1-10_uroki
.pdf- Ә бу – Гөлназ. |
- А это кто?And who is this? |
|
- А это Гульназ. And this is Gulnaz. |
(рис. 3 девушки)
26. Дусларыгыз белән таныштырыгыз. Познакомьте с друзьями. Introduce you
friends.
Үрнәк: Таныш булыгыз. Бу – Азат. Бу – Булат. Ә бу – Салават. Бу – Алсу. Ә
бу - Айсылу.
27. Диалогларны тулыландырыгыз. Дополните диалоги. Complete the dialogues.
- .........................., бу кем?
-Бу .................................
-Ә бу кем?
- ............................................. |
|
*** |
|
- Исәнме! |
|
- ..................................... |
! |
-Гафу ит, син Әнәсме?
-Әйе, ....................... . Ә син кем?
- ....................... |
Камилә. |
7.
Татарча ничек саубуллашабыз? Как прощаемся по-татарски?
How to say goodbye in Tatar?
+28. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.
Listen, repeat and read. |
|
- Сау булыгыз, Динә! |
- До свидания, Дина! Goodbye, Dina! |
- Сау бул, Алсу ! |
- До свидания, Алсу!Goodbye, Alsou! |
************************ |
|
- Исән булыгыз, Дамир әфәнде! |
- До свидания, Дамир эфенди. Take care, |
- Исән булыгыз, Ләйсән ханым! |
Mr. Damir! |
|
- До свидания, Лейсан ханум! Take care, |
|
Mrs, Leysan! |
11
************************
- Хуш, Диләрә! |
- Прощай, Диляра!Good bye, Dilyara! |
- Хушыгыз, Зилә ханым! |
-Прощайте, Зиля ханум!Goodbye, Mrs. |
|
Zilya! |
***************** |
|
- Хәерле юл, Динә ханым! |
- Доброго пути, Дина ханум! Have a safe |
- Рәхмәт, Мәдинә! |
trip, Mrs, Dina! |
|
-Спасибо, Мадина!Thanks, Madina! |
(Рис. 2 чел. Прощаются) |
|
29. Дусларыгыз белән саубуллашыгыз. Попрощайтесь с друзьями. Say goodbye to
your friends.
-Сау бул, ............................!
-Сау бул, ..................................!
***
-.............................., исән бул!
-............................., хуш!
30. Сүзләр белән диалоглар төзегез. Составьте диалоги со словами. Make up
dialogues using the words.
Мин, сез, түгел, юк, кем, исәнмесез, сау булыгыз, сәлам, хәерле көн, хәерле
кич.
+31. Шигырьне тыңлагыз һәм сәнгатьле итеп укыгыз. Прослушайте
стихотворение и прочитайте выразительно. ............... |
|
Мин иртә белән |
Сезгә дусларым |
Өйләргә керәм, |
Иртәнге сәлам! |
Иптәшләремнең |
Исәнме, Азат, |
Хәлләрен беләм: |
Саумы, Салават! |
- Исәнме, Гүзәл! |
Авырмыйсызмы? |
Исәнме, Рүзәл! |
Хәят һәм Булат! |
Исәнме, Мәрьям! |
Исәнме, Иркә! |
Исәнме, Галләм! |
Сәлам, Мәликә! |
12
Хәерле иртә! |
Хәерле иртә! |
|
Х.Гарданов |
+32. Татар исемнәрен тыңлагыз һәм истә калдырыгыз. Прослушайте татарские
имена и запомните. Listen to the Tatar names on the recording and memorize.
Ирләр исемнәре. Мужские имена. Men’s names.
Азат |
Камил |
Азамат |
Рамил |
Булат |
Рәшит |
Вәли |
Самат |
Гали |
Таһир |
Илдар |
Фәрит |
Илдус |
Хәмит |
Хатын-кызлар исемнәре. Женские имена. Women’s names.
Айгөл |
Иркә |
Айсылу |
Мәликә |
Алсу |
Ләйсән |
Алия |
Лилия |
Әлфия |
Камилә |
Галия |
Рәмилә |
Гүзәл |
Рәшидә |
Гөлназ |
Саҗидә |
Зилә |
Тәнзилә |
Зөлфия |
Фәридә |
Динә |
Хөршидә |
33. Рифмалап исемнәр куегыз һәм диалогларны укыгыз. Используйте в рифму
имена и прочитайте диалоги. Use rhyming names and read the dialogues.
-Исәнме, Булат!
-Сәлам, ...............!
********
- Сәлам, Сөембикә!
13
- Хәерле көн, .............!
*******
-Хәерле көн, Рүзәл!
-Сәлам, .................!
*******
- Исәнме, Рәмилә!
Исәнме, ...............!
34. Укытучыгыз белән саубуллашыгыз. Попрощайтесь с учителем. Say good bye to
your instructor.
35. Дусларыгызга хәерле юл теләгез. Пожелайте друзьям доброго пути. Wish a safe
trip to you friends.
СҮЗЛЕКЧӘ. СЛОВАРИК. VOCABULARY
авылдеревняvillage |
без – мыwe |
||
аз (әз) –мало- little, few (adv.) |
бер – |
одинone |
|
алар – они - лthey |
бик – |
очень-very |
|
абый –1.старший брат - elder brother; 2. |
биш – пятьfive |
||
дядя - |
uncle |
бу – этоthis |
|
авыр – трудный - difficult |
гаиләсемьяfamily |
||
алты – шесть - six |
галим – учёныйscientist, scholar |
||
алтмыш –шестьдесят - sixty |
гафу итегез – извинитеexcuse me |
||
анда – там - there |
гүзәл – красивыйbeautiful |
||
апа – |
1.старшая сестра - elder sister; 2. |
дәфтәр – тетрадьnotebook |
|
тетя - aunt |
дус – |
другfriend |
|
алтынзолото - gold |
дүрт – четыреfour |
||
ат –лошадь - horse |
егерме – двадцатьtwenty |
||
аш – суп - soup |
жәл – |
жальpity |
|
ә – союз а - and, but (conjunction) |
жәлләргә – жалетьto pity |
||
әби – |
бабушкаgrandmother |
җәй – летоsummer |
|
әйе – даyes |
җиде – семьseven |
||
әфәнде – господинMr., mister |
җил – ветерwind |
||
бабай – дедушкаgrandfather |
җитмеш –семьдесят- seventy |
||
баш – головаhead |
җылы – теплыйwarm |
||
бәби –дитя- baby, child |
җыр – песняsong |
||
14
җырлый – поетsings |
монда – здесь-here |
||
зур – большойbig |
моң – мелодия-melody |
||
ике – дваtwo |
өй – |
дом-home |
|
ил – странаcountry |
песи – кошка-cat |
||
илле – пятьдесятfifty |
русрусскийRussian |
||
инглиз – английскийEnglish |
саубуллашырга – прощаться-to say |
||
иртә – утроmorning |
goodbye |
||
исән булыгыз – 1. до свиданияtake care; |
сау булыгыз – до свидания-вgood bye |
||
2. будьте здоровыbless you |
сәлам – привет-hi |
||
исәнме –здравствуй- hello, hi |
сез – вы-you |
||
исәнмесез – здравствуйтеhello |
сеңел –младшая сестра-younger sister |
||
исәнләшергә – здороватьсяto say hello, |
сигез – восемь-eight |
||
greet |
|
сиксән – восемьдесят-eighty |
|
йорт –дом- house |
син – |
ты-you |
|
йөз – стоhundred |
су – водаwater |
||
йөри – ходитwalks |
сүз –слово-word |
||
кәҗә -коза- goat |
сүзлек –словарь-dictionary |
||
кем – |
ктоwho |
танышырга – знакомитьсяto get |
|
керпе – ёжhedgehog |
acquainted |
||
кич – |
вечерevening |
тугыз –девять- nine |
|
кичен – вечеромin the evening |
туксан – девяносто-ninety |
||
кичә – вчераyesterday |
туташ –девушка- Ms., miss |
||
көз –осень- autumn, fall |
түгел –не-not |
||
көн – |
деньday |
тычкан – мышьmouse |
|
күбәләкбабочкаbutterfly |
ул – 1. онhe/she/it; 2.сынson |
||
күке – кукушка – cuckoo |
ун –десять-ten |
||
күп – |
многоmany, much |
уң –правый- right |
|
кыз – |
девочка,дочьдеgirl |
үрнәк – пример, образец-example, model |
|
кырык – сорокforty |
фән – наука - science |
||
кыш – зимаwinter |
фәннинаучный - scientific |
||
малай – мальчик-boy |
фил – слонelephant |
||
матур – красивый-beautiful |
ханым – госпожа-Mrs., mistress |
||
мәрмәр –мрамор-marble |
хәерле –добрый- good, safe |
||
мең – |
тысяча-thousand |
хушыгыз –прощайте-good bye |
|
мин – я - I |
чәй – чай-tea |
||
15
чәч – волосы-hair |
эт –собака- dog |
|
чын – настоящий - real |
юк – нет-no |
|
шат – |
рад-glad |
юл – дорогаroad |
эне – |
младший брат-younger brother |
яз –весна-spring |
эри – |
тает-melts |
|
16
ӘЗЕРЛЕК КУРСЫ. ВВОДНЫЙ КУРС. INTRODUCTORY COURSE
Икенче дәрес. Второй урок. Second Lesson
1. Татар авазларын ничек әйтәбез? Как произносим татарские звуки? How to
pronounce Tatar sounds?
Татар хәрефләрен ничек язабыз? Как пишем татарские буквы? How to write Tatar
letters?
Татар сүзләрен ничек әйтәбез һәм язабыз? Как произносим и пишем татарские
слова? How to say and write Tatar words?
2. Хәлләр турында ничек сорыйбыз? Как спрашиваем о делах? How to ask ‘How are
you?’
3. Предмет турында ничек сорыйбыз? Как спрашиваем о предмете? How to ask
about an object?
4. Предметның кемнеке булуы турында ничек сорыйбыз? Как спрашиваем о
принадлежности предмета? How to ask who an object belongs to?
5. Кешенең һөнәре турында ничек сорыйбыз? Как спрашиваем о профессии
человека? How to ask about a person’s profession?
6. Татарча ничек гафу үтенәбез? Как просим прощения по-татарски? How to
apologize in Tatar?
7. Татарча ничек рәхмәт әйтәбез? Как благодарим по-татарски? How to say thank you
in Tatar?
1.
Татар авазларын ничек әйтәбез? Как произносим татарские звуки? How to
pronounce Tatar sounds?
Татар хәрефләрен ничек язабыз? Как пишем татарские буквы? How to write Tatar
letters?
Татар сүзләрен ничек әйтәбез һәм язабыз? Как произносим и пишем татарские
слова? Haw to say and write Tatar words?
+1. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.
Listen, repeat and read.
Хх |
Хх |
[х] |
|
|
|
17
Һһ |
Һһ |
[һ] |
|
|
|
Ханым, хатын, хатын-кыз, хәерле, рәхмәт, Рәхим
Таһир, Заһир, һава, һәм, һәр, һәрвакыт, һөнәр, Зөһрә
ИГЪТИБАР ИТЕГЕЗ! ОБРАТИТЕ ВНИМАНИЕ! PAY ATTENTION!
Ц, щ хәрефләре рус сүзләрендә генә кулланыла. Буквы ц, щ используются только в русских словах.The letters ц, щ are used only in Russian words.
+2. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.
Listen, repeat and read.
Цц |
Цц |
[ц] |
|
|
|
Щщ |
Щщ |
[щ] |
|
|
|
Цирк, циркуль
Щи, щётка
ИСТӘ КАЛДЫРЫГЫЗ! ЗАПОМНИТЕ! MEMORIZE!
я, ю, е хәрефләре сүз башында яки сузык аваз алдында ике аваз белдерәләр. Буквы я, ю, е
обозначают два звука в начале слова или перед гласным звуком.
The letters я, ю, е represent two sounds when they come in the beginning of a word or before a vowel.
+3. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.
Listen, repeat and read.
Яя |
Яя |
[йә] |
|
|
[йа] |
|
|
|
Юю |
Юю |
[йү] |
|
|
[йу] |
|
|
|
Ее |
Ее |
[йэ] |
|
|
[йы] |
|
|
[э] |
|
|
|
Яз, яңа, яңгыр, яшел, яшь
Юа, юк, юл, юеш
18
Ел, елан, егерме, кәеф, кием
ИСТӘ КАЛДЫРЫГЫЗ! ЗАПОМНИТЕ! MEMORIZE!
Яңгырау һәм саңгырау тартык авазлар. Звонкие и глухие согласные звуки.
|
|
|
|
|
|
|
|
Voiced and voiceless consonants. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б |
в |
г |
гъ |
д |
ж җ |
з й л |
м н ң р [w] |
||
↓ ↓ |
↓ |
↓ |
↓ |
↓ |
↓ |
↓ |
|
|
|
п |
ф |
к къ т ш |
ч |
с |
щ х һ ц [,] (һәмзә) |
||||
ъ (калынлык һәм аеру билгесе) һәм ь (нечкәлек һәм аеру билгесе) хәрефләре |
|||||||||
аваз белдермиләр: мәкаль, сәгать, көньяк, кулъяулык, ашъяулык. |
|||||||||
Буквы ъ (разделительный твёрдый знак) и ь (разделительный мягкий знак) не |
|||||||||
обозначают звуков.The letters ъ (the hard sign), ь (the soft sign) do not represent a |
|||||||||
sound as shown in the examples. |
|
|
|||||||
һәмзә авазы - звук гамза - hamza sound (glottal stop): тәэсир [тә’сир], тәэмин |
|||||||||
итү [тә’минитү] .
+4. Нечкә әйтелешле сүзләрне тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте,
повторите и прочитайте мягкопроизносимые слова. Listen, repeat and read words with soft
sounds.
Әни, әти, әби, эне, сеңел, әфәнде, бер, ике, өч, дүрт, биш, җиде, сигез, егерме,
илле, җитмеш, сиксән, йөз, кем, көн, эт, песи, гүзәл, дәфтәр, түгел, җир, һәм,
яшел, кием, хәерле.
+5. Калын әйтелешле сүзләрне тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз.
Прослушайте, повторите и прочитайте твёрдопроизносимые слова. Listen, repeat and read words with hard sounds.
Алар, ул, туташ, ханым, бабай, апа, абый, дус, җылы, пылау, тугыз, туксан,
һава, яңа, яңгыр, юа, юл.
ИГЪТИБАР ИТЕГЕЗ! ОБРАТИТЕ ВНИМАНИЕ! PAY ATTENTION!
а, о, у, ы сузык авазлы сүзләр калын әйтеләләр (укытучы, авыл, борын); ә, и, ө,
ү, э сузык авазлы сүзләр нечкә әйтеләләр (сиксән, дәрес, күзлек);
татарские слова с гласными звуками а, о, у, ы произносятся твёрдо (укытучы, авыл,
борын); со звуками ә, и, ө, ү, э - мягко (сиксән, дәрес, күзлек);
19
in the Tatar language, words containing back row vowels а, о, у, ы are pronounced as hard words (укытучы, авыл, борын); words with front row vowels ә, и, ө, ү, э are pronounced as soft words (сиксән, дәрес, күзлек).
+6. «Махира» шигырен тыңлагыз һәм ятлагыз. Прослушайте стихотворение
«Махира» и выучите наизусть. Listen to the poem “Makhira” and learn it by heart.
Диск 5 №38
2.
Хәлләр турында ничек сорыйбыз? Как спрашиваем о делах?
How to ask ‘How are you?’.
+ 7. Тыңлагыз, кабатлагыз һәм укыгыз. Прослушайте, повторите и прочитайте.
Listen, repeat and read. |
|
|
- |
Хәлләр ничек, Алия? |
- Как дела, Алия? How are you, Alia? |
- |
Рәхмәт, Лилия, яхшы. |
- Спасибо, Лилия, хорошо! Good, |
|
||
|
|
thank you, Lilia. |
|
|
ИСТӘ КАЛДЫРЫГЫЗ! ЗАПОМНИТЕ! MEMORIZE! |
Хәлләр ничек? (Нихәл? Ни хәлләр бар?) – Как дела? - How are you? |
||
Яхшы (әйбәт) – |
- хорошоgood |
|
Бик яхшы (бик әйбәт) – |
- очень хорошо - very good |
|
Шәп - |
|
отличноgreat |
Начар – |
плохо - bad |
|
Начар түгел – |
неплохо - not bad |
|
Ярыйсы – |
нормально-OK |
|
Уртача – |
средне - so-so |
|
Беркөе – |
по-прежнему- fine |
|
Барысыннан да яхшырак – |
лучше всех - best of all |
|
Ал да гөл – |
всё отличноgreat, excellent |
|
8. Үрнәк буенча диалог төзегез. Составьте диалог по образцу. Make up a dialogue
according to the model.
Үрнәк: - Хәлләр ничек, Рәмилә?
- Бик яхшы. Рәхмәт, Камилә.
+9. Диалогларны тыңлагыз һәм истә калдырыгыз. Прослушайте диалоги и
запомните. …………….
- Хәлләр ничек, кызым?
20