1. С) 4

D) 5

Е) 6

$$$ 83

Өндірістің қандай қауіптілік категориясы қоршаған орта үшін аз қауіпті?

А) бірінші

В) екінші

С) үшінші

D) төртінші

Е) бірінші және екінші

1. $$$ 84

2. ШРШ нормативі қандай мерзімге тағайындалады?

А) 1жыл

1. В) 2жыл

С) 3жыл

D) 5жыл

Е) 10жыл

$$$ 85

Өндірістік кәсіпорындар үшін қанша қауіптілік қатегориясы (ӨҚК) тағайындалады?

А) 3

В) 4

С) 7

D) 10

Е) 12

$$$ 86

Орта тәуліктік ШРК_о.т. қандай уақыт аралығына тағайындалады?

А) 20 мин

В) 60 мин

С) 6 сағ

2. D) 12 сағ

Е) 24 сағ

$$$ 87

Экологиялық мониторинг дегеніміз, бұл:

A) Қоршаған ортаның ахуалын үздіксіз бақылау;

B) Тұрғындар арасында әлеуметтік сұрақ жүргізу;

C) Жер қыртысының құрамын зерттеу;

D) Тұқым қуалайтын ауруларды зерттеу;

E) Құрлықтық және сулық экожүйелердегі организмдердің түр құрамын зерттеу.

$$$ 88

Қызыл кітап беретін мәліметтері мыналар туралы:

1. тірі организмдердің сирек түрлері

2. сирек кездесетін пайдалы қазбалар

3. мұнай көздерінің орналасу орны.

4. жердің климаттық белдемдері

5. жер қабатының химиялық құрамы

$$$ 89

Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі қашан қабылданды?

А) 1990ж.

В) 1993ж.

С) 1995ж.

D) 2007ж.

Е) 2000ж.

$$$ 90

Қалалардың өсуі және дамуы, ауылдық жердің қалаға айналуы, халықтың ауылдан қалаға миграциясы, қоғам өміріндегі қалалардың ролінің өсуі қалай аталады?

А) популяция

В) урбанизация

С) реорганизация

D) локализация

Е) концентрация

$$$ 91

Сөйлемді жалғастырыңыз: Ластағыштың максималды мөлшерінің қоршаған ортаға түсуі оның экологиялық сапасын өзгертпейді, оны ... деп атаймыз

А) Шекті рауалы концентрация

В) Шекті рауалы шығарынды

С) Шекті рауалы төгінді

D) Шекті рауалы концентрация

Е) Шекті рауалы жүктеме

$$$ 92

Топырақ мониторингі-бұл...

A) Биосферадағы құбылыс немесе объекттерді бақылау процесі

B) Топырақ күйін бағалау, болжау, қадағалау жүйесі

C) Табиғат қорғау қызметін басқару жүйесі

D) ҚО күйін бақылау жүйесі

E) ҚО сапасын басқару жүйесі

$$$ 93

Бақылау объектісі өлшемі он шақырым жоғарлауы, мониторингке байланысты

A) Аймақтық

B) Жергілікті

C) Әлемдік

D) Импактық

E) Ұлттық

$$$ 94

Қадағалау масштабының ұлғаюы мың шаршы шақырым мониторингта көрсетіледі

A) Аймақтық

B) Жергілікті

C) Әлемдік

D) Импактық

E) Ұлттық

$$$ 95

Экожүйелердегі ауыр металдардың негізгі табиғи көздеріне жатады

А) термалды сулар

В) тау жыныстары және олардың желдетілу өнімдері

С) ғарыштық және метеоритті шоқ

D) планетаның тірі заттегі

Е) орман өрттері

$$$ 96

Фосфор және күкірт топыраққа түседі

А) Тау жыныстарының бұзылуы нәтижесінде

B) Атмосферадан

С) Судан

D) Өсімдіктердің ыдырау нәтижесінде

Е) Микроорганизмдердің ыдырауы нәтижесінде

$$$ 97

Топырақтағы ластаушы заттардың детоксикациясы келесілердің көмегімен жүреді

А) Микроорганизмдердің

B) Саңырауқұлақтардың

С) Вирустардың

D) Химикаттардың

Е) Тыңайтқыштардың

$$$ 98

Топырақтың химиялық ластануы дегеніміз:

А) Температураның әсерінен топырақтың құрылымдық өзгерісі

B) Топырақтың химиялық өзгерісі антропогендік қызметтің әсерінен, оның құрамының бұзылуына әкеліп соғады

С) Тау кен жұмыстарын жүргізу кезінде топырақтың жоғарғы қабатының өзгеруі

D) Жел эрозиясына байланысты топырақтың химиялық құрамының өзгеруі

Е) Су эрозиясына байланысты топырақтың химиялық құрамының өзгеруі

$$$ 99

Топырақтық ауыр металдармен ластану көзі мыналар

А) Өндірістік және тұрмыстық қалдық, атом электростанциясы

В) Металл өңдеу өндірісінің қалдықтары, өндірістік қоқыс, отын жағу өнімі, автомобильден шығатын ластаушы газдар, ауыл шаруашылығын химияландыру құралдары

С) Автомобильден шығатын ластаушы газдар, теплицалар, мал шаруашылық фермалары

D) Тұрмыстық қалдықтар, атмосфералық жауын-шашын, гидроэлектростанциялар

Е) Тамақ өнеркәсібінің өндірісі, металл өңдеу өнеркәсібінің қалдықтары, отынның жану өнімі

$$$ 100

Биосфераның тірі затының энергетикалық қызметінің нәтижесінде пайда болған қандай заттарды адам өзінің шаруашылық іс-әрекетінде энергия көзі ретінде пайдалана алады:

A) су ресурстарын;

B) көмір және мұнай;

C) күн радиациясы;

D) судың толысуы мен қайтуы;

E) жел.

$$$ 101

Қоршаған ортаның радиациялық ластануының себебі:

A) Егіске жарамды жерлерді жырту;

B) Ерекше қорылатын табиғи территориялардың көлемінің артуы;

C) Жер астынан таскөмір өндіру;

D) Жер қойнауынан құрамында уран бар рудаларды өндіру;

E) Жер қойнауынан мұнай өндіру.

$$$ 102

Табиғатты қорғау дегеніміз – бұл:

A) энергетикалық ресурстарды сүйемелдеуге, сақтауға және қалпына келтіруге бағытталған шаралар кешені;

B) даяр өнімдердің белгілі бір түрін шығару үшін табиғи ресурстарды пайдалану;

C) биосфера компоненттерінің өзгеруіне жол бермейтін, табиғи ресурстарды үнемді пайдалануға және олардың қалпына келуінің неғұрлым ұтымды режимін қамтамасыз етуге бағытталған шаралар жүйесі;

D) территориялардың табиғи-ресурстық мүмкіншіліктерін пайдаланудың барлық түрлерінің жиынтығы;

E) табиғи ресурстарды қоғамдық өндіріс процесінде пайдалану.

$$$ 103

Озон қабатының ыдырауының нәтижесі қандай болуы ықтимал:

A) биологиялық әралуандылық кемиді;

B) биологиялық әралуандылық артады;

C) Жердің энергетикалық ресурстарының қоры артады;

D) Жердегі омыртқалы жануарлардың саны көбейеді;

E) Әлемдік (глобалдық) деңгейде салқындау басталады.

$$$ 104

Қышқыл жаңбырлардың түсуі мынадай себептермен байланыстырылады:

A) күн радиациясының деңгейінің өзгеруімен;

B) атмосферадағы көмірқышқыл газының деңгейінің өсуімен;

C) атмосфера мөлдірлігінің төмендеуімен;

D) өндірістің атмосфераға күкірт және азот тотықтарын шығаруымен;

E) «озон шымылдығының» көлемінің кемуімен.

$$$ 105

Атмосферада «парникті газдардың» жиналып қалуына байланысты пайда болған «парник эффектісінің» зардаптары қандай болуы ықтимал:

A) Планетадағы орташа температураны жоғарылатып, планета климатының жақсаруына әкеліп соғады;

B) Планетадағы орташа температураны төмендетіп, планета климатының нашарлауына әкеліп соғады;

C) Атмосфераның мөлдірлігін төмендетеді;

D) Планета көлеміндегі температураның жоғарылауы биосферада жағымсыз өзгерістер туындатады;

E) Биосферада айтарлықтай өзгерістер туындата алмайды.

$$$ 106

Планетаның озон шымылдығын ыдырататын негізгі агенттердің бірі:

A) ауыр металдар;

B) метан;

C) көміртегі оксидтері;

D) фреондар;

E) күкіртті газдар.

$$$ 107

Негізгі парникті газға қандай газ жатады:

А) күкірт диоксиді

В) озон

С) көмірқышқыл газы

D) көміртек тотығы

Е) метан

$$$ 108

Атмосферада кейбір газдардың жиналуына байланысты жылу балансы өзгеруінен, планетаның температурасы жоғарылауы қалай аталады?

А) фотохимиялық смог

В) парник эффектісі

С) қышқыл жаңбырлар

D) эколоиялық кризис

Е) биотикалық фактор

$$$ 109

ШРШ мөлшерінде атмосфераға қауіпті заттар шығарылғанда, ауаның ластану деңгейі қандай болады?

А) ШРК_о.т.-тен аз

В) ШРК_о.т.-тен көп

С) ШРК _м.б.ж.-тан аз

D) ШРК_м.б.ж.-тан көп

Е) ШРК_ж.з.-нан үлкен

$$$ 110

Қышқыл жаңбырлар атмосфералық ауаның негізінен қандай газдармен антропогенді ластануы себебінен болады?

А) күкірт диоксиді және азот оксидтері

В) қүкірт диоксиді және шаң

С) күкірт диоксиді және көмір қышқыл газы

D) азот оксидтері және көмір қышқыл газы

Е) азот оксидтері және көміртек тотығы

$$$ 111

Атмосферада парниктегі шыны сияқты әсер ететін, жерге күннің сәулесін тосқауылсыз жіберіп, бірақ жерден тепкен сәулелерді жібермейтін газ қалай аталады?

А) инертті газ

В) сутек

С) фреон

D) күкірт диоксиді

Е) көмірқышқыл газы

$$$ 112

Экологиялық нормативтердің негізгі түрлерін көрсетіңіз

A) Халықаралық шарттар

B) Жергілікті өзін-өзі басқару актілері

C) Стандарттар

D) ШРШ, ШРТ, ШРД және т.с.с. нормативтер

E) Декларациялар

$$$ 113

Озон қабатындағы озон … әсерінен бұзылады

А) хлор молекуласы

В) инертті газдардың молекулалары

С) көмір қышқыл газының молекулалары

D) күкіртті газдың молекулалары

Е) оттектің молекулалары

$$$ 114

Атмосферада шаңның, тұманның, автокөліктің және өндірістің шығарған ластаушы газдарының нәтижесінде ауаның қауіпті ластануы қалай аталады?

А) парникті эффект

В) тұмша (смог)

С) температуралық инверсия

D) озон қабатының бұзылуы

Е) радиоактивті ластану

$$$ 115

Сулы ортадағы зиянды заттардың концентрациясы қандай өлшем бірлігімен өлшенеді?

А) г/с

В) кг/м²

С) кг/мс

D) мг/дм³

Е) г/м²

$$$ 116

Белгілі объектінің (агрегаттың, кәсіпорынның т.б.) табиғи ортаға тигізетін әсерін бағалайтын құжат

А) Экологиялық паспорт

В) Өтініш

С) Экологиялық экспертиза

D) ШРТ

Е) ШРШ

$$$ 117

Озон тесігінің пайда болу себебі:

А) Көмірқышқыл газының атмосфераға көп мөлшерде шығарылуы

В) Шаңның атмосфераға көп мөлшерде шығарылуы

С) Фреондардың атмосфераға көп мөлшерде шығарылуы

D) Оттегінің атмосфераға көп мөлшерде шығарылуы

Е) Атмосфераға азот оксидтерінің көп мөлшерде шығарылуы

$$$ 118.

Озон қабатының жұқаруы мен оның өсуі арасында тікелей байланысы бар:

А) туа біткен патология

В) жүрек қан тамырлары жүйесінің аурулары

С) онкологиялық аурулар

D) тірек – қимыл жүйесінің аурулары

Е) эндемиялық аурулар

$$$ 119

Озон қабатын қорғау жөнінде Вена конвенциясына қол қойылды

А)1972 ж.

В) 1975 ж.

С) 1980 ж.

D) 1985 ж.

Е) 1990 ж.

$$$ 120

Киот хаттамасында ... қарастырылған

A) Қала сыртына өнеркәсіп орындарын шығару

B) Мұнай кен орындарының интенсификациясы

C) Тропикалық орманды шабу жұмыстарын азайту

D) Парниктік газдарды шығаруды азайту

E) Парниктік газдарды шығаруды өсіру

$$$ 121

Қоршаған ортаның химиялық ластануының нәтижесінде бақыланады:

1. минералды ресурстардың түзілуі

2. күн активтілігінің жоғарлауы

3. жанартау активтілігінің жоғарлауы

4. орташа жылдық түсімдердің өсуі

5. табиғи жүйелердің деградациясы

$$$ 122

Урбаэкология нені зерттейді:

A) қылқанды орман (тайга) экожүйесін;

B) шөлді аймақтар экожүйесін;

C) биосфералық процестерді;

D) қалалық экожүйелерді;

E) сулық экожүйелерді.

$$$ 123

Биосфераны толық зерттейтін кешенді ғылыми пәнді белгілеу үшін 1977 жылы «ғаламдық экология» терминін ғылымға енгізген:

А) М.И.Будыко

В) Н.Ф.Реймерс

С) Н.Н.Моиссеев

D) С.С.Шварц

Е) Е.Одум

$$$ 124

Қоршаған табиғи ортаға әсер ететін кез келген жобаны іске асырғанда бұл процедура міндетті түрде қажет:

A) Қоршаған ортаның мониторингісі

B) Экологиялық сараптама

C) Қоршаған ортаға тигізілетін әсерді бағалау (ҚОӘБ)

D) Экологиялық аудит

E) Экологиялық бағалау

$$$ 125

Төменде келтірілгендердің қайсысы ғаламдық экологиялық проблемалар қатарына жатады:

A) қоқыстың мезгілімен шығарылмауы;

B) мекемелердің төңрегіндегі территориялардың ластануы;

C) биологиялық алуантүрліліктің кемуі;

D) сапасы төмен бензинді пайдалану;

E) мекемелердің шайынды суларында ластаушы заттардың болуы.

$$$ 126

Төменде келтірілгендердің қайсысы ғаламдық экологиялық проблемалар қатарына жатады:

A) қышқыл жаңбырлар;

B) қоршаған ортаның биологиялық ластануы;

C) сапасы төмен көмірлерді отынға пайдалану;

D) өндірістің улы қалдықтарын көму;

E) атом электр станцияларын салу.

$$$ 127

Төменде келтірілгендердің қайсысы ғаламдық экологиялық проблемалар қатарына жатады:

A) атмосферадағы оттегі мөлшерінің артуы;

B) жанартаулардың (вулкандардың) атқылауы;

C) топырақтағы қарашірік қабатының артуы;

D) ауру туғызушы микробтардың санының кемуі;

E) парник эффектісі.

$$$ 128

Энергия көздерінің қайсысы экологиялық тұрғыдан алғанда ең таза болып есептеледі?

A) жылу электр станциялары;

B) су электр станциялары;

C) атом электр станциялары;

D) жел энергиясын пайдалану;

E) көрсетілген энергия көздерінің экологиялық құндылығы шамалас.

$$$ 129

Энергия көздерінің қайсысы экологиялық тұрғыдан алғанда ең қауіпсіз болып есептеледі?

A) тұрмыстық жылыту қазандықтары;

B) гидроэлектростанциялар;

C) теңіз толқындарының энергиясы;

D) атом электр станциялары;

E) көрсетілген энергия көздерінің экологиялық құндылығы шамалас.

$$$ 130

Энергия көздерінің қайсысын пайдалану экологиялық тұрғыдан алғанда қауіпті болып есептеледі?

A) жылу электр станцияларын пайдалану;

B) теңіз толқындарының энергиясын пайдалану;

C) жел қуатын пайдалану;

D) күн радиациясын пайдалану;

E) өсімдік тектес организмдердің биомассасын пайдалану.

$$$ 131

БҰҰ-ның қоршаған орта және тұрақты даму бойынша конференциясы 1992ж. қай қалада өтті?

А) Стокгольм

В) Йоханнесбург

С) Рио де Жанейро

D) Париж

Е) Хельсинки

$$$ 132

«XXI ғасырдың күн тәртібі» қай жылы қабылданды?

А) 1992ж.

В) 1972ж.

С) 2002ж.

D) 1993ж.

Е) 1989ж.

$$$ 133.

Атмосфералық ауаның сапасын нормалау әдісінің бірі болып ... саналады

А) ШРШ

В) ШРК

С) ШРТ

D) ШРД

Е) УШШ

$$$ 134

Қай жылы Қазақстан Республикасының тұрақты дамуға өту концепциясы қабылдады?

А) 1992 ж.

В) 1996 ж.

С) 1998ж.

D) 2000ж.

Е) 2006 ж.

$$$ 135

Қоршаған ортаны қорғау жөнінде бірінші халықаралық конференция Стокгольмде қай жылы өтті?

А) 1970 ж.

В) 1972 ж.

С) 1975 ж.

D) 1982 ж.

Е) 1985 ж.

$$$ 136

БҰҰ Бас Ассамблеясы бүкіләлемдік табиғат хартиясын қай жылы қабылдады?

А) 1970 ж.

В) 1980 ж.

С) 1982 ж.

D) 1990 ж.

Е) 1992 ж.

$$$ 137

Берілген организациялардың қайсысы экологиялық болып табылады?

А) Гринпис

В) Қызыл крест

С) БҰҰ

D) ВОЗ

Е) Қазына

$$$ 138

Тұрақты дамуды қалай түсінесіз?

А) табиғаттың кейбір компоненттері өзгеріссіз қалу керек

В) даму тоқтап қалмау керек

С) даму, белгілі бір уақыт аралығында оның тоқтап қалу жағдайына әкелмейтіндей болуы керек

D) қазіргі уақыттың қажеттілігін қамтамасыз ете отырып, келесі ұрпақтардың өзінің қажеттіліктерін қамтамасыз етуіне қауіп туғызбайтындай даму

Е) табиғат компоненттері тұрақты болып қалу керек

$$$ 139

Жер бетінде ашаршылық, жұмыссыздық және кедейшіліктің орын алу аспектісін тұрақты дамудың қай аспектісіне жатқызуға болады?

А) саяси-құқықтық аспект

В) экологиялық аспект

С) әлеуметтік аспект

D) экономикалық аспект

Е) халықаралық аспект

$$$ 140

«Тұрақты даму»термині ең алғаш қашан енгізілді?

А) «Ғаламдық қоғамның мақсаттары» баяндамасында, 1977 ж.

В) «Өсу шектері»баяндамасында, 1972 ж.

С) «Біздің ортақ болашағымыз» баяндамасында, 1987 ж.

D) «Жол айрығында» баяндамасында, 1970 ж.

Е) « Әлемдік реттіліктің қайта құрылу» баяндамасында, 1977 ж.

$$$ 141

«Рим клубы» Халықаралық ұйымының негізін салушы және бірінші президенті

А) Дж.Форрестер

В) А.Печчеи

С) Д.Медоуз

D) Б.Коммонер

Е) Ю.Одум

$$$ 142

Тұрақты даму стратегиясы қай конференцияда қабылданды?

А) Қоршаған орта және тұрақты даму бойынша БҰҰ конферециясында (Бразилия, 1992 жыл)

В) Халықаралық форум (Йоханнесбург қаласында, 2002 жылы)

С) Ыстық көл конферециясында (1995 жыл)

D) Стокгольм конференциясында (1972 жыл)

Е) Алматыда өткен конференцияда (1998 жыл)

$$$ 143

ХХІ ғасырдағы адамзаттық ғаламдық проблемаларын қандай құжат қарастырады және іс-әрекеттің бағдарламасы болып табылады?

А) ХХІ ғасырға күн тәртібі

В) тұрақты даму стратегиясы

С) Киота хаттамасы

D) «РИО+10»

Е) БҰҰ бағдарламасы

$$$ 144

Тұрақты даму мақсатына жетудің, қолданылатын шаралардың тиімділігінің және қойылған мақсаттарға жету деңгейінің көрсеткіштері (критерийлері) қалай аталады?

А) ресурстық кризис

В) тұрақты даму индикаторы

С) биосфераның шаруашылық сиымдылығы

D) сертификат ИСО:-9000

Е) стандарт

$$$ 145

Тұрақты дамудың әлемдік бағдарламасы қашан қабылданды?

А) 1992 ж.

В) 2000 ж.

С) 2001 ж.

D) 1995 ж.

Е)1998 ж.

$$$ 146

Қоршаған орта проблемалары бойынша бірінші халықаралық конференция болды:

А) Хельсинкиде

В) Рио-де-Жанейрода

С) Стокгольмде

D) Венада

Е) Базелде

$$$ 147

«Тұрақты даму» концепциясы қарастырады:

А) Барлық қол жетімді табиғи ресурстардың толық қолданылуын

В) Қол жетімді табиғи ресурстардың тек бөлігін ғана қолдануды

С) Қолданылатын табиғи ресурстардың максималды қысқартылуын

D) Болашақ ұрпақ үшін ресурстың белгілі бөлігін сақтауды

Е) Тек қалпына келетін ресурстарды ғана қолдануды

$$$ 148

Қоршаған ортаны қорғау саласындағы негізгі Заң болып табылады

A) ҚР-ң «Экологиялық сараптама» заңы

B) ҚР-ң «Атмосфералық ауаны қорғау» заңы

C) ҚР-ң «Мемлекеттік бақылау» заңы

D) ҚР-ң «Экологиялық сақтандыру» заңы

E) ҚР-ң Экологиялық Кодексі

$$$ 149

«Экосистемаларды тұрақты пайдалануды сақтау» принципі қай халықаралық форумда ұсынылды?

А) Қоршаған орта және даму бойынша БҰҰ конферециясында (Бразилия 1992 жыл)

В) Халықаралық форум (Йоханнесбург қаласында, 2002 жылы)

С) Ыстық көл конферециясында (1995 жыл)

D) Стокгольм конференциясында (1972 жыл)

Е) Алматыда өткен конференцияда (1998 жыл)

$$$ 150.

Тұрақты даму концепциясы қашан БҰҰ–ның ресми түрдегі позициясы болып қабылданды:

А) 1972 ж. адамның мекендеу ортасы туралы Стокгольмдегі БҰҰ конференциясында

В) 1987 ж. қоршаған орта және даму туралы Халықаралық комиссиясының (Брундланд комиссиясы) «Біздің болашағымыз» атты баяндамасы жариялануына байланысты

С) 1991ж. « Бірінші ғаламдық революция» атты Рим клубының соңғы баяндамасынан кейін

D) 1992ж. Рио-де-Жанейродағы қоршаған орта мен даму туралы БҰҰ конференциясында

Е) 2005ж. БҰҰ-ның Венадағы конференциясында