10. Жорық барысындағы туристердің қоғамға пайда болатын жұмысы

Кейбір жорықтар зерттеу мақсатында өткізіледі. Зерттеудің түрін жазу. Гидрологиялық, экологиялық әдістерін анықтау. Жорықтардағы жолдарды, соқпақтарды реттеу. Мысалға алатын болсақ, жол жөнекей кездесетін қоқыстарды жинау арқылы қоғамға кішкене болса да пайда келтіру.

11. Туристік экспедицияларды ұйымдастыру

Туристік-өлкетану іс-әрекеттері негізінде мектеп оқушыларын қазақстандық патриотизмге тәрбиелеудің ғылыми-теориялық, әдістемелік жолдары тұңғыш рет қарастырылып отыр. Зерттеудің негізі етіп туристік-өлкетану іс-әрекеттерін қарастыра отырып мектептен тыс, сыныптан тыс ұйымдастырылатын туристік-өлкетану іс-әрекеттері арқылы жергілікті жердің мәдени мұра нысандарын пайдалана отырып оқушыларды қазақстандық патриотизмге тәрбиелеуге назар аударуды жөн көрдік.

Сондай-ақ, мектеп оқушыларын жергілікті жердің туристік-өлкетану нысандарын пайдалану арқылы қазақстандық патриотизмге тәрбиелейтін мектептен тыс, сыныптан тыс туристік іс-әрекеттерді (экспедиция, экскурсия, жорықтар, үйірмелер және т.б.) ұйымдасыруға байланысты ережелер, бағдараламардың жоқтығы арасындағы; туристік-өлкетану нысандарының қазақстандық патриотизмді қалыптастыруға деген қоғамның сұранысы мен мектептегі патриоттық тәрбиенің жағдайы арасындағы; жергілікті жердің патриоттық мазмұндағы туристік-өлкетану нысандарының қазақстандық патриотизмге тәрбиелеудегі жоғары мүмкіндіктері мен оларды мектепте жеткіліксіз пайдаланудың қажеттігі мен арнайы жасалған ғылыми-әдістемелік нұсқаулардың жоқтығы арасындағы қарама-қайшылық анық байқалады.

Зерттеудің міндеттері:

1. Туристік-өлкетану іс-әрекеттері арқылы мектеп оқушыларын қазақстандық патриотизмге тәрбиелеудің ғылыми-теориялық негіздерін анықтау.

2. Туристік-өлкетану іс-әрекеттерінің мектеп оқушыларының қазақстандық патриотизмін қалыптастырудағы тәрбиелік мүмкіндіктерін айқындау және бүгінгі жағдайын анықтау.

3. Туристік-өлкетану іс-әрекеттері арқылы мектеп оқушыларының қазақстандық патриотизмінің қалыптасуы моделін жасау.

4. Туристік-өлкетану іс-әрекеттері арқылы мектеп оқушыларын қазақстандық патриотизмге тәрбиелеудің әдістемесін жасап, эксперимент жүргізу арқылы тәжірибеге енгізу.

5. Зерттеудің практикалық маңызы. Зерттеудің негізгі қағидалары мектептен тыс, сыныптан тыс патриоттық тәрбие жұмыстары бойынша ұйымдастырылған туристік-өлкетану іс-әрекеттерінің жоспарлары мектеп оқушыларының патриоттық тәрбиесін жетілдіруде мақсатты түрде мектеп тәжірибесіне ендірілді. Ұсынылған: «Семей өлкесіне саяхат», «Туристік-өлкетану және қазақстандық патриотизм», «Туған жерге тағзым» атты әдістемелік нұсқаулар мен «Туристік-өлкетану іс-әрекеттерінің патриоттық тәрбиедегі мүмкіндіктері» атты бағдарлама мектеп мұғалімдері мен туризм нұсқаушыларына оқушылардың қазақстандық патриотизмін қалыптастыруға көмекші құрал болады.

12. Іздеу-құтқару жұмыстарын ұйымдастыру

Іздеу/ құтқару жұмыстары дег/з маршруттағы төтенше жағдайларда туристерге, әр түрлі апат кезінде жергілікті халыққа жәрдем беру. Туристік ұйымдарда тәжірибелі адамдардан тұратын бақылау құтқару жасағы (КСО) болу керек. Белсенді тур/мен айналысатын ұйымда бақылау/құтқару отряды болу қажет(КСО). КСО міндеттері:1. Осы ұйымның маршруттары өтетін аудандарды жете зерттеу және білу 2.Іздеу/құтқару жұмыстарын өткізуге арналған барлық жабдықтау мәңгі дайын болу керек. 3. Көмекші отряд мүшел-н үнемі даярлау. 4. Алдын алу шаралары (Кеңес, инструктаж, нұсқаулар, маршруттарды белгілеу, топтарды тексеру, т/б)5. . Іздеу/құтқару жұмстар-н өткізу, зардап шеккендерге жәрдем беру 6. Қажетті ақпаатты мемл/к аөпаратты құтқару қызметіне беру.Контрольдік пунктер мен мерзімдер.Алдын алу шаралары: 1. Медициналық байқау2. Тур/дің біліктілігін бақылау3. Әр бір турист қауіпсіздік нұсқауларын тыңдағанына қол қойғаннан кейін топты маршрутқа шығару

13. Туристік маршруттардың классификациясы Қиындық дәрежесі б/ша. Қиындық дәрежелерін анық/н критеийі кедергі болып табылады. Қиындық дәрежесі алтау:

1. Қиындық дәрежесі (қиын емес, жеңіл) қозғалу үнем ж/е бірқалыпты ұстап тұру үшін қолдың көмегі қажет болады. Өту үшін ең бастысы сенімсіздік сонымен қатар қорқыныш сезімі болмау керек.2. Орташа. Бірқалыпты сылту ж/е жүріп өту үшін міндетті түрде қолдың көмегі керек. Кейбір альпенистер өзін өзі сақтандырып, көбінесе жіппен жүреді, әсіресе өте үлкен жорықтарда.3. Қиынырақ бұл кезде тіпті дайындығы жақсы өрмелеушілерге де қиын болып келеді. Тек қолмен мүмкін емес, кезек/кезек сақ/у керек. Өзімен бірге карабин, закладки алу керек.4. Қиын. Қиын жартастармен шығу. Ең бірінші жетекшінің тәж/сі болу керек. Міндетті түрде сақтандыру болу керек. Ең жақсы сақтандыру жіппен болу керек деп мамандар санайды. Түсу жіптің көмегімен.

5. Өте қиын. Дайындығы жақсы артық күш жіппен жұмыс секілді болу керек.

6. Ең қиын. Маршрут ұз/ғы саяхат күнделігінің белгілі дәрежесінің ең кіші мөлшерін, ұз/ғын тек қана асқан тех/лық қиындығы болса ғана азайтуға болады, оның өзінде азайту мөлшері он бес проценттен аспайды.