен тіліктерде деңгейлік белгілерді шығару сызықтарға немесе нұсқа сызықтарға орналастырады. Пландарда белгілерді (өлшем сандарды)
жіңішке салынған |
тіктөртбұрыш |
ішіне |
немесе шығарым-сызық |
сөресінің |
||
үстіне түсіреді (8.6 - сурет). |
|
|
|
|
|
|
Еңістіктер. Құрылыс |
сызбаларында |
еңістікті жəй бөлшек |
түрінде |
|||
көрсетеді. Қажет болса, еңістікті үшінші таңбаға дейінгі дəлдікпен ондық |
||||||
бөлшекпен қоюға |
болады. |
Еңістік |
мəнін |
анықтайтын өлшем саны |
алдына |
|
сүйір бұрышпен қиылысатын екі сызықтан белгі қойылады. Еңістік белгісі нұсқа сызығы үстіне қойылады немесе шығарым-сызық сөресіне қойылады. Еңістік белгісінің төменгі сызығы нұсқа сызығына немесе шығару сызығына
параллель болуы тиіс, ал сүйір бұрышы еңістік жаққа бағытталуы қажет. |
||
Пландарда еңістік бағытын нұсқамамен береді. Қажет |
жағдайда |
нұсқама |
үстіне еістік мəні қойылады (8.6 - сурет). |
|
|
Негізгі жазулар. Негізгі жазулар МСТ 21.10197 (ҚЖҚЖ) – студенттің |
||
курстық жұмыстар, курстық жəне дипломдық |
жобалар |
құрамындағы |
сызбалар мен мəтіндік құжаттарда негізгі жазуларды толтыру үшін бірыңғай |
||
пішінді, өлшемдерді жəне толтыру ретін бекіткен. |
|
|
Ғимараттардың сызбаларында негізгі жазу 8.7 - суретте көрсетілгендей |
||
болу керек. Құрылыс бұйымдарының сызыбаларының |
бірінші бетінде8.8 - |
|
суретте көрсетілгендей болу керек.
Негізгі жазуды графикалық немесе мəтіндік құжаттың төменгі оң жақ бұрышына орналастырады. Негізгі жазу мен жиектерді МСТ2.303-68 бойынша тұтас жіңішке жəне тұтас жуан негізгі сызықтармен орындайды.
40
41
8.3 – сурет – Ғимарат планында өлшемдерді қою
8.4 -сурет
8.5 - сурет
8.6 - сурет
42
8.7 - сурет
Негізгі жазудың ішіндегі бағандарда берілетіндер:
1– құжаттың белгісі (бас əріптер, биіктігі 5мм);
2– жобаның, жұмыстың немесе бұйымның аты(бас əріптер, биіктігі
5мм);
3– тапсырманың аты (бас əріптер, биіктігі 5мм);
8.8 - сурет
4 – осы парақта орналасқан кескіндер атауы (бас əріптер, биіктігі 5мм); 5 - тетікбөлшек материалының белгісі(бұл орынды тек тетікбөлшек
сызбасында толтырады; кіші əріптер, биіктігі 5мм);
6– литера «О» (оқу сызбалары);
7– парақтың реттік саны(мəтіндік құжатты парақтың екі жағына
толтырған жағдайда беттің реттік )саны. Бір |
ғана парақтан тұратын |
құжаттарда бұл орынды толтырмайды; |
|
8 – Құжат (сызба жинағының, түсіндірмелік |
жазбаның жəне .)т.б |
парақтарының жалпы саны. Екі жақты толтырылған мəтіндік құжаттардың беттерінің жалпы саны;
9 – Кафедраның толық немесе қысқартылған атауы(кіші əріпте, биіктігі 5мм);
43
10 – төменнен жоғары қарай– «Студент», «Кеңесші», «Жетекші», «Норм.бақылау», «Кафедра меңг.» (кіші əріптер, биіктігі 3,5мм).
ҚҚБЖ жəне ҚЖҚЖ талаптарына курстық жəне дипломдық жобалардың графикалық бөлімінің сəйкестігін бақылаушы оқытушы«Норм.бақылау» орнына қол қояды;
11,12,13 – аты-жөні, қолы, күні; 14 – сызбада кескінделген бұйымның массасы(кг), өлшем бірлігі
көрсетілимейді;
Индекс группы |
Номер |
Номер |
Номер |
|
задания |
вариант |
задачи |
||
|
8.9 - сурет
8.11 –сурет
8.10 - сурет
15 – кескін масштабы МСТ 2.302 – 68 стандарты бойынша.
44
Жазулар. Құрылыс сызбаларында жазулар үшін қаріптерді МСТ2.304 – 81 стандарты бойынша алады.
Негізгі əдебиеттер: 5 нег.[180-193 ], Қосымша əдебиеттер: 6 қос. [31-34 ].
Бақылау сұрақтары:
1.Ғимарат планында өлшемдер қалай қойылады?
2.Пландарда биіктік белгілері қалай қойылады?
3.Қасбеттер мен тіліктерде биіктік белгілері қалай қойылады?
Дəріс 9. Азаматтық жəне өнеркəсіп ғимараттарының пландары.
План – ғимараттың белгіленген деңгейде жорамал горизонталь жазықтықпен қиылған тілігінің кескіні (9.1 - сурет).
План
9.1 - сурет
МСТ 21.501-93 бойынша қиюшы жазықтықты кескінделетін қабаттың биіктігінің 1/3-де, не болмаса, өнеркəсіптік ғимараттар үшін кескінделетін деңгейден 1м биіктікте орналастырады. Тұрғын үйлер мен қоғамдық
ғимараттарда жорамал жазықтықты есіктер мен |
терезелер |
орындарын |
қиятындай етіп орналастырады. |
|
|
Ғимараттың планы оның конфигурациясы мен |
өлшемдері |
жөнінде |
мағлұмат береді, жеке бөлмелерінің орналасуы, есік пен терезелер орындары, |
||
басты қабырғалардың, арақабырғалардың, ұстындардың, |
баспалдақтардың |
|
орналасуын анықтауға мүмкіндік береді. |
|
|
45
9.2 - сурет
Санитарлық-техникалық жабдықтарды ғимарат планының масштабында орындайды. 9.3 – суретте кеңінен қолданылатын санитарлық-техникалық жабдықтар көрсетілген.
46
9.3 - сурет
Негізгі əдебиеттер: 1 осн.[210-230 ], 2 осн. [111-146 ]
Қосымша əдебиеттер: 1 доп.[37-57].
Бақылау сұрақтары:
1.Өнеркəсіптік ғимараттың планы қалай алынады?
2.Тұрғын үй мен қоғамдық ғимараттың планы қалай алынады?
3.Планды орындау ретін айтыа беріңіз.
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Дəріс 10. |
Ғимараттардың тіліктерінің сызбалары. |
|
|
||||||
Тілік деп ғимараттың ойша вертикаль жазықтықпен қиғандағы кескінін |
|
||||||||
атайды |
Құрылыс |
сызбаларында |
тіліктер |
ғимараттың |
көлемдік |
жəн |
|||
құрылымдық |
шешімін, |
жеке |
құрылымдардың, бөлмелердіңөзаралық |
|
|||||
орналасуын анықтау үшін қажетті. |
|
|
|
|
|
||||
Тіліктер сəулеттік жəне құрылымдық болады. |
|
|
|
||||||
Сəулеттік тілік негізінен ішкі сəулеттік композициялық |
шешімдерін |
||||||||
анықтау үшін қажетті. Мұндай тілікте бөлмелердің, есік пен терезе |
|
||||||||
ойылымдарының жəне басқа да элементтердің биіктігі көрсетіледі(10.1 – |
|
||||||||
сурет). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Құрылымдық тіліктер ғимараттың жұмыс сызбалары құрамына кіреді. |
|
||||||||
Тіліктердің |
мұндай |
түрлерінде |
|
ғимараттың |
құрылмалық |
элементтері, |
|||
сонымен |
қатар қажетті |
өлшемдер |
|
мен белгілер |
қойылады(10.2 – |
сурет). |
|
||
47
10.1 - сурет
10.2 - сурет
48
Негізгі əдебиеттер: 1 осн.[247-255], 2 осн. [94-110 ]
Қосымша əдебиеттер: 1 доп.[29-37].
Бақылау сұрақтары:
1.Сəулеттік тілік деген не?
2.Құрылымдық тілік деген не?
3.Сəулеттік тілікте не көрсетеді?
4.Құрылымдық тілікте не көрсетеді?
Дəріс 11. Баспалдақтар сызбалары.
Баспалдақтар көпқабаттық ғимараттың жауапты бөлігі болып табылады, себебі олар тек қабатаралық байланыс үшін емес, өрт немесе басқа апатты жағдайда эвакуация үшін де қажетті.
11.1 - сурет
Баспалдақтар орналасқан бөлмелерді баспалдақ бөлмесі деп . атайды Баспалдақтың негізгі элементтері болып көлбеулі марш пен горизонталь алаңдары табылады.
11.1 - суретте сандар арқылы баспалдақ бөлмесінің негізгі элементтері көрсетілген.
49