Herkes insanlığı değiştirmeyi düşünür, ama hiç kimse önce kendini değiştirmeyi düşünmez

TOLSTOY

1. Derse Hazırlık

• Kendinizi yalnız hissettiğinizde ne yapıyorsunuz?

• İnsanlara ne kadar güveniyorsunuz? Niçin?

• En son ne zaman uzakta olan arkadaşınızı veya anne babanızı aradınız? Niçin?

• Komşunuzun adı ne? Ne iş yapar?

2. Okuma Parçası

Modern çağda yalnızlaşan insan

Yalnızlık sadece günümüzde değil, tarihin her döneminde insanlığın en önemli sorunlarından biri olmuştur. Yalnızlık temasını işleyen binlerce şiir, hikaye, resim, tiyatro oyunu ve filmin varlığı, neyi gösterir acaba? Birilerinin her zaman yalnızlık duygusunu yaşadığını tabi ki. Eskiden daha çok sanat eserlerinde işlenen bu tema, modern çağda çoğu insanın en temel sorunlarından biri haline geldi. Yalnızlığın yaşanmaması için bütün araç gereçlerin var olduğu, eğlenebilecek onlarca mekan bulunduğu halde, insanın yalnızlık çekmesi garip değil mi? Yalnızsanız, telefonunuzla bir dostunuzu arayabilirsiniz. Yalnızsanız bir arkadaşınızla sinemaya gidebilir, yürüyüşe çıkabilirsiniz. Yalnızsanız kitap okuyabilir, televizyon seyredebilirsiniz. Kendinizi yalnız hissetiğinizde pek çok şey yapabilirsiniz; ama yaptıklarınız sizdeki yalnızlık duygusunu gidermiyorsa yapacak pek bir şey de yoktur...

Büyük şehirlerin çok katlı binalarında yaşayan insanlar birbirini tanımıyor. Gecenin bir vakti rahatsızlandığımızda komşumuzun kapısını çamaya korkuyoruz. Kmse işi olmadığı sürece bizi aramıyor, biz de isteyeceğimiz bir şey yoksa arkadaşımızı merak etmiyoruz. Ailemizi bile bir şey isteyeceğimizde hatırlıyoruz. Annelerimizin yüzündeki gülüşü çoktan unutmuşuz. Babalarımızın eve ekmek getirişinden sevinç duymuyoruz. Yaşadığımız şehir bizi huzursuz ve mutsuz ediyor. Gidecek bir yer arıyoruz hep, ama bulamıyoruz. Kardeşlerimize sorunlarını çözmede yardımcı olmuyoruz. Gideceğimiz yerde de hiçbir şeyi farklı olmayacağını düşünüyoruz. Telefon konuşmaları, arkadaş sohbetleri yalnızlığımızı gidermiyor. Her şeyi bir zorunlulukmuş gibi yapıyoruz ve çok sıkılıyoruz. Bütün bunlar hayatla bağlarımızın birer birer koptuğunu gösterir. Yalnızlık, insanı mutsuz eder; onun bütün umutlarını bitirir. Bu, insan için bir sınıra gelme durumudur. Bu, hayatla ölüm arasındaki sınırdır. Böylesine ciddi bir sorun nasıl aşılabilir? Hayatla kopmak üzere olan bağlar, yeniden nasıl sağlamlaştırılabilir? Dünyanın bütün modern ülkelerinde yöneticiler, uzmanlar, yazarlar ve bilim adamları, bu soruların cevabını arıyor.

Gelecekten korku duyan yalnız insana güvenli bir ortam oluşturulmaya çalışıyor. Hanımların kendilerini iyi hissetmeleri için kozmetik sanayii, piyasaya her gün yeni bir ürün sunuyor. Ölüm korkusunun ortaya çıkardığı yalnızlığı aşmak için doktorlar durmadan çalışıyor. Sinema ve televizyon yapımcıları eğlence programları ve filmlerle insanları yalnızlıktan kurtarmaya çabalıyor. Bilim adamları, yeni teknolojik ürünlerle insanların birbirlerine daha yakın olmaları için emek harcıyor. Sanatçılar, yalnızlığın ortaya çıkardığı olumsuzlukları eserlerinde işleyerek insanlara moral vermek istiyorlar. İçinde yaşama sevinci kalmamış yalnız bir insan için bunlar hiçbir anlam ifade etmiyor. Hatta bütün bunlar onu biraz daha yalnızlaştırıyor.

Türkçede ‘bıçak sırtında yaşamak’ diye bir deyim vardır. Yalnızlık, işte o bıçağın keskin tarafıdır. Bıçak sırtında yaşamak insana sıkıntı verir, onu gerginleştirir, başkalrıyla kuracağı ilişkilerde kuşkuyu ve güvensizliği hazırlar. Güvenme ve inanma duygularının azalması yalnızlığı ortaya çıkarır. Eğer güveneceğiniz ve inanacağınız bir insan veya değer yoksa, herkesten kuşkulanıyorsanız, yalnız kalmışsınız demektir. Yalnızlığın artmasında, güvenin ve inancın yok olmasında yalan en önemli etkendir. Size hep yalan söylendiğini düşünüyorsanız kimseye inanmaz ve güvenmezsiniz. Yalnızlık, özveriyi ortadan kaldırır. Yalnız insan kimse için iyi bir şey yapmak istemez. Bu yüzden bencilleşir, kırıcı olur ve kabalaşır.

Durum bu kadar kötü mü? Modern insan, yalnızlığa mahkum olarak mı yaşayacak? Yalnız olduğunu düşünen biri, nasıl yalnız kaldığını anlamaya çalışırsa durumun hiç de kötü olmadığını anlar. Yalnızlıktan kurtuluş da insanın kimleri yalnız bıraktığını hatırlamasıyla gerçekleşecektir. Yalnız bıraktıklarınızı düşünürseniz, hiç de yalnız olmadığınızı görürsünüz. Yalnızlığı yenmek de ancak böyle mümkün olabilir.

3. Kelimelerin dili

Zorunluluk-..........................................................................................................................

Umut-...................................................................................................................................

Uzman-...............................................................................................................................

Sanayi-................................................................................................................................

Piyasa-...............................................................................................................................

Gergin-..............................................................................................................................

Özveri-.............................................................................................................................

sınıra gelmek-.................................................................................................................

yalnızlık çekmek-...........................................................................................................

yürüyüşe çıkmak-..........................................................................................................

hayatla bağları kopmak-...............................................................................................

emek harcamak-..........................................................................................................

moral vermek-...............................................................................................................

ilişki kurmak-................................................................................................................

mahkum olmak-...........................................................................................................

4. Okuma-anlama

1. Modern çağda çoğu insanın temel sorunlarından biri nedir? Neden? ...............................

..............................................................................................................................................

2. Genel olarak insanlar kendilerini yalnız hissettiklerinde neler yapar?............................

.............................................................................................................................................

3. ‘Büyük şehrin insanları diğer şehirdekilere göre daha yalnızdır.’ ifadesi hakkında ne düşünüyorsunuz? .....................................................................................................................

..................................................................................................................................................

4. ‘Bıçak sırtında yaşamak’deyimini nasıl anlıyorsunuz?........................................................

.................................................................................................................................................

5. Yalnızlıktan kurtulma yolu var mıdır?..............................................................................

................................................................................................................................................