20 Айналымға.

“Гидрологиялық жылнамаларға” (ГЖ), “Ағындының жылдық деректерiне” (АЖД) енгiзiлетiн орташа тәулiктiк су өтiмiн есептеудiң дәлдiгi (%).

2-8.

Гидрологиялық жылнамаға және “Ағындының жылдық сипаттамалары” анықтамалығына енгiзiлетiн орташа айлық су өтiмдерiн есептеудiң қателiгi қандай (%).

1-4.

Гидрологиялық жылнамаға және “Ағындының жылдық сипаттамалары” анықтамалығына енгiзiлетiн орташа жылдық су өтiмдерiн есептеудiң қателiгi қандай (%).

0-2.

Гидромет қызметінің негізгі міндеті.

гидрометеорологиялық режимді зерттеу, халық шаруашылығын гидрометеорологиялық ақпаратпен қамтамасыз ету(ауа райы және гидрологиялық құбылыстар туралы), гидрология, метеорология, аэрология,теңіз гидрометеорологиясы саласында ғылыми зерттеу жұмыстарын өткізу, бақылау мәліметтерін және ғылыми зерттеулерді шығару(жылнамалар, анықтамалар т.б.).

Гидрометеорологиялық желі құрудың негізгі принциптері.

станциялар мен бекеттер саны аз болуы керек, ал гидрометеорологиялық режимді зерттеу толық, үздіксіз және мүмкіндігінше ұзақ болуы керек.

Гидрологиялық бекет маңындағы тарихи ең жоғары су деңгейінің биіктік белгісі 775,39 м БЖ. Бекеттің жоғары қаданың биіктік белгісі шамамен қанша болуы керек.

775,20 м БЖ.

Гидрологиялық бекетті орналастыру және жабдықтау кезінде ең алдымен не орналасады.

Реперлер.

ГР-64 қашықтықтан орнату қандай келтіру түріне ие.

электрлік келтіру және батырмалы басқару.

ГР-70 қашықтықтан орнату қандай келтіру түріне ие.

қолмен келтіру.

Гидрологиялық жылнамаға және «Ағындының жылдық сипаттамалары» анықтамасына енгізілетін орташа онкүндік су өтімін есептеудің қателігі қандай (%).

1-5%.

Гидрологиялық жылнамадағы «Су өтімінің көпжылдық сипаттамалары» кестесі қанша жылдан кейін жарыққа шығады.

5 Жылдан кейін.

Е

Егер рейка нөлiнiң биiктiк белгiсi 847,524 абс. м, ал су өлшеу бекетiнiң “0” графигiнiң биiктiк белгiсi 845,21 м Б.Ж. болса, су өлшеу рейксының “0”-нiң келтiру шамасы қалай анықталады.

231 см.

Ең төменгi су деңгейi 119,2 м Б.Ж. Дұрыс таңдалған су өлшеу бекетiнiң “0”-iн белгiлеңiз:

118,20 м Б.Ж.

Екi жағалаудың кемермұздарының жапсарласуының нәтижесiнде пайда болатын мұздық түзiлiм қалай деп аталады.

мұз мойнағы.

Егер өзеннiң енi 12 м болса, гидрометриялық өткелдi немен жабдықтаған орынды.

ені 0,75-1,0 м тақтай төселген балкалы көпірмен.

Егер өзеннiң енi 25 м болса, гидрометриялық өткелдi немен жабдықтаған орынды.

аспалы көпiрмен.

Егер өзеннiң енi 150 м болса, гидрометриялық өткелдi немен жабдықтаған орынды.

қайықтық өткелмен.

Егер су жылдамдығы гидрометриялық зырылдауықтың көмегiмен 5 нүктеде өлшенетiн болса, онда олар тереңдiгi бойынша қандай нүктелер.

су бетiнде; 0,2h; 0,6h; 0,8h және су түбiнде.

Егер жылдамдық арна ашық болған жағдайда тiктеменiң үш нүктесiнде өлшенетiн болса, онда олар қандай нүктелер (тереңдiк үлесiмен).

0,2; 0,5; 0,8.

Егер жылдамдық арна ашық болған жағдайда тiктеменiң екi нүктесiнде өлшенетiн болса, онда олар тереңдiгi бойынша қандай нүктелер

0,2; 0,8.

Егер жылдамдық мұз жамылғысы жағдайында 6 нүктеде өлшенетiн болса, онда олар тереңдiктерi бойынша қандай нүктелер.

су бетiнде; 0,2h; 0,4h; 0,6h; 0,8h және су түбiнде.

Егер жылдамдық гидрометриялық зырылдауықтың көмегiмен мұз жамылғысы жағдайында тiктеменiң 3 нүктесiнде өлшенетiн болса, онда олар тереңдiктерi бойынша қандай нүктелер.

0,15; 0,5; 0,85.

Енi 100 м жазықтық өзеннiң тұстамасын қандай гидрометриялық өткелмен жабдықтайды

қайықтық өткелмен.

Ерiген заттар өтiмi қандай өлшем бiрлiкпен өрнектеледi.

г/л; мг/л.

Егер орташа тәулiктiк су өтiмi 10 м³/с, ал судың орташа лайлылығы 250 г/м³ болса, онда орташа тәулiктiк тасындылар өтiмi қанша болады (кг/с).

2,5.

Егер бекет «0»-нің биіктік белгісі 1000,2 м БЖ, ал бекет «0»-нің жоғары су деңгейінің биіктігі 145 см болса, су деңгейінің абсолюттік биіктік белгісі.

1001,65 м БЖ.

Ең жоғары су деңгейінің биіктік белгісі 132,65 м БЖ, ал ең төменгісі 124,35 м БЖ. Жағалау ірі. Қадалы суөлшеу бекетін ұйымдастыру үшін қанша қада керек.

шамамен 11 қада.

Ж

Жоғарғы еңiстiктiк бекеттегi су деңгейiнiң белгiсi 105,62 м абс.; төменгi еңiстiктiк бекетте – 105,52 м абс. Су өлшеу бекеттерiнiң арасындағы қашықтық 1,8 км. Су өлшеу бекеттерi аралығындағы учаскедегi су бетiнiң еңiстiгi қандай.

0,000056.

Жағадан ажырап су бетiне қалқып шыққан мұз жамылғысы төмен қарай ығысып барып тоқтайтын құбылыс қалай деп аталады.

мұздың жылжуы немесе ығысуы.

Жазбасының масштабы 1:1, 2:2 болған жағдайдағы СДӨЖ “Валдайдың” таспасын өңдеуге арналған палетканың өлшемiн көрсетiңiз.

15 см6 мм.

Жыл iшiнде бекет “0”-нiң үстiнен 140 см биiктiкте су деңгейiнiң тұру ұзақтығы деп қандай жағдайдағы күндер саны аталады:

бекет “0”-нiң үстiнде су деңгейi 140 см-ге тең немесе жоғары болған кездегi күндер саны.

Жоғарғы г/бекетте су тасу шыңы 20.03-күнi байқалды, ал төменгi г/бекетте – 23.03. Жоғарғы және төменгi тұстамалардың арасында судың ағып жету уақыты.

3.

Жылдамдық түйiсуi 20 айналымнан кейiн жүзеге асатын гидромтериялық зырылдауықпен анықталды. Өлшеу уақыты 103 сек. Соңғы сигналдың нөмiрi 4. Зырылдауықтың 1 сек айналым саны (айн/с) қаншаға тең.

0,78.

Жылдамдық гидрометриялық зырылдауық арқылы қандай дәлдiкпен өлшенедi.

1-5%.

Жаңадан ашылған тұстамада су өтiмiн гидрометиялық зырылдауықтың көмегiмен қандай тәсiлдi пайдаланып өлшейдi.

нақты.

Жағалау жайпақ болған жағдайда г/зырылдауықтың көмегiмен өлшенген су өтiмiн есептеу кезiнде қандай жағалаулық коэффициент қолданылады.

0,7.

Жағалау құламалы болған жағдайда г/зырылдауықтың көмегiмен өлшенген су өтiмiн есептеу кезiнде қандай жағалаулық коэффициент қолданылады.

0,8.

Жазықтық өзеннiң енi 30 м болса, онда тұстама қандай гидрометриялық өткелмен жабдықталады.

аспалы көпiрмен.

Жылдамдық коэффициентiн (С, м^0,5/с)анықтауға арналған Шези-Маннингтiң дұрыс нұсқасын табыңыз.

Жылдық ағынды модулi 1,5 л/(с*км²; су жинау алабының ауданы 7,5 км^B) Орташа жылдық су өтiмiн анықтаңыз (м³/с).

0,011.

Жылдық ағынды модулi 10,5 л/(с*км^B) Ағынды қабатын анықтаңыз (мм).

331.

Жылдық ағынды қабаты 800 мм. Жылдық ағынды модулiн анықтаңыз (л/с*км²).

24.

Жылдық ағынды қабаты 700 мм; жылдық жауын-шашын қабаты 1000 мм. Жылдық ағынды коэффициентiн анықтаңыз.

0,7.

Жылдық ағынды қабаты 600 мм. Жылдық ағынды коэффициентi 0,6C) Су жинау алабына түскен жауын-шашын мөлшерi қандай.

923.

Жүзбе тасындылардың бiрлiк өтiмi дегенiмiз.

қимыл қиманың нүктесi арқылы өтетiн жүзбе тасындылар өтiмi.

Жүзбе тасындылардың элементар өтiмi дегенiмiз.

тiктеме арқылы өтетiн өтiм.

Жүзбе тасындылар өтiмi қандай өлшем бiрлiкпен өрнектеледi.

кг/с.

Жүзбе тасындылардың бөлiктiк өтiмi дегенiмiз.

көршiлес екi тiктеменiң арасынан өтетiн өтiм.

Жүзбе тасындылардың бiрлiк өтiмi мынадай өлшем бiрлiкпен өрнектеледi.

г/м²с.

Жүзбе тасындылардың бөлiктiк өтiмi мына өлшем бiрлiкпен өрнектеледi.

кг/с.

Жүзбе тасындылар өтiмiнiң шартты белгiсi.

R, кг/с.

Жүзбе тасындылар өтiмi дегенiмiз.

бiр өлшем уақыт аралығында (1 сек) ағынның көлденең қимасы арқылы ағынмен жүзбе күйде тасымалданатын қатты бөлшектердiң мөлшерi (г).

Жүзбе тасындылар ағындысы дегенiмiз.

белгiлi бiр уақыт аралығында (сағат, тәулiк, ай және т.с.с.) ағынның көлденең қимасы арқылы ағынмен жүзбе күйде тасымалданатын қатты бөлшектердiң мөлшерi (г).

Жанама қысылуы жоқ тікбұрышты суағар арқылы өткен су өтімі 0,5 м³/с тең. Суағардағы тегеуірін 0,15 м, m=0,42. Суағар табалдырығының енін анықтаңыз.

1,3.

Жылдамдық коэффициентін анықтауға арналған Агроскин формуласының дұрыс нұсқасын табыңыз.

.

Жылдық ағынды модулі6,5 л/с*км². Су жинау алабының ауданы 10 км². Жылдық ағынды көлемін анықтаңыз (м³).

2,05*10⁶.

Жылдық орташа су өтімі 10,5 м³/с. Жылдық ағынды көлемін анықтаңыз(м³*10⁶).

331.

Жүктегі батометр-шөлмек мына мақсатта қолданылады.

Судың лайлылығына сынама алу үшін.

И

Ине және жiңiшке пластинка түрiнде су бетiнде қалқып жүзiп жүретiн, алыстан суда қатып қалған майға ұқсайтын мұз кристалдары:

шарбы мұз.

ИРЭЛ эхолотымен тереңдiктердi өлшеу диапазоны:

0,2 м-ден 20 м-ге дейiн.

Изобата дегенiмiз.

бiрдей тереңдiктердi қосатын сызық.

Изотахтар деп не аталады.

бiрдей жылдамдықтарды қосатын сызық.

Иондық тасқын бойынша су өтiмiн анықтауға арналған аспап.

Пикуш аспабы.

Интегратор қалтқының көрсетулерi бойынша тiктемедегi орташа жылдамдықты анықтауға арналған формуланың дұрыс нұсқасын белгiлеңiз.

V=L а.

К

“Күнделiктi су деңгейi” кестесiнде әрбiр тәулiк үшiн су өлшеу бекетi “0”-нiң үстiндегi су деңгейiнiң орташа тәулiктiк шамасы келтiрiледi. Осы су деңгейлерiн абсолюттiк биiктiк белгiлерiне есептеу үшін қандай деректер қажет:

су өлшеу бекетi “0”-нiң биiктiк белгiсi, бекетің "0" графигінің биіктік белгісі, өлшенген су деңгейі.

“Күнделiктi су деңгейi” кестесiнде су деңгейiнiң мәнi қандай дәлдiкпен келтiрiледi:

1 см-ге дейiн.

Кемермұздар дегеніміз:

бiр жақ жағалаудағы мұздың қозғалмайтын жолақтары.

Көлшiктердiң, шалшықтардың, тұрып қалған қақ сулардың немесе мұздың үстiмен ағатын судың бетiнде қатқан жас және мөлдiр немесе лайлы мұз қалай деп аталады.

Шынымұз.

Көктемде тек жағада ғана қалған қозғалмайтын мұз жолағы қалай деп аталады

қалдық кемермұздар.

Көктемгi сең жүру кезiнде кеуiп кеткен жағаларда және жайылмада үйiлiп қалған мұздар қалай деп аталады.

мұз үйiндiлерi.

Көлемдiк әдiс бойынша су өтiмiн өлшеудiң қателiгi (%).

1-2.

Колориметрлiк әдiс бойынша ерiтiндiнiң шоғырлануын анықтауға арналған аспап.

Дензиметр.

Кинетикалылық параметрi формуласының дұрыс нұсқасын табыңыз.

Қ

Қандай өлшеулер немесе бақылаулар гидрологиялық бекеттiң бiрiншi разрядты бекет екендiгiнiң көрсеткiшi.

су өтiмiн өлшеу.

Қозғалыстағы анжыр қалай деп аталады.

анжыр жүру.

Қозғалмайтын мұз жамылғысының ортасындағы немесе мұз мойнақтарының арасындағы қатпаған су кеңiстiгi қалай деп аталады.

Жылым.

Қайсы дата келесi даталардың: 2C)11; C)12; B)01; орташа датасы болып табылады.

10.12.

Қандай су деңгейлерi сәйкес су деңгейлерi деп аталады.

бiр өзеннiң бойында орналасқан екi немесе бiрнеше су бекеттерiнiң тегi бойынша бiртектi су деңгейлерi.

Қандай тереңдiк кезiнде өлшеудi өлшеуiш сырықпен жүргiзуге болады.

1-5 м тереңдiкте.

Қандай тереңдiктi ЭПО-10 эхолотпен өлшеу ұсынылады (м).

10 м-ге дейiн.

Қалыпты тiкбұрышты тарифтеу қауыздарының ұзындығы.

70-80 м.

Қалақтық бұрандасының диаметрi 12 см г/зырылдауық көмегiмен ағыстың жылдамдығын мұз жамылғысы бар жағдайда өлшеуге болатын ең төменгi тереңдiк.

15 см.

Қалақтық бұрандасының диаметрi 7 см г/зырылдауықтың көмегiмен ағыстың жылдамдығын мұз жамылғысы бар жағдайда өлшеуге болатын ең төменгi тереңдiк.

8 см.

Қайықтық өткел бар болған жағдайда жылдамдық тiктемелерiнiң орнын қандай тәсiл бойынша анықтайды.

белгi соғылған трос бойынша.

Қандай әдiспен өлшенген су өтiмiнiң дәлдiгi жоғары.

көлемдiк әдiс бойынша.

Қысқы коэффициент деп ненi атаймыз (К_қыс).

бiрдей су деңгейi кезiндегi қысқы су өтiмiнiң арна ашық болған жағдайдағы су өтiмiне қатынасын.

Қысқы режим кезiндегi арнаны тарылту коэффициентi дегенiмiз не ().

 (F_т. – F_м.а.)/F_т.

Қысқы режим жағадйында су өтiмiн есептеудiң барлық тәсiлдерiн атаңыз.

қысқы қисықтарды тұрғызу; су деңгейi жұргiсiн есепке ала отырып немесе есепке алмай интерполяциялау; қысқы өту коэффициенттерi әдiсi; тежелген су деңгейiн шегеру.

Қандай жағдайларда қалыпты қисық бойынша күнделiктi су өтiмiн есептеу қолданылады (Стаут әдiсi).

арна деформацияланған жағдайда.

Қандай жағдайларда су бетiнiң бiрдей еңiстiгiмен белгiленген қисықтар тобы бойынша күнделiктi су өтiмiн есептеу қолданылады.

айнымалы тежелу кезiнде.

Қандай жағдайларда негiзгi қима қисығын қолдану арқылы күнделiктi су өтiмiн есептеу қолданылады.

арна деформацияланған жағдайда.

Қандай жағдайларда су өтiмi модулдерiнiң су деңгейiне тәуелдiлiгi қисығын пайдаланып кұнделiктi су өтiмiн есептеу қолданылады.

айнымалы тежелу кезiнде.

Қандай кесте нақты гидрометриялық тұстама бойынша жылдық ағындыны есептеудiң негiзгi нәтижесi болып саналады.

“Күнделiктi су өтiмдерi”.

Қатты ағынды дегенiмiз не.

жүзбе, iлекпе тасындылар және ерiген заттардың жиынтық ағындысы.

Қай жылы МГИ (Мемлекеттік Гидрологиялық институт) құрылды

1919 ж.

Қай жылы КСРО гидрологиялық қызметінің бас басқармасы құрылды.

1936 ж.

Қадалы су өлшеу бекетін орналастыру кезінде қада қатпайтын грунтқа мынадай тереңдікке дейін батырылуы тиіс.

0,50 м.

Қима бұрышы 90⁰С болатын үшбұрышты суағар арқылы өткен су өтімі 1,05 м²/с-тең. Суағардағы тегеуірін 0,90 м. Суағар өтімі коэффициентін табыңыз ().

0,30.

Қысым арқылы судың лайлылығын анықтау мақсатында судан алынған сынаманы сүзгілеу қандай аспаптың көмегімен жүргізіледі.

В.С. Куприн аспабы.

Қатты бөлшектер<0,001мм-бұл.

Саз.

Қатты бөлшектер0,001-0,01мм-бұл.

Тұнба.

Қатты бөлшектер0,01-0,1мм-бұл.

Шаң.

Л

“Луга” шығырының жүк көтерiмдiлiгi қандай.

30-35 кг.

Лайлылық 200 г/м³ және сынаманың көлемi 1000 мл болған кездегi сынаманың құрамындағы тасындылардың салмағын анықтаңыз (г).

0,2.

М

Мамандандырылған гидрологиялық станциялар мен бекеттер.

Ағынды (су теңдестiк), селдiк-ағынды, көлдiк, батпақтық, агрометеорологиялық, қаркөшкiнi және сағалық.

Мұз бетiне судың жарықшақтар арқылы шығып, кейiннен қатып мұздың қабатталуын және кедiр-бұдырлық туғызу құбылысы қалай деп аталады.

қызыл су мұзы немесе қатқабат мұздар.

Мұз қалыңдығын тұтастай шайып кеткен жерде пайда болған ашық су кеңiстiгi қалай деп аталады.

шұқанақ немесе шайылма шұңқыр.

Мұздың жылжуының нәтижесiнде пайда болатын, мұз жамылғысы арасындағы ашық су кеңiстiгiн қалай деп атайды.

аралық су.

Микротермометрмен су температурасы дәлдiгiн өлшеудiң дәлдiгi.

0,01.

Н

Нөмiрi 3 қаданың келтiру шамасы 245 см, репер нөмiрi 3-шi қададан 4,743 м биiкте жатыр. Репердiң биiктiк белгiсi 127,180 м Б.Ж. “0” бекеттiң биiктiгiн Б.Ж. бойынша анықтау.

119,887.

“Нева” шығырының жүк көтерiмдiлiгi (кг).

55-60 кг.

НОК мына жылы құрылды.

1874 ж.

О

Орташа жылдық су өтiмi 10,5 м³/с. Жылдық ағынды көлемiн анықтаңыз (м³ *10⁶).

331.

Орташа тәулiктiк жүзбе тасындылар өтiмiн есептеудiң қателiгi (%).

20-25.

Орташа айлық жүзбе тасындылар өтiмiн есептеудiң қателiгi (%).

10-20.

Орташа жылдық жүзбе тасындылар өтiмiн есептеудiң қателiгi қандай (%).

8-10.

Орташа тәулiктiк тасындылар өтiмi 1,5 кг/с, ал орташа тәулiктiк су өтiмi 10 м³/с. Судың орташа тәулiктiк лайлылығын табыңыз (г/м³).

150.

Ө

Өзеннiң су деңгейiн өзi жазушы “Валдайдың” құдығымен байланысатын көлденең қимасының ауданын анықтауға арналған формуланың дұрыс нұсқасы.

Өзен қимасының анжырмен және ұсақталып майдаланған мұзбен тарылуы қалай деп аталады.

мұз кептелу.

Өзендегі мұзқұрсаудың сипаты:

қозғалмайтын тұтас немесе жылымы бар мұз жамылғысы.

Өзеннiң мұздан сең жүрмей тазару құбылысы қалай деп аталады.

мұз орнында ерiп кеттi.

Өзеннiң енi дегенiмiз:

сол жағаның су кемерiнен оң жағаның су кемерiне дейiн (су бетiмен) тартылған түзу сызық бойынша қашықтық.

Өлшеу нүктелерiнiң орнын анықтауға арналған барлық тәсiлдердi атап шығыңыз:

белгi қойылған трос немесе көпiр төсемi бойынша, жағадан белгiлеу немесе қайықтан (кемеден) бұрыш өлшеу құралдарымен белгiлеу, навигациялық есептеу немес астрономиялық анықтау әдiстерiмен; радиоакустикалық және радиотораптық әдiстермен.

Өлшеудiң барлық тәсiлдерiн атаңыз:

көлденең қималар бойынша; ұзына бойы қимасы бойынша; қиғаш галс бойынша; шаршы бойынша; аралас тәсiл бойынша. .

Өзеннiң ең үлкен енiнiң ұзындығы (м) қандай болғанда қайықтық өткелдi ұйымдастыруға болады.

300 м-ден 350 м-ге дейiн.

Өзеннiң көлденең қимасының ауданын анықтау кезiнде тереңдiктi өлшеудiң құралдан кететiн қателiгi деп ненi атаймыз.

тереңдiктердi өлшеуге қолданылатын аспаптардың және құралдардың есебiнен кететiн қателiктi.

Өзен арнасының негiзгi морфометриялық сипаттамаларын атаңыз:

қимасының ауданы, өзеннiң енi, шыланған периметр, гидравликалық радиус, Глушковтың параметрi, ең үлкен тереңдiк, орташа тереңдiк.

Өзеннiң көлденең қимасы арқылы өтетiн жылу өтiмiн (Дж/с) анықтауға арналған формуланың дұрыс нұсқасын белгiлеңiзғ

Q_t=Q_с.t_opC , мұндағы С – судың меншiктi жылу сыйымдылығы.

Өлшенген су өтiмiнiң өлшем бiрлiгi.

Q, м³/с, л/с.

Өлшенген су өтiмiнiң шартты белгiсi.

Q, м³/с.

Өзеннiң енi 15 м-ге дейiн болғанда, тұстама қандай гидрометриялық өткелмен жабдықталады.

қатты гидрометриялық көпiрмен.

Өлшенген су өтiмдерiмен қандай деңгейде қамтылған су өтiмi қисығы сенiмдi болып есептеледi (%).