«Басты су тазарту ғимараттары» (Үлкен Алматы өзені, гос)

Қуаттылығы тәулігіне 254 мың текше метр болатын басты тазарту имараттары қаланың оңтүстік-батысында, Әл-Фараби даңғылының солтүстік жағына қарай орналасқан. БТҒ бірінші кезектегі ғимараттары қолданысқа 1937-1947 жылдары берілді және де тазалау станциясын қайта жөндеуден өткізу қажет.      

Балқаш-Алакөл бассейндегі су шаруашылығы басқармасы (БАБВУ) бекіткен, қолданыстағы суды арнайы қолдануға рұқсаттық шешімі бойынша суды алудың шектеу көрсеткіші жылына 81,4 млн. текше метр

Шектеу млн/м³ жыл	БТИ-ң суды тартудың нақты көрсеткіштері
81,4	2008 ж.	2009 ж.	2010 ж.	2011 ж.
	81,4	78,04	76,8	74,9

 

«Медеу» сүзгі бекеті

Сүзгі бекеті теңіз деңгейінен 1500 метр биіктікте Медеу шатқалында орналасқан және де қолданысқа 1974 жылы берілген. «Медеу» сүзгі бекетінің өнімділігі тәулігіне – 24 мың текше метр. Ауыз су дайында бекітілген лимит бойынша - 8,5 млн. м³/жыл (С/Б «Медеу» - Кіші Алматы өзені) тиісінше.

Бекетке қойылған шектеу 0,3 м³/сек көрсеткішінен 0,27 м³/сек –қа дейін азайтылады.

Тазалау бекеттерінің мақсаты болып судың сапасын ауыз суы шамасына жеткізу (САН ПиН 9.02.002-04) және ауыз суын су желісіне беру.

Бастапқы су өзінің пайда болу көзіне байланысты, жақсы дәм сапасына ие. Бастапқы судың минералдануы 80-100 мг/дм³ шамасында ауытқиды (шектік рұқсатты шоғырлануы – ПДК 1000 мг/дм³). Судың жалпы кермектігі 1,1-1,4 моль/дм³ құрайды (ШРШ7 моль /дм³ болғанда).  Кейбір көрсеткіштер шектік рұқсаты шоғырлану хлоридтер – 2мг/дм³ (ШРШ 350 мг/дм³), сульфаттар – 8 мг/дм³ (ШРШ 500 мг/дм³).

Суды тазалаудың жалғыз қиындығы, тасқын кезеңіндегі судың жоғарғы лайлануы. Бұл көрсеткіш тасқын кезеңінде 5-тен 80 мг/дм³, ал кей күндері 170 мг/дм³-ге дейін жетеді. (ШРШ 2мг/дм³).

Тазалаудың жыл бойғы мақсаты болып, суды залалсыздандыру, яғни оның микробиологиялық сипаттамаларын қолданыстағы нормативтік құжаттар талаптарына сай қалпына келтіру болып табылады.

Басты тазалау ғимараттарын сумен қамтамасыз етудің көздері болып Үлкен Алматы тау өзені және оның тараулары: Күмбел-су, мраморлық, Казачья, Проходная және Үлкен Алматы өзені табылады.

«Медеу» сүзгі бекетіне су Кіші Алматы өзенінен беріледі.

Судың сапалық құрамы (Кіші Алматы өзені)

№	Нормативті көрсеткіштер	ШРШ	Қыс	Жаз
1	Температура, °С		0,5-2,5	6,6-14,2
2	Лайлануы, мг/дм³	1500	1,02-1,31	1,23-310
3	Түсі, градус	120	0-5	5-70
4	Иісінің ашықтығы (20 балл)	3	жоқ	жоқ
5	Иісінің ашықтығы (50 балл)	3	жоқ	жоқ
6	Дәмінің ашықтығы	2	жоқ	жоқ
7	Алюминий, мг/дм³	0,5	<0,02-0,047	0,15-0,18
8	Бор, мг/дм³	0,5	<0,006-0,02	<0,006-0,011
9	Сутекті көрсеткіш, pH	6,5-8,5	7,45-7,99	7,7-8,17
10	Кадмий, мг/дм³	0,001	<0,0005	<0,0005
11	Никель, мг/дм³	0,1	<0,005	<0,005-0,014
12	Нитраттар (NO3)	45,0	2,2-3,5	2,1-3,2
13	Қалдық темір, мг/дм³	-	-	-
	Темір, мг/дм³	3,0	-	-
14	Жалпы кермектігі, моль/м³	7,0	1,3-1,4	1,0-1,2
15	Қалдық полиакрииамид, мг/дм³	-	-	-
16	Полиакрилланд, мг/дм³	2,0	-	-
17	Қорғасын, мг/дм³	0,03	<0,0002	<0,0002
18	Еркін қалдық хлор, мг/дм³	-	-	-
19	Сульфаттар (SO4), мг/дм³	500,0	7,3-10,8	9,4-11,1
20	Құрғақ қалдық, мг/дм³	1000	85,3-91,2	64,2-82,3
21	Фтор, мг/дм³	1,2	0,81-1,08	0,74-0,92
22	Хлоридтер (Cl), мг/дм³	350,0	1,2-3,2	0,7-3,0
23	Хром (VI), мг/дм³	0,05	<0,001	<0,001