Существительные, заканчивающиеся на согласный

1. Единственное число

К существительным женского рода, заканчивающимся на согласный, относятся слова типа brew, noc, rzecz, powieść, dłoń, то есть имеющие в основе мягкие согласные ć, dź, j, ń, ś, ź а также на p, b, m, w, чередующиеся с p’, b’, m’,w’ , а также на l и мягкие согласные c, cz, dz, dż, rz, sz, ż:

M./B./W. powieść rzecz wieś dłoń

D. powieści rzeczy wsi dłoni

C. powieści rzeczy wsi dłoni

N. powieścią rzeczą wsią dłonią

Mc. powieści rzeczy wsi dłoni

В родительном и дательном падежах у таких существительных могут быть чередования корневых гласных, причём окончание всегда будет -i: ą – ę gałąź – gałęzi

ó – o sól – soli

- – i brew – brwi, wieś - wsi

(mieszkać na wsi, jeść bez soli, siedzieć na gałęzi)

У всех существительных на –w (-ew) есть беглое –e , появляющиееся только в именительном и винительном падежах единственного числа: brew- brwi, krew – krwi.

2. Множественное число

M./B./W. powieści rzeczy wsie dłonie

D. powieści rzeczy wsi dłoni

C. powieściom rzeczom wsiom dłoniom

N. powieściami rzeczami wsiami dłońmi

Mc. powieściach rzeczach wsiach dłoniach

В именительном падеже множественного числа существительных на согласный есть два вида окончаний:

-e noc – noce, ręka – ręce

-i/-y myśl – myśli, rzecz – rzeczy, mysz – myszy,

Cуществительные на – ść а также другие существительные с мягкой основой имеют окончание - -i: wieści, części,

Существительные на –oja, -eja имеют окончание –i: zbroja - zbroji, nadzeja – nadzieji, существительные на –ija, -yja имеют нулевое окончание: szyja – szyj, zmija - zmij

Cуществительные на –rz (-ż), -c всегда имеют окончание -e : twarz – twarze, straż – straże, noc - noce

Некоторые существительные в творительном падеже множественного числа имеют кроме окончания -ami окончание –mi: kośćmi, dłońmi, иногда возможны двойные формы: gałęźmi – gałęziami.

В родительном падеже некоторые существительные с основой на затвердевший согласный имеют окончание –у: noc – nocy, mysz - myszy

Ćwiczenia:

1. Proszę otworzyć nawiasy:

Jestem zadowolony (podróż). Na (twarz) nie ma (krew). Nie pojadę bez swoich (rzecz). Kupiłam mięso bez (kość). Powitała Piotra z (wielka radość). Mówiliśmy o (dobroć). Na (sprzedaż) kupujemy wszystko. Dlaczego mówisz z (taka złość)? Na (gałęzie) siedzą ptaki. Nie znam (powieść), o której mówisz. To był chłopczyk o (ładna twarz). Lubię (ciemna noc). Muszę tłumaczyć (druga część) opowiadania. Chcę to położyć do (kieszeń). Nie widziałam żadnej (wdzięczność). Miała kwiaty w (dłonie). Nie boję się (myszy). Mam materiał z ( kolorowe nicie). W (odpowiedź) nie ma nic. Robi wszystko z (pieśń). Magda ma pieprzyk nad (brwi). Nie mam ta to (chęć). Patrzy na niego z (nienawiść). Dlaczego śpiewa o (długie noce)? Pracujemy na waszą (korzyść). Ta moda jest tylko dla (młodzież).